Ինչպե՞ս կարող եմ օգնել երեխաներիս՝ ստանալու ճշմարիտ կրթություն

ԵՐԵԽԱՅԻ կրթությունը կարելի է համեմատել մի հետաքրքիր, սակայն դժվարին ճանապարհորդության հետ։ Դա մի ճանապարհորդություն է, որը դու կատարում ես երեխաներիդ հետ միասին։ Դու քաջալերում ես նրանց, սիրով առաջնորդում՝ օգնելով առաջադիմել կյանքում։ Դեռ այնքան շատ բան կա սովորելու։

Կյանքում հաջողակ և երջանիկ լինելու համար երեխաները պետք է ունենան բարոյական և հոգևոր արժեքներ, որպեսզի կարողանան տարբերել ճիշտը սխալից։ Եթե ճանաչեն ու սիրեն Եհովային, ապա նրանց կրթությունը կվարձատրվի և ստացած առաջնորդությունը կտևի հավիտյան։ Որպես ծնող՝ դու մեծ դեր ես խաղում այն հարցում, թե ինչ են սովորում քո երեխաները, և թե ինչպես են նրանք հասկանում ու արժեքավորում իրենց սովորածը։

Սակայն այս ճանապարհորդության ընթացքում կան դժվարություններ, որոնք ծնողները պետք է հաղթահարեն։ Երեխաները շատ ընկալունակ են, ուստի իրենց շրջապատից կարող են սովորել բազում անմիտ բաներ։ Մենք ապրում ենք այնպիսի աշխարհում, որը Բանսարկու Սատանայի իշխանության տակ է (1 Հովհաննես 5։19)։ Նա հետաքրքրվում է քո երեխաների դաստիարակությամբ, սակայն բոլորովին այլ նպատակներով։ Սատանան շատ փորձառու, սակայն չար դաստիարակ է։ Չնայած նա ձևացնում է, թե «լույսի հրեշտակ» է, բայց նրա առաջարկած լույսը խաբուսիկ է և Եհովայի Խոսքին ու կամքին հակառակ (2 Կորնթացիներ 4։4; 11։14; Երեմիա 8։9)։ Թե՛ Բանսարկուն, թե՛ նրա դևերը վարպետ խաբեբաներ են և դրդում են մարդկանց լինել եսասեր, անազնիվ և բարոյապես ապականված (1 Տիմոթեոս 4։1)։

Ի՞նչ կարող ես անել երեխաներիդ պաշտպանելու համար։ Ինչպե՞ս կարող ես կրթել նրանց, որպեսզի ընդունեն այն, ինչ ճիշտ է և արժանահավատ։ Կարևոր է ինքնաքննություն կատարելը, քանի որ դու պետք է լավ օրինակ թողնես։ Դու նաև կրում ես երեխաներիդ կրթելու և նրանց ժամանակ տրամադրելու պատասխանատվությունը։ Սակայն մինչ այս հարցերի քննարկմանն անցնելը, եկեք բնորոշենք, թե որն է ճշմարիտ կրթության հիմքը։

Ճշմարիտ կրթության հիմքը

Մենք կարող ենք շատ բան սովորել Իսրայելի Սողոմոն թագավորից՝ երբևէ ապրած իմաստուն մարդուց։ Աստվածաշնչում գրված է. «Աստուած Սողոմոնին իմաստութիւն եւ խիստ շատ հանճար տուաւ եւ սրտի լայնութիւն ծովի եզերքի աւազին պէս։ Եւ Սողոմոնի իմաստութիւնը բոլոր արեւելցիների իմաստութիւնից եւ բոլոր Եգիպտոսի իմաստութիւնից շատ էր»։ Սողոմոնը «երեք հազար առակ խօսեց, եւ նորա երգերն էին հազար ու հինգ» (Գ Թագաւորաց 4։29–34)։ Սողոմոն թագավորը նաև վերահսկում էր Իսրայելի շինարարական նախագծերը, այդ թվում նաև Երուսաղեմում կառուցվող Եհովայի վեհաշուք տաճարի շինարարությունը։

Այն, ինչ գրել է Սողոմոնը «Ժողովող» գրքում, ցույց է տալիս, որ նա մարդկային բնույթի վերաբերյալ խորը հասկացողություն ունի։ Ներշնչված լինելով Աստծուց՝ նա նշեց, թե որն է ճշմարիտ կրթության հիմքը. «Իմաստութեան սկիզբը Տիրոջ վախն է»։ Իմաստուն թագավորը նաև արձանագրեց. «Իմաստութեան սկիզբը Տիրոջ երկիւղն է, եւ Ամենասուրբին ճանաչելը հանճար» (Առակաց 1։7; 9։10)։

Եթե վախենում ենք Աստծուց, մենք ակնածալից հարգանք ենք դրսևորում նրա հանդեպ և զգուշանում ենք նրան տհաճեցնելուց։ Մենք գիտակցում ենք, որ նա է Գերիշխանը և պետք է հնազանդվենք նրան։ Նրանք, ովքեր անարգում են այն մեկին, ումից մեր կյանքն է կախված, գուցե իմաստուն համարվեն, սակայն նման իմաստությունը «հիմարություն է Աստծու համար» (1 Կորնթացիներ 3։19)։ Քո երեխաներն ունեն այնպիսի կրթության կարիք, որը հիմնված է «վերին իմաստության» վրա (Հակոբոս 3։15, 17)։

Եհովային տհաճեցնելուց վախենալը սերտորեն կապված է նրան սիրելու հետ։ Եհովան ցանկանում է, որ իր ծառաները թե՛ վախենան, թե՛ սիրեն իրեն։ Մովսեսն ասաց. «Ով Իսրայէլ, ի՞նչ է պահանջում քեզանից քո Եհովայ Աստուածը. բայց միայն որ քո Եհովայ Աստուածանից վախենաս, նորա ամեն ճանապարհներումը գնաս եւ նորան սիրես, եւ պաշտես քո Եհովայ Աստուծուն բոլոր սրտովդ եւ բոլոր հոգիովդ, Որ Եհովայի պատուիրանքները եւ կանոնները պահես, որոնք ես այսօր քեզ պատուիրում եմ, որ քեզ համար լաւ լինի» (Բ Օրինաց 10։12, 13)։

Եթե մենք մեր երեխաների մեջ սերմանենք ակնածալից վախ Եհովայի հանդեպ, այնպիսի կրթության հիմք կգցենք, որը մեր ժառանգներին իրոք իմաստուն կդարձնի։ Քանի դեռ շարունակում են դրսևորել այդ վախը, նրանք գնահատանք կզարգացնեն իրենց Ստեղծիչի՝ բոլոր ճշմարիտ գիտելիքների Աղբյուրի հանդեպ։ Դա կօգնի մեր երեխաներին հասկանալ, թե ինչ են սովորում և չհանգել սխալ եզրակացությունների։ Նրանք ընդունակ կլինեն «ճիշտն ու սխալը զանազանելու» (Եբրայեցիներ 5։14)։ Այդպիսի հիմքը կօգնի նաև խոնարհ մնալ և չսխալվել (Առակաց 8։13; 16։6)։

Երեխաներդ նայում են քո օրինակին

Սակայն ինչպե՞ս կարող ենք օգնել մեր երեխաներին սիրել Եհովային ու վախենալ նրանից։ Այս հարցի պատասխանը գտնվում է Մովսեսի միջոցով Իսրայել ազգին տրված Օրենքում։ Իսրայելացի ծնողներին ասվել էր. «Սիրիր քո Եհովայ Աստուծուն բոլոր սրտովդ, բոլոր հոգիովդ եւ բոլոր զօրութիւնովդ։ Եւ այս խօսքերը, որ ես այսօր քեզ պատուիրեցի, քո սրտի մէջ լինեն։ Եւ կրկնիր նորանք քո որդկանցը, խօսիր նորանց վերայ քո տան մէջ նստած ժամանակդ եւ ճանապարհ գնացած ժամանակդ, եւ պառկելիս եւ վեր կենալիս» (Բ Օրինաց 6։5–7)։

Այս պատվիրանը ծնողներին կարևոր դասեր է սովորեցնում։ Առաջին՝ որպես ծնող՝ դու պետք է լավ օրինակ թողնես։ Երբ երեխաներիդ սովորեցնում ես սիրել Եհովային, դու ինքդ պետք է սիրես Աստծուն, և նրա խոսքերը քո սրտում պետք է լինեն։ Ինչո՞ւ է դա կարևոր։ Որովհետև դո՛ւ ես քո երեխաների ուսուցիչը։ Այն, ինչ նրանք կսովորեն քո օրինակից, խորապես կազդի նրանց վրա, քանի որ չկա ուրիշ ազդեցիկ բան, քան ծնողի սեփական օրինակը։

Քո ցանկությունները, գաղափարները, արժեքները և հետաքրքրությունները արտահայտվում են ոչ միայն ասածներիդ, այլև գործերիդ մեջ (Հռոմեացիներ 2։21, 22)։ Մանուկ հասակից երեխան սովորում է՝ ուշադրությամբ հետևելով ծնողներին։ Երեխաները հասկանում են, թե ինչն է կարևոր իրենց ծնողների համար, և հենց այդ բաներն էլ նրա՛նց համար են դառնում կարևոր։ Եթե դու իսկապես սիրում ես Եհովային, քո երեխաները կնկատեն դա։ Օրինակ՝ նրանք կտեսնեն, որ Աստվածաշնչի ընթերցանությունը և անձնական ուսումնասիրությունը կարևոր են քեզ համար։ Նրանք կհասկանան, որ դու Թագավորության շահերը քո կյանքում առաջին տեղում ես դնում (Մատթեոս 6։33)։ Կանոնավորաբար քրիստոնեկան հանդիպումներին հաճախելը և Թագավորության քարոզչական գործին մասնակցելը ցույց կտան նրանց, որ Եհովային սուրբ ծառայություն մատուցելը ամենակարևոր բանն է քեզ համար (Մատթեոս 28։19, 20; Եբրայեցիներ 10։24, 25)։

Հանձն առ քո պարտականությունները

Երկրորդ՝ դու պատասխանատու ես քո երեխաների կրթության համար։ Հին ժամանակներում ծնողները հոգ էին տանում իրենց երեխաների կրթության մասին։ Առաջին դարում նույնպես քրիստոնյա ծնողները շարունակում էին կարևոր դեր խաղալ իրենց երեխաների կրթության հարցում (2 Տիմոթեոս 1։5; 3։14, 15)։ Իր հավատակիցներին գրելիս Պողոս առաքյալը ցույց տվեց, որ հատկապես հայրերը պետք է «դաստիարակեն [իրենց երեխաներին] Եհովայի խրատով և նրա մտածելակերպը նրանց մեջ սերմանելով» (Եփեսացիներ 6։4)։

Գտնվելով աշխատանքի, ժամանակ և ուժեր խլող գործերի, ինչպես նաև այլ պահանջների ճնշման տակ՝ ծնողները հնարավոր է փորձեն իրենց երեխաների կրթության հարցը թողնել ուրիշների՝ դպրոցի ուսուցիչների կամ երեխաների դաստիարակությամբ զբաղվող մասնագետների վրա։ Մինչդեռ ոչ ոք չի կարող փոխարինել սիրող և հոգատար ծնողին։ Երբեք մի թերագնահատիր քո կարևոր և ազդեցիկ դերը։ Եթե ինչ–որ հարցում օգնության կարիք ունես, մի հրաժարվիր քո ծնողական սուրբ պարտականությունից։

Ժամանակ տրամադրիր երեխաներիդ կրթելուն

Երրորդ՝ երեխաներին կրթելու համար ժամանակ և ջանքեր են պահանջվում։ Իսրայելացի ծնողները պետք է «կրկնեին» Աստծու ճշմարտությունն իրենց երեխաներին։ Բնագիր եբրայերեն «կրկնել» բառը նշանակում է «կրկին ու կրկին ասել»։ Սա պետք է անել ամբողջ օրվա ընթացքում՝ առավոտից երեկո՝ «տան մէջ նստած ժամանակդ եւ ճանապարհ գնացած ժամանակդ»։ Իրոք, ժամանակ և ջանքեր են հարկավոր երեխաներին կրթելու այնպես, որ նրանք դրսևորեն Աստծուն հաճելի վարքագիծ։

Հետևաբար ի՞նչ կարող ես անել, որպեսզի երեխաներդ ճշմարիտ կրթություն ստանան։ Իրկանում դա լուրջ գործ է։ Սովորեցրու նրանց սիրել Եհովային և վախենալ նրանից։ Լավ օրինակ թող։ Հանձն առ քո պարտականությունը և ժամանակ հատկացրու կրթելու քո երեխաներին։ Դու կատարյալ չես և դաստիարակելու ընթացքում հնարավոր է սխալներ թույլ տաս։ Սակայն եթե անկեղծորեն ջանում ես Աստծու կամքը կատարել, հավանական է երեխաներդ կգնահատեն քո ջանքերը և մեծ օգուտներ կստանան։ Առակաց 22։6–ում ասվում է. «Կրթիր երեխային իր ճանապարհին համեմատ, որ ծերացած էլ՝ չի հեռանալ նորանից»։

Երեխային դաստիարակելը նման է մի ամբողջ կյանք տևող ճանապարհորդության։ Եթե դու և քո երեխաները սիրեք Աստծուն, կվայելեք այդ ճանապարհորդությունը նաև ամբողջ հավիտենության մեջ։ Քանի որ միշտ էլ ավելի ու ավելի շատ բան ունենք սովորելու ինչպես Եհովայի, այնպես էլ այն մասին, թե ինչպես կարող ենք ծառայել նրա նպատակին (Ժողովող 3։10, 11)։

[նկար 15–րդ էջի վրա]

Կարդո՞ւմ ես Աստվածաշունչը երեխաներիդ համար

[նկար 16–րդ էջի վրա]

Ժամանակ հատկացրու սովորեցնելու երեխաներիդ Ստեղծիչի մասին