TA MUNDO NGA NAPANNU TU PROBLEMA

1 | Immugurammu i Gawa-gawayyammu

NU NGATTA IMPORTANTE

Posible nga madduruma i marake nga efekto ta gawa-gawayyattam na krisis onu kalamidad.

Ma-stress ittam nu egga i marake nga mesimmu. Awayya na nga mattaki ittam nu mabbayag i stress tam.
Nu egga i krisis, marigatan i hospital ira ta ari da maaguanta i karu na pasiente anna makkukurang i medisina.
Megafu ta kalamidad, afektadu ta finansial i totolay yari tu marigatan ira nga makagatang tu makan anna medisina.

I Mawag nga Mammuammu

Awayya na nga ari ka makapaddesision tu mapia nu egga i taki mu onu nu stress ka. Megafu tatun, awayya na nga mapagurayammu i gawa-gawayyammu adde ta mas mattaki ka.
Nu pagurayammu i taki mu, awayya na nga maggrabe yatun anna posible nga ipatem paga lagu.
Nu magawa-gawayyakka, mas makapaddesisiokka tu mapia ta mariga ira nga situasion.
Pobre onu riku ka, egga i makuam tapenu maimmugurammu i gawa-gawayyammu.

I Makuam

Pannonopan na ma-uto nga tolay i posible ira nga peligro anna mapplano yayya tapenu malillitan na danatun. Kunnatun gapa nu meyannung ta gawa-gawayyattam. Gagangay ngana nga malillitattam i grabe nga taki onu maski paga i mattaki nu kanayun nga marenu i baggi tam anna i balay tam. Mas makasta nga lisiattam i mattaki tapenu ari tam ngana mawag i mapporu.

“Megafu ta kanayun nga marenu i baggi anna i balemi, makamenos kami ta gastu ta pappa-checkup anna medisina.”—Andreas.a

a Natalian i karuan nga ngagan taw nga magazina.

I MAKUAM—Makaduffun ira nga Suhestion

Ta mariga ira nga tiempo, maimmugurammu i gawa-gawayyammu nu kuammu danaw ira nga praktikal nga suhestion

MABBALIN TU MARENU

Mabbalin tu marenu

Kagian na Biblia: “Masingan na ma-uto i peligro anna mattagu yayya.” (Proverbio 22:3) Pannonopammu ngana i mamappeligro ta gawa-gawayyammu tapenu malillitammu danatun.

Kanayummu nga baggawan i limam tu savun anna danum, mas ngana nu manammi ka tu makan onu kapaggafum ta kasilyas.
Kanayummu nga pakarenuan anna i-disinfect i balay nu, mas ngana i gannug ira nga kanayun nga matammi.
Nu posible, arayyuammu labbi danuri egga makeyali nga taki da.

KUMAN TU MASUSTANSIA

Kuman tu masustansia

Kagian na Biblia: “Awan tu tolay nga mangikalussaw ta baggi na, nu ari pakanan anna immuguran na.” (Efeso 5:29) Maimmugurattam i baggi tam nu piliattam tu mapia nu anni i patallungattam ta baggi tam.

Minum tu aru nga danum.
Kuman tu madduruma nga frutas anna gulay.
Pakarianammu i kuman tu mamanteka, masing, anna mammi.
Kammu nga massigariliu, magillellaw, onu maddroga.

“Kanayukkami nga kuman tu masustansia tapenu ari kami nga mattaki; ta nu ari, mekalakavvu i baddi nga aleg mi ta pappadoktor. Mas kayà mi i maggastu ta masustansia ira nga makan.”—Carlos.

MAGEXERCISE ANNA MAKKATRUG TU MAPIA

Magexercise

Kagian na Biblia: “Mas makasta i tanga-kamo nga pagibannag anne ta dua-kamo nga pabbabbannag anna paddaddag ta paddag.” (Eclesiastes 4:6) Mawag tam i mattrabahu ngem mawag tam gapa i magibannag.

Kanayukka nga magexercise. Ta gafu, awayyam i regular nga lumakag. Makkasta i gawa-gawayyammu nu magexercise ka maski nu bako onu lakay ka ngana, egga i diferensiam, onu egga i grabe nga taki mu.
Makkatrug tu mapia

Makkatrug ka tu mapia. Nu kurang i katrug mu, mas nga ma-stress ka anna ari ka nga makapac-concentrate. Ari nga mabbayag, posible nga makkaproblema ka ta gawa-gawayyammu.
Mangi-set ka tu oras na pakkatrug mu anna tuttulammu yatun. Ikagumammu i makkatrug anna malukag ta parehu nga oras ta kadaggaw.
Ari ka nga maggiraw tu TV onu mangusa tu gadyet nu makkatrug ka ngana.
Ari ka nga kuman tu aru, minum tu egga i caffeine na, onu minum tu binarayang nige mu nga makkatrug.

“Nasingakku nga egga i efekto na katrug ku ta gawa-gawayyakku. Nu kurang i katrug ku, mattaki i ulù anna i bagga-baggì. Ngem nu nakakatrug ngà tu mapia, makasta i panageno ku anna gitta na kayang-kayà i ngamin! Magawa-gawayyan ngà, anna bihira ngà nga mattaki.”—Justin.