Ɔya Ɔmɛnɛ

A yɔ i má unwalu duuma nōo yɔ i biya uwɔ ɔtu nɛɛnɛhi? Á jé ŋ, ɔyinɛ éyi ipu ujɔ lɛ uwɔ ya cɔnu. (Ujɛ́m. 3:2) Amāŋ ācɛ nɛ a gē yuklɔ tɔha mla uwa amāŋ ayipɛ inɔkpá ku uwɔ, gē ŋmo uwɔ okonu abɔɔ a gē gba Ujehofa ɛ̄gbā a. (1 Upít. 4:3, 4) Ó lɔfu wɛ ku apɔlɛ ku uwɔ yɔ i ceyitikwu lɔfu lɔfu kéē lɛ uwɔ ci ŋma ō gā ōjila, amāŋ cɛ gā uwɔ ka ɔdā nɛ a kpɔtuce a lɛ ācɛ ɔhá ŋ. (Umát. 10:35, 36) Ɔdaŋ ka unwalu a yɔ i bɔbi tōōtɔ̄ɔ̄, a lɔfu gbɛla ka ó géē lɔhi fiyɛ ɔdaŋ ku a ma ō gba Ujehofa. Amáŋ ɛdɔ unwalu duuma nɛ a yɔ i má, a cɛgbá ō kpɔtuce ka Ujehofa géē je ijeeyi mla ɔfu nɛ a cɛgbá a gā uwɔ, o ya ɛɛ ku a je ɔdā olɔhi ō ya klla lɔtu ku unwalu a. Ipu Ubáyíbu, Ujehofa ya kéē lɛ ocabɔ ku ācɛ ɛyɛɛyɛyi nōó jila iyē ŋ, amáŋ lɔtu ku unwalu ɛyɛɛyɛyi a ta taajɛ. Ɔdiya a? O ya ɛɛ ku alɔ nwu ɛlā ŋma anu. Ɛnyā wɛ ipu ɔdā nɛ Ujehofa bi ɔyikpo Upɔlu ta taajɛ a. Eko duuma nɛ alɔ gē jé aɛga ku Ubáyíbu nyā, ó gē ya ku alɔ lɛ ɔtu ō tu kwu ɔtu mla eyiyoce. Amáŋ gbɔbu ɛɛ ku alɔ lɛ itene ŋma ɔdā nɛ alɔ yɔ i jé a, alɔ cɛgbá ō ya fiyɛ ō jé aɛga ku Ubáyíbu foofunu. Alɔ cɛgbá ō je ɛga lɛ ɔdā nɛ alɔ yɔ i jé a, kóō lɛ ɔwɛ nɛ alɔ gē gbɛla klla gē ya uce a piyabɔ. w21.03 14 ¶1-2

A gē má ācɛ nōo lā ɛga nɛ a gē tɔɔna a bɛɛka ɔdɛhɔ nōo le jé ō ce ɛ? Ɔdaŋ ka gē má uwa lɛ a, a géē yɔ i ya ɔdā ɛta: Aflɛyi, a géē yuklɔ ku ɔna ō ta a fiya fiya. Eko ō ce ɔdɛhɔ i gē likpo ŋ, eko i gē yɔ ō kpo bonu ŋ. Ɔmpa, a géē yɔ i gweeye abɔ a yɔ i bi ɛjɛɛji ɔtu ku uwɔ le yuklɔ a. Ubáyíbu kahinii: “Ācɛ gē gwéeye eko nēé gē cē ɔdɛ̄hɔ̄ ā.” (Ayis. 9:3) Ɔmɛta, a géē yɔ i má eyeeye ku ācɛ kéē lɔfu je piya ayikpo ku Ukraist gla. Ɔɔma géē ya ku a bēē piya ɛlā nɛ a gē ka a abɔ kóō tɛɛma kwu ɛ̄nɛ̄ ō géē he uwa ɔtu a. Ayikpo ku Ujisɔsi ōhī lɔfu yɔ i gbɛla ku ācɛ Usameriya a i gáā lɔfu je piya ayikpo ku Ujisɔsi gla ŋ, amáŋ Ujisɔsi i gbɛla lɛ a ŋ. Ó má uwa kéē lɔfu je piya ayikpo ku nu gla. Alɔ cika ō má ācɛ nɛ alɔ gē tɔɔna lɛ uwa a lɛ a duu. Ɔcocɛhɔ Upɔlu lɛ ɛnɛɛnɛ ocabɔ taajɛ lɛ alɔ. Ó nwu ɔdā nɛ ācɛ nɛ ó gē tɔɔna lɛ uwa a kpɔtuce, ɔdā nōo he uwa ɔtu, klla má uwa kéē lɔfu jé piya ayikpo ku Ukraist gla. w20.04 8-9 ¶3-4

Ikɔkɔ nɛ a géē ŋmo ɔcɛ ɔhá ɛpɔbi ohigbu ɔdā nōó ya a, ceyitikwu ku a jé ɛgɛ nɛ ɔtu gē ya ɔ lɛ a. Ujehofa foofunu jé alɔ lɔɔlɔhi a. Gbɔɔkɔ lɛ ɔ kóō ta uwɔ abɔ ku a bēē má ācɛ ɔhá ɛgɛ nɛ anu a gē má uwa, mɛmla ō jé ɛgɛ nɛ a géē ma enyinyi fu lɛ uwa a. Alɔ kóō hii gbɛla ku alɔ cika ō menyinyi ayinɛ alɔ ōhī klla ma ayinɛ alɔ ōhī ta ŋ. Ohigbu ka ɛjɛɛji uwa gē má unwalu, nōo lɔfu lɛbɛɛka ɛ̄nɛ̄ Ujona, Ɛlayija, Uhaga mla Ulɔtu má. Igbalɛwa, uwa a bi unwalu néē yɔ i má a gē lɛ iyi uwa a. Ku ɛlā ɔkwɛyi a, ɛjɛɛji alɔ lɛ eko nɛ alɔ bi unwalu gē lɛ iyi alɔ duu ɛ. Ohigbu ɔɔma a, ó lɛyi nɛɛnɛhi abɔ Ujehofa da alɔ ku alɔ yihɔtu ɔmpa alɔ. (1 Upít. 3:8) Eko duuma nɛ alɔ ya ɔdā nɛ Ujehofa da alɔ ku alɔ ya a, alɔ géē ya ku opiyatɔha ku ayinɛ ipu oduudu ɛcɛ kóō bēē lɔfu tōōtɔ̄ɔ̄. Ó lɛ a, alɔ lɛ ɔtu ku alɔ ya ekponu ku ipu ɛma ku alɔ mla ayinɛ alɔ, alɔ géē jahɔ tu uwa, jé uwa lɔɔlɔhi, klla ma enyinyi fu lɛ uwa. w20.04 18-19 ¶15-17

Ujisɔsi lɛ ɛnɛɛnɛ ocabɔ taajɛ lɛ alɔ lɛyikwu ɛgɛ nɛ alɔ géē lɛyitaajɛ lɛ íne ku Ujehofa. Ohigbu ɛnyā, ɔwɛ ō cɛgbá éyi nɛ alɔ gē mafu, ku alɔ lɛyitaajɛ lɛ íne ku Ujehofa a, wɛ ō yɛce ocabɔ ku Ujisɔsi ɔwɛ ofiyɛ duu nɛ alɔ ya gla a. (Ujɔ́n. 8:29) O ya ɛɛ ku alɔ bēē lɛyitaajɛ lɛ ɔkwɛyi a, alɔ cɛgbá o jé kpɔcii klla cɛ ka Ujehofa wɛ Ɔwɔico nōo dɔka ɔkwɛyi a, ka ɛjɛɛji ɛlā ku nu nōo yɔ ipu Ubáyíbu a wɛ ɔkwɛyi. Alɔ klla cika ō jé kpɔcii klla cɛ ka Ujisɔsi wɛ Umɛsayiya néē cokonu ka ɔɔ géē wa a. Ɛyinɛhi ku ācɛ icɛ yɔ i taafu kpɔ, kóō wɛ Ujisɔsi néē fu klla lɛ anɔ tu ɔ ɛyi ku ó wɛ ɔcɛ́ ku Ajɔɔcɛ ku Ɔwɔico a ŋ. Ujɔni je ahɔ̄ ō pi lɛyikwu ‘ācɛ o plla ācɛ alɛwa,’ nōo géē plla ācɛ nōó kpɔtuce ɔkwɛyi a lɔfu lɔfu, lɛyikwu Ujehofa mla Ujisɔsi ŋ ma. (2 Ujɔ́n. 7-11) Ujɔni ka lɛ a: “Ɔ̄nyɛ kē wɛ okɛ̄mgbɛ̄ ā? Ó wɛ ɔ̄cɛ nēe gē ka ka Ujísɔ̄si í wɛ Ohɔ́nyɛtá ŋ́ mā nɛ̄ n.” (1 Ujɔ́n. 2:22) Ɔwɛ éyi foofunu nɛ alɔ géē le kwu ŋma ō plla nyā a, wɛ ka alɔ cika ō klɔcɛ ku Ubáyíbu lɔfu lɔfu. Ɔdaŋ ku alɔ ya lɛ a, alɔ géē jé Ujehofa mla Ujisɔsi lɔɔlɔhi. (Ujɔ́n. 17:3) Ɛnyā klla géē cɛ lɛ alɔ jé peee ku ɔwɛ ɔkwɛyi a nɛ alɔ yɔ a. w20.07 21 ¶4-5

Ɔwɛ éyi nɛ alɔ géē ya ku ayinɛ alɔ kéē “gwōtū ínoōbīya ŋ́” ma, wɛ ō ma uwa ta kéē ya odee ɔwɛ ku uwa eko duuma nōó tɔɔtɛ, ikɔkɔ ō yɔ i dɔka kéē ya odee ɔwɛ nɛ alɔ dɔka piii a. (Uróm 14:19-21; 1 Ukɔ́r. 8:9, 13) Alɔ i lɛbɛɛka ɔcɛ ō kwinya ɔlamu nōo gē kwinya kóō miyɛ ule a lɛ iyi nu foofunu ŋ. É gē gbɛla foofunu lɛyikwu ɔdā nōo géē ta uwa abɔ kéē yale a. Ɛnyā gē ya kéē kwu ɔmpa uwa gā aklo, o ya ɛɛ kéē yɔ iyɔbu. Amáŋ alɔ i lɛbɛɛka uwa a ŋ, alɔ i ge kweyi mla iyi alɔ ŋ. (Ugal. 5:26; 6:4) Ɔdā nɛ alɔ bi ɔtu a, wɛ ō ta ācɛ alɛwa abɔ, ɛgɛ duuma nɛ alɔ ya gla, kéē gā ipu ɛcɛ ɛyipɛ a klla oyeeyi opiyoo. Ɔɔma ya ɛɛ nɛ alɔ gē ceyitikwu bi ukɔ́ nyā le yuklɔ a, nōo kahinii: “Aá híīī gbɛlá kwu aɔ́dā kú aá ōfūnū ŋ́, amáŋ aá gbɛlá kwu ákú ācɛ ɔhá dúú.” (Ufíl. 2:4) Ipu inya nɛ alɔ yɔ i kwu a, Ujehofa cokonu ka anuɔ géē je ule a piii lɛ ācɛ nōo lɛ inya a kwu gā oŋmɛyi a. Ɔɔma kē wɛ oyeeyi opiyoo ɔkpanco amāŋ ipu uparadais a. w20.04 28 ¶10; 29 ¶12

Umiliyɔn ku acɛnyilɔ mɛmla acɛnyanōo wɛ Ācɛ O Yɛce Ukraist a géē wi gā ipu ɛcɛ ɛyipɛ a. Ācɛ nōo wi nōo yɔ ipu ɛcɛ nyā a, géē má ɛdɔ oyale ikpɛyi ku ikwū ɔhá, eko néē lɛ ubiliyɔn ku ācɛ nōo kwū eko igble a heyi ŋma ɔlekwu. Gbɛla lɛyikwu ɛdɔ eeye nɛ alɔ gáā gwo, eko nɛ aɔdā ohidaago nyā le ya a! (Ācot. 24:15) Ɛjɛɛji ācɛ nōo kē hayi kpaakpa lɛ Ujehofa a, géē yale ikpɛyi ku ikwū néē lugwu ku nu ŋma ɛgiyi Adam a. É géē lɛ ɛnɛɛnɛ ɛga ō lā oyeeyi opiyoo. Ɛlā ō ta ɔtu kwu ɔtu nɛ Upɔlu ta gē lɛ ācɛ Ukɔrinti lɛyikwu oheyi ŋma ɔlekwu a, cika ō je ɛjɛɛji Ācɛ O Yɛce Ukraist nōo yeeyi babanya eyī nɛhi. Ó lɛ ɔdā ō cɛgbá nōo ya nɛ alɔ cika ō lɛyi taajɛ lɛ ukɔ́ ku Upɔlu, ó ya ɔdā duuma nɛ alɔ ya gla ‘ipú úklɔ́ nɛ̄ alɔ gē yá lɛ Óndú ā.’ (1 Ukɔ́r. 15:58) Ɔdaŋ ku alɔ gē ya ɛjɛɛji ɔfu ku alɔ ipu uklɔ ɔɔma, alɔ géē lɛ eyiyoce ku ɛcɔbu nɛ eeye géē yɔ caba caba a. Oyeeyi eko ɔɔma géē lɔɔnyɛ fiyɛ ɔdā duuma nɛ alɔ lɔfu gbɛla a. Ó géē mafu lɛ alɔ ka uklɔ nɛ alɔ i ya lɛ Ɔwɔico a i bonu ŋ. w20.12 13 ¶16-17

Ó lɛbɛɛka akacɛ ku Isíkɛ̄lu 38:10-23; Udánīyɛ̄lu 2:43-45; 11:44–12:1; mla Ɔdā Nēé Mafú Lɛ Ujɔ́ni 16:13-16, 21 yɔ i kɛla lɛyikwu eko mla ɛlā ekponu a. Ɔdaŋ ka ó wɛ ɔkwɛyi, alɔ yɔ i leyice ka aɔdā nōo ba nyā géē ya gla. Igbihi nɛ owe nɛhi a gbɔɔ a, “odúúdú aɔ́cɛ́ kú ɛcɛ ā” géē kwu piyatɔha mla iyi uwa. (Mafú. 16:13, 14) Opiyatɔha ku aéwo nyā nɛ Ubáyíbu hi ka “Ugɔ́gu . . . ipú ajɛ kú Umágōgu ā.” (Isík. 38:2) Opiyatɔha ku aéwo nyā géē ceyitikwu o ya ɛɛ kéē lɛ ɛjɛɛji ācɛ ɔlɛ Ɔwɔico kpo ŋmo. Ipu akacɛ nōo kɛla lɛyikwu eko nyā, ɔcocɛhɔ Ujɔni ka ɛcɔwɔ nōo gbɛnu géē miya waajɛ wa i ce aolɛla ku Ɔwɔico baajɛ. Ɛcɔwɔ nyā géē lɔfu kwɛyi ɔna nɛ ācɛ ɔlɛ Ujehofa gē ta lɛyikwu ɛpɔ ō ka nōo gē lɛ abɔ kwu oduudu ācɛ iyē, nōo klla géē tu Ugɔgu ku Umagogu icɔnu, cɛɛ ka ó gbɔɔ ō ŋmo ācɛ ɔlɛ Ɔwɔico ŋma ipu oduudu ɛcɛ a.—Mafú 16:21. w20.05 15 ¶13-14

Alelekwu Ihɔ ku Ɔwɔico wɛ ɛhi nōo cika ō jɛ alɔ eyī. Alelekwu Ihɔ a géē jɛ alɔ eyī fiyɛ, ɔdaŋ ku alɔ gē gbɛla lɛyikwu ɔdā nɛ ó gē ya eko ku alɔ nyā a. Gbɔbu ɛɛ ku Ujisɔsi kóō gā ɔkpanco a, ó da ayikpo ku nu kahinii: “Ɔwɔico géē tū aá mu mla ɔfú eko nɛ̄ alelékwū ihɔ ā wā gaá ce aá ɛyí. Aá kē í wɛ ijáalí kú um . . . jāā ga oŋmɛ́yi kú ɛcɛ” a. (Ācot. 1:8) Mla otabɔ ku Alelekwu Ihɔ a, aluka ku ācɛ nōo lɛbɛɛka umiliyɔn ce ŋma ɔkika doodu ipu ɛcɛ a, kwu piya ācɛ ō gba Ujehofa ɛ̄gbā ɛ. Abɔ alɔ wɛ ācɛ ɔlɛ Ɔwɔico a, alɔ piyatɔha ipu ɛbɔ, ohigbu ku Alelekwu Ihɔ ku Ɔwɔico gē tu alɔ abɔ mafu ɛnɛɛnɛ uce ō ya bɛɛka ihɔtu, eeye, ɛbɔ, ɔtoole, ogbonɛnɛ, olɔhi, ɔtu okpoce, otɛyi waajɛ mla ogbeyi cii. Uce ɛyɛɛyɛyi nyā wɛ “ikpō kú alelékwū” a. (Ugal. 5:22, 23) Alelekwu Ihɔ wɛ ɛnɛɛnɛ ɛhi! w20.05 28 ¶10; 29 ¶13

Ó lɛ ɔdā alɛwa nōo ya nɛ alɔ lɔfu ka, ku ācɛ nōo gáā ya ācɛ néē heyi ŋma ɔlekwu omaaba a, géē lɔfu jé ācɛ néē yihɔtu uwa a. Ocabɔ mafu, oŋma ɔwɛ nɛ Ujehofa he ācɛ eyi ŋma ɔlekwu eko igble a, alɔ lɔfu leyice ka ó géē ya ācɛ cigbihi, ɔwɛ nōo má eyī ku uwa, ɔwɛ néē gē kɛla klla gbɛla a géē wɛ ɛgɛ nōó lɛ gbɔbu lɛ eko néē kwū a. Bla ku Ujisɔsi lɛ ikwū gbla iyɔla, klla lɛ ō heyi ŋma ɔlekwu a gbla eko néē lɛ ɔcɛ heyi ŋma iyɔla a. (Umát. 9:18, 24; Ujɔ́n. 11:11-13) Ɔdaŋ ku ɔcɛ le heyi ŋma iyɔla, ō má eyī ku nu, ɛgɛ nɛ ó gē kɛla mla ɛlá ō gbo ku nu gē wɛ ekponu mla ɛgɛ nōó wɛ gbɔbu ɛɛ nɛ ó gáā gbiyɔla a. Leyi yɛ ocabɔ mafu ku Ulasarɔsi ɛ. Ó le ya ɛ̄cī ɛnɛ nɛ ó kwū ɛ, ohigbu ɛnyā, okpiye ku nu gbɔɔ ō wa. Naana a, eko nɛ Ujisɔsi lɛ ɔ heyi a, ayinɛ nu nɔnya kē lɛ ɔ jé boobu. Ó lɛ afuu ŋ, Ulasarɔsi abɔyi nu kē lɛ uwa jé duu.—Ujɔ́n. 11:38-44; 12:1, 2. w20.08 14 ¶3; 16 ¶8

Ācɛ néē lɛ anɔ tu uwa ɛyi mla aala ɔhá a cɛgbá lɛ Ujehofa nɛhi. Ó yihɔtu ɛjɛɛji uwa jonjilɛ. Alɔ jé ɛnyā ohigbu ka ule nɛ ó gba lɛ ācɛ néē lɛ anɔ tu uwa ɛyi a, nɛ ó gba lɛ aala ɔhá a duu a, ɔɔma kē oyeeyi ku Ɔyi nɔnyilɔ ku nu. Ɛyɛɛyi ku uwa wɛ ka eyiyoce ku uwa wɛ ɛyɛɛyɛyi. Ígwu ɛplɛɛpa a géē lɛyitaajɛ lɛ Ɔwɔico mla Ukraist piii. (Aíjē 31:23) Alɔ bla kpɔ, ku alelekwu ku Ɔwɔico gē yuklɔ jonjilɛ mla ɛjɛɛji alɔ. Alɔ klla bla ka Ujehofa gē je alelekwu ihɔ ku nu lɛ ɛjɛɛji alɔ ɛgɛnɛ nɛ ɔnyɔɔnyɛ ku alɔ cɛgbá a, ɔdāŋ kéē lɛ anɔ tu uwɔ ɛyi o amāŋ ku a wɛ ipu ígwu ku aala ɔhá a. Ujehofa lɛ ɛnɛɛnɛ eyiyoce lɛyikwu ɛcɔbu a je lɛ ācɛ nōo gē gba ɔ ɛ̄gbā a. (Ujɛr. 29:11) Oblatu Ku Ikwū Ku Ukraist wɛ ɛnɛɛnɛ eko lɛ eyeeye ku alɔ, ō je owoofu lɛ Ɔwɔico mla Ukraist ohigbu ɔdā néē ya lɛ alɔ, o ya ɛɛ ku alɔ jɔɔnyɛ oyeeyi opiyoo a. Oblatu Ku Ikwū Ku Ukraist wɛ ōjila nōo cɛgbá fiyɛ duu lɛ Ācɛ O Yɛce Ukraist ɔkwɔɔkwɛyi ipu ihayi doodu a. w21.01 18 ¶16; 19 ¶19

Ó teyi peee ka ɛyinɛhi ku ācɛ nōo gē wa oblatu a lɛ eyiyoce ō lā ipu ɛcɛ nyā. Ó lɛ a, ɔdiya néē gē wa Oblatu Ku Ikwū Ku Ukraist kpɔ a? Ō wa Oblatu ku uwa lɛbɛɛka ka ɛgɛ nɛ oklobiya gē gā ɔlɛ omɛɛlɛ mɛɛlɛ ku oklobiya ku nu a. Ó dɔka ō mafu ka ó yihɔtu ācɛ nōo yɔ i ya omɛɛlɛ mɛɛlɛ a klla cɛ mla ɔdā néē yɔ i ya a. Ɛgɔɔma duu, aala ɔhá a gē gā Oblatu a ohigbu kéē dɔka ō mafu ihɔtu ku uwa lɛ Ukraist, mla ācɛ néē lɛ anɔ tu uwa ɛyi a. Aala ɔhá a klla gē gā Oblatu a, o ya ɛɛ kéē mafu ka ɛya nɛ Ujisɔsi gwo lɛ uwa a jɛ uwa eyī, ɛya nōo ya ɔ tɔɔtɛ lɛ uwa kéē yɔ piyoo ipu ɛcɛ nyā a. Ɔdā ō cɛgbá ɔhá nōo ya nɛ aala ɔhá a gē gā Oblatu a, wɛ ka é dɔka ō lɛyitaajɛ lɛ ɔ́da ku Ukraist. Eko nɛ Ujisɔsi ya Oblatu aflɛyi mla ayikpo ku nu a, ó da uwa kahinii: “Aá yá ɛ̄nyā kú aá bī le blakwu um.” (1 Ukɔ́r. 11:23-26) Ohigbu ɛnyā, aala ɔhá a géē bēē gā Oblatu Ku Ikwū Ku Ukraist, abɔɔ ācɛ néē lɛ anɔ tu uwa ɛyi a yɔ ipu ɛcɛ nyā kpɔ ɛɛ ma. w21.01 17-18 ¶13-14

Gbɔbu ɛɛ ku alɔ mafu ku alɔ yihɔtu ɔcɛ ɔkwɔɔkwɛyi, alɔ cika ō ma ɔ fu ipu uce ō ya ku alɔ. (Má Ujɛ́mīsi 2:17, 26.) Ocabɔ, Ujehofa yihɔtu alɔ. (1 Ujɔ́n. 4:19) Ó kē i da alɔ ka ó yihɔtu alɔ, oŋma lɛ ɛlā olɔhi nɛ ó ka ipu Ubáyíbu a. (Aíjē 25:10; Uróm 8:38, 39) Ó wɛ ɛlā nɛ ó ka ipu Ubáyíbu a foofunu ya nɛ alɔ jé ka ó yihɔtu alɔ a ŋ, amáŋ ohigbu ɔdā nɛ ó gē ya a duu. Ujehofa cɛ ku Ɔyinɔnyilɔ ekponu ku nu kóō má owe klla gekwu ohigbu alɔ. (Ujɔ́n. 3:16) Aɔdā nɛ Ujehofa ya nyā cɛ lɛ alɔ jé peee ka ó yihɔtu alɔ nɛhi. Alɔ gē mafu lɛ Ujehofa mla Ujisɔsi ka alɔ yihɔtu uwa, ŋma lɛ ō lɛ ojilima ce uwa. (Ujɔ́n. 14:15; 1 Ujɔ́n. 5:3) Ujisɔsi kē je íne lɛ alɔ ka alɔ yihɔtu ta iyi alɔ. (Ujɔ́n. 13:34, 35) Alɔ cika ō da ayinɛ alɔ ku alɔ yihɔtu uwa, amáŋ uce ō ya ku alɔ cika ō ma ɔ fu duu.—1 Ujɔ́n. 3:18. w21.01 9 ¶6; 10 ¶8

Ācɛ néē lɛ anɔ tu uwa ɛyi mla Alelekwu Ihɔ a, lɛ eyiyoce ō yɔ mla Ujisɔsi piyoo, mɛmla ō cɔcɛ́ mla ɔ ipu Ajɔɔcɛ Ku Ɔwɔico. É géē má Ujisɔsi, kɛla mla ɔ klla piyatɔha mla ɔ lɔɔlɔhi. (Ujɔ́n. 14:2, 3) Ujisɔsi géē mafu ihɔtu lɛ ācɛ nōo lɛ eyiyoce ō lā oyeeyi ipu ɛcɛ nyā duu, klla lɛ ɛlá wu uwa. Naana néē gáā má Ujisɔsi eyī ŋ ma a, ɛma néē lɛ mla ɔ a géē lɔfu tōōtɔ̄ɔ̄ kpɔ, abɔ é géē yɔ i jɔɔnyɛ oyeeyi nɛ Ujehofa mla Ujisɔsi ya tɔɔtɛ lɛ uwa a. (Ayis. 9:6, 7) Ɔdaŋ ku alɔ cɛ ō wɛ ɔya ku Ujisɔsi, alɔ géē lɛ ɔhā alɛwa. Ocabɔ mafu, ó géē mafu ihɔtu klla ta alɔ abɔ babanya. Alɔ klla lɛ ɛnɛɛnɛ ɛga ō lā oyeeyi opiyoo. Ɛ̄nɛ̄ ō kóō cɛgbá fiyɛ duu a wɛ kahinii, ɛma nɛ alɔ lɛ mla Ujisɔsi a, géē ya ku alɔ lɛ ɛma nōo cɛgba fiyɛ duu a mla ɔcɛ ɔhá, anu kē wɛ ɛnɛɛnɛ ɛma ō lɛ mla Ujehofa nōo wɛ Adā ku Ujisɔsi a. A hɛɛbɛ ɛnɛɛnɛ ɛga nɛ alɔ lɛ ō wɛ ɔya ku Ujisɔsi a? w20.04 25 ¶15-16

Upɔlu ta ɔkpá nyā fu Ācɛ O Yɛce Ukraist néē lɛ anɔ tu uwa ɛyi nōo yɔ Ukɔrinti, néē gáā je heyi ŋma ɔlekwu gā ɔkpanco a. Ācɛ O Yɛce Ukraist nyā wɛ “odúúdú ācɛ nɛ̄ Ɔwɔicō abɔ̄yīnū fu kéē wɛ ācɛ otīihɔ kú ɔlɛ́ nū” a. Upɔlu klla kɛla lɛyikwu “odúúdú ācɛ nēe cɛ̄ɛ̄lā Ohɔ́nyɛtá ā ɛ́ɛ́ nēé pɛ́ kwú ā.” (1 Ukɔ́r. 1:2; 15:18; 2 Ukɔ́r. 5:17) Ipu ɛga ku Ubáyíbu ɔhá, Upɔlu ka ācɛ nēe “pīya tɔ̄há mla [Ujisɔsi] ipú ikwū nōo lɛbɛ̄ɛka ákú nū ā,” klla géē “pīya tɔ̄há mla anú ipú ohéyī ŋmá ɔlékwū nōo lɛbɛ̄ɛka ákú nū piíí ā.” (Uróm 6:3-5) Ujisɔsi wɛ alelekwu eko nɛ ó heyi ŋma ɔlekwu a, ó klla le ta ɔkpanco. Ɔdā ekponu nyā gáā ya da oduudu ācɛ “nēe cɛ̄ɛ̄lā Ohɔ́nyɛtá ā,” uwa kē wɛ oduudu Ācɛ O Yɛce Ukraist néē lɛ anɔ tu uwa ɛyi a. Upɔlu ka kē lɛ Ukraist heyi ŋma ɔlekwu kóō “lɛbɛ̄ɛka ɔdɛ̄hɔ̄ aflɛ́yí nēé gē ce nōo kwɛyí ācɛ aflɛ́yí nēé géē je héyī ŋmá ɔlékwū ā.” (1 Ukɔ́r. 15:20) Ujisɔsi wɛ ɔcɛ aflɛ́yí nōo je piya alelekwu abɔ ó heyi ŋma ɔlekwu, nōo klla miyɛ oyeeyi opiyoo a. w20.12 5-6 ¶15-16

É géē je ācɛ néē lɛ anɔ ta uwa ɛyi nōo kwū babanya a heyi ŋma ɔlekwu boobu gā oyeeyi ɔkpanco. Alɔ jé ɛnyā ŋma ɛlā nɛ Upɔlu ta nōo yɔ ipu ɔkpá ku 1 Ācɛ Ukɔ́rīnti 15:51, 52. Eko duu néē lɛ uwa heyi ŋma ɔlekwu, ayinɛ ku Ujisɔsi nyā géē lɛ eeye nɛhi. Ubáyíbu da alɔ uklɔ nɛ ācɛ néē gáā le piyabɔ “bɛɛka eyī ōcēbeé ā” gáā ya ɔkpanco a. Ujisɔsi da uwa kahinii: “Ɔ̄cɛ nōo le ɔfú kú ebilíi yálé nōo klla gē yá ɔdā nɛ̄ n da ɔ́ kóō yá ā gajaajɛ, n géē je ɛdɔ kú íkwu nɛ̄ Ádā um je ga um ā lɛ ɔ́ lɛyíkwu aéwo ā. Ó géē bī ogblo kú oje le gbō uwā, klla í ca uwá ɛ́gɛ́nɛ̄ ɛtɛ́ gē ca putuu ā.”—Mafú 2:26, 27. w20.12 12 ¶14-15

Abɔ Upɔlu hi Ujisɔsi ka “ɔdɛ̄hɔ̄ aflɛ́yí” a, mafu ka ācɛ ɔhá géē je heyi ŋma ɔlekwu igbihi Ujisɔsi gáā lā oyeeyi ɔkpanco. Acotɛhɔ mla ācɛ ɔhá néē “cɛ̄ɛ̄lā Ohɔ́nyɛtá ā” géē yɛce Ujisɔsi. (1 Ukɔ́r. 15:18) Ó gáā gboji gɛ ŋ bɛɛka Ujisɔsi a, é géē heyi ŋma ɔlekwu kéē nyɔ i lā ɔkpanco. Oheyi ŋma ɔlekwu gā ɔkpanco ku ācɛ nēe “cɛ̄ɛ̄lā Ohɔ́nyɛtá ā” i ya ɛpleeko nɛ Upɔlu ta ɔkpá fu ācɛ Ukɔrinti a ɛ ŋ. Ikɔkɔ ɔɔma a, Upɔlu kɛla lɛyikwu ɛcɔbu kahinii: “É í je ɔnyɔɔnyɛ héyī eko okpaakpa kú nū, ɔgbace. Ohɔ́nyɛtá ā wɛ ɔ̄cɛ aflɛ́yí á, cɛ́ɛ́ ācɛ nɛ̄ wɛ ákú Ohɔ́nyɛtá ā géē gboce ɔ́ eko nōó í kwúcē wā kpɔ́ ā.” (1 Ukɔ́r. 15:23; 1 Utes. 4:15, 16) Icɛ, alɔ lā eko nɛ Ukraist í “kwúcē wā” néē ka taajɛ a. Acotɛhɔ a mla Ācɛ O Yɛce Ukraist néē lɛ anɔ tu uwa ɛyi nōo kwū a géē gbeyi eko nōo i wa a, cɛɛ kéē miyɛ ule ō je heyi ŋma ɔlekwu gáā lā ɔkpanco, mla ō “pīya tɔ̄há mla [Ujisɔsi] ipú ohéyī ŋmá ɔlékwū nōo lɛbɛ̄ɛka ákú nū piíí ā.”—Uróm 6:5. w20.12 5 ¶12; 6 ¶16-17

Upɔlu yɔ i kɛla lɛyikwu ɔcɛ néē heyi ŋma ɔlekwu kóō nyɔ i lā ɔkpanco, ɔɔma kē wɛ “iyē kú alelékwu.” (1 Ukɔ́r. 15:43, 44) Eko nɛ Ujisɔsi lā ipu ɛcɛ nyā a, ó lɛ ɔkpiye ɔlamu. Amáŋ eko néē je ɔ heyi ŋma ɔlekwu a, ó kwu piya “alelékwū nōo í je oyēeyī,” klla kwu cigbihi gā ɔkpanco. Ɔwɛ ekpo ɔɔma duu, Ācɛ O Yɛce Ukraist néē lɛ anɔ tu uwa ɛyi a géē heyi ŋma ɔlekwu mla iyē ō nyɔ i lā ɔkpanco. Upɔlu kahinii: “Ɛ́gɛ́nɛ̄ nɛ̄ alɔ lɛbɛ̄ɛka ɔ̄cɛ nēé bī ajɛ le yá ɔ̄ ā, ɛ́gɔ́ɔmā nɛ̄ alɔ géē lɛbɛ̄ɛka ɔ̄cɛ nōo ŋmá ɔkpáncō ɛ̄cī éyi á.” (1 Ukɔ́r. 15:45-49) Leyi bi ɔ ku Ujisɔsi i heyi ŋma ɔlekwu mla ɔkpiye ɔlamu ŋ. Upɔlu kahinii: “Ɔdā nōo lɛ ɔkpíye mla oyī í gáā lɛ ukpɛ̄ kú ajɔ̄ɔ̄cɛ́ kú Ɔwɔico [nōo yɔ ɔkpanco a] glá ŋ́.” (1 Ukɔ́r. 15:50) É gáā je acotɛhɔ mla Ācɛ O Yɛce Ukraist néē lɛ anɔ tu uwa ɛyi a heyi ŋma ɔlekwu kéē nyɔ i lā ɔkpanco mla oyi mla ɔkpiye nōo gē wa ŋ. w20.12 10-11 ¶10-12

Ɔwɔico ya ku ayikpo ku Ujisɔsi eko aflɛyi a kóō ta ɔkpá lɛyikwu oheyi ŋma ɔlekwu ku ācɛ nōo gáā cɔcɛ́ mla Ukraist a. Ɔcocɛhɔ Ujɔni kahinii: “Abālɔbányā alɔ wɛ ayí Ɔwɔicō, ɔdā nɛ̄ alɔ í wɛ ɛ̄cɔ̄bū ā í tá péee ɛ́ɛ́ ŋ́, amáŋ alɔ kē jé ka eko nɛ̄ Ohɔ́nyɛtá gā, alɔ géē lɛbɛ̄ɛka anú ā.” (1 Ujɔ́n. 3:2) Ācɛ O Yɛce Ukraist néē lɛ anɔ ta uwa ɛyi a i jé ɛgɛ néē gáā lɛ eko duuma néē kwu uwa i heyi ŋma ɔlekwu nyɔ i lā ɔkpanco ŋ. Amáŋ, é géē má Ujehofa eko néē miyɛ ule ku uwa. Ubáyíbu da alɔ aɔdā ōhī lɛyikwu ɔ. Ācɛ O Yɛce Ukraist néē lɛ anɔ ta uwa ɛyi a géē yɔ mla Ukraist eko nɛ ó “géē yá odúúdú ajɔ̄ɔ̄cɛ́, íkwu mɛ́mla ɔfú lé.” Ɛnyā kē lɛ ō ya ‘mla olɛla amoomɛ nōo wɛ ikwū a.’ Amoomɛ, Ujisɔsi mla ācɛ nōo gáā cɔcɛ́ mla anu a géē kpo oduudu odee ba ɛhaajɛ ku Ujehofa. (1 Ukɔ́r. 15:24-28) Ó géē wɛ eko ku eeye nɛhi! w20.12 8 ¶2

Ācɛ O Yɛce Ukraist nōo hayi kpaakpa néē lɛ eyiyoce ō lā mla Ukraist ɔkpanco ŋ ma lɛ eyiyoce oheyi ŋma ɔlekwu duu. Ubáyíbu ka ku Upɔlu mla ācɛ ɔhá nōo nyɔ gā ɔkpanco a “wɛ ipú ācɛ aflɛ́yí nēe géē héyī ŋmá ɔlékwū ā.” (Ufíl. 3:11) Ɔɔma mafu ka oheyi ŋma ɔlekwu ɔhá géē yɔ igbihi nɛ aku aflɛyi a le ya a. Ɛnyā kē cɛtɔha mla ɔdā nɛ Ujobu kpɔtuce kóō géē ya da ɔ ɛcɔbu a. (Ujób. 14:15) ‘Ācɛ nɛ̄ wɛ ákú Ohɔ́nyɛtá eko nōó í kwúcē wā kpɔ́ ā’ géē yɔ ɔkpanco mla Ujisɔsi eko nɛ ó géē bi ɛjɛɛji igɔmɛnti, íkwu mla ɔfu doodu wa oŋmɛyi a. É klla géē bi ‘olɛlā ámōōmɛ nōo wɛ ikwū a’ wa oŋmɛyi. Ɛjɛɛji ācɛ néē gáā je heyi gā ɔkpanco i gáā kwū gboogboo gɛ ŋ. (1 Ukɔ́r. 15:23-26) Ācɛ nōo gáā lā oyeeyi ipu ɛcɛ nyā lɔfu lɛ eyiyoce ŋma ɛlā nɛ Upɔlu ka ipu ɛga ku Ubáyíbu ku alɔ icɛ a. Ó teyi peee ku ɔcɛ o ya ɔdobɔbi duuma i gáā nyɔ gā ɔkpanco ŋ, ohigbu ɛnyā, ɛlā nyā mafu ka oheyi ŋma ɔlekwu géē ya ipu ɛcɛ nyā ɛcɔbu. w20.12 6-7 ¶18-19

Alɔ lɔfu da ɔka kahinii: ‘Ɛgɛnyá nɛ um gáā jé peee ɔdaŋ ku Ujehofa kwu ɔdobɔbi nɛ um ya a i ya um ɛhi ɛ ma?’ Ɔdaŋ ku a lɛ ɔka ɔɔma da, ó mafu ku Ujehofa géē je ya uwɔ ɛhi gla. Ihayi alɛwa nōo gáā yɛ a, Ɔda Ō Gbaajɛ éyi kahinii: “Alɔ lɔfu yɔ i nyileyi ojigogo ohigbu uce obɔbi éyi nɛ alɔ yɔ i ya, nɛ alɔ i kē lɛ abɔ ce ɔ gbɔbu ɛɛ ku alɔ gā jé Ujehofa ŋ. . . . A hii gbɛla ka Ujehofa i gáā je oyabiya nɛ a ya a ya uwɔ ɛhi gboogboo ŋ. Ɛgɛnyā nɛ Ebiili dɔka ku alɔ gbɛla yiili a. Ɔtu gē biya gā uwɔ nɛhi eko duuma nɛ a lɛ ɔdobɔbi ya a? Ɛnyā mafu peee ku á wɛ ɔcɛ obɔbi ŋ, ka Ujehofa kē lɔfu je ya uwɔ ɛhi gla. Ta iyi uwɔ waajɛ ku a yɔ i gbɔɔkɔ lɛ Ujehofa, kóō kwu ɔdobɔbi nɛ a ya i ya uwɔ ɛhi, kóō klla ta uwɔ abɔ lɛ ɔtu ō yeŋee.” Gbɔbu ɛɛ ku Ɔyikpo Upɔlu kóō je piya Ɔcɛ O Yɛce Ukraist a, ó ya ɔdobɔbi alɛwa. Upɔlu bla tu ɔdā nɛ ó ya a. (1 Utím. 1:12-15) Amáŋ ó kpɔtuce ka Ɔwɔico géē je íne ō biya ku nu ya ɔ ɛhi ohigbu ɛya nɛ Ujisɔsi gwo a, ó klla má ɛya a ka ɛhi ŋma ɛgiyi Ɔwɔico. Upɔlu i yɔ i ŋmo iyi nu ɛpɔbi eko doodu ŋ, ikɔkɔ ɔɔma, ó ceyitikwu yɔ i ya ɛjɛɛji ɔfu ku nu lɛ Ujehofa. w20.11 27 ¶14; 29 ¶17

Ebilii gē bi aɔdā ɛyɛɛyɛyi le le ja alɔ má ku alɔ nyɔ i ya ɔdobɔbi. Ɔdi nɛ alɔ gáā ya a? Ó tɔɔtɛ ō gbɛla ku aɔdā nyā i bɔbi nɛhi ŋ. Ocabɔ mafu, alɔ lɔfu gbɛla kahinii: ‘É gáā je um taajɛ ŋma ipu ujɔ ohigbu ō ya odee ɛgɛnyā ŋ ma, ohigbu ɔɔma, ó wɛ ɔdobɔbi nɛhi lɛ a ŋ.’ Ɛdɔ ɛlá ō gbo ɛgɔɔma i kpaakpa ŋ duudu. Ó géē lɔhi ku alɔ da iyi alɔ aɔka nyā: ‘Ebilii dɔka ō bi ojama nyā lɛ um ɔtu kɔ ɛpa nɛɛ? Ɔdaŋ ka um lɛ ɔdobɔbi nyā ya, n géē bi uweyi gē lɛ Ujehofa? Ɔdā nɛ um gáā ya nyā géē piya um bla Ɔwɔico, kɛɛ ka ó géē biya ɛma ku ami mla ɔ?’ Gbɛla tu ɛdɔ aɔka nyā. Gbɔɔkɔ lɛ Ɔwɔico kóō lɛ ijeeyi je gā uwɔ ku a cila aɔka a ŋma ɔtu. Ō ya ɛnyā géē gbo uwɔ. Ó géē ta uwɔ abɔ ku a ta ojama lɔfulɔfu, ɛgɛ nɛ Ujisɔsi ya eko nɛ ó kahinii: “Nyɛ̄ɛ̄ ŋmá amānyā, Usétan!” (Umát. 4:10) Bla, ɔtu ō kɔ ɛpa i wɛ ɔdā olɔhi ŋ. w20.06 12-13 ¶16-17

Alɔ gē lɛyitaajɛ lɛ Ujehofa eko doodu, ohigbu ku alɔ jé ku anu jé ɔdā nōo lɔhi lɛ alɔ fiyɛ a. (Āfi. 4:22-24) Ɔdaŋ ku alɔ tu iyi alɔ waajɛ, alɔ géē je ɔdā nɛ Ujehofa dɔka a ta aflɛyi lɛ ɔdā nōo he alɔ ɔtu a, alɔ klla géē má ācɛ ɔhá ka é fiyɛ alɔ. Oŋma lɛ ō ya ɛgɛnyā, alɔ géē jɔɔnyɛ ɛma olɔhi mla Ujehofa mɛmla ayinɛ alɔ ipu ujɔ. (Ufíl. 2:3) Ɔdaŋ ku alɔ i leyi kwɛcɛ ŋ, uce ō ya ku ācɛ ō yɔbɔɔcɛ mla ācɛ ō yihɔtu iyi uwa foofunu ku ɛcɛ ku Ebilii nyā, lɔfu lɛ abɔ kwu alɔ iye. Ɛnyā wɛ unwalu nɛ Ācɛ Ō Yɛce Ukraist ku eko aflɛyi a má duu. Ɔyikpo Upɔlu ta ɔkpá gē lɛ ācɛ Urom kahinii: “N da ɛjɛ̄ɛ̄jī aá ka, aá híī gbɛlá je iyī aá gicō fíyɛ́ ɛ́gɛ́nɛ̄ o cíkā ā ŋ́. Amáŋ aá gbēyī gɔɔ.” Upɔlu jé ku alɔ cɛgbá ō lɛ ojilima ce iyi alɔ. Naana a, ō ta iyi alɔ waajɛ géē ta alɔ abɔ ō gbɛla lɛyikwu iyi alɔ ɔwɛ nōo cika a. Ó klla géē ta alɔ abɔ ku alɔ hii gbɛla iyi alɔ fiyɛ ɔfu ŋ. w20.07 2 ¶1-2

Ɛpleeko ku Asa a, eko ku ɛbɔ a gáā mɛ igbihaajɛ. Aicɔɔja alɛwa nōo fiyɛ umiliyɔn éyi gā ŋma ajɛ ku Itiyopiya. Otrɛyi ku uwa Usɛra jé kpɔcii ku anu mla aicɔɔja ku nu lɔfu ya ācɛ ku Ujuda lé. Amáŋ, Asa nōo wɛ ɔcɛ́ a i kpɔtuce aluka ku aicɔɔja nɛ ó lɛ a ŋ, amáŋ ó kpɔtuce Ujehofa. Asa gbɔɔkɔ kahinii: “Tá alɔ abɔ̄ abālɔbányā, Óndú, Ɔwɔicō kú alɔ, ohígbū ka alɔ lɔtūce uwɔ. Iyē kú uwɔ nɛ̄ alɔ bī wā gáā kpɛ́fú tá aícɔɔja o lɛwa nɛ̄hi nyā má.” (2 Úklɔ́ 14:11) Aicɔɔja ku Itiyopiya fiyɛ aicɔɔja nɛ Asa lɛ a ɛga ɛpa, amáŋ Asa jé ku Ujehofa wɛ ɔcɛ nōo lɔfu nɛhi klla gē je otabɔ lɛ ācɛ ɔlɛ nu a. Ujehofa i kē je uwa abɔ gaajɛ ŋ, é lɛ aicɔɔja ku Itiyopiya a yale. (2 Úklɔ́ 14:8-13) Alɔ i jé ɔdā okpɔcii nōo gáā ya da ɔnyɔɔnyɛ ku alɔ ɛcɔbu a ŋ, amáŋ alɔ jé ku ɛbɔ nɛ ācɛ ō gba Ujehofa ɛ̄gbā yɔ i jɔɔnyɛ nu babanya a i gáā yɔ piyoo ŋ. Bla ka Ujisɔsi le ka taajɛ ku eko amoomɛ a, “odúúdú ācɛ í wɔ́tū” ayikpo ku nu.—Umát. 24:9. w20.09 17-18 ¶14-16

Ó gē he ɔcɛ duuma ku alɔ ɔtu kéē ca ɔ ɛca ŋ. Ohigbu ɛnyā, ɔdaŋ ku ācɛ nōo gē wɔtu alɔ a, lɛ ɛca ca alɔ nōó kē kwu alɔ iye nɛhi, ó lɔfu cɛ lɛ abɔ kóō hɛ alɔ iyē. (Aíit. 24:10) Ó lɛ a, ɛgɛnyá nɛ alɔ cika ō má ɛca nɛ ācɛ nōo gē wɔtu alɔ gē ca alɔ a? Bɛɛka ɔyikpo Upɔlu a, ‘ɔtu kóō he alɔ’ eko nɛ ācɛ yɔ i ca alɔ ɛca. Ɔdiya a? Ohigbu ku ɛca mla ɔdobɔbi néē gē ya alɔ a gē mafu ku alɔ wɛ ayikpo ku Ujisɔsi ɔkwɔɔkwɛyi. (1 Upít. 4:14) Ujisɔsi ka kéē géē ya ayikpo ku anuɔ ŋmo. (Ujɔ́n. 15:18-20) Ɛnyā ya Ācɛ O Yɛce Ukraist ku eko aflɛyi a duu. Eko ɔɔma, ācɛ Ugriisi gē leyi má Ācɛ O Yɛce Ukraist taajɛ klla gē má uwa ku é jijeyi ŋ. Ācɛ Ujiyu a kē má Ācɛ O Yɛce Ukraist “kéē jɔ́kpá ŋ́ klla kē wɛ aógwuda,” bɛɛka ɔyikpo Upita mla Ujɔni a. (Ācot. 4:13) Ācɛ alɛwa gbɛla ku Ācɛ O Yɛce Ukraist i lɛ ɔfu iye klla lɛ ogbo tu duuma ŋ. É lɛ abɔ ipu ɛlā imeli ŋ, ohigbu ɛnyā é da igɔmɛnti kéē ya ɔdā duuma gla ŋ. É gē kpo icɔɔja ŋ, ohigbu ɛnyā, é lɛ ɔfu duuma ō kpɛfu amāŋ gbo iyi uwa ŋ. Ācɛ O Yɛce Ukraist aflɛyi a cɛ lɛ abɔ kóō hɛ uwa iyē, ohigbu ɛca néē ca uwa a nɛɛ? Ehee. w20.07 14-15 ¶3-4

Ɔyikpo Ujɔni yihɔtu ayinɛ ipu ujɔ nɛhi klla dɔka kéē lɛ ɔtu okpoce olɔfu. Ihɔtu nyā mla ɛlá nɛ ó le wu uwa a teyi peee, ipu ukɔ́ nɛ ó tu uwa ipu ɔkpá ɛta nɛ ó ta fu uwa a. Ó wɛ ɔdā olɔhi nɛhi o jé ka, acɛnyilɔ mla acɛnya nōo géē cɔcɛ́ mla Ujisɔsi ɔkpanco a, wɛ ācɛ nōo lɛ ihɔtu klla lɛ ɛlá wu ācɛ bɛɛka Ujɔni a! (1 Ujɔ́n. 2:27) Alɔ kóō gbɛla tu ukɔ́ nɛ ó ta alɔ a. Alɔ lɛ ɔtu ku alɔ ya ekponu ō yɔ i lɛyitaajɛ lɛ ɔkwɛyi a, ɔɔma kē wɛ ku alɔ géē lɛyitaajɛ lɛ Ujehofa ipu ɛjɛɛji aya ku oyeeyi ku alɔ. Klɔcɛ ku Ɛlā ku nu, ku a klla kpɔtuce ɔ. Ya ku ɔtu nɛ a kpoce Ujisɔsi a kóō yɔ i lɔfu eko doodu. Ta ɛlā ku ācɛ nōo cigbihi kwu ɛ̄gbā ō gba ku Ujehofa, mla ɛlā nōo lɛ ō ya mla ijeeyi ku alɛɛcɛ. A hiii ya ula ku a yɔ i gba Ujehofa ɛ̄gbā, ku a yɔ i ya ɔdobɔbi tayinu ŋ. A hiii jahɔ lɛ ācɛ nōo gē da uwɔ ku a ya ɔdobɔbi a ŋ. Lā oyeeyi nōo cɛtɔha mla uce ō ya nɛ Ujehofa dɔka a. Alɔ kē ya ku ayinɛ alɔ kéē lɔfu iye, ŋma lɛ ō je ya uwa ɛhi eko néē lɛ alɔ ya cɔnu, mla ō ta uwa abɔ eko néē cɛgbá nu. Cɛɛ, ɔdaŋ ku alɔ yɔ i má unwalu naana, alɔ géē yɔ i lɛyitaajɛ lɛ ɔkwɛyi a. w20.07 24-25 ¶15-17

Ohigbu ihɔtu nɛ Ujehofa lɛ lɛ alɔ a, ó jɛga lɛ eyeeye ku ācɛ nōo gē gba ɔ ɛ̄gbā ɔwɛ okpaakpa a kéē yɔ ipu ujɔ ku nu. Naana nɛ eyeeye ku alɔ gē ya odee ɔwɛ ɛyɛɛyɛyi a, ɛjɛɛji alɔ tiile klla cɛgbá iyi alɔ nɛhi. Upɔlu nōo wɛ ɔcocɛhɔ a, mafu peee ka ó lɛ ɔcɛ duuma nōo géē má ɔcɛ ō gba Ujehofa ɛ̄gbā ɔhá cɛɛ ō kahinii: “Ń cɛgbá awɔ ŋ́’ glá ŋ́.” (1 Ukɔ́r. 12:21) Ɔdaŋ ku alɔ dɔka ku ɛbɔ kóō yɔ ipu ujɔ, ayinɛ alɔ cika ō jɛ alɔ eyī, alɔ klla cika ō bēē yuklɔ tɔha. (Āfi. 4:16) Ɔdaŋ ku alɔ yuklɔ tɔha ipu opiyatɔha, ayinɛ nōo yɔ ipu ujɔ a géē yihɔtu iyi uwa, ujɔ a klla géē bēē lɔfu tōōtɔ̄ɔ̄. Alelekwu Ihɔ ku Ujehofa fu ɛjɛɛji anyakwɔcɛ nōo yɔ ipu ujɔ a. Naana a, ɔnyɔɔnyɛ ku uwa lɛ ɛhi ɛyɛɛyɛyi. (1 Ukɔ́r. 12:17) Ó lɛ ōhī ku uwa nōó gboji néē je uwa piya anyakwɔcɛ ku ujɔ ɛ ŋ, ohigbu ɛnyā, é lɔfu jé odee bɛɛka anyakwɔcɛ ɔhá a ŋ. Ó lɛ aōhī nōó lɔfu ya aɔdā alɛwa gla ŋ, ohigbu kē kwu hila okpliici ɛ, amāŋ ohigbu unwalu ku ōcē. Naana a, ɔnyakwɔcɛ ku ujɔ duuma kóō má ɔmpa nu kóō tiile ŋ nɛ ŋ. Ikɔkɔ ɔɔma, eyeeye ku anyakwɔcɛ ku ujɔ cika ō yuklɔ mla ahɔ̄ ō pi ku Upɔlu nōo yɔ ipu ɔkpá ku Ācɛ Uróm 12:10. w20.08 26 ¶1-2; 27 ¶4

Ujehofa gē bi ɔwa ku nu le gbo alɔ gā ɔwɛ nōo yɛ gā oyeeyi a. Ó lɛ aafu ŋ, ɔdaŋ ka ɔwa ku Ujehofa lɛ ɛlā ō nwu ku Ubáyíbu ɛpɛɛpɛ ta alɔ eyī peee, amāŋ lɛ ōmiya kwaajɛ lɛyikwu ɛgɛ nɛ alɔ gē yɔ yeŋee, alɔ gē cɛ klla gē bi ɔ le yuklɔ. Amáŋ ɔdi nɛ alɔ géē ya ɔdaŋ ku ɔwa ku Ujehofa lɛ ōmiya ɛpɛɛpɛ kwaajɛ nōo lɔfu lɛ abɔ kwu alɔ ɔwɛ ōhī a, bɛɛka ō kwu Agbla Ku Ajɔɔcɛ ku alɔ i je lá bɛ? Alɔ géē yɔ i gweeye ɔdaŋ ka alɔ bla ka ɛjɛɛji uklɔ nɛ alɔ yɔ i ya a wɛ aku Ujehofa, ka anu yɔ i leyikwu ɔwa ku nu a. (Ukól. 3:23, 24) Udefidi nōo wɛ ɔcɛ́ a, lɛ ocabɔ mafu nyā taajɛ eko néē yɔ i je ije kéē le gwo agbliihɔ a. Ó kahinii: “Ami mɛ́mla ācɛ ɔlɛ́ um í je ɔdā dúúmā ga uwɔ gla ŋ́, ohígbū ka ɔdā dóódu nɛ̄ alɔ wɛ klla lɛ ā wɛ ɛhi ŋmá ɛgiyí uwɔ nɛ. Ɔdā nōo wɛ ákú uwɔ ā nɛ̄ alɔ je ga uwɔ á.” (1 Uklɔ. 29:14) Ɔdaŋ ka alɔ bi ije le je otabɔ, alɔ yɔ i je ŋma ipu ɔdā nɛ Ujehofa je lɛ alɔ a nɛ. Naana a, Ujehofa gē gweeye nɛɛnɛhi ɔdaŋ ka alɔ bi eko, ɔfu mla ije ku alɔ le je otabɔ ipu uklɔ ku nu.—2 Ukɔ́r. 9:7. w20.11 22-23 ¶14-16

Abɔ alɔ wɛ Ācɛ Ocijali Ku Ujehofa a, ó wɛ aluka ku ācɛ nɛ alɔ ta uwa abɔ kéē wa ipu ɔwa ku Ujehofa a gē mafu ku alɔ yɔ i ya lɔhi a ŋ. (Ulúk. 8:11-15) Ɔdaŋ ku alɔ i ma ō tɔɔna ku ɔkoolɔhi a mla ō nwu ācɛ lɛyikwu Ujehofa ŋ, Ujehofa géē má alɔ ku alɔ yɔ i ya lɔhi. Ɔdiya a? Ohigbu ku alɔ yɔ i mafu ku alɔ lɛyitaajɛ lɛ ɔ mla Ɔyi nu. (Umák. 13:10; Ācot. 5:28, 29) Alɔ lɛ ɛga ō tɔɔna babanya. Oŋmɛyi ku ɛcɛ nyā le ba nɛɛnɛhi ɛ! Eko nɛ alɔ lɛ ō tɔɔna ku ɔkoolɔhi cɛɛ ku ācɛ kéē le nyata a hile ligii a. A hii kpo eko bonu amāŋ gbeyi ku āhɔ̄ ku oyeeyi ku uwɔ kóō le lɔhi duudu, gbɔbu ɛɛ ku a gbɔɔ ō yuklɔ ō cɛgbá nɛhi nyā ŋ. Gbɔɔ babanya ō ya ku ɔtu caca ku uwɔ kóō lɔfu, ceyitikwu klɔcɛ ku Ubáyíbu tōōtɔ̄ɔ̄, ya ku ɔtu ō lɛ ku uwɔ kóō lɔfu fiyɛ, ku a klla nwu ɛgɛ nɛ a géē kwu ɔkpiye ku uwɔ tu a. Yuklɔ tɔha mla ācɛ nōo fiyɛ umiliyɔn ahata nōo gē tɔɔna ku ɔkoolɔhi ipu oduudu ɛcɛ a, cɛɛ ku a lɛ eeye nɛ Ujehofa gē je lɛ ācɛ a miyɛ. (Uneh. 8:10; Ulúk 5:10) Lɛ ɔtu ku uwɔ ya ekponu ō yɔ i tɔɔna ɛgɛ duuma nɛ a ya gla a, cɛɛ ku a yɔ i yuklɔ a jaa gbeeko nɛ Ujehofa ka ɔ jɛ ɛ. w20.09 7 ¶18-20

Alɔ kóō hii cɛ ku aɔdā agbenu kóō lɛ alɔ gbaji ŋ. Unwu ku ɔdā “agbénú kú ɛcɛ nyā” lɔfu ya ku ihɔtu nɛ alɔ lɛ lɛ Ujehofa a kóō hii lɔfu gɛ ŋ. Ó klla géē ya ku Ubáyíbu mla uklɔ ku ɔna ō ta kóō hii jɛ alɔ eyī gɛ ŋ duu. (Umát. 13:22) O ya ɛɛ ku alɔ leyi kwu aɔdā nɛ Ujehofa kpo lɛ alɔ a lɔɔlɔhi, alɔ cɛgbá ō ya odee fiyaa eko duuma nɛ alɔ lɛ unwalu má. Alɔ cɛgbá ō lɛ ōmiya ya taajɛ ku ɔdā nɛ alɔ géē ya eko duuma nɛ acigili, alɔ lɛ ifoto ku ācɛ o tohɛɛwa, ifoto ku nu ō nu, amāŋ eko duuma nɛ ɔcɛ nōo lɛ igbihi ce kwu ɛ̄gbā ō gba ku Ujehofa gbɔɔ ō kɛla lɛyikwu alɔ ipu TV. Ɔdāŋ ku alɔ le otutu ya lɛyikwu ɔdā nɛ alɔ lɔfu ya, ó géē tɔɔtɛ lɛ alɔ ō ya ku ɛma ku alɔ mla Ujehofa kóō lɔfu klla hayi kpaakpa ipu eyī ku Ujehofa. (Aíjē 101:3; 1 Utím. 4:12) Alɔ cika ō leyi kwu ɛjɛɛji aɔdā ō cɛgbá nɛ Ujehofa kpo lɛ alɔ a. Aodee bɛɛka ɛlā ɔkwɛyi nōo yɔ ipu Ubáyíbu, ō nyɔ gáā nwu ācɛ ɔhá lɛyikwu ɔ. Ɔdāŋ ku alɔ ya lɛ a, alɔ géē lɛ ɔtu o yeŋee, oyeeyi ɔkwɛyi a mla eeye nōo gē wa ŋma lɛ ō ta ācɛ ɔhá abɔ gáā jé Ujehofa a. w20.09 30 ¶16-19

A lɛ ubatisim ya ɛ? Ɔdaŋ ku a le ya ɛ, eko nɛ a ya a, a mafu iyɔbu ācɛ ku a kpɔtuce Ujehofa klla dɔka ō gba ɔ ɛ̄gbā mla ɔwa ku nu. Icɛ, Ujehofa gē má ɔwɛ fu lɛ ɔwa ku nu, ɔwɛ nōo gē mafu ɛdɔ ɔcɛ nɛ ó wɛ, aɔdā nɛ ó dɔka ō ya, mla aɔda nōo wɛ ɔdā okpaakpa ɛgiyi nu a. Má uce ō ya ɛta ku Ujehofa, nɛ alɔ lɔfu má ipu ɔwa ku nu a. Aflɛyi, “Ɔwɔicō i [gē] má eyīgoo kú ɔ̄cɛ ŋ́.” (Ācot. 10:34) Ihɔtu lɛ abɔ kwu Ujehofa ɔtu, ɛɛ nɛ ó je Ɔyinɔnyilɔ ku nu kóō “lɛ odúúdú ācɛ hɛ́tá ŋmá íne nēé bīya ā.” (1 Utím. 2:6; Ujɔ́n. 3:16) Ujehofa gē bi ācɛ ɔlɛ nu nyɔ i tɔɔna ku ɔkoolɔhi a lɛ ɛjɛɛji ācɛ nōo géē dɔka ō jahɔ. Ujehofa gē bi ɔwɛ nyā le ta ɛjɛɛji ācɛ nōo dɔka ō lɛ itene ŋma ikwū ku Ujisɔsi a abɔ kéē ya lɛ a, o ya ɛɛ kéē lɛ ohɛta. Ɔmpa, Ujehofa gē dɔka nu, ɔdaŋ ku alɔ gē ya odee ɔwɛ okpaakpa mla ipu ɛbɔ. (1 Ukɔ́r. 14:33, 40) Ó lɛ a, alɔ cika ō leyice ku ācɛ nōo gē gba ɔ ɛ̄gbā a i gáā gba ɔ ɛ̄gbā ɔwɛ igbaji ŋ, amáŋ é géē wɛ ígwu nōo lɛ ɛbɔ. Ɔmɛta, Ujehofa gē dɔka ō nwu ɛlā. (Ayis. 30: 21) Ɔɔma ya ɛɛ nɛ ɔwa ku nu gē ceyitikwu nɛɛnɛhi, o ya ɛɛ kéē nwu ācɛ ɔhá ɛlā ku nu nōo yɔ ipu Ubáyíbu, ipu ujɔ mla eko néē gē tɔɔna a. w20.10 20 ¶1-3