Ẹga ọ-Da Ụbwọ ka nya Ụpwụ ọ-Kpa Jẹ́ Ang nya Ọhịhị Bala Ụkụrwọ
ỌYA ỌKỤRỤ OOKPOKPO 4-10
ANG ỤDỤ BWU OMYI ẸLA NYA OHE OLUHYE | 1 ỊJỌN 1-5
“Anụ Myị ká Odehe Ọlẹ a Háanụ Lụmẹ ka Lee Ang Myị́ Ang Ịlẹpwụ Nyamwụ . . . Ka”:
(1 ịJọn 2:15, 16) Anụ myị ká odehe ọlẹ a háanụ lụmẹ ka lee ang myị́ ang ịlẹpwụ nyamwụ kpong-kpong ka. Chajị, ọngọlẹ ká odehe ọlẹ á juwa há lụmẹ lẹ aalẹ, ọháha ọlala nya ịlẹhị-ịlẹhị ẹ-ẹga nya Ohe Oluhye Adịda á juwa ẹ-ẹpwụ nya ọngọọwa kpong-kpong kaka. 16 Chajị, ụma nya ang ịlẹ kị jam ẹ-ẹpwụ nya odehe ri ang ịlẹ ká imyi nya ịnyịrọ nya ọngịnyị ehe kaa mama bala ang ịlẹ ká ẹhị nya ọngịnyị ehe kaa mama bala ang ịlẹ kị kaa hu ọbọọchẹ nya ọhịhị ha ọngịnyị ehe. Ọhẹ-lọhẹ lẹpwụ nya ang ịwẹ wuu á bwu ẹga nya Ohe Oluhye Adịda kpong-kpong ka. Ma, ịwa wuu ri ịnya odehe ọlẹ kem.
w05 1/1 10 ¶13
Ba Ọgụ-ẹpẹtẹ Ọlẹ Ká iJisọsị Ya Deeji Jẹ
13 Angịhyẹ ka me irya nyori ang myị́ ang ilodehe ọlẹ a tịpyọ ka. Ọ lịnyị la lẹ, odehe bala ang ị-chị ẹhị gbogbo ịlẹpwụ nyamwụ ka jẹ́-ẹ chịhị ọchụ-chụ la ọ-ka gbịgba ha iJihova myị́. Lẹ, ịngịngịhyẹ á jam odehe ọlẹ kị họ nyọka tụ́ụhị ju Ohe Oluhye chwẹẹ myị kpong-kpong ka. Lẹẹlẹ, kori kahị la ọháha ha ang ilodehe ọlẹ tụ́ ang ịlẹ ká ịwa la ịlaa á tịpyọ ka wẹwẹ aalẹ, ahị juwa ụ-ụgbẹyị ọ-la uhi-uhi wẹẹ. (1 iTimoti 6:9, 10) Ịnyịnyị, ang lụmẹ-lụmẹ ám̀ odehe ọlẹ á há ka ịnyịlẹhị bala ọ-ka jẹ́-ẹ bịrị abwẹla nyahị myị́. Kori kahị kaa yẹ ifim ịlẹ kị ju okwo ọhọhọ, ang ụdụ okuku, lee ụya ọhọhọ ẹ-ẹpwụ nyaa aalẹ, ọọwa ka du kahị ka dọmwụ nyọka họ ang ịịwa bala ọ-ka yaa myị. Kori kahị tị kaa yẹjula angịlẹ ká irya nyaa kaa ri, abwọ kị ka họ ká ọhịhị nyaa ka há gụ ọwọwa ụka wuu lee abwọlẹ kị ka bwu da ọhyị nyọka ye okpoko aalẹ, ọọwa ka du kahị ka yẹ ang ịịwa lala ang ịlẹ kị baba hahị gụgụ wuu ịnyịnyị.—iMatiyu 6:24; 1 Ala ịKọrịntị 15:33.
(1 ịJọn 2:17) Odehe ọlẹ bala imyi nya ang ị-ma angịnyị ehe ma ịlẹpwụ nyamwụ ịwẹ wuu, ri ang ịlẹ kị juwa ka chịpwụrụ wẹẹ. Ma, ọng myị́ ọng ọlẹ kị tị juwa họ irya nya Ohe Oluhye Adịda, tị ka juwa hịhị pyịyọọ pwụ ụka myị́ ụka.
w13 8/15 27 ¶18
Ụma nya Ọngịnyị Ọlanyị a tị Me Irya ọ-Chịla á ka Ri
18 Ang ọkịla ọlẹ kọ ka dahị ụbwọ nyọka pwa ju ‘ang ịlẹpwụ nya odehe ọlẹ’ ri ahị ọ-ka kpa ẹla ọlẹ ká ịJọn ya i-irya: Odehe ọlẹ bala imyi nya ang ị-ma angịnyị ehe ma ịlẹpwụ nyamwụ ịwẹ wuu, ri ang ịlẹ kị juwa ka chịpwụrụ wẹẹ. Ma, ọng myị́ ọng ọlẹ kị tị juwa họ irya nya Ohe Oluhye Adịda, tị ka juwa hịhị pyịyọọ pwụ ụka myị́ ụka. .” (1 ịJọn 2:17) Odehe nya Olegu onyobyi ọlẹ lala o-ri ọ-ka jam pyịyọọ bala o-ri ang ọlam-ọlam. Ma, ẹnụtụrụ ookpokpo ọ-ka ta ayịreji. Ịngịngịhyẹ á jam odehe nya Olegu onyobyi ọlẹ kọ ka jẹ́-ẹ ri ehe ta ehe ka. Kori kahị kpịtịya nya ọwẹ, ọ-ka dahị ụbwọ ká imyi nya ang ịlẹ ká Olegu onyobyi wẹẹ kpa ma angịnyị ma á ka nwụhị ka.
Mwahị nya Ang Ụdụ nya Olegu
(1 ịJọn 2:7, 8) Anụ angị hám há, ehile ọlẹ kam lẹẹ da du wanụ lẹ, ó ri ehile onyeewe kaka. Ehile onyogo-onyogo, ọlẹ kanụ wo bwu ọmwụ ọdada ene-ene ịnyị. Ehile onyogo ọọwa, a ri ẹla nya Ohe Oluhye ọlẹ kanụ wowo ene-ene lẹlẹ. 8 Ma, m tị myịmyị jam da ehile onyeewe du wanụ. Ọ-họ jịra nya ẹla nya ịlẹhị ọlẹpwụ nya ehile ọọwa chị ehe ẹ-ẹpwụ nya ọhịhị nya iJisọsị ịKịrayịsị bala ọhịhị nyanụ anụ ayịdang ịnyịnyị lẹ. Chajị ụka nya ukpowu ọchịchị nya ọhọbịrị ọhọhọ juwa chịpwụrụ kam lẹ, ahịgboo nya abwẹla ọnyịịla nya Ohe Oluhye a wẹẹ wuru lẹlẹ.
w13 9/15 10 ¶14
Ịmẹjẹ nya IJihova Ju Ọdahịhile
14 Ụpwụ ịgọgọ ọlẹ kị da la òja nya iGiriki myị la ịmẹjẹ ịkpẹẹkpẹẹ ịlẹ kị dahị ụbwọ nyọka mẹ ọháha jẹ ẹ-ẹga nya angịkịla. IJisọsị ya nya ehile oheeye ọlẹ kị nyị gụgụ wuu nyị ri yẹkẹẹ, “Ọngịnyị ehe ọọnang ka háng nya ịlẹhị-ịlẹhị lala ịlọng.” (Mat. 22:39) Ịnyịnyị, iJemsi ọnyịnịna nya iJisọsị wụrụ ehile nya ọháha nya “ehile ọlẹ kọ ri adịrahu nya ehile ịkịla wuu.” (Jem. 2:8) Ọngọmyẹrụ ịJon da yẹkẹẹ: “Anụ angị hám há, ehile ọlẹ kam lẹẹ da du wanụ lẹ, ó ri ehile onyeewe kaka. Ehile onyogo-onyogo, ọlẹ kanụ wo bwu ọmwụ ọdada ene-ene ịnyị.” (1 ịJọn 2:7, 8) Ịyẹ ịJọn à tị́ wẹẹ ya ẹla rụ́ lala “ehile onyogo-onyogo”? Ọ wẹẹ ya ẹla rụ́ ehile nyọka la ọháha. Ọ ri “onyogo-onyogo” chajị nyori, iJisọsị da ehile ọwẹ lụka lụrụ-lụrụ kẹkpẹ, “bwu ọmwụ ọdada.” Ma, ọ tị ri “onyeewe” ịnyịnyị, chajị ọ ri ọháha nya ịlọng ọ-hụ ha, ọlẹ kọ baba ká angịjụgbẹyị nya ịKịrayịsị ka la chajị nya iwe-ahụrụ onyeewe ọlẹ kọ wẹẹ jahị daa. Lala angịjụgbẹyị nya ịKịrayịsị, ọ́ myịhị lẹhị nya ọna ọdada ọlẹ kị wẹẹ dahị chajị kahị ka gbe ịlọhị bwu ẹpwụ nyọka la olegu nya ịlọhị-ịlọhị ọyẹyẹ, ọlẹ kọ ri ang ọlẹ kị kaa kpa jẹ́ alodehe datị, kọ tị ka nyiri ọháha ọlẹ kahị la ẹ-ẹga nya angịkịla ka?
(1 ịJọn 5:16, 17) Ó ri ká ọngọngọhẹ nyanụ á yẹ ọngịnyị nya Ohe Oluhye ọọnamwụ kọ juwa họ ang onyobyi ọlẹ kọ ka kpụ igu ogbugbu ka aalẹ, anụ́-ụ raabwọ ha Ohe Oluhye chajị nya ọlọhọbịrị ọọwa chajị ká Ohe Oluhye ka chọọ da mẹ. Aalẹ, Ohe Oluhye ka hu ọhịhị ha ọlọhọbịrị ịnyịlẹhị, ọ́ ri ká ọhọbịrị nyamwụ á ri ọhọbịrị ọ-kpụ igu ogbugbu ka. Ọhọbịrị ọ-kpụ igu ogbugbu lẹ, ọ ji. Ụ-ụma nya ọhọbịrị ọ-kpụ igu ọlịnyị, m tị wẹẹ byinu yẹkẹẹ, anụ raabwọ ju ọngịnyị u-uhye nyamwụ koo. 17 Ang myị́ ang onyobyi ọhọhọ wuu ri ọhọbịrị ị-ịlahị nya Ohe Oluhye. Ma, ọhọbịrị ọ-kpụ igu ogbugbu ka tị juwa ịnyịnyị.
it-1-E 862 ¶5
Ọhịnyọhi
Ọ há nyọka raabwọ bịlẹ ọhịnyọhi bwu ẹga nya Ohe Oluhye wọnụ nya angịkịla ju, dọmwụ tụ́ ala ọjịra-jịra wuu. IMosisi họ ịnyị wọnụ nya ala Isirẹlụ ju, ọ ya ịhọbịrị nyaa dodehe bala ọ-bịlẹ ọhịnyọhi ịnyịnyị, iJihova tị wo abwọ ọrịrị nyamwụ ọọwa. (Ọwa 14:19, 20) Ịnyịnyị, ụka nya ube ịgọgọ o-hu ju iJihova ụ-ụbwọ, iSolomon raabwọ bịlẹ iJihova nyọka hịnyọhi ha angịnyị nyamwụ ụka kị họ ọhọbịrị kị tị ji kpata bwu ẹpwụ nya ụgbẹyị ọtịpyọ nyaa. (1Ịdị 8:30, 33-40, 46-52) Ẹsịra dayị rịrị ku ọmwakpa nya ala iJuu ịlẹ kị wu kparụ ká ọ-yẹ dada bwula o-ya ịhọbịrị nyaa dodehe. Abwọ ọrịrị bwu ọkịlẹtụ bala obe ojiji nyamwụ ọọwa du ká angịnyị yẹda chajị nyọka ye ọhịnyọhi bwu ẹga nya iJihova. (Esị 9:13–10:4, 10-19, 44) IJemsi ju ọngọlẹ kọ ju ẹdụrụ nya olegu ọhụ nyọka be ẹkọ wụrụ angịgbahị nya ọjịra-jịra kị ka raabwọ jwọọ, chajị “ó riri ká ọngọọwa á họhọ bịrị ba Ohe Oluhye juwa aalẹ, Ohe Oluhye ka hịnyọhi ịhọbịrị nyamwụ ịịwa họọ ịnyịnyị lẹ” (Jem 5:14-16) Ma, “ọhọbịrị ọ-kpụ igu ogbugbu lẹ, ọ ji,” kọ ri ọhọbịrị ọ-họ ba olegu ịgọgọ. Ọhọbịrị ọtọchị-tọchị họ ba olegu ịgọgọ á la ọhịnyọhi kpong-kpong ka. Ọngịnyị nya ịKịrayịsị á ka raabwọ chajị nya ọngịnyị ọlẹ kọ kaa họ ọhọbịrị ụ-ụgbẹyị ọlịịwẹ kpong-kpong ka.—1Jọn 5:16; Mat 12:31; Hib 10:26, 27; yẹ SIN, I; SPIRIT.
ỊBayịbụụ Ọwawa
(1 ịJọn 1:1–2:6) Ahị jam da ụpwụ ọlẹ du wanụ u-uhye nya iJisọsị ịKịrayịsị Ọngọ ri Ẹla nya ọhịhị ọlẹ kọ juwa hịhị ta Ohe Oluhye bwụ ọmwụ ọdada. Ahị kpa ụrụ nya ịlọhị wo omyi ẹla nya Ẹla nya ọhịhị ọọwa. Ahị kpẹhị nyahị mwụụrụ yẹ Ẹla nya ọhịhị ọọwa la ịlọhị ịnyịnyị. Ahị dọmwụ yụbwọ nya ịlọhị gụ Ẹla nya ọhịhị ọọwa jẹ́ lẹ. 2 Ụka ká Ẹla nya ọhịhị ọọwa warị la abwụma nya ọngịnyị ehe lẹ, ahị yọọ la ẹhị nya ịlọhị. Ọọwa, ahị lẹẹ ri ibeenu, ya dodehe jenu yẹkẹẹ, Ẹla ọọwa kpakpakpa a ri ọhịhị ọmyịmyị-ka ọlẹ kọ juwa hịhị ta Ohe Oluhye Adịda, ene-ene kịị chọọ ehe hahị ụka ọlẹ kọ hireji warị wẹ odehe ọlẹ lẹ. 3 Ẹla nya ọhịhị ọọwa, ọlẹ kahị yẹyẹ la ẹhị nyahị bala owowo la ụrụ nyahị, ahị wẹẹ kpa kaka ya jenu, chajị kanụ ka jẹ́-ẹ ba ọtụchawụlẹ ọlẹ kahị lẹẹ la, ba la tahị lẹlẹ. Ọtụchawụlẹ nyahị ọọwa juwa ẹ-ẹga nya Ohe Oluhye Adịda bala Ọnyẹwẹ nyamwụ iJisọsị ịKịrayịsị. 4 Ahị jam da ala ịlẹ du wanụ chajị ká ọkẹkẹnị ọchịchị okpori-kpori nyahị ka jẹ́-ẹ jịra myị́. 5 Ẹrụ ọnyịịla ọlẹ kahị wo bwu ọnụ nya Ọnyẹwẹ nya Ohe Oluhye ọwa, ahị lee ya jenu lẹ. Ẹla ọọwa ri yẹkẹẹ, Ohe Oluhye ayịdang kpakpakpa a ri ahịgboo lẹ. Ukpowu ọhẹ-lọhẹ á juwa ẹ-ẹga nyamwụ kpong-kpong ka. 6 Chajị nya ọọwa lẹ, ó ri kahị juwa yẹkẹẹ, ahị ri angị la ọtụchawụlẹ bala Ohe Oluhye lẹ, kahị tị myịmyị juwa hịhị ẹ-ẹpwụ nya ukpowu wẹẹ aalẹ, ahị juwa mẹ ọnọọkịla. Aalẹ, áhị́ tị tị juwa hịhị ba ẹla nya ịlẹhị jẹ kpong-kpong lẹka. 7 Ma, ọ́ tị ri kahị juwa hịhị ẹ-ẹpwụ nya ahịgboo jaabwọ ká Ohe Oluhye ayịdang juwa ẹ-ẹpwụ nya ahịgboo lẹ aalẹ, ahị la ọtụchawụlẹ bala Ohe Oluhye ịnyịlẹhị lẹ. Aalẹ, ịwọ nya iJisọsị Ọnyẹwe nya Ohe Oluhye ka juwa hụ́ ọhọbịrị nyahị ọnyị myị́ ọnyị wuu cheri-cheri hiihi lẹ. 8 Ó ri kahị yẹkẹẹ, áhị́ la ọhọbịrị ọhẹ-lọhẹ ka aalẹ, ahị juwa pịrị ịlọhị ju ododu. Aalẹ, ẹla nya ịlẹhị á juwa ẹ-ẹpwụ nyahị kpong-kpong ka. 9 Ma, ó ri kahị tị myị ya ịhọbịrị nyahị ịlẹ kahị họ wuu dodehe jẹ Ohe Oluhye aalẹ, Ohe Oluhye ri Ọngọ ọchịla o-hu ọkịlẹtụ ha bala ọ-la kpẹẹkpẹẹ lẹ, Ọ ka hịnyọhi ịhọbịrị nyahị ịịwa wuu hahị bala ọ-ka hụ́ụhị cheri-cheri bwu ẹpwụ nya ang myị́ ang inyibyi ịlẹ wuu kahị họ ịnyịnyị. 10 Ó ri kahị pwa rwarụ yẹkẹẹ, áhị́ la ọhọbịrị ọhẹ-lọhẹ ka aalẹ, ahị juwa ju Ohe Oluhye ọlọnọọkịla. Aalẹ, ẹla nya Ohe Oluhye á tị tị juwa ẹ-ẹpwụ nyahị kpong-kpong ka ịnyịnyị.
2 Anụ anyị ịchịchẹ nyam, m jam da ụpwụ ọlẹ du wanụ chajị kanụ ka hu abwọ la ọhọbịrị ọhọhọ. Ọ́ tị ri ká ọngọhẹ nyanụ á chabwọ kpụ ẹpwụ nya ọhọbịrị ọhọhọ aalẹ, ahị la iJisọsị ịKịrayịsị ọlabwẹla ọnyịịla ọlẹ kọ juwa i-ijata nya Ohe Oluhye Adịda juwa bịlọọ wọnụ nyahị ju, ụka wuu. 2 ỊKịrayịsị a hu ịlọmwụ ga ha igu wọnụ nyahị ju du ká Ohe Oluhye bwu lọọ hịnyọhi ịhọbịrị nyahị wuu hahị lẹ. Ịịhọbịrị nyahị ụbwọọhị kem ka, ma, ịhọbịrị nya alodehe wuu ịnyị. 3 Ó ri kahị ri angị juwa kpa ehile nya Ohe Oluhye lẹ aalẹ, ahị jẹ́ yẹkẹẹ, ahị ri angị jẹ́ Ohe Oluhye ịnyịlẹhị lẹ. 4 Ó ri ká ọngọhẹ á juwa yẹkẹẹ, ọwa nyị jẹ́ Ohe Oluhye lẹ, kọ tị juwa kpa ehile nya Ohe Oluhye họ ụkụrwọ ka aalẹ, ọngọọwa juwa pịrị ịlọmwụ ju la ọnọọkịla omeme. Aalẹ, ẹla nya ịlẹhị á juwa ẹ-ẹpwụ nyamwụ kpong-kpong ka. 5 Ma, ọng myị́ ọng ọlẹ kọ tị juwa ju ihi nya ẹla myị́ ẹla ọlẹ ká Ohe Oluhye á ya lẹ aalẹ, ọngọọwa a ri ọngọ la ọhịhị ọkpẹẹkpẹẹ ẹ-ẹga nya Ohe Oluhye ịnyịlẹhị lẹ. Ụma nya ọhịhị ọlịnyị a ri ang ọlẹ kahị kaa kpa jẹ́ myịmyị yẹkẹẹ, ahị juwa hịhị ẹ-ẹpwụ nya Ohe Oluhye ayịdang lẹlẹ. 6 Ọng myị́ ọng ọlẹ kọ juwa yẹkẹẹ, ọwa nyị juwa hịhị ẹ-ẹpwụ nya Ohe Oluhye lẹ aalẹ, ọngọọwa a tị tị juwa họ abwẹla ọnyịịla jaabwọ ká iJisọsị ịKịrayịsị ayịdang họ ẹ-ẹpwụ nya odehe ọlẹ ịnyịnyị pyii mẹ
ỌYA ỌKỤRỤ OOKPOKPO 11-17
ANG UDU BWU OMYI ELA NYA OHE OLUHYE | 2 ỊJỌN 1–IJUDU
“O-ri Opyii Kahị Ka Ma Uya Nyọka Dayị ẹ-Ẹpwụ nya Ẹlịlẹhị”
(iJudu 3) Anụ angịlẹ kanụ hám lụmẹ, ụka kam juwa me irya nya ịlẹhị-ịlẹhị jaabwọ kam ka bwu da ụpwụ du wanụ chajị nya ọchịda nya Ohe Oluhye ọlẹ kọ ya ha angịnyị ehe wuu lẹ, irya nyam byim yẹkẹẹ, am nyị da ụpwụ ọlẹ kaka junu ọhụ jaabwọ kanụ ka kpa ọmyịmyị ọlala nyanụ ma uya nya ọchịda ọọwa mẹ. Chajị Ohe Oluhye ayịdang chị ụgbẹyị nya ọmyịmyị ọlala ọọwa wuu ehe mẹjẹ angịnyị nyamwụ ụka ookpokpo jaabwọ ko chịla kọ ka la pyịyọọ lẹ.
w04 9/15 11-12 ¶8-9
“Anụ́-ụ Juwa La Gogo ẹ-Ẹpwụ nya Ọngọlahị La”
8 Ahị jẹ́ agbẹyị ịlẹ ká Olegu Onyobyi kaa kpa họ ụkụrwọ nyamwụ chajị Ụpwụ Ịgọgọ maa jẹ́ẹhi gede-gede. (2 Ala ịKọrịntị 2:11) Ẹ-ẹga nya iJobu ọlabwẹla ọnyịịla, Olegu onyobyi kpa akama ịtụka-ịtụka chọọ ọgụ lala igu ogbugbu nya angị họ́ọ há, ọtụ́pyịpyị bwu ugbeyigu, ịnyịrọ ọla gogo ka, bala abyị okpukpu bwu ẹga nya aligu nyamwụ. Ọkịlẹtụ kpa iJobu enyi, ọ tị lọọ lala o-ri Ohe Oluhye nyi deeri hi họọ lẹ. (iJobu 10:1, 2) Nanana nyori Olegu onyobyi á ka ju ọmwụ nya akama ịwẹ ka alẹ myị́, ma akama ịlịịwẹ kaa chị angịnyị nya ịKịrayịsị lụmẹ-lụmẹ ọgụ. Olegu Onyobyi tị kaa kpaa họ ụkụrwọ nyịlọmwụ ịnyịnyị myị́.
9 Lụka ocheju ọlẹ, ang ịlẹ kị ka jẹ́-ẹ bịrị igu oriri nyahị bala iJihova jam lụmẹ lẹẹlẹẹ. Ahị jam ẹ-ẹpwụ nya odehe ọlẹ ká ụdụ okuku a kụ ịlahị gụ ang nya olegu okuku. Angị họ ifim bala apwụ kaa mẹjẹ nyori ọnyang bala ọlẹng ọ ka ẹga nya awụlẹ la o-ye awụlẹ ene ka, nyị ri ụgbẹyị ọhẹ ọlẹ kị ka bwu ye ọkẹkẹnị ọkọkọ nya ọjụjụ nya ọkịlẹtụ ọlẹ kọ ka kpa warị. Ịnyịnyị, angịnyị lụmẹ-lụmẹ alẹ ri “angịlẹ ká ang ịkpịpyọ nya odehe ọlẹ a ka háa lụmẹ gụ Ohe Oluhye.” (2 iTimoti 3:1-5) Irya ọkụkụ ụ-ụgbẹyị ọlịịwẹ ka jẹ́-ẹ ta odayị kpakpakpa nyahị ẹ-ẹpwụ nya ang olegu ayịreji myị́, kẹnẹ-kẹnẹ kọ ri kahị “kpa ọmyịmyị ọlala [nyahị] ma uya nya ọchịda” mẹ ịnyị.—iJudu 3.
Mwahị nya Ang Ụdụ nya Olegu
(iJudu 4) Ma, angịhyẹ juwa kị juhi nya Ohe Oluhye ka, kị tị bawulẹlẹ wẹ ẹpwụ nya [ọjịra-jịra] nya Ohe Oluhye kwiikwii. Ọọwa lẹ, angịịwa a wẹẹ pyị ẹrụ ọnyịịla nya ọnahị nya Ohe Oluhye anyoko chajị kị ka hi iwe ha ịlaa ẹ-ẹpwụ nya ịhọbịrị ịhọhọ nyaa lẹlẹ. Ịnyị, ị juwa pwa iJisọsị ịKịrayịsị ọlẹ kọọwa ụbwọọmwụ a ri Ayịbaba nyahị bala Ọngọlahị la kem a rwarụ lẹlẹ. Ma, ị da ụ-Ụpwụ Ịgọgọ ene-ene nọ yẹkẹẹ, Ohe Oluhye nyị́ ka dayị la ọ-ya eje wu angị ịlịnyị pyii kaka.
(iJudu 12) Ụka ká angịwẹ lee angị lala ajwọ ịlẹ kị kpịbaa e-ekpeleji nya enyi, á juwa ri ang oriri tanụ e-epwedii nya ọjịra-jịra nyanụ anụ ala [ọjịra-jịra,] ị kaa kpa oyoyi wanụ bwula ụya ọyaya onyobyi ẹ-ẹpwụ nya uhi nya Ohe Oluhye ojuju-ka nyaa. Ang nya ịlaa kem a kaa háa lẹ. Ịwa ayịdang á ju apyobwuna ka, lala egbamwụ nya enyi onyinyi ọlẹ ka igbachiwụ kaa nyi epepe, du ká enyi kaa do kaka. Ị́ ju apyobwuna ka, lala ekeji ị-nwụ́ egbe ọlẹ kị kaa pwa egbe ọnwụnwụ lụka nyaa. Ịwa ayịdang á ju apyobwuna ka, lala okoji ọlẹ kọ gbubgu, ma gbu, kọ hu latẹ-latẹ daarụ lẹ.
it-2-E 279
Epwedii nya Ang Oriri
ỊBayịbụụ á chabwọ jaabwọ ká epwedii nya ang oriri ọwẹ kaa la, lee ụka ịmanyị ọlẹ kị ka họọ ka. (iJudu 12) IJisọsị lee angịjụgbẹyị nyamwụ à da ehile ọhẹ neeji chajị nyamwụ ka. Ọ tị la gbagbịla nyori, ị́ kaa yọọ lala ang ọlẹ kị ka họ pyii ka. Angịhyẹ ya nyori nyị ri ọhụhụ nya ang oriri ọlẹ ká angịnyị nya ịKịrayịsị ịlẹ kị kpụdụ kaa họ chajị kị ka wụrụ ikpehika ịlẹpwụ nyaa ẹpwa kaka rị ang taa. Ị kaa wụrụ angị la ịnịna bala adịda ka, ịhụ-egu, angị kpụdụ, bala angịlẹ kị la angị dụbwọ ka, nyọka ju epwedii nya ang oriri taa ẹ-ẹpwụ nya ọháha nya anyịnịna.
it-2-E 816
Ẹjwọ
Omyi ẹla nya iGiriki ọkịla ọlẹ kọ ri spi·lasʹ, wẹẹ ya ẹla rụ́ ẹjwọ ịlẹ kị kpịbaa e-ekpeleji nya enyi. IJudu kpaa chabwọ nya alẹng ịhyẹ ịlẹ kị bawulẹlẹ wẹ ẹ-ẹpwụ nya ọjịra-jịra nya angịnyị nya ịKịrayịsị la irya ọtịpyọ. Jaabwọ ká ajwọ ịlẹ kị kpịbaa e-ekpeleji nya enyi ri ụnya ha ugbo nya enyi wẹẹ, ịnyịnyị, alẹng ịwẹ a ri ụnya ọtụka ha angịkịla ẹ-ẹpwụ nya ọjịra-jịra lẹ. Ọ ya ẹla rụ́ alẹng ịịwa yẹkẹẹ: “Angịwẹ lee angị lala ajwọ ịlẹ kị kpịbaa e-ekpeleji nya enyi, á juwa ri ang oriri tanụ e-epwedii nya ọjịra-jịra nyanụ.”—iJudu 12.
(iJudu 14, 15) U-uhye nya angị ịlịịwẹ kpangga, Ịnọkụ ọlẹ kọ ri ọngọhẹ lẹpwụ nya alogu ọharwiye bwu ụka nya Adam, a yẹ ọmwụ neeji ene-ene lẹẹ lẹ. Ịnọkụ yẹkẹẹ, “Anụ yẹ mẹ!, Ọngọlahị juwa ka warị bala ụnọ ukuku nya angị ịgọgọ nyamwụ. 15 Ọ juwa ka warị kaka la ọng myị́ ọng wuu eje. Chajị kọ ka ya eje wu angị inyibyi u-uhye nya ang inyibyi ịhọhọ nyaa wuu, ịlẹ kị họ la ụgbẹyị onyobyi nyaa bala u-uhye nya ala inyibyi nyaa ịlẹ wuu ká alọhọbịrị ịịwa kpa ọnụ nyaa ya rụ́ Ohe Oluhye wuu.”
“ỊNọkụ Họ Ẹla ọ-Kpụ Ohe Oluhye Ịpyọ Lụmẹ”
Ọmwụ oyina Ịnọkụ à tị́ yẹ? Ọ yẹkẹẹ: “Anụ yẹ mẹ!, Ọngọlahị juwa ka warị bala ụnọ ukuku nya angị ịgọgọ nyamwụ. Ọ juwa ka warị kaka la ọng myị́ ọng wuu eje. Chajị kọ ka ya eje wu angị inyibyi u-uhye nya ang inyibyi ịhọhọ nyaa wuu, ịlẹ kị họ la ụgbẹyị onyobyi nyaa bala u-uhye nya ala inyibyi nyaa ịlẹ wuu ká alọhọbịrị ịịwa kpa ọnụ nyaa ya rụ́ Ohe Oluhye wuu.” (iJudu 14, 15) Lẹẹlẹẹ, ang ọhọhẹ ọlẹ ká ka yẹ ri, Ịnọkụ kpa omyi ọ-kpa ya ẹla rụ́ ang ọlẹ kọ họ kam lẹ, lala o-ri Ohe Oluhye nyị họ ọmwụ ọyẹyẹ ọlẹ kọ chabwọ wẹ jịra lẹ. Ụgbẹyị ọhẹ ọlẹ ká alọmwụ nya Ohe Oluhye ịkịla dọmwụ nyọka bajẹ a wẹ lẹlẹ. Ẹla ọlẹ kọ juwa a lẹẹ ẹẹ: Ọlọmwụ wẹẹ ya ẹla rụ́ ang ọlẹ kọ jẹ kpangga nyori o-juwa ka họ jịra pyii lẹ, ọọwa a tị ka du kọ chabwọ nyamwụ lala o-ri ọ-họ jịra lẹlẹ.—Ayịsaya 46:10.
“ỊNọkụ Họ Ẹla ọ-Kpụ Ohe Oluhye Ịpyọ Lụmẹ”
Ọhẹka ọmyịmyị nya Ịnọkụ ka guhi gbịla nyọka tọ ịlọhị wo kori kahị yẹ odehe ọlẹ jaabwọ ká Ohe Oluhye yọọ. Eje ọlala ọlẹ ká Ịnọkụ ya dodehe la uhi ojuju ka enụmwụ rịrị wẹ. Ọ gụ odehe nyahị ọlẹ jaabwọ ọlẹ kọ gụ odehe nya Ịnọkụ ịnyịnyị. Bwula ọna ọdada nya Ịnọku, iJihova kpa ukpenyi ọtụka ta odehe ọtịpyọ nya iNuwa ayịreji. Ma, ayịreji ọtata ọọwa mẹjẹ jaabwọ ká ayịreji ọgụgụ wuu ka la. (iMatiyu 24:38, 39; 2 iPita 2:4-6) Jaabwọ ọlẹ kọ la ẹnụmwụ ịnyị ọ-ka la alẹ lẹ, Ohe Oluhye nwụlanọ bala ụnọ ukuku nya angị ịgọgọ nyamwụ nyọka kpa eje ọlala ọkpẹẹkpẹẹ nyamwụ wẹ uhye nya odehe onyobyi ọlẹ. Ọng myị́ ọng nyahị baba nyọka kpa ọna ọdada nya Ịnọkụ i-irya bala ọ-ka ya ju angịkịla ịnyịnyị. Ala ugbiyegu bala aligu nyahị ka chị ebwo hiihi myị́. Ahị ka la ụbwọhị-ụbwọhị ụka ọhẹ myị́. Ma, iJihova a pẹhị Ịnọkụ ẹnẹnẹhẹ ka; ịnyịnyị, ọ ka pẹhị anchẹ nyamwụ ị-họ kpeekpee ịla alẹ ka lẹ.
ỊBayịbụụ Ọwawa
(2 ịJọn 1-13) Am ịJọn olegbeju ọgbahị nya [ọjịra-jịra] a lẹẹ da ụpwụ ọlẹ du wang bala anyị nyang ahụ ịnanyị olihi ọlẹ ká Ohe Oluhye chụchụ lẹ. Anụ hám lụmẹ ẹ-ẹpwụ nya ẹla nya ịlẹhị. Ám ụbwọm kem, anụ há lụmẹ ịnyị ka. Ma, anụ há angị jẹ́ ẹla nya ịlẹhị ịkịla wuu ịnyịnyị. 2 Anụ háahị ịnyị, chajị ẹla nya ịlẹhị ọlẹ kọ ji ẹpwụ nyahị lẹ, ẹla nya ịlẹhị ọọwa ka jam tahị pyịyọọ gbee pwụ ụka myị́ ụka. 3 Ká Ohe Oluhye Adịda bala iJisọsị ịKịrayịsị Ọnyẹwẹ nyamwụ a hu ọnahị bala ahyẹẹrwẹrwa bala okpunyi nyaa hụ tahị ẹ-ẹpwụ nya ẹla nya ịlẹhị bala ọháha ọlala nya Ohe Oluhye mẹ. 4 M chị ọkẹkẹnị ọtụka lụmẹ ụka ọlẹ kam wo yẹkẹẹ, iru nya anyị nyang ịhyẹ nyị juwa hịhị ẹ-ẹpwụ nya ẹla nya ịlẹhị ọhọhọ, jaabwọ ká Ohe Oluhye Adịda dahị ehile ya, ahị nyị họ. 5 Ayaya olihi nyam wo mẹ, e-ehile onyeewe m lee da du wang ka. Ma, ehile ọlẹ ká Ohe Oluhye dahị bwu ọmwụ-ọmwụ ọdada ịnyị! Lẹ, aa chuchuu kahị juwa la ọháha ẹ-ẹga nya awụlẹ ịnyịnyịịnyị mẹ. 6 Ang ọ-chị ọháha ọlala nyahị ẹ-ẹga nya Ohe Oluhye ehe ri ehile nyamwụ ọkpakpa jịra kpẹẹkpẹẹ. Chajị, ehile ọlẹ ká Ohe Oluhye danụ bwu ọmwụ ọdada ri yẹkẹẹ, anụ nyị juwa la ọháha ẹ-ẹpwụ nya ọhịhị nyanụ. 7 M jam ya ala ịlẹ chajị iru nya angị hụ angịnyị ahị lụmẹ jam odehe lẹ. Angịịwa la ịlaa á myị kpong-kpong yẹkẹẹ, nyị ma iJisọsị ịKịrayịsị lala ọngịnyị ehe warị wẹ odehe ọlẹ ka. Ọngọ ya ịnyị aalẹ, ọngọ hụ angịnyị ahị bala oluji nya ịKịrayịsị ọngọọwa a ri lẹ. 8 Anụ kpahị ju ịlọnụ yẹẹyẹẹ chajị ká uri nya ụkụrwọ oyeye nya ọngọngọhẹ nyahị ka gwọọ byi kaka mẹ. Ma, ọkọkọ nya ọọwa, ká ọng myị́ ọng ka ye uri nya ụkụrwọ nyamwụ jịra mẹ. 9 Ọng myị́ ọng ọlẹ kọ juwa họ ang kpoye nya oyi nya ang ọmẹjẹ nya ịKịrayịsị, ọkọkọ nyọka juwa họ ba ọmẹjẹ nya ịKịrayịsị jẹ yẹẹyẹẹ aalẹ, ọngọọwa á la Ohe Oluhye ẹ-ẹpwụ nyamwụ kpong-kpong ka. Ma, ọng myị́ ọng ọlẹ kọ tị juwa ba ọmẹjẹ nya ịKịrayịsị jẹ aalẹ, ọngọọwa la Ohe Oluhye Adịda bala Ọnyẹwẹ nyamwụ lẹ. 10 Ó ri ká ọngọngọhẹ á kpa ọmẹjẹ ọkịla warị wẹ ẹpwarịrị nyanụ dala ụma nya ọmẹjẹ nya ịKịrayịsị ayịdang aalẹ, anụ yẹ ọngọ ọlịnyị wẹ ẹpwa nyanụ ka lee ọ-da ọnụ chọọ kpong-kpong ka. 11 Chajị, ọngọ da ọnụ chị ọngọ ọlịnyị ri ọng da ọlabwẹla onyobyi ọọwa ụbwọ ẹ-ẹpwụ nya ang onyobyi ọhọhọ nyamwụ lẹ. 12 Ịnọ, m la ala lụmẹ ka ya jenu gu ọlẹ wẹẹ, ma, ḿ tị ka daa da ju ụ-ụpwụ kaka. Chajị, m la ẹhị ọrịrịị-rịrị kam ka warị la ẹta nya ịlọm kaka ya ala ihihi tanụ la ọnụ nya ịlọm. Chajị, ká ọkẹkẹnị ọchịchị nyahị ka jẹ́-ẹ jịra. 13 Anyị nya ayahị ọọnang ọlẹgẹlẹ, ọlẹ ká Ohe Oluhye chụchụ, ya nyị da ọnụ chịng ha ịwa wuu mẹ. Amẹn.
ỌYA ỌKỤRỤ OOKPOKPO 18-24
ANG UDU BWU OMYI ELA NYA OHE OLUHYE | ỌWỤRỤỤ-WỤRỤ 1-3
“Am Ayịdang Jẹ́ Ụma nya Ụkụrwọ Olẹ Kanụ Juwa Họ wuu”
(Ọwụrụụ-wụrụ 1:20) “Ọlẹ a ri etu nya ang ọkpịbaa okpori-kpori chajị nya ịdịchụ irwiye ịlẹ ká yẹ u-upwuriri nyam bala ang ọ-ya ila nya otinka rịrị irwiye ịlẹ kị kpa okpoko ịgọm-ig̣ọm kem họ ịnyịnyị lẹlẹ. Ịdịchụ irwiye ịịwa a ri alegu-ẹrụ nya Ohe Oluhye ịlẹ kị juwa kpẹhị rịrị [ọjịra-jịra] irwiye ilepweji datị-datị ịlọpyị nya Echiya lẹ. Ang ị-ya itinika rịrị irwiye ịịwa, a tị ku ọmwakpa nya [ọjịra-jịra] irwiye ịịwa ayịdang ịnyịnyị lẹlẹ.”
w12 10/15 14 ¶8
Ụma nya Olegu Ọlanyị A tí Kaa Mẹjẹ?
8 Ọ-ka cheji ba hi olegu ọlịnyị, ahị ka kpịtịya nyori ị chụ iJisọsị kaka pwoku ọngọ kpa ‘ịdịchụ irwiye ụ-ụbwọ u-upwuriri nyamwụ’ ẹ-ẹpwụ nya ịBayịbụụ. “Ịdịchụ irwiye” ku ọmwakpa nya angịgbahị nya ọjịra-jịra ịlẹ kị yida wụ tụ́ angịgbahị nya ọjịra-jịra ịkịla wuu. IJisọsị kaa kpa “ịdịchụ irwiye” ịwẹ ụ-ụgḅeyị ọlẹ kọ yẹ nyori o-pwoku. (Ọwụ. 1:16, 20) Lẹ, lala olegbeju nya ọjịra-jịra, iJisọsị la ọngịrị u-uhye nya angịgbahị nya ọjịra-jịra wuu. Kori ká ọngọhẹ ẹ-ẹpwụ nya angịgbahị nya ojira-jịra á baba nya ọ-nwụ rịrị, Ọngọlẹ ká “ẹhị nyamwụ juwa wuru bee lala ẹlẹlẹ nya ila ọtụka-ọtụka” kaa yẹ jẹ nyori ị nwụ ẹla ọọwa rịrị lụka Nyamwụ bala ụgbẹyị ọlẹ kọ pwoku. (Ọwụ. 1:14) Ma, lẹẹlẹẹ lẹ, ahị ka maga nyọka ju angịlẹ ká olegu ịgọgọ chụ ihi kpori-kpori, ọọwa a du ká ịPọlụ yẹkẹẹ: “Anụ́-ụ juwa ju ihi nya [angịlẹ kị wẹẹ kpa ịlahị ọ-ọjịra-jịra, NW ] kanụ juwa kpa ịlọnụ keji hiigu-hiigu haa ịnyịnyị mẹ. Chajị, ịwa ayịdang juwa kpẹhị rịrị ugbodu okpukpuru nyanụ yẹẹyẹẹ, chajị, ị jẹ́ yẹkẹẹ, ịwa nyị juwa ka kpa ọnụ nya ịlịịwa ya, ụma nya ụkụrwọ ọlẹ kị wẹẹ họ dodehe je Ohe Oluhye i-ịlahị pyii wẹẹ. Lẹ, anụ́-ụ juwa la ọhịhị ọlẹ kọ ka họ kị ka juwa chị ọkẹkẹnị nya ịlẹhị-ịlẹhị myị ẹrụ ọọwa ị-ịlahị nyanụ, ọkọkọ nyọka juwa kpa ayiiji ọbwọbwọ, myịnụ ẹrụ ọọwa mẹ. Chajị ayiiji ọbwọbwọ nyaa ọlịnyị á ka ju apyobwuna hanụ kpong-kpong ka.”—Hib. 13:17.
(Ọwụrụụ-wụrụ 2:1, 2) “ỊJọn, aa da ala ịlẹ du kịla olegu-ẹrụ nya [ọjịra-jịra] nya ala Efesọsị mẹ. Ẹrụ ọlẹ bwu ọnụ nya ọngọlẹ kọ kpa ịdịchụ irwiye u-upwuriri nyamwụ. Ọngọọwa a ri ọngọlẹ kọ juwa jẹdịyẹ ẹ-ẹpwarịrị nya ang ị-ya itinika rịrị irwiye ịlẹ kị kpa okpoko ịgọmịgom kem họ lẹ.” 2 “Anụ ala Efesọsị ee, am ayịdang jẹ́ ụma nya ụkụrwọ ọlẹ kanụ juwa họ wuu, jaabwọ kanụ wee nwụ ịlọnụ la ụkụrwọ ọhọhọ bala ugbodu ojuju onyudiyo nyanụ wuu bala jaabwọ kanụ kaa myị-ị ji oye nya angị inyibyi kpong-kpong ka. M jẹ́ ịnyịnyị, jaabwọ kanụ kaa juwa dịrẹ ẹla oluhye nya angịlẹ kị kaa wụrụ ịlaa alẹrụ ọnyịịla nya ịKịrayịsị, ụka ọlẹ kịịwa ayịdang á tị ri alẹrụ ọnyịịla ọhẹ-lọhẹ riri kpong-kpong ka, gbee kanụ jẹ́ yẹ angịịwa ọmwụ dodehe ẹ-ẹpwụ nya ọnọọkịla omeme nyaa ọọwa myị́.”
w12 4/15 29 ¶11
IJihova Wẹẹ Chewu Keehi Chajị nya Ọchịda Nyahị
11 Ẹ-ẹpwụ nya ọyị ọyẹyẹ ọlẹ kị da ju ụ-ụpwụ nya Ọwụrụụ-wụrụ egbeju 2 bala 3, iJisọsị ịKịrayịsị wụla ọjịra-jịra irwiye ịla ọpyị nya Echiya yẹ. Ọyị ọyẹyẹ ọọwa mẹjẹ nyori ịKịrayịsị á jẹ ang ịlẹ ká alụwa kaa họ kem ka, ma, ọ jẹ iwe-ahụrụ nyaa kpangga. Lala ọchụ pwokwita, ụka ọhẹ ọ kaa gu ẹnyị nya ọngọhẹ bala ọngọkịla, ụka kọ tị lịnyị, ọ kaa daa ọlẹẹkwa lee ọ-chaa ega jaabwọ ọlẹ kọ pwoku. Ẹ-ẹlịyẹ ọọwa á tị mẹjẹ? Ẹ-ẹpwụ nya ọ-họ jịra nya ọyị ọyẹyẹ ọwẹ, ọjịra-jịra irwiye ịịwa ku ọmwakpa nya angịnyị nya ịKịrayịsị ịlẹ kị yida wụ nyọlẹ ká ẹka nya 1914 kam kpá. Ega ọlẹ kọ tị chị alọjịra-jịra irwiye ịịwa gu alọjịra-jịra nya angịnyị nya Ohe Oluhye wuu am odehe alẹ. Lẹ, ahị ka jẹ́-ẹ ya nyori, iJihova jam kpa angịnyị nyamwụ ị-ịlahị alẹ bwula Ọnyị nyamwụ. Ányị ahị tị ka jẹ́-ẹ ye apyobwuna bwu ọkpakpa nyamwụ ọọwa?
w01 1/15 20-21 ¶20
Kịnyaa Juwa Ba Ogu nya IJihova Jẹ
20 Nyọka kịnyaa juwa ba Ogu nya iJihova ọlẹ kọ wẹ nwa kịlahị-ịlahị jẹ, ahị baba nyọka kpịtịya nya ụkụrwọ ọlẹ ká Ohe Oluhye ya ju iJisọsị ịKịrayịsị ụ-ụbwọ lala ‘olegbeju nya ọjịra-jịra.’ (Ala Efesọsị 5:22, 23) Ẹla ọlụpwụ nya Ayịsaya 55:4 ju ọdahịhile, ụ-ụwa ọ byihi yẹkẹẹ: “M̀ hwoo olegbeju bala adịrahụ ọkpẹhị rịrị ụma datị-datị, ọwa-à ri olibeenu nyam ẹ-ẹga nyaa lẹ.” IJisọsị jẹ́ abwọ kị kaa kpịlahị yẹẹyẹẹ. Ịnyịnyị, ọ jẹ́ ịkpịlọ nyamwụ bala ịhọhọ nyaa wuu. Ụka ọlẹ kọ dọmwụ wẹẹ wụla ọjịra-jịra irwiye ịla ọpyị nya Echiya yẹ, ọ ya ụka ịrụ-ịrụ yẹkẹẹ: “Am ayịdang jẹ́ ụma nya ụkụrwọ ịlẹ kanụ juwa họ wuu” (Ọwụrụụ-wụrụ 2:2, 19; 3:1, 8, 15) IJisọsị jẹ́ ang ịlẹ kị ri ịbaba nyahị ịnyịnyị jaabwọ ká iJihova Adamwụ jẹ́. Ene kọọ mẹ abwọ ọrịrị nya Ọngọlahị la jẹ́, iJisọsị yẹkẹẹ: “Ohe Oluhye Adanụ ayịdang jẹ́ ang ọọwa kpá ene-ene lẹ.”—ịMatiyu 6:8-13.
Mwahị nya Ang Ụdụ nya Olegu
(Ọwụrụụ-wụrụ 1:7) Anụ yẹ mẹ! IJisọsị ịKịrayịsị ọọwa tụbwọọ juwa ka warị bwu egbamwụ lẹ. Ụka ọọwa, ugbẹhị nya alodehe wuu ka yọọ, tụ angịlẹ ki kpa ụbwọ nya ịlaa gwọọ ụwangga ekilo ịnyịnyị. Ọọwa lẹ, alepwoja myị́ epwoja nya odehe ọlẹ a ka juwa jida bala ọ-ka juwa bida nya ịlẹhị-ịlẹhị, chajị nyamwụ lẹlẹ. Ee, ịnyị, ọ ka la ịnyịlẹhị lẹlẹ. Amẹn.
kr-E 226 ¶10
Ịpyị-Adịrahụ nya Ohe Oluhye Ka Ta Aluji Nyamwụ Ayịreji
10 Ọ-ya dodehe nya eje ọlala. Aluji nya ịpyị-adịrahụ nya Ohe Oluhye wuu ka ri ibeenu pyii la ịlaa chajị nya iwe-ahụrụ ọlẹ kọ wẹẹ ka du ká ọjụjụ nyaa ka gụ ọwọwa. IJisọsị yẹkẹẹ: “alodehe a ka chẹhị kaka ya Ọnyị nya ọngịnyị ehe ọlẹ kọ ka hi ehe bwu ẹpwụ nya egbamwụ juwa warị la ọngịrị bala ẹbyẹbyị ọtụka nyamwụ lẹlẹ.” (ịMakị 13:26) Ọngịrị ọtụka ọlẹ kọ wẹẹ ka chị ehe ka mẹjẹ nyori iJisọsị warị nyọka la eje lẹ. Ẹ-ẹpwụ nya ụpa ọkịla nya ọmwụ ọyẹyẹ ọwọwa u-uhye nya ahyẹẹnụ ihyẹẹkpẹ, iJisọsị wụlẹ dodehe gụ ọọwa u-uhye nya ụma nya eje ọlala ọlẹ kọ wẹẹ ka kpa warị lụka ọlẹẹlẹẹ ọlẹ. Ahị jẹ́ ẹla ọwẹ bwu ẹpwụ nya oja ọ-chụ pwokwita nya ịkpịlọ bala embiri. (Wa ịMatiyu 25:31-33, 46.) Ị ka la angịlẹ kị kpa ịlaa keji ha ịpyị-adịrahụ nya Ohe Oluhye eje lala “ịkpịlọ” bala ọ-ka juwa “hu ẹhị [nyaa] hwaa ka uhye,” la ọ-jẹ́ myịmyị nyori “ ụka nya ọchịda [nyaa] juwa ju chwẹẹ lẹ.” (iLuku 21:28) Ma, ị ka la angị tụ́ ịpyị-adịrahụ nya Ohe Oluhye pyịpyị eje lala “embiri,” ọọwa lẹ, ị ka “juwa jida bala ọ-ka juwa bida nya ịlẹhị-ịlẹhị” lẹlẹ, chajị ị jẹ́ nyori ayịreji o-gbe oyi myị́ oyi nyị godayị gbaa juwa ị-ịlahị.—Mat. 24:30; Ọwụ. 1:7.
(Ọwụrụụ-wụrụ 2:7) Ọng myị́ ọng ọlẹ kọ ju ụrụ ọ-ka kpa wo ẹla lẹ aalẹ, ọngọọwa a wo etu nya ẹla ọlẹ ká Olegu Ịgọgọ wẹẹ ya ta ala [ọjịra-jịra] wuu yẹẹyẹẹ mẹ. Ọng myị́ ọng ọlẹ kọ la ọkụrụ-kụrụ bwu ẹpwụ nya ụya ọmama nya ọhịhị nya ọmyịmyị ọlala nyamwụ lẹ aale, ọngọọwa, m ka ya iwe da ha kọ ka ri ugbe nya okoji nya ọhịhị ọlẹ kọ rịrị ụ-ụwa ị-ịparadayịsị ẹga ọmwịịnyọ nya Ohe Oluhye pyii lẹlẹ.”
w09 1/15 31 ¶1
Áhi nya Ela Bwu Upwu nya Owuruu-wuru —I
2:7—Ịyẹ à tị́ ri “ịparadayịsị ẹga ọmwịịnyọ nya Ohe Oluhye”? Chajị nyọlẹ ka omyi ẹla ịwẹ wẹẹ ya ẹla rụ́ angịnyị nya ịKịrayịsị ịlẹ kị yida wụ wẹẹ, ịparadayịsị ọla ẹgẹlẹ ri ịparadayịsị ọla epwoohe, ọla ijata nya Ohe Oluhye lịlọmwụ. Angịnyị nya Ohe Oluhye ịkpẹẹkpẹẹ ịlẹ kọ yida wụ ka ye uri nyaa bwula ọ ri “ugbe nya okoji nya ọhịhị.” Ị ka ye ugbinyịrọ ọlẹ kọ ka jẹ́-ẹ gbu myị́ ẹnẹnẹhẹ kaka.—1 Kọr. 15:53.
ỊBayịbụụ Ọwawa
(Ọwụrụụ-wụrụ 1:1-11) Ụpwụ ọlẹ ri chajị nya ọwụrụụ-wụrụ nya iJisọsị ịKịrayịsị ọlẹ ká Ohe Oluhye ya họọ chajị kọ ka mọọ jẹ anchẹ nyamwụ. Ang ịịwa juwa ka họ jịra lụka o-kpii lẹ. ỊKịrayịsị ya ang ịịwa du olegu-ẹrụ nya Ohe Oluhye ọhẹ ẹrụ kpa kaka mẹjẹ ịJọn ọnchẹ nyamwụ. 2 ỊJọn ọọwa ayịdang a lee ri ibeenu nya ẹla nya Ohe Oluhye ọọwa bala o-ya ibeenu oriri nya ẹla nya ịlẹhị ọlẹ ká iJisọsị ịKịrayịsị ayịdang ya dodehe u-uhye nya ẹla ọọwa ịnyịnyị, jaabwọ ká ịJọn kpẹhị nya ịlọmwụ yẹ ang ịịwa wuu kaka ba lẹ. 3 Ahị ọwawa juwa ha ọng myị́ ọng ọlẹ kọ ka myị-ị juwa wa ala ịlẹ kị yẹ ọmwụ nyaa ẹ-ẹpwụ nya ụpwụ ọlẹ dodehe. Ahị ọwawa juwa ha angịlẹ wuu kị ka juwa kpa ụrụ nya ịlaa wo ala ịlẹpwụ nya ụpwụ ọlẹ wuu kị ka myị-ị juwa kpa họ ụkụrwọ ẹ-ẹpwụ nya ihi ojuju ịnyịnyị. Chajị, ụka ọlẹ ká ala ịịwa wuu ka họ jịra lẹ, ọ hi kpii lụmẹ lẹ. 4 Ụpwụ ọlẹ jam bwu ẹga nyam am ịJọn kele ka ẹga nya [ọjịra-jịra] irwiye ịhyẹ ịlẹ kị juwa e-epweji la datị-datị wuu ọ-ọpyị nya ala Echiya. Ká ọnahị bala okpunyi nya Ohe Oluhye ọlẹ kọ juwa hịhị lẹẹlẹẹ kọ tị juwa hịhị ene-ene, kọ tị ka juwa hịhị pyịyọọ pwụ ụka ọlịlahị ọlẹ kọ juwa warị bala okpunyi nya olegu ọ-họ ụkụrwọ achẹ irwiye nya Ohe Oluhye ọlẹ kọ juwa ị-ịlahị nya ẹchị Adịrahụ nya Ohe Oluhye, a juwa tanụ mẹ. 5 Ká ọnahị bala okpunyi nya iJisọsị ịKịrayịsị ọngọlẹ kọ ri ibeenu ọchịla o-hu ọkịlẹtụ ha nya Ohe Oluhye bala o-ri Ọnyị nya ọgbanyẹ-ọgbanyẹ ị-ịlahị nya Ohe Oluhye ha angị gbubgu ịlẹ wuu kị wuleji bwula igu juwa hịhị myịmyị bala o-ri adịrahụ ọgbahị nya ịdịrịhụ ilodehe ọlẹ wuu a juwa tanụ ịnyịnyị mẹ. Ahị ayịdang ha iJisọsị ịKịrayịsị ọọwa lụmẹ. Ịnyị a du kpa ịwọ nyamwụ hụ́ụhị wuu cheri-cheri bwu ẹpwụ nya ịhọbịrị ịhọhọ nyahị wuu lẹ. 6 Ọọwa lẹ, ọ huuhi ịdịrịhụ ta ịlọmwụ ị-ịpyị adịrahụ nyamwụ bala o-huuhi alegbeju ịkịla iya nyamwụ ịlẹ kahị ka juwa kịla iya ha Ohe Oluhye nyamwụ bala Adamwụ lẹlẹ. IJisọsị ịKịrayịsị ọọwa, ogbo wuu bala ọngịrị wuu a ka juwa ha pyịyọọ pwụ ụka myị́ ụka lẹlẹ. Amẹn. 7 Anụ yẹ mẹ! IJisọsị ịKịrayịsị ọọwa tụbwọọ juwa ka warị bwu ẹpwụ nya egbamwụ lẹ. Ụka ọọwa, ugbẹhị nya alodehe wuu ka yọọ, tụ angịlẹ kị kpa ụbwọ nyaa gwọọ ụwangga ekilo ịnyịnyị. Ọọwa lẹ, alepwoja myị́ epwoja nya odehe ọlẹ wuu a ka juwa jida bala ọ-ka juwa bida nya ịlẹhị-ịlẹhị, chajị nyamwụ lẹlẹ. Amen. 8 Am kpakpakpa a ri Alụfa bala Ọmẹga lẹ. Am a ri ọmwụ ọdada bala ọ-chị eju nya ang wuu lẹ. Ịnyị, Ọngọlahị Ohe Oluhye Agụgụ ọlẹ kọ juwa hịhị lẹẹlẹẹ, kọ tị juwa hịhị ene-ene, kọ tị ka juwa hịhị pyịyọọ pwụ ụka ọlịlahị ọlẹ kọ juwa ka warị, kọ ri Ohe Oluhye Agụgụ ọtụka wuu, a ya lẹ. 9 Am ayịdang a ri ịJọn ọnyadanụ ẹ-ẹpwụ nya ịKịrayịsị bala ọngọlẹ kọ juwa bá akama nya ịKịrayịsị bá yẹ tanụ lẹ. Am ri ọngọhẹ lẹpwụ nya ịdịrịhụ ịlịpyị adịrahụ nyamwụ tanụ ịnyịnyị bala o-ri ọngọ juwa la ugbodu ojuju onyudiyo nya ịKịrayịsị tanụ ịnyịnyị lẹ. Ị wum kpa kele kaka dụwa ọ-ọpyị okilolo ọtụka ọhẹ ọlẹ ká enyi dokoko ju kị wụrụ ẹnyị nyamwụ ịPatimosi. Chajị nya ẹrụ ọnyịịla nya Ohe Oluhye ọ-kpa ya pyẹ bala ibeenu oriri chajị nya ẹnyị nya iJisọsị, a du kị wum kpa kele lẹ. 10 Ịnyị, la ẹnụtụrụ nya Ọngọlahị ọlẹ kọ ri ẹnụ nya [ọjịra-jịra] ọhẹ lẹ, Olegu Ịgọgọ a chị kụrụm ụ-ụwa lẹ, m wo juwa omyi ẹla ọhẹ a-arụrụ gboo ẹ-ẹkpẹ nyam lala omyi nya opyike lẹlẹ. 11 Omyi ọọwa byim yẹkẹẹ, “ỊJọn, aa da ang ịlẹ wuu ká ẹhị nyang wẹẹ yẹ ju ẹpwụ nya ụpwụ ká ya du kịla ala [ọjịra-jịra] irwiye ịlẹ mẹ. Da du kịla ala Efesọsị bala [ọjịra-jịra] nya ala ịSịmaana bala [ọjịra-jịra] nya ala ịPẹẹgamọm bala [ọjịra-jịra] nya ala ịTayatịra bala [ọjịra-jịra] nya ala ịSaadi bala [ọjịra-jịra] nya ala iFiladẹlịfịya bala [ọjịra-jịra] nya ala ịLawodisiya ịnyịnyị mẹ.”
ỌYA ỌKỤRỤ OOKPOKPO 25–ỌYA ỌKỤRỤ OHEEYE 1
ANG ỤDỤ BWU OMYI ẸLA NYA OHE OLUHYE | ỌWỤRỤỤ-WỤRỤ 4-6
“Angị Kụ Anyịrẹ Ine”
(Ọwụrụụ-wụrụ 6:2) Ọọwa lẹ, m chẹhị kaka yẹ ụnyịrẹ onyoowuru ọhẹ bala ọngọlẹ kọ juwa kụ ụnyịrẹ ọọwa, kọ kpa uda bala okpo ọkụrụ egbeju nya adịrahụ ọhẹ, ọlẹ kị ya ha ọngọọwa lẹlẹ. Ọ hu ang kele ka ẹga nya aluji nyamwụ, juwa kụrwaa ịnyịnyịịnyị bala o-juwa ka kụrụ-kụrụ kele kịlahị kịlahị pyịyọọ lẹlẹ.
Angị Kụ Anyịrẹ ine—Oowo ị ti ri?
Owo à tị́ ri ọngọ kụ ụnyịrẹ onyoowuru? Ụgbẹyị ọhẹ ọlẹ kahị ka bwu jẹ́ ọngọọwa juwa ẹ-ẹpwụ nya ụpwụ nya Ọwụrụụ-wụrụ ọwọwa. Ẹga ọọwa ya ẹla rụ́ ọngọ kụ ụnyịrẹ o-bwu epwoohe lala “Ẹla nya Ohe Oluhye.” (Ọwụrụụ-wụrụ 19:11-13) Ẹnyị ehe ọlẹ kori Ẹla ri ịnya iJisọsị ịKịrayịsị, chajị ọwa-à ri ọngọ kpa omyi ẹla nya Ohe Oluhye lẹ. (ịJọn 1:1, 14) Ịnyịnyị, ị kaa wụrọọ, “Adịrahụ nya ịdịrịhụ ịkịla wuu bala Ayịbaba nya ayịbaba ịkịla wuu” bala ọ-chabwọ nyamwụ lala “ọngọ chịla o-hu ọkịlẹtụ ha bala ọngọ ri ibeenu nya ẹla nya ịlẹhị.” (Ọwụrụụ-wụrụ 19:16) Ọ la gede-gede nyori, ọ la ọngịrị nyọka ri adịrahụ ọgẹwụ, bala o-ri ọ́ kaa kpa ọngịrị ọtụka nyamwụ họ ang ọtịpyọ lee ọ-kpa họ ụ-ụgbẹyị ọlẹ kọ pwoku ka lẹka. Ma, ịtọ ẹla ịhyẹ tị lẹẹ ị-ịlẹ.
Angị Kụ Anyịrẹ ine—Oowo ị ti ri?
Ụka oyina angị kụ anyịrẹ ịwẹ a tị dọmwụ nya ụnyịre ọkụkụ? Jẹ́ nyori, ọngọ kụ ụnyịrẹ ọhọhẹ ko ri, iJisọsị dọmwụ nya ụnyịrẹ ọkụkụ nyamwụ ụka kọ yẹ okpo ọkụrụ egbeju nya adịrahụ. (Ọwụrụụ-wụrụ 6:2) Ụka oyina Ohe Oluhye à tị́ hu iJisọsị nya Adịrahụ e-epwoohe? Ụ-ụka ọlẹ kọ wuleji bwu igu kpá bwaa kọ rụ ka epwoohe ka. ỊBayịbụụ họ kahị jẹ́ nyori, ọ dọmwu nyọka godayị dọhụ pyịlẹẹ gbe ụka ọọwa. (Ala iHiburu 10:12, 13) IJisọsị ya ang ọlẹ kọ ka da angịjụgbẹyị nyamwụ ụbwọ haa, nyọka jẹ́ ocheju nya ahyẹẹnụ nya ogodayị dọhụ pyịlẹẹ bala ọmwụ ọdada nya eji ọkpakpa nyamwụ e-epwoohe. Ọ ya nyori, lụka nya ọmwụ ọdada nya eji ọkpakpa nyamwụ, iwe-ahụrụ nya odehe ọle nyị ka yẹda ka ọtịpyọ ahyaahị. Ẹwụ ọdada, ang oriri o-ji nwa ka bala ẹdụrụ nya ịdọlọ-dọlọ ka ji ẹga myị́ ẹga. (iMatiyu 24:3, 7; iLuku 21:10, 11) Ahyaahị nyọlẹ ká ẹwụ nya ọgbanyẹ nya odehe wuu dọmwụ la ẹka nya 1914 kpá, ọ-la gede-gede nyori angịnyị ehe nyị ju ka ẹpwụ nya oyi nya akama ọyẹyẹ nya odehe, ọlẹ ká ịBayịbụụ wụrụ nya ụka “ohyẹẹkpẹ nya odehe” lẹ.—2 iTimoti 3:1-5.
(Ọwụrụụ-wụrụ 6:4-6) Ọọwa lẹ, ụnyịrẹ ọkịla a gba kpehe kele lẹlẹ. Ụnyịrẹ ọọwa la ọmịla nyẹrị-nyẹrị. Ọngọlẹ kọ juwa kụ ụnyịrẹ ọọwa lẹ, ị ya ọngịrị họọ kọ ka hu okpunyi kpa rụ bwu ẹpwụ nya odehe ọlẹ. Chajị ká angịnyị ehe ka juwa nwụ awụlẹ chị hụrụ. Ị hu oge ọtụka-ọtụka ọhẹ ju ọngọọwa ụ-ụbwọ nyamwụ ịnyịnyị. 5 Ọọwa lẹ, Ọnyị ọkpịlọ nya Ohe Oluhye ọọwa a myịmyị hi oja ọhata lẹ, m wo omyi nya ang ọlọhịhị ọhata kọ yẹkẹẹ, “Kẹwẹ mẹ,” lẹlẹ. Ọọwa lẹ, m chẹhị kaka yẹ ụnyịrẹ onyobiri bala ọngọlẹ kọ kụ uhye nyamwụ, ká ọngọọwa kpa ang ọ-kpa me ilo ọlala nya ang ụ-ụbwọ nyamwụ lẹlẹ. 6 Ọọwa lẹ, m chị ụrụ kaka wo ịngịhyẹ lala omyi-ẹla ụ-ụwa ẹ-ẹpwarịrị nya ang ịlọhịhị ine ịịwa kọ juwa ya dodehe yẹkẹẹ, “Lẹẹlẹẹ lẹ, ome nya ajẹ nya ụma nya ịrayịsị ịlẹ kị wụrụ ‘iwiiti’ bala igirimọọgọ nya ụma nya ịrayịsị ịlẹ kị wụrụ ‘ibali’ wuu lẹ, ọnyọnyọọnyị nyaa ka ri okpoko ọ-lala ọlẹ kị kaa ya nwụ ala idebila uri nya ahị ọpyẹpyẹ ookpokpo lẹ. Ma, anụ tị bịrị ida bala ere hụrụ ka.”
Angị Kụ Anyịrẹ ine—Oowo ị ti ri?
Ọngọ kụ ụnyịrẹ ọwẹ ku ọmwakpa nya ẹwụ ọdada. Jẹ́ nyori ọ́ hu okpunyi kparụ bwu ẹpwụma ịmanyị-ịmanyị kem ka, ma odehe wuu lẹpwụ-lẹpwụ ịnyị. Ẹpwụ nya ẹka 1914, ri ụka ọhọhẹ ẹ-ẹpwụ nya ego, ká ẹwụ nya odehe wuu ọlịịwẹ wẹẹ kpeji. Myịmyị ẹwụ oheeye nya odehe wuu ọlẹ kọ dọmwụ ta ang ayịreji gụ ịnya ọgbanyẹ wẹẹ, kpeji tọọda. Angịhyẹ ya nyori, ụmụmẹ nya angịnyị ịlẹ kị nyị gbu ọ-ọlajị nya ẹwụ ọdada bala ẹla ọmwọmwọ bwu ẹka nya 1914 wẹ ịlahị nyị gụ uku ụnọ ohu (100 million). Da ọọwa u-uhye, iru nya angịnyị lụmẹ-lụmẹ yẹ akama bwu ẹpwụ nya ọjụjụ nya ẹbẹ ọlẹ kọ chaa.
Angị Kụ Anyịrẹ ine—Oowo ị ti ri?
“Ọọwa lẹ, m chẹhị kaka yẹ ụnyịrẹ onyobiri bala ọngọlẹ kọ kụ uhye nyamwụ, ká ọngọọwa kpa ang ọ-kpa me ilo ọlala nya ang ụ-ụbwọ nyamwụ lele. Ọọwa lẹ, m chị ụrụ kaka wo ịngịhyẹ lala omyi-ẹla ụ-ụwa ẹ-ẹpwarịrị nya ang ịlọhịhị ine ịịwa kọ juwa ya dodehe yẹkẹẹ, “Lẹẹlẹẹ lẹ, ome nya ajẹ nya ụma nya ịrayịsị ịlẹ kị wụrụ ‘iwiiti’ bala igirimọọgọ nya ụma nya ịrayịsị ịlẹ kị wụrụ ‘ibali’ wuu lẹ, ọnyọnyọọnyị nyaa ka ri okpoko ọ-lala ọlẹ kị kaa ya nwụ ala idebila uri nya ahị ọpyẹpyẹ ookpokpo lẹ. Ma, anụ tị bịrị ida bala ere hụrụ ka.” ”—Ọwụrụụ-wụrụ 6:5, 6.
Ọngọ kụ ụnyịrẹ ọwẹ ku ọmwakpa nya imyi. Ẹgẹlẹ ahị ka yẹ ang oriri ọlẹ kị kaa ya ha ọngịnyị ri ẹ-ẹpwụ nya ahyẹẹnụ ookpokpo jaabwọ kọ byẹhị kaka ba. Ome ookpokpo nya ajẹ nya ụma nya ịrayịsị ịlẹ kị wụrụ ‘iwiiti’ kaa ri okpoko nya (denarius) ookpokpo, ọlẹ kị kaa ya nwụ uri nya ụkụrwọ nya ahyẹẹnụ ookpokpo lụka nya oyi nya ọgbanyẹ. (ịMatiyu 20:2) Ugbe nya okpoko ọwọwa ị kaa ya ra ome ịta nya ụma nya ajẹ nya ịrayịsị ịlẹ kị wụrụ ibali ịnyịnyị lẹ, ịrayịsị ịịwa ri ịlẹ kị há gbuu lala iwiiti ka. Ang oriri ọọwa ka jẹ́-ẹ kpụ ugbiyegu ọlẹ kọ ri ọtụka myị́? Chajị nya ọọwa, ị ju angịnyị ọhụ nyọka dụmwọ-dụmwọ la okpoko ọlẹ kị kaa bịrị ju ang oriri, bala ọ-ka kpahị ju ang ịlẹ kị baba ha angịnyị yẹẹyẹẹ lụka ọọwa, ang lala ida bala ere.
(Ọwụrụụ-wụrụ 6:8) Ọọwa lẹ, m chẹhị kaka yẹ ụnyịrẹ ọhẹ ọlẹ kọ la hịla-hịla kị wụrụ ẹnyị nya ọngọlẹ kọ juwa kụ ụnyịrẹ ọọwa yẹkẹẹ, “igu ọ-nwụ angịnyị nwụ” lẹlẹ. Ọọwa lẹ, ejegu a juwa bọọ jẹ ẹ-ẹkpẹ-ẹkpẹ lẹlẹ. Ọọwa lẹ, ị ya ọngịrị haa kị ka nwụ ebwo ọhẹ ẹ-ẹpwụ nya ebwo ine nya angịnyị ehe ilodehe ọlẹ wuu, kị ka kpa ẹma nya ẹwụ nwụ angịịwa bala imyi ọnwụnwụ bala ẹdụrụ nya ịdọlọ-dọlọ bala ọ-ka kpa iyo ịnyịịngịrị ịlẹpwamẹ nwụ alodehe ọlẹ ịnyịnyị lẹlẹ.
Angị Kụ Anyịrẹ ine—Oowo ị ti ri?
Ọngọ kụ ụnyịrẹ Ohene ku ọmwakpa nya igu ọlẹ kọ kaa nwụ angịnyị bwula ẹdụrụ nya ịdọlọ-dọlọ bala ụma nya abwụma ọkịla. Ahyaahị nyọlẹ ká ẹka nya 1914 kam kpá, ẹdụrụ ọlẹ kị wụrụ Spanish flu nwụ uku-uku nya angịnyị lụmẹ-lụmẹ. Ọchịkpẹẹ myị́ nyori, angịnyị lala uku ohu ịrụ (500 million) la ẹdụrụ ọọwa. Kori kị go angịnyị angị ịta dayị, ọngọ ookpokpo lẹpwụ nyaa kaa la ẹdụrụ ọọwa.
Ma, ẹdụrụ ọlẹ kị wụrụ Spanish flu ọwẹ ri ọmwụ ọdada wẹẹ. Angị jẹ́ ang ya nyori, uku-uku nya angịnyị nyị gbu ọ-ọlajị nya ẹdụrụ nya egbe-ịrayịsị lụka nya oyi ịwọ imiiye kam kẹkpẹ. Daalẹ ọlẹ ịnyịnyị, uku-uku nya angịnyị wẹẹ gbu chajị nya ẹdụrụ nya ọbẹja (AIDS), ojwo-ọhụ bala ịchawụla, nanana nyori angị jẹ́ ang chajị nya utoji wẹẹ maga yẹẹyẹẹ nyọka ye utoji nyaa.
O-riri ká igu ọọwa á ri ọọ-lajị nya ẹwụ ọdada, imyi ọnwụnwụ lee ẹdụrụ nya ịdọlọ-dọlọ wẹwẹ, ocheju nyamwụ wuu lookpokpo. Ejegu wẹẹ kịnyaa la ọ-ka ye angịnyị myịlẹ la opwuru kpong-kpong ka, ọ tị ya ahị ọdahile ọhẹ-lọhẹ ha angịnyị ka ịnyịnyị.
Mwahị nya Ang Ụdụ nya Olegu
(Ọwụrụụ-wụrụ 4:4) Ẹchị adịrahụ ohu kụrụ ine ịhyẹ juwa ịlẹ kị dagaga ju ẹchị Adịrahụ nya Ohe Oluhye, ká ịgabwọ angịnyị angị ohu kụrụ ine ịhyẹ hụhụ u-uhye nya ẹchị adịrahụ ịịwa. Ị kụrụ ịwụrụ inyiiwuru keri-keri ụ-ụwa. Ị kụrụ okpo nya adịrahụ ọlẹ kị kpa okpoko ịgọm-ịgọm kem họ e-egbeju nyaa ịnyịnyị.
(Ọwụrụụ-wụrụ 4:6) Ihu ọtụka nya ịnyọ ịnyọ ọlẹ kọ juwa hụ́ myịrị-myịrị lala ahịgboo nya ila onyoowuru juwa mwụ ị-ịlahị nya ẹchị Adịrahụ nya Ohe Oluhye ịnyịnyị. Ụma nya ang ịlọhịhị ine ịhyẹ juwa dagaga ju ẹchị Adịrahụ nya Ohe Oluhye ọọwa bwu ịkịka wuu, ọlẹ ká ẹga myị́ ẹga nyaa wuu ri egbahị-egbahị tụ ịlahị bala ẹkpẹ nyaa wuu.
re-E 76-77 ¶8
Ụmụmẹ nya Ẹchị Adịrahụ nya IJihova
8 ỊJọn jẹ́ nyori ị chụ angịkiliya nyọka họ ụkụrwọ u-ube ịgọgọ lụka onyogo. Lẹ, ọ-ka lọọ ẹbyẹbyị ụka kọ yẹ ang ịlẹ kọ chabwọ lẹẹ ẹgẹlẹ ka: “Ẹchị adịrahụ ohu kụrụ ine ịhyẹ juwa ịlẹ kị dagaga ju ẹchị Adịrahụ nya Ohe Oluhye, ká ịgabwọ angịnyị angị ohu kụrụ ine ịhyẹ hụhụ u-uhye nya ẹchị adịrahụ ịịwa. Ị kụrụ ịwụrụ inyiiwuru keri-keri ụ-ụwa. Ị kụrụ okpo nya adịrahụ ọlẹ kị kpa okpoko ịgọm-ịgọm kem họ e-egbeju nyaa ịnyịnyị.” (Ọwụrụụ-wụrụ 4:4) Ee, ọkọkọ nya angịkiliya lẹ, ọ yẹ ịgabwọ angịnyị angị iwo imiiye kụrụ ine (24) kị hụhụ u-uhye nya ẹchị adịrahụ la okpo ọkụru egbeju nyaa lala ịdịrịhụ. Oowo anyị à tị́ ri ịgabwọ ịịwa? Ị ri angịnyị nya ịKịrayịsị ịlẹ kị yida wụ, kị wuleji bwula igu kaka hụhụ iwe-ahụrụ ọlẹ ká iJihova chaa ehe ụ-ụwa epwoohe. Ányị ahị tị bwu jẹ́?
re-E 80 ¶19
Ụmụmẹ nya Ẹchị Adịrahụ nya IJihova
19 Ịyẹ ang ịlọhịhị ịwẹ a tị ku ọmwakpa? Ọyị ọyẹyẹ arụrụ nya ọlọmwụ Isikẹlụ ka dahị ụbwọ nyọka ye ọwẹwẹ nya ịtọ ẹla ọwẹ. Isikẹlụ yẹ iJihova kọ huhu u-uhye nya ang ọrụnyẹ ọ-hụ́ myịrị-myịrị nyamwụ ọlẹ ká ang ịlọhịhị, ịlẹ kị la ụma nya ịnyịrọ ịdatị-datị juwa bọọ jẹ. Ang ịlọhịhị ịịwa tị lala ụma nya ịlẹ ka ịJọn chabwọ. (Isikẹlụ 1:5-11, 22-28) Ụka ọkịla, Isikẹlụ yẹ ka ang ịlọhịhị juwa dịrẹ ang ọrụnyẹ ọ-hụ́ myịrị-myịrị ọọwa. Ugbenyi lẹ, ọ wụrụ ang ịlọhịhị ịwẹ iCherubu. (Isikẹlụ 10:9-15) Ang ịlọhịhị ine ịlẹ ká ịJọn yẹ ku ọmwakpa nya alegu-ẹrụ nya Ohe Oluhye ịlẹ kị wụrụ iCherubu lụmẹ-lụmẹ. Ang ịlọhịhị ịịwa juwa iwe-ahụrụ ọtụka ẹ-ẹpwụ nya ogu nya alegu-ẹrụ nya Ohe Oluhye. Ọ-ka jẹ́-ẹ la ỊJọn abwabwọhẹ nyọlẹ kọ yẹ ká iCherubu ịwẹ godayị rịrị ba iJihova ba kpong-kpong ka, chajị, ụ-ụwa u-ube ịgọgọ olụka onyogo lẹ, icherubu imiiye ịlẹ kị họ la okpoko ịgọm, kaa rịrị u-uhye nya ọnụ nya akpa nya iro. Akpa nya iro ọọwa ti ku ọmwakpa nya ẹchị adịrahụ nya iJihova. Bwu Apewa nya iCherubu ịịwa, iJihova a kaa ya ehile ha anyị nya ala Isirẹlụ lẹ.—Ehe Okpukpu 25:22; Eje Ọnyịịla 80:1.
(Ọwụrụụ-wụrụ 5:5) Ọọwa lẹ, ọngọhẹ bwu ẹpwarịrị nya ịgabwọ ịlụwa a byim yẹkẹẹ, “ỊJọn, ba mẹ ẹnwa, a jida kaka. Chajị, Ugẹbẹ ọlẹ kọ bwu imwawụ nya iJuda ọlẹ kọ ri Ụtẹ nya iDevidi lẹ, ọ jam. Jaabwọ kọọwa ayịdang ri ọngọ kụrụ-kụrụ lẹlẹ, ọ ka la ọngịrị wụrụ ụpwụ nya ugba ọlẹ myị́ bala ọ-ka hị ịja irwiye ịlẹ kị ya tụ ụpwụ ọọwa ku myị́ ịnyịnyị.”
cf-E 36 ¶5-6
Yẹ Mẹ! “Ugẹbẹ Ọlẹ Kọ Bwu Imwawụ nya IJuda”
5 Ị kaa kpa ugẹbẹ ya ẹla rụ́ ugbodu ojuju. A dayị riri ị-ịlahị nya ugẹbẹ ọlẹng ẹnẹnẹhẹ lẹ? Kori ka họ ịnyị tụụbwọ aalẹ, ọhẹka ang chịng ebwo hi ugẹbẹ ọọwa, ọ-ka ri iku lee ẹ-ẹga ọlẹ kị kaa ya iyo ileji ju myị́. Kpọkpọọkpọ, iwe-ahụrụ ọlịnyị kaa hu uhi ju ọngịnyị. Kori ka mwụụrụ yẹ ugbiriyo ọla ọnyọọgịrị ọwẹ ẹ-ẹpwẹhị, ká ọọwa ịnyịnyị á juwa mwụụrụ yeng, á ka jẹ́-ẹ me irya nyori ugẹbẹ ka rụnyẹ rụ hi ịngịngịhyẹ kpong-kpong ka. ỊBayịbụụ ya ẹla rụ́ “Ugẹbẹ kọ lọngịrị gụ iyo wuu kọ kaa ju uhi nya iyo ọhẹ-lọhẹ ka.” (Etu 30:30) Ịnyị, ugbodu ojuju nya ịKịrayịsị a la lẹ.
6 Lẹ, àhị yẹ jaabwọ ká iJisọsị mẹ ugbodu ojuju ọ-lala ịnya ugẹbẹ jẹ ẹ-ẹpwụ nya agbẹyị ịta ịlẹ wẹẹ: ọ dayị giri-giri ha ẹlịlẹhị, eje ọlala kpakpakpa bala ẹ-ẹpwụ nya ọtụpyịpyị. Ịnyịnyị, ahị ka yẹ, jaabwọ kahị ka jẹ́-ẹ bwu gbịlẹ iJisọsị ẹ-ẹpwụ nyọka me ugbodu ojuju jẹ, kori kị mahị lọọ lee ị mahị ma lọọ ka wẹwẹ.
ỊBayịbụụ Ọwawa
(Ọwụrụụ-wụrụ 4:1-11) Ụka ká ala ịwẹ chịpwụrụ kam kpa wuu lẹ, m chẹhị kaka yẹ ụgbẹyị ọhẹ kọ wụrụ dụwa hwoo e-epwoohe a-arụrụ lẹlẹ. Ịnyị lẹ, omyi ọọwa ọlẹ kọ ya ẹla tam lụka nya ọgbanyẹ-ọgbanyẹ lala omyi nya opyike a myịmyị byim yẹkẹẹ, “ỊJọn ee, kpụ uhye warị wẹ ẹgẹlẹ kam mẹ ang ịlẹ kị juwa ka họ ị-ịlahị pyii jẹng mẹ.” 2 Ịnyị, ahyaahị lẹ, Olegu Ịgọgọ a kpam rụ kele a-arụrụ lẹ, m chẹhị kaka yẹ ẹchị Adịrahụ nya Ohe Oluhye ụ-ụwa e-epwoohe ká ọngọhẹ hụhụ u-uhye nya ẹchị adịrahụ ọọwa lẹlẹ. 3 Ọngọlẹ kọ hụhụ u-uhye nya ẹchụ adịrahụ ọọwa me ẹjwọ ọhịlẹ-hịlẹ onyoowuru ọhẹ ọlẹ kọ hụ́ tang-tang kị wụrụ “ịJasịpaa” bala ẹjwọ ọnyọmịla ọhịlẹ-hịlẹ ọlẹ kị wụrụ “ịSaadiin.” M chẹhị kaka yẹ ọwọ ọlẹ kọ chị dagaga ju ẹchị adịrahụ ọọwa. Ịna ọchịchị nyamwụ lala ịna nya ẹjwọ ọnyịịla-ọnyịịla ọhẹ ọlẹ kị wụrụ “ẹmiradị.” 4 Ẹchị adịrahụ ohu kụrụ ine ịhyẹ juwa ịlẹ kị dagaga ju ẹchị Adịrahụ nya Ohe Oluhye, ká ịgabwọ angịnyị angị ohu kụrụ ine ịhyẹ hụhụ u-uhye nya ẹchị adịrahụ ịịwa. Ị kụrụ ịwụrụ inyiiwuru keri-keri ụ-ụwa. Ị kụrụ okpo nya adịrahụ ọlẹ kị kpa okpoko ịgọm-ịgọm kem họ e-egbeju nyaa ịnyịnyị. 5 Ụma nya ila ị-lala apya ịhyẹ juwa da myịrị-myịrị kpehe bwu uhye nya ẹchị Adịrahụ nya Ohe Oluhye ọọwa. Iru nya omyi o-ya ẹla lụmẹ-lụmẹ juwa kpehe bwu ụwa bala ịkata nya ịnyịnyị. Ila nya itinika irwiye ịhyẹ juwa wuru ị-ịlahị nya ẹchị Adịrahụ nya Ohe Oluhye ọọwa, ọlẹ kọ ku ọmwakpa nya olegu ọ-họ ụkụrwọ achẹ irwiye nya Ohe Oluhye juwa ụ-ụwa ịnyịnyị. 6 Ihu ọtụka nya ịnyọ ịnyọ ọlẹ kọ juwa hụ́ myịrị-myịrị lala ahịgboo nya ila onyoowuru juwa mwụ ị-ịlahị nya ẹchị Adịrahụ nya Ohe Oluhye ịnyịnyị. Ụma nya ang ịlọhịhị ine ịhyẹ juwa dagaga ju ẹchị Adịrahụ nya Ohe Oluhye ọọwa bwu ịkịka wuu, ọlẹ ká ẹga myị́ ẹga nyaa wuu ri egbahị-egbahị tụ ịlahị bala ẹkpẹ nyaa wuu. 7 Ang ọlọhịhị ọhọhẹ-ọhọhẹ lẹpwụ nyaa lala ugẹbẹ. Ang ọlọhịhị oheeye nyaa lala ẹna. Ang ọlọhịhị ọhata nyaa ju ahị lala ahị nya ọngịnyị ehe. Ang ọlọhịhị ohene nyaa lala idu ọchịnụ ọlẹ kọ juwa hụhụ. 8 Ọnyọnyọọnyị lẹpwụ nya ang ịlọhịhị ịịwa ju achwọ ịrwọnyẹ ụ-ụwa. Ẹga myị́ ẹga nyaa wuu ri egbahị-egbahị myị́ ịnyịrọ-ịnyịrọ ju ka ẹpwụ-ẹpwụ. Ụkụrwọ nyaa ọlẹ kị kaa họ lodu bala alẹnụ la ịnyọ ọmwụmwụ kpong-kpong kaka kem ri eje ọlẹ kị juwa kaa mwụ ịnyịnyịịnyị yẹkẹẹ, “Ịgọgọ, Ịgọgọ, Ịgọgọ, kaahụ Ọngọlahị Ohe Oluhye Agụgụ ka la pyịyọọ, Ahụ Ọngọlẹ ká juwa hịhị ene-ene, ká tị jam hịhị lẹẹlẹẹ ká tị ka juwa hịhị gbe oyi myị́ oyi pyịyọọ.” 9 Ohe Oluhye Ọngọlẹ kọ hụhụ u-uhye nya ẹchị adịrahụ nyamwụ, Ọwa Ọngọlẹ kọ juwa hịhị pyịyọọ gbe oyi myị́ oyi lẹ, ụka myị́ ụka ká ang ịlọhịhị ịwẹ á juwa gwogbo ha Ohe Oluhye ọọwa bala o-juwa ya ihi ọlala nyamwụ dodehe bala o-juwa ji Ohe Oluhye ọọwa obe ịnyịnyịịnyị lẹ, 10 Ịgabwọ angị ohu kụrụ ine ịịwa, a kaa hịda keji ị-ịlahị nya Ohe Oluhye ọọwa Ọngọlẹ kọ hụhụ u-uhye nya ẹchị adịrahụ nyamwụ, juwa gbịgba họọ, Ọwa Ọngọlẹ kọ juwa hịhị gbe oyi myị́ oyi, juwa nwụla ikpo ịkụrụ egbeju nya adịrahụ nyaa ịịwa wuu gu e-eji ị-ịlahị nya ẹchị adịrahụ nyamwụ, juwa mwụ eje ịnyịnyịịnyị yẹkẹẹ, 11 “Ahụ Ọngọlahị Ohe Oluhye, Ahụ a ri Ọngọ ọchịla-chịla nya ịlẹhị-ịlẹhị nyọka ye ogbo bala ihi bala ọngịrị wuu lẹlẹ. Chajị, Ahụ a ri Ọngọlẹ ká họ ang myị ang wuu ilodehe ọlẹ lẹ. Bwula irya nyang, Ahụ Ohe Oluhye a tị kpa waa ịwa wuu kpa jaabwọ ká kpa irya nyang haa ene-ene bwu ọmwụ ọdada lẹ.”