N’ỤWA A NSOGBU JURU

1 | Na-agba Mbọ Ka Ahụ́ Sie Gị Ike

IHE MERE O JI DỊ MKPA

Nsogbu ma ọ bụ ọdachi na-akpa ndị mmadụ aka ọjọọ n’ụzọ dị iche iche. O nwedịrị ike ime ka ụfọdụ ndị rịawa ọrịa.

Nsogbu na-eme ka obi jọọ ndị mmadụ njọ. Ọ bụrụkwa na nsogbu ekweghị ala ala, o nwere ike ịkpatara ndị mmadụ ọrịa.
Ọdachi nwere ike ime ka o siere ndị na-arụ n’ụlọ ọgwụ ike inyere ndị mmadụ aka, meekwa ka ọgwụ kọọ ụkọ.
Ọdachi na-eme ka ego kọ ndị mmadụ, mee ka ha ghara ịkwụli ụgwọ ihe ndị dị ha mkpa, dị ka ezigbo nri ma ọ bụ ọgwụ.

Ihe I Kwesịrị Ịma

Ọ bụrụ na ọrịa arịasiwe gị ike, gị ana-echegbukwa onwe gị, o nwere ike ime ka ị ghara ịna-echezi echiche echezi. Ihe a nwekwara ike ime ka ị ghara ịna-eme ihe ndị ga-eme ka ahụ́ sie gị ike, ọrịa gị akazie njọ.
Ọ bụrụ na e nweghị ezigbo ihe i mere ma ọrịa rịawa gị, nke ka njọ nwedịrị ike ime.
Ọ bụrụ na ahụ́ siri gị ike, isi ga-akpakọ gị ọnụ ịma ihe i kwesịrị ime ma nsogbu bịa.
Ma ì nwere ego ma ị̀ dara ogbenye, e nwere ihe ndị i kwesịrị ịna-eme ka ahụ́ sie gị ike.

Ihe Ndị I Nwere Ike Ime Ugbu A

Onye ma ihe na-echebara ihe ndị nwere ike ịkpata nsogbu echiche, meekwa ihe ka o zere ha mgbe ọ bụla o kwere omume. Otú ahụ ka anyị kwesịkwara ime ma a bịa n’ihe ndị ga-eme ka ahụ́ sie anyị ike. Ọ bụrụ na ị na-edowe onwe gị na ụlọ gị ọcha, o nwere ike ị gaghị ebute ọrịa. I butegodị ya, o nwere ike ọ gaghị akpa gị aka ọjọọ. Mgbochi ọrịa dị mma karịa ọgwụgwọ ya.

“Ọ bụrụ na anyị ana-adị ọcha, na-emekwa ka ụlọ anyị na-adị ọcha, anyị agaghị na-echu ụlọ ọgwụ ka mmiri, anyị agaghịkwa na-emefusị ego n’ịzụ ọgwụ.”—Andreas.a

a Aha a kpọrọ ụfọdụ ndị na magazin a abụghị ezigbo aha ha.

OTÚ Ị GA-ESI DIE NSOGBU—Ihe Ndị Ga-enyere Gị Aka

N’oge nsogbu, na-eme ihe ndị a ka ahụ́ sie gị ike

NA-EDOWE ONWE GỊ NA ỤLỌ GỊ ỌCHA

Na-edowe onwe gị na ụlọ gị ọcha

Baịbụl sịrị: “Onye ma ihe hụ nsogbu, ọ na-aga zoo.” (Ilu 22:3) Gbalịa ka ị mata ihe ndị nwere ike ịkpatara gị ọrịa ma zere ha.

Jiri ncha na mmiri na-akwọ aka gị ugboro ugboro, karịchaa, tupu gị emetụ ihe oriri aka ma ọ bụ mgbe ị gachara mposi ma ọ bụ ịnyụ mamịrị.
Na-ehicha ụlọ gị ugboro ugboro ma jiri ihe ndị na-egbu nje na-ehicha ya, karịchaa, ebe ndị a na-emetụkarị aka.
Ọ bụrụ na o kwere omume, agala ndị na-arịa ọrịa na-efe efe oké nso.

NA-ERI NRI NDỊ NA-EDOZI AHỤ́

Na-eri nri ndị na-edozi ahụ́

Baịbụl sịrị: “Ọ dịghị mmadụ ọ bụla kpọtụrụla ahụ́ ya asị, kama ọ na-azụ ahụ́ ya, na-elekọtakwa ya.” (Ndị Efesọs 5:29) Anyị na-egosi na anyị ejighị ahụ́ anyị egwu egwu ma anyị na-akpachapụ anya n’ihe anyị na-eri na ihe anyị na-aṅụ.

Na-aṅụ mmiri nke ọma.
Na-eri ụdị mkpụrụ osisi na akwụkwọ nri dị iche iche.
Selata aka n’iri ihe nwere abụba ma ọ bụ ihe mmanụ, nnu, ma ọ bụ shuga juru.
Esela sịga, akpọla ụtaba, aṅụbigala mmanya ókè, aṅụkwala ọgwụ ike.

“Anyị na-agbalị eri ezigbo nri mgbe niile ka anyị ghara ịrịa ọrịa. Á sị na ọ bụghị ya, anyị gaarala emefusị ego anyị na-enweghị enwe n’ịzụ ọgwụ na ịkwụ ndị dọkịta ụgwọ. Ọ kaara anyị mma iji ego anyị zụta ezigbo nri rie.”—Carlos.

NA-EMEGA AHỤ́, NA-EZUKWA EZIGBO IKE

Na-emega ahụ́

Baịbụl sịrị: “Mmadụ izurutụ ike dị mma karịa mmadụ ịrụgbu onwe ya n’ọrụ na ịchụ ifufe.” (Ekliziastis 4:6) Anyị kwesịrị ịna-arụ ọrụ, ma anyị kwesịkwara ịna-ezu ike.

Na-emega ahụ́. Otú i nwere ike isi bido bụ ịna-eji ụkwụ agagharị ugboro ugboro. Imega ahụ́ nwere ike ime ka ahụ́ sikwuo gị ike, ọ bụrụgodị na i meela agadi ma ọ bụ na i nwere nkwarụ ma ọ bụkwanụ na ị na-arịa ọrịa na-anaghị ala ala.
Na-ezu ike

Na-ezu ezigbo ike. Ọ bụrụ na ị naghị ehi ụra otú i kwesịrị, ahụ́ agaghị na-eru gị ala, uche gị agaghịkwa na-adịkarị n’ihe ị na-eme. Ka oge na-aga, o nwere ike ime ka ị rịawa ezigbo ọrịa.
Kpebie oge kwesịrị ekwesị ị ga na-alaba ụra, gbalịakwa ka ị na-alaba mgbe ahụ. Ka oge i ji alaba ụra na oge i ji eteta bụrụ otu kwa ụbọchị.
Elela tiivi ma ọ bụ na-apị ekwentị gị ma i dinara ala ka i hie ụra.
Erila oké nri, aṅụla kọfị ma ọ bụ mmanya na-aba n’anya ma ị chọwa ihi ụra.

“Achọpụtara m na ehighị ụra nke ọma na-akpa ahụ́ m niile aka ọjọọ. Ọ bụrụ na ehighị m ụra nke ọma, isi na-awa m mgbe ụfọdụ, ahụ́ niile na-afụkwa m ụfụ. Ma, ọ bụrụ na mụ ehie ezigbo ụra, ahụ́ na-agbasi m ike. Ume na-eju m ahụ́, anaghịkwa m arịakarị ọrịa.”—Justin.