Ti Panangmatmat ti Biblia

Ania ti Kaipapanan ti Panagbalin a Kristiano?

“ITI pagiliak, ti panagbalin a Kristiano kaipapananna ti pannakimisa maminsan iti tunggal lawas,” kinuna ni Kingsley nga agnanaed iti maysa a pagilian idiay Africa. Kastoy met ti kinuna ni Raad a taga-Makintengnga a Daya: “Iti lugarmi, dagiti Kristiano ket maibilang a maysa a grupo a mangsursurot kadagiti kostumbre ken tradision dagiti taga-Laud iti panagkawkawes, selebrasion, ken panangtratoda iti babbai.”

Ngem ti kadi panagbalin a maysa a Kristiano kaipapananna laeng ti pannakimisa maminsan iti tunggal lawas ken panangsurot iti sumagmamano a kostumbre ken tradision iti kagimongan? Saan kadi a nainkalintegan laeng a ti sao a “Kristiano” tukoyenna ti wagas ti panagbiag a mangtultulad kadagiti panangmatmat, prinsipio, ken kababalin nga inkasaba ken inyulidan ni Kristo?a Kasano ti pannakaalagad ti Kristianidad idi nangrugi dayta?

Nagkauna a Kristianidad​—Maysa a Wagas ti Panagbiag

Kinuna ni Jesus kadagiti pasurotna: “Dakayo ti gagayyemko no aramidenyo ti ibilbilinko kadakayo.” (Juan 15:14) Yantangay dagiti pannursuro ni Jesus inimpluensiaanda ti amin nga aspeto ti panagbiagda, dagiti adalan ni Kristo tinukoyda idi damo ti relihionda kas “Ti Dalan.” (Aramid 9:2) Di nagbayag kalpasanna, “babaen ti nadibinuan a panangiwanwan naawaganda iti Kristiano.” (Aramid 11:26) Dayta a baro a naganda kaipapananna a patienda a ni Jesus ket Anak ti Dios, a nangipakaammo iti sangatauan iti pagayatan ti nailangitan nga Amana. Dayta a panamati ti nangtignay kadakuada a mangsurot iti wagas ti panagbiag a naiduma iti lubong a pagnanaedanda.

Dagiti pannursuro ni Kristo ti nangtignay kadagiti pasurotna tapno surotenda dagiti pannursuro ti Biblia, a kaipapananna a liklikanda ti “pannakiabig, kinarugit, nalulok a kababalin, idolatria, panangannurot iti espiritismo, guranggura, ringgor, imon, dagiti irarasuk ti unget, rinnupir, . . . panagbarbartek, naariwawa a panagragragsak, ken bambanag nga umasping kadagitoy.” (Galacia 5:19-21; Efeso 4:17-24) Impalagip ni apostol Pablo kadagiti Kristiano idiay Corinto a dagita a mismo ti ar-aramiden idi ti dadduma kadakuada. Kalpasanna, innayonna: “Ngem naugasankayon, ngem nasantipikarkayon, ngem naideklarakayon a nalinteg iti nagan ni Apotayo a Jesu-Kristo ken babaen iti espiritu ti Diostayo.”—1 Corinto 6:9-11.

Kinuna ni E. W. Barnes iti librona a The Rise of Christianity: “Kadagiti nagkauna a dokumento maipapan iti Kristianidad [a nalabit pakairamanan ti Kristiano a Griego a Kasuratan], inyam-ammoda ti bagbagida kas addaan iti nangato a moralidad ken natulnogda iti linteg. Tarigagayanda ti agbalin a naimbag nga umili ken nasungdo nga iturayan. Liklikanda dagiti pagkapuyan ken bisio dagiti pagano. Iti personal a biagda, pagreggetanda ti agbalin a mannakikappia a kaarruba ken mapagtalkan a gagayyem. Nasursuruanda nga agbalin a natimbeng, nagaget ken nadalus. Iti laksid ti kinarinuker ken kinadakes iti panawenda, mapagpiaran ken napudnoda tapno makuna nga agbibiagda maitunos kadagiti prinsipioda. Nangato dagiti pagalagadanda iti sekso: raemenda ti singgalut ti panagasawa ken nadalus ti biag ti pamiliada.” Dagita ti pakabigbigan dagiti nagkauna a Kristiano.

Ti kinaregta iti trabaho a panagebanghelio ti sabali pay a pakabigbigan ti nagkauna a Kristianidad. Kastoy ti imbilin ni Kristo kadagiti pasurotna: “Inkayo ngarud ket mangaramidkayo iti ad-adalan kadagiti tattao iti amin a nasion.” (Mateo 28:19, 20) Ni Jean Bernardi, a maysa a propesor iti Sorbonne University idiay Paris, Francia, kastoy ti kinunana: “Nasken a rummuar ken kasabaan [dagiti Kristiano] ti tunggal maysa iti uray sadino man. Kadagiti kalsada ken kadagiti siudad, kadagiti plasa ken kadagiti pagtaengan. Pasangbayenda man ida wenno saan. Kadagiti napanglaw, ken kadagiti nabaknang a malaplapdan gapu kadagiti sanikuada. . . . Nasken nga agdaliasatda iti kalsada, agluganda kadagiti barko, ken mapanda agingga kadagiti ungto ti daga.”

Ti Pudno a Kristianidad Ita

Dagiti pudno a Kristiano ita rumbeng a nakadkadlaw ti nakaidumaan ti wagas ti panagbiagda, kas iti inaramid dagiti padada a Kristiano idi immuna a siglo. Maitunos iti dayta, dagiti Saksi ni Jehova ikagkagumaanda nga annuroten a naimbag dagiti prinsipio nga inalagad dagiti immuna a Kristiano. Dagiti panagreggetda a mangitunos iti biagda kadagiti pannursuro ti Biblia ket makitkita dagiti sabsabali.

Kas pagarigan, bigbigen ti New Catholic Encyclopedia a dagiti Saksi ni Jehova ket agdinamag kas “maysa kadagiti kasayaatan ti kababalinna a grupo ditoy lubong.” Ti Deseret News iti Salt Lake City, Utah, kinunana a dagiti Saksi ni Jehova “itantandudoda ti nasinged a singgalut ti pamilia ken mangpatpatanorda kadagiti nabunga ken mapagpiaran nga umili.” Kinuna pay dayta a periodiko: “Dagiti miembro ket mamati iti natibker a pagalagadan iti moral. Patienda a ti panagsigarilio, panagbartek, panagdroga, seksual a kinalulok ken homoseksualidad ket ar-aramid a mangdadael iti relasionda iti Dios. Isursuroda ti kinamapagpiaran ken dagiti nasayaat a kababalin iti panagtrabaho.”

Ipappapuso met dagiti Saksi ti annongenda kas nareregta a managebanghelio. Maipapan iti dayta, kastoy ti nailanad iti New Catholic Encyclopedia: “Ti kangrunaan a rebbengen ti tunggal miembro. . . isu ti panangpaneknek maipapan ken Jehova babaen ti panangiwaragawagna iti sumungsungad a Pagarianna . . . Tapno agbalin a pudpudno a Saksi, masapul a ti maysa ket sieepektibo a mangasaba iti nagduduma a wagas.”

Nalawag a ti panagbalin a Kristiano ket saan a basta pannakimiembro iti maysa kadagiti adu a maaw-awagan a Nakristianuan a relihion. Impakpakauna a mismo ni Jesus ti iyaadu dagiti palso a Kristiano. (Mateo 7:22, 23) Awisendaka dagiti Saksi ni Jehova a mangammo iti insuro ni Jesus ken mangyaplikar iti dayta. Dayta ti kaipapanan ti panagbalin a Kristiano. Kinuna ni Jesus: “No ammoyo dagitoy a banag, naragsakkayo no aramidenyo ida.”—Juan 13:17.

[Footnote]

NAPANUNOTMO KADIN?

◼ Siasino dagiti ibilang ni Jesus a gagayyemna?—Juan 15:14.

◼ Ania a kita ti kababalin ti rumbeng nga iwaksi dagiti pudno a Kristiano?—Galacia 5:19-21.

◼ Ania a trabaho ti rumbeng a pakipasetan dagiti Kristiano?—Mateo 28:19, 20.

[Dagiti Ladawan iti panid 26]

Dagiti pudno a Kristiano ket nareregta a managebanghelio a kas idi damo, sinigsiglon ti napalabas