«Իսկագան իմաստուտինը ջոմպուն պայսը ծընով խոսիգու»

1. Ի՞նչպես շադերը վերապերվինգու իմաստուտինին ծընին (Առակներ 1։20, 21)։

ՇԱԴ երգիյնուն գարելիա̈ դեսնուշ ուրախ քարոզիչնուն, վերեկնոր, շադ մաշտ օննըցաձ դեղը, ուզողնուն գուդոն ժուռնալ։ Տունկա̈լ ա̈դմուն հեդաքըրկիր ձառայուտինի նես ըղա՞ձեկ տա̈։ Հանա, ա̈դ ծեզի հիշեծընա̈գու ըն, ինչ-օր կըրվաձա̈ Առակներ կըրկին։ Հուն գաստըվի, հընոր շադ մաշտ օննըցաձ դեղը իմաստուտինը կոռագու, հընոր լըսին ընու խըրադնին։ (Գաշտըցեկ Առակներ 1։20, 21։) Աստվաձաշընչին հընու միր գըրագանուտինին նես գա ըն «իսկագան իմաստուտինը», վեյնոր Եգովացընա̈։ Գյանկի դոնող ջոմպով էշտուշի հոմար, մաշտիկը ա̈դ իմաստուտինին գարիկը ունին։ Մեզի դուր կուկա, եպոր ըներ լըսինգու միր բադմաձ խաբարը հընու ինչիմը մեզմըն գառնուն գաշտուշի հոմար։ Ամա վերմը լըսուշ բիլա̈ չին ուզիլ, ինչ կըրվաձա̈ Աստվաձաշընչին նես։ Վերմընա̈լ խընդոնգու միր վըրըն։ Ըներ միտկը գընին տա̈ Աստվաձաշունչը շադ հին կիրկա̈ հընու ընու նեսի կըրվաձըն ֆայդա չիկա։ Գոն ըներա̈լ, վում-օր դուր կալ չին Աստվաձաշընչին նեսի շընորկի չապերը։ Ըն մաշտկացը մասին, վերեկնոր պայսը շընորկի չապերով գաբռին, գասին, հընոր ըներ ուրինց խելոկի դեղ տընինգու հընու չապըն ավել առտարին։ Չաշաձ ա̈դու Եգովըն սեր գերեվծընա̈ հընու շարունագա̈գու գիսվուշ ալլայնացը հեդ ուր իսկագան իմաստուտինով։ Ի՞նչպես ըն ա̈դ գընա̈։

2. Ո՞յդեխ գայնոնկ կըդնուլ իսկագան իմաստուտինը, ամա ի՞նչ գընդռին շադերը։

² Եգովըն ըմուն ըղաձունի, հընոր Աստվաձաշունչը օննոն հաշվա̈ տա̈ խողուն վըրըն աբռող ալլայ մաշտիկը։ Ամա ի՞նչ գարելիա̈ ասուշ միր գըրագանուտինին մասին, վեյնոր պածադռա̈գու Աստվաձաշունչը։ Եգովին յառդումով ա̈կընսվա օրը միր գըրագանուտինը թարկմանվիգու 1 000-ըն ավել լիզվով։ Բախտավերին ըն մաշտիկը, վերեկնոր լըսինգու իմաստուտինին ծընը, գաշտոնգու Աստվաձաշունչը հընու պոնեծընինգու ըն, ինչ-օր իմացին։ Ամա շադերը չին ուզիլ լըսուշ Եգովին։ Եպոր ըներ որոշում գընին, ավելի շադ գիվընմիշ գըլլին ուրինց գամ միգա̈լ մաշտկացը վըրըն։ Ըներ գայնոն միր վըրըն սեյրը ընիլ վըրայըն, ընու հոմար-օր մենկ գաբռինկ Աստվաձաշընչին պրինցիպներով։ Ա̈ս տասին մենկ գոսնինկ, օրի մաշտիկը ա̈դմունին։ Ամա մեմը էգեկ միտկ ընինկ, ինչ դեսագ մենկ ինկեյս գայնոնկ սորվիլ Աստըձուն իմաստուտինըն։

ԵԳՈՎԻՆ ՄԱՍԻՆ ԿԻԴՆՈՒՇԸ ՅԱՌԴՈՒՄ ԳԸՆԱ̈ ԻՄԱՍՏՈՒՏԻՆ ՕՆՆՈՒՇ

3. Ի՞նչ մեզի բիդուա̈, հընոր իսկաբես իմաստուտին օննոնկ։

³ Իմաստուն մաշտը ուր կիդցաձը պոնեծընա̈գու լավ որոշում ընուշի հոմար։ Ամա իսկագան իմաստուտինը ա̈դտի ավելա̈։ Աստվաձաշընչին գաստըվի. «Եգովին առաչ վախը՝ իմաստուտինին սկիզբնա̈, հընու Ըմընա սուրպին մասին կիդուտինը տառծընա̈գու խորադես» (Առակ. 9։10)։ Ա̈դ նըշանագա̈գու, հընոր գարեվոր որոշում ընուշըն առաչ, մեզի բիդուա̈ հասկըննուշ, ինչ դեսագ ա̈դու վըրըն գաշա̈ Եգովըն։ Ի՞նչպես մենկ գայնոնկ ա̈դ ընիլ։ Եպոր քըրկըրինկկու Աստվաձաշունչը հընու միր գըրագանուտինը։ Ա̈դպես մենկ իմաստուն որոշում գընինկ (Առակ. 2։5—7)։

4. Օ՞րի սալտ Եգովըն գայնա դալ մեզի իսկագան իմաստուտին։

⁴ Սալտ Եգովըն գայնա դալ մեզի իսկագան իմաստուտին (Հռոմ. 16։27)։ Օ՞րի գարելիա̈ ասուշ, հընոր մեգ ընա̈ իմաստուտինին Պուղարը։ Առաչինը, ինչպես Ըմըն ինչը շինող, ըն լավ կիդա̈ ուր շինաձը (Սաղ. 104։24)։ Եգռորտը, ինչ-օր ըն գընա̈, իմաստուտինով գընա̈ (Հռոմ. 11։33)։ Հընու եռորտը, ըն գուդա իմաստուն խըրադնի, վերեկնոր ըմըն սըրա օկուտ պերինգու ընեց, վեվ-օր ա̈դ խըրադնին պոնեծընա̈գու (Առակ. 2։10—12)։ Իսկաբես իմաստուն ըլլուշի հոմար, մեզի բիդուա̈ ընտունուշ ա̈դ իրեկ գարեվոր ջիշտուտիննին։ Ա̈դտի ղաիր մեզի բիդուա̈ հիշուշ ըներ, եպոր դարպեր դըրուտիննուն սըրըն որոշինկկու, ինչ ընողընկ։

5. Ի՞նչի պերա̈գու ըն, հընոր մաշտիկը հաշվիլ չին-օր իմաստուտինի Պուղարը Եգովընա̈։

⁵ Շադ մաշտիկը, վում մենկ քարոզինկկու, ըրազիին, հընոր բընուտինը շադ հըրաշալիա̈։ Ամա հավդալ չին, հընոր գա ըն, վեվ-օր ալլայ շինաձունի։ Վերմընա̈լ գասին-օր հավդոնգու Աստըձուն, ամա հաշվինգու, հընոր Աստվաձաշընչին կըրվաձ շընորկի չապերը հինցաձին հընու բիդուա̈ աբռուշ քու խելկովըդ։ Մաշտիկը ընտունեցին հեչ Աստըձուն իմաստուտինը հընու գիվընմիշ գըլլին ուրինց վըրըն։ Ի՞նչի ա̈դ պերավ։ Աշխարին դըրուտինը լավցա՞վ տա̈։ Մաշտիկը ավելի բախտավեր ըղո՞ն տա̈ հընու ունի՞ն տա̈ ըլլելիկի հույս։ Ինչ-օր մենկ հիմի միր էդռաֆը դեսնունկկու, գերեվծընա̈, հընոր Առակներ կըրկին կըրվաձը շիդագա̈. «Չիկա նա̈ իմաստուտին, նա̈ խորադեսուտին, նա̈ա̈լ խըրադ, վեյնոր գայնա Եգովին կառշու էլլիլ» (Առակ. 21։30)։ Ընդի ինչկա՜ն գարեվորա̈ Եգովացըն իմաստուտին ուզուշ։ Ցավալիա̈, հընոր շադերը ա̈դպես ընիլ չին։ Օ՞րի։

ՕՐԻ ՄԱՇՏԻԿԸ ԻՆՉԻԳԻ ԴԵՂ ՏԸՆԻԼ ՉԻՆ ԻՍԿԱԳԱՆ ԻՄԱՍՏՈՒՏԻՆԸ

6. Վե՞վ չի ուզիլ լըսուշ իսկագան իմաստուտինին ծընը (Առակներ 1։22—25)։

⁶ Շադերը չին ուզիլ լըսուշ, եպոր «իսկագան իմաստուտինը ջոմպուն պայսը ծընով խոսիգու»։ Աստվաձաշընչին ասուշով, գոն իրեկ դեսագի մաշտիկ, վերեկնոր չին ընտունիլ իսկագան իմաստուտինը. «միամիդնին», «ուրիշնուն վըրըն խընդողնին» հընու «խելկ չոննողնին»։ (Գաշտըցեկ Առակներ 1։22—25։) Էգեկ աշինկ, օրի ըներ չին ուզիլ լըսուշ Աստըձուն իմաստուտինը հընու ինչ ընինկ-օր լըմոնինկ հեչ ընեց։

7. Օ՞րի վերմը որոշինգու «միամիդ» մընուշ։

⁷ «Միամիդնուն» զոր չա̈ համոզվեծընուշ գամ խապուշ (Առակ. 14։15)։ Մենկ շադ անկամ ռաստ կուկոնկ ա̈դծոյ մաշտկացը։ Օրինագ միլլիոնիշի մաշտկացը խապաձունին կառավարուտիննին գամ սուդ հավատկին ղեգավայնին։ Եպոր ըներ հասկըննոնգու, հընոր ընեց խապաձունին, ստռեսի նես կըյնին։ Ամա միամիդ մաշտիկը, վերեկնուն մասին գաստըվի Առակներ 1։22 ինկերը որոշաձին ա̈դպես մընուշ, ընու հոմար-օր ա̈դ ընեց դուր կուկա (Երեմ. 5։31)։ Ըներ կուզին ուրինց մարմընին ուզաձը ընուշ։ Ա̈դմուն մաշտիկը չին ուզիլ հասկըննուշ, ինչ սորվեծընա̈գու Աստվաձաշունչը գամա̈լ չին ուզիլ աբռուշ ընու խըրադ դըվաձին բես։ Շադերը միտկը գընին Կվեբեկ աբռող գընեչմը բես, վեյնոր խաչը գեշտա։ Ըն աստավ միր ախպորը. «Ետե դերըն ինձի խապա̈գու, ինկնա̈ մեղավորը։ Ես ի՞նչ մեխկ ունիմ»։ Ա̈դ գերեվծընա̈, հընոր ըներ չին ուզիլ ուրինց աչվին պոնուշ։ Հայդցեկ մենկ միամիդ ըլլինկ հե՛չ (Առակ. 1։32; 27։12)։

8. Ի՞նչը յառդում գընա̈ մեզի մեձ մաշտու բես ըլլուշ։

⁸ Աստվաձաշունչը դիռտմա̈գու մեզի, հընոր միամիդ ըլլինկ հեչ։ Ընդեխ գաստըվի. «Մեձի բես միտկ ա̈րեկ» (1 Կորնթ. 14։20)։ Մենկ մեձ մաշտու բես գըլլինկ պոնեծընինկնա Աստվաձաշընչին պրինցիպնին։ Մենկ միր փոռցըն դեսնունկկու, հընոր ա̈դ պրինցիպնին յառդում գընին մեզի յոն դըվուշ զորուտիններըն հընու խելացի որոշումնի ընտունուշ։ Ժամանագա̈ ժամանագ գայնոնկ միտկ ընիլ, լավ ստացվիգու տա̈ ա̈դ միր մոդ։ Ետե սորվինկկու Աստվաձաշունչը հընու գեշտոնկ ժողովնի, գայնոնկ ինկեյս մեզի հայծընիլ. «Ի՞նչը խանգարա̈գու ինձի պաշխուշ գյանկըս Եգովին հընու գընկըվուշ»։ Գընկըվաձինկնա գայնոնկ ուրիշ հառցեր մեզի դալ։ Ա̈մա̈ղ գընի՞նկ տա̈ մենկ քարոզուշ պարի խաբարը հընու սորվեծընուշ մաշտկացը Աստըձուն Խոսկը։ Գերեվնա՞ տա̈ միր որոշումներըն, հընոր մենկ ա̈մա̈ղ գընինկ միր գյանկին պոնեծընուշ Աստվաձաշընչին պրինցիպնին։ Վերապերվի՞նկկու տա̈ մաշտկացը հեդ Իսուսին բես։ Դեսնունկնա, հընոր լավծընուշի դեղ ունինկ, հայդցեկ խորգըն միտկ ընինկ Եգովին խըրադնուն մասին, վերեկնոր «փոռց չոննողին խելացի տառծընինգու» (Սաղ. 19։7)։

9. Ի՞նչպես «ուրիշնուն վըրըն խընդողնին» գերեվծընին, հընոր ինչիգի դեղ տընիլ չին իմաստուտինը։

⁹ Եգռորտը՝ ա̈դ «ուրիշնուն վըրըն խընդողնինին»։ Ըներ ինչիգի դեղ տընիլ չին Աստըձուն իմաստուտինը։ Բազի մենկ ռաստ կուկոնկ ա̈դմուն մաշտկացը, եպոր քարոզինկկու։ Ընեց դուր կուկա միգա̈լնացը վա̈ր տըվվուշ (Սաղ. 123։4)։ Աստվաձաշընչին նես կըրվաձա̈, հընոր վեռչին օրերը ուրիշնուն վըրըն խընդողնին շադընողըն (2 Պետ. 3։3, 4)։ Առտար Լոտին փեսընուն բես, վերմը ա̈կընս ուշադրուտինա̈լ տառծընիլ չին Աստըձուն թա̈մբա̈ ըղաձին վըրըն (Ծննդ. 19։14)։ Շադերը ձիձախինգու ընեց վըրըն, վեվ գաբռի Աստվաձաշընչին պրինցիպներով։ Ա̈դծոյ մաշտիկը «ուրինց փիս ցանգուտիննուն էդվոնց» ընգաձին (Հուդա 7, 17, 18)։ Ըն, ինչ-օր Աստվաձաշընչին կըրվաձա̈ ուրիշնուն վըրըն խընդողնուն մասին շադ լըմոնիգու ընու, ինչ-օր գընին ատստուպնիգնին հընու ըն մաշտիկը, վերեկնոր չին ուզիլ կիդնուշ Եգովին։

10. Աշինկնա Սաղմոս 1։1, ի՞նչ մեզի բիդուա̈ ընուշ, հընոր ուրիշնուն վըրըն խընդող մաշտ տառնոնկ հեչ։

¹⁰ Ի՞նչ ընողընկ, հընոր մենկա̈լ ուրիշնուն վըրըն խընդող մաշտ տառնոնկ հեչ։ Առաչինը՝ մեզի բիդու չա̈ խոսուշ ընեց հեդ, վեվ-օր փիս պոներ գասա̈ միգա̈լնացը մասին։ (Գաշտըցեկ Սաղմոս 1։1։) Ա̈դ նըշանագա̈գու, հընոր մեզի բիդու չա̈ լըսուշ ատստուպնիգնուն հընու գաշտուշ ընեց կըրաձը։ Մենկ լավ հասկըննոնկկու, հընոր զգուշ ըլլինկ հեչնա, ղոլայ գայնոնկ նա̈յրիլ փըտպըտուշ հընու համոզվաձ ըլլիլ չինկ-օր Եգովին գազմագերպուտինը ըմըն սըրա շիդագ որոշումնի գընտունա̈։ Միր հեդ ա̈դմուն ըլլի հեչ դեյ, գարեվորա̈ մեզի իսմուն հառցեր դըվուշ. «Սովորուտին ունի՞մ տա̈ ես փըտպըտուշ, եպոր ներ այչեվուտին գառնում։ Գամա̈լ, ի՞նչպես վերապերվիմգու, եպոր ներ պածադռուտին կուկա։ Սովորուտին ունի՞մ տա̈ խոսուշ ախպըյդացը վըրըն, վերեկնոր ժողովին բադիվ պերող կոռձեր գընին»։ Մեգընա̈ ա̈դմուն մըտկերուն առաչը առնունկնա, մենկ դուր կուկոնկ Եգովին (Առակ. 3։34, 35)։

11. Ի՞նչպես «խելկ չոննողնին» վերապերվինգու Աստըձուն օրենկնուն։

¹¹ Եռորտը՝ ա̈դ «խելկ չոննողնինին»։ Ըներա̈լ ընտունիլ չին իմաստուտինը։ Աստվաձաշունչը ընեց մասին ա̈դմուն գասա̈, ընու հոմար-օր ըներ չին ուզիլ Աստըձուն օրենկներով աբռուշ։ Ընեց դուր կուկա ուրինց ուզաձին բես ընուշ (Առակ. 12։15)։ Ըներ չին հավդալ Եգովին, վեյնոր իմաստուտին գուդա (Սաղ. 53։1)։ Եպոր մենկ ընեց քարոզինկկու, ըներ մեղադռինգու մեզի, քոնի-օր մենկ գաբռինկ Աստվաձաշընչին պրինցիպներով։ Ամա ա̈դտի լավ, ի՞նչ ըներ գայնոն մեզի դալ։ Աստվաձաշունչը բառզ գինա̈ գասա̈. «Խելկ չոննողին հոմար իսկագան իմաստուտինը շադ հեռուա̈, ըն ինչիգ չունի ասուշի քաղակին ղապիկնուն մոդ» (Առակ. 24։7)։ Ա̈դմուն մաշտը չի գարի դալ իմաստուն խըրադ։ Ընդիա̈լ մենկ զարմընալ չինկ, օրի Եգովըն գասա̈. «Խելկ չոննողըն հեռու գեծի» (Առակ. 14։7)։

12. Ի՞նչը յառդում գընա̈ մեզի, հընոր խելկ չոննողնուն բես ըլլինկ հեչ։

¹² Շադերը չին ուզիլ լըսուշ Եգովին մասին, ամա մենկ հազ գընինկ Եգովին դըվաձ ալլայ խըրադնին հընու օրենկնին։ Միր սերը ա̈լ շադ գուժեղնա, ետե միտկ ընինկ, ինչ գըլլի Աստըձուն լըսինկնա հընու ինչ գըլլի լըսինկ հեչնա։ Ըն մաշտիկը, վերեկնոր չին ուզիլ լըսուշ Եգովին դըվաձ խըրադնին, բելընուն նես խըրաձին։ Ամա միտկ ա̈րեկ ծիր մասին. ինչ լավ գյանկ տունկ ունեկ, Աստըձուն լըսուշնուդ հոմար (Սաղ. 32։8, 10)։

13. Ստիբա̈՞գու տա̈ Եգովըն, հընոր մաշտիկը լըսին ընու իմաստուն խըրադնին։

¹³ Եգովըն ջիմա̈ռդ գինա̈ իմաստուտին գուդա ալլայ մաշտկացը։ Ամա մաշտը ուզա̈ հեչնա, ըն զորովըն ա̈դ ընիլ չի։ Չաշաձ ա̈դու ըն պածադռա̈գու, ինչ գըլլի ըն մաշտկացը հեդ, վերեկնոր չին ուզիլ լըսուշ իմաստուտինին ծընը (Առակ. 1։29—32)։ Ըներ, վեվ-օր չին ուզիլ լըսուշ Եգովին, ժողվինգու «ուրինց կոռձերուն պերաձ բերկը»։ Ընեց գյանկին շադ զորուտիննի գըլլին։ Ընեց բեդ գընա̈ սադա̈ ցավ, դանջանկ հընու վեռչը վեռչով մեռնուշ։ Ամա Եգովըն օռտնողա̈ ըն մաշտկացը, վերեկնոր գընտունին ընու դըվաձ խըրադնին։ Աստվաձաշընչին գաստըվի. «Ըն, վեվ ինձի լըսա̈գու, աբռի բիդի բաշտպանվաձ հընու հիչ մեգ բելացըմը վախող չա̈» (Առակ. 1։33)։

ԻՍԿԱԳԱՆ ԻՄԱՍՏՈՒՏԻՆԸ ՕԿՈՒՏ ՊԵՐԱ̈ԳՈՒ

14, 15. Ի՞նչ մենկ սորվինկկու Առակներ 4։23։

¹⁴ Աստըձուն իմաստուտինը միշտ մեզի օկուտ պերա̈գու։ Ինչպես մենկ օնցակ ա̈ս տասին, Եգովըն ըմուն ըղաձունի, հընոր ընու խըրադնին ղոլայ ըլլի կըդնուշ։ Օրինագ, Առակներ կըրկին նեսը գոն շադ խըրադնի, վերեկնոր ըմըն սըրա գարելիա̈ պոնեծընուշ։ Ըներ գայնոն լավծընիլ միր գյանկը։ Հայդցեկ քըննինկ ընեց նեսըն չեյսը։

¹⁵ Բաշտպանեցեկ ծիր «սիդը»։ Աստվաձաշընչին կըրվաձա̈. «Ըմըն ինչըն շադը բաշտպանա̈ քու սիդըդ, քոնի-օր ընդեխընին գյանկի պուղարնին» (Առակ. 4։23)։ Մեմը միտկ առեկ, ինչ բիդուա̈ ընուշ առոխչ սիդ օննուշի հոմար։ Ա̈դու հոմար բիդուա̈ առոխչ ուդելիկ ուդուշ հընու սպոռտով զբաղվուշ։ Հըմա̈լ բիդուա̈ յոն դըվուշ ըն սովորուտիններըն, վերեկնոր միր առոխչուտինին գայնոն զարար պերիլ։ Ա̈դպեսա̈լ միր սիդը հոկեվոր առոխչ ըլլի դեյ, մենկ ըմըն օր գաշտոնկկու Աստըձուն Խոսկը հընու հոկեվոր օնոտի մընալ չինկ։ Ա̈դտի ղաիր, բադռաստվինկկու ժողովնուն, պաց թողուլ չինկ ժողովնին հընու բադասխաննի գուդոնկ։ Հըմա̈լ մենկ միշտ քարոզինկկու հընու ա̈դու հոմար մեխկընալ չինկ միր ուժերը։ Մենկ յոն գուդոնկ ըն սովորուտիններըն, վերեկնոր գայնոն փիս ազդիլ միր վըրըն։ Օրինագ, մենկ ուշադիրինկ, ինչ դեսագ հոնկշուշի ծեվ գընդռինկ հընու վում հեդ ժամանագ գոնծընինկ։

16. Ի՞նչ մենկ սորվինկկու Առակներ 23։4, 5 կըրվաձ խըրադըն։

¹⁶ Ուրախ ըղեկ ընով, ինչ-օր ունեկ։ Աստվաձաշունչը լավ խըրադմը գուդա. «Չապըն ավել դանջվիլ մի հարըստուտին դիզուշի հոմար։ [...] Սեյրը գընիս ընու վըրըն, ըն ա̈լ չիկա։ Քոնի-օր ըն ըմունա̈լ-ըմուն թեվ գառնու հընու առձիֆի բես ֆըռագու երգինկը» (Առակ. 23։4, 5)։ Մաշտը շադ թեզ գայնա գոյսընիլ ուր օննըցաձը, ամա չաշաձ ա̈դու, հըմ ախկադնին, հըմ հարուստնին կըյնին փարա շինուշին էդվոնցը։ Շադ սըրա մաշտը գայնա ըմուն կոռձեր ընիլ, վերեկնոր փիս գընին ընու օնունը։ Հըմա̈լ գայնոն վադ ազդիլ ուրիշ մաշտկացը հեդ հարաբերուտիննուն վըրըն հընու առոխչուտինին վըրըն բիլա̈ (Առակ. 28։20; 1 Տիմոթ. 6։9, 10)։ Ամա իմաստուտինը յառդում գընա̈ մեզի, հընոր չապըն ավել մըդորինկ հեչ փարին հոմար։ Միր դեյ ա̈դ բաշտպան գըլլի հընու մենկ գուրախնոնկ ընով, ինչ-օր ունինկ (Ժող. 7։12)։

17. Ի՞նչպես մենկ գայնոնկ օննալ «խելացի ըլլողնուն լիզուն», վերին մասին գաստըվի Առակներ 12։18։

¹⁷ Ինչիմը ասուշըն առաչ, մեմը միտկ ա̈րեկ։ Ետե մենկ ուշադիր ըլլինկ հեչ, միր աստաձ խոսկերը գայնոն մեձ զարար պերիլ։ Աստվաձաշընչին կըրվաձա̈. «Միտկ չընելըն աստըվաձ խոսկերը, թուրի բես ձագինգու, ամա խելացի ըլլողնուն լիզուն իլաջի բես բետկըծընա̈գու» (Առակ. 12։18)։ Մենկ լավ հարաբերուտին գոննոնկ մաշտկացը հեդ, ետե ասաց ընինկ հեչ (Առակ. 20։19)։ Մենկ չինկ ուզիլ միր խոսկերով ցավեծընուշ մեգին սիդը, ամա կուզինկ բետկըծընուշ։ Ա̈դու հոմար մեզի բիդուա̈ ա̈մա̈ղ ընուշ, հընոր Աստվաձաշընչին սորվեծուցաձը ա̈լ շադ ազդա̈ միր սըյդին վըրըն (Ղուկ. 6։45)։ Եպոր մենկ միտկը գընինկ, ինչ գաստըվի Աստըձուն Խոսկին նես, միր խոսկերը տառնոնգու «իմաստուտինի պուղար», վեյնոր ֆերախծընա̈գու միգա̈լնացը (Առակ. 18։4)։

18. Ի՞նչպես Առակներ 24։6 կըրվաձ պրինցիպը յառդում գընա̈ մեզի ձառայուտինին նես։

¹⁸ Ընտունեցեկ գազմագերպուտինին դըվաձ այչեվուտինը։ Աստվաձաշունչը դիռտմա̈գու մեզի. «Գըռիվ դոնելդ, մոն հայդի խելացի այչեվուտին, հընու ոյդեխ շադ խըրադ դըվող գա, ընդեխ հախտանագ գըլլի» (Առակ. 24։6)։ Ի՞նչպես ա̈դ պրինցիպը յառդում գընա̈ մեզի հաջողուտին օննուշ քարոզուշի հընու աշագեռտ բադռաստուշի կոռձին։ Մենկ չինկ քարոզիլ հընու աշագեռտ բադռաստիլ ըմուն, ինչպես-օր ուրինկըս շիդագ հաշվինկկու։ Մենկ ա̈մա̈ղ գընինկ պոնեծընուշ ըն խըրադնին, վերեկնոր մեզի գուդոն։ Օրինագ, ժողովնուն սըրըն մենկ լըսինկկու փոռց օննող քարոզիչնուն ջառերը հընու տեմընին, վերեկնոր յառդում գընին մեզի սորվուշ, ինծոյ գայնոնկ խորատիլ մաշտկացը հեդ։ Ա̈դտի ավել Եգովին գազմագերպուտինը գուդա մեզի գըրագանուտին հընու վիդեո, վերեկնոր յառդում գընին մաշտկացը հասկըննուշ Աստվաձաշունչը։ Ա̈մա̈ղ գընե՞կ տա̈ տունկ ա̈դ ալլայ պոնեծընուշ։

19. Ի՞նչպես տունկ վերապերվեկկու ըն իմաստուտինին, վեյնոր գուդա Եգովըն (Առակներ 3։13—18)։

¹⁹ Գաշտըցեկ Առակներ 3։13—18։ Ինչկա՜ն մենկ շընորագալինկ Եգովին ընու դըվաձ խելացի խըրադնուն հոմար։ Ի՞նչ գըլլեր միր հեդ, ետե մենկ չիդնայկը ա̈դ խըրադնին։ Ա̈ս տասին մենկ խոսեցակ Առակներ կըրկըն քոնիմը գարեվոր պրինցիպնուն մասին։ Ամա օխչուգ Աստվաձաշունչը լիկնա̈ Եգովին դըվաձ իմաստուն խըրադներով։ Հայդցեկ ըմըն սըրա պոնեծընինկ ըներ։ Միր հոմար նըշանագուտին չունի, ինչ դեսագ ա̈ս աշխարին միլլա̈տը սեյրը գընին ա̈դ խըրադնուն վըրըն։ Մենկ համոզվաձինկ, հընոր «ընեց, վեվ-օր... [իմաստուտինը] թողուլ չի, բախտավեր գասին»։