Ti Kaipapanan ti Proverbio
Apay a Dawaten dagiti Agep ti Kabusor?
TI NASANTUAN pannakapaltiingna a tao a masirib kastoy ti napaliiwna: “Natalek dagiti panangdanar ti gayyem, ngem dawaten dagiti agep ti kabusor.” (Proverbio 27:6) Kasano a tarusan dagitoy a sasao?
Daydiay tao nga agayat kadakayo danarennakayo a piguratibo iti matalek a pamay-an. Mabalin a balakadannakayo a buyogen ti ayat iti pusona ken iti panangnamnama a makaaramid ti naimbag kadakayo. Saanen a kasapulan a pagdawatanyo ti pudno a gayyem maipaay iti kasta a tulong wenno uray pay ti panangtubngar no kasapulanyo dayta. Ken anian ti kinasiribyo no siaayat nga akseptarenyo ti kasapulan a balakad, makaibangon a panangbabalaw, wenno nesesita a pannakatubngar!
No kayatyo a ti maysa a manggurgura kadakayo agaramid ti naasi a banag kadakayo, nupay kasta, masapul nga agpakpakaasikayo kenkuana. Apay? Gapu ta iti gurana awan natural a pagannayasanna a mangagep kadakayo. Imbes ketdi, isut’ agannayas a mangtrato kadakayo iti siuulpit a wagas. Ti aniaman a posible nga asi nga ipakitana kadakayo magun-odan laeng kenkuana babaen iti kalalainganna a pagrigatan ken adu a panagpakpakaasi iti biangyo.
Makapainteres iti daytoy isut’ maysa kadagiti pangngarig ni Jesu-Kristo. Isut’ nagsao naminsan maipapan iti maysa a balo a babai a nagun-odanna ti kinahustisia manipud maysa nga ukom nga awan panagbutengna iti Dios wenno panangrespeto iti tao. Kasano a nagballigi ti babai? Sinigurado ti ukom a naipaayan ti babai iti tulong a maikari kenkuana gapu laeng ta kanayon a nagpakpakaasi kenkuana. Inusar ni Jesus daytoy nga ilustrasion kas panangipasagepsep kadagiti adalanna “ti pannakasapul nga agnanayon ti panagkararag ken ti saan a panangpukaw ti inanama.”—Lucas 18:1-8.
Kasano nga Umadu dagiti Nalinteg No Dagiti Nadangkes Mapukawda?
Kuna ti Proverbio 28:28: “No makangato dagiti nadangkes, aglemmeng dagiti tattao; ngem no mapukawda, umadu dagiti nalinteg.” Kasanot’ kinapudno daytoy?
Ti nadangkes mabalin a “ngumato” iti pannakabalin, nalabit kas dagiti nagubsang nga agtuturay. Iti kasta a tiempo, ilemmeng ti tao a nalinteg ti bagina. Mabalin nga aramidenna dayta gapu ta isut’ agamak iti panangirurumenda. Ket apay a saan? Talaga a pudno a “ti maysa a tao addaan pannakabalin iti sabali a maipaay iti pagdaksanna.”—Eclesiastes 8:9.
Inton mapukawen ti nadangkes, nupay kasta, “umadu” dagiti nalinteg a tattao. Kasano a kasta? Nalabit gapu ta ti nalinteg rummuarton iti panaglemlemmengna ken agparangen iti publiko. Iti kasta rumangpayada ken kasla umadu ti bilangda agsipud ta saanen a kasapulan nga ilemmengdat’ bagbagida. No dagiti nalintegto ngaruden ti agturay, dusaendanto dagiti nadangkes ken iyadelantarda dagiti nalinteg a kababalin. Daytat’ maaddaanto met ti epekto a mangpabassit ti bilang dagiti nakillo a tattao ken mangpaadu kadagiti nalinteg.—Idiligyo ti Proverbio 28:12; 29:2.
Dagidiay nalinteg makitadanton iti mabiit ti pannakapukaw dagiti nadangkes manipud iti daga iti sipapardas ti iyaadaninan nga “aldaw ti pungtot ni Jehova.” Gapuna, birukenyo ti kinalinteg ken kinaemma sigun kadagiti nadiosan a pagalagadan, ket mabalin a maitalimengkayto nga agturong iti baro a lubong ti Dios, a sadiay dagiti nalinteg pudno nga umadudanto.—Sofonias 2:2, 3; 2 Pedro 3:11-13.