Panagsursuro Kadagiti Lawwalawwa
AGSANUDKAYO kadi no makakitakayo ti maysa a lawwalawwa? Uray datayo nalabit masdaawtayo, nupay di koma pagsiddaawan, iti nadaeg a panagpapada ti disenio ti balay ti lawwalawwa. Kaaduan kadatayo ti nakangngeg metten, a ti balay ti lawwalawwa ket maysa a nakaskasdaaw a disenio. Ngem ti ngay material a nangbukel iti balay ti lawwalawwa—ti seda?
Nabayagen a nagsidsiddaawan dagiti sientista ken inheniero ti seda a patpatauden iti sumagmamano a lawwalawwa, igges a mangpataud ti seda, ken ngilaw. Ni Christopher Viney, maysa a katulongan a propesor iti bioengineering ken maysa a metallurgist idiay University of Washington, E.U.A., ti nangaramid ti maysa a naisangsangayan a panagadal iti nagtimbukel panagabelna a lawwalawwa. Sigun iti The Globe and Mail a pagiwarnakan ti Toronto, Canada, natakkuatanna a maysa kadagiti lima a kita ti seda a patpatauden ti lawwalawwa ket natibtibker ngem iti asero—kinapudnona, sangapulo a daras a natibtibker ngem ti Kevlar, maysa nga artipisial a linabag a maus-usar iti kawes a di salputen ti bala, casco ti barko, ken dagiti adda kabalna a luglugan!
Nabaelan dagiti sientista ti Buyot ti E.U. a tuladen ti kemikal a pakabuklan iti fibroin, ti protina a mangbukel ti seda. Natakuatan dagiti sientista, nupay kasta, a saan laeng a ti kemikal a pannakasangal ti seda ti pakaigapuan ti naisalsalumina a kalagdana; kasta met ti pamay-an ti panangtibbi ti lawwalawwa itoy a kemikal. Iti pagtibbian ti lawwalawwa, agbalin ti seda a danum a kristal. Dagiti molekula aguurnosda iti atiddog a kadena a maaw-awagan polymers, a nakalaglagda no mabinnat. Kaskasdi, agtalek ni Viney a babaen iti naisangsangayan a mangproseso-iti-ammurat a kagawaan, masursuronto met laeng dagiti sientista a tuladen daytoy a gapuanan.
“Atiwendatayo dagiti lawwalawwa,” kinuna ni Viney iti The Globe and Mail, ngem innayonna, “Siasinot’ makaammo? Nalabit rumang-aytay pay gapu kadakuada.” Nalabit; nalabit saan met. Iti aniaman a kasasaad, ti dayaw a maipaay iti orihinal a disenio ket kankanayon a maiturong laeng iti maymaysa a Gubuayan—Daydiay namarsua iti amin a bambanag, ni Jehova.—Apocalipsis 4:11.