Dagiti Buya Manipud Naikari a Daga

Gennesaret​—‘Nakaskasdaaw ken Naimnas’

“Iti igid ti Danaw ti Gennesaret ket maysa nga atiddug a pagilian nga isu met laeng ti naganna, nakaskasdaaw kadagiti sagudayna ken iti kinaimnasna. Gapu iti nataba a daga awan mula a saan a rumangen sadiay, ket maimula dagiti agnanaed sadiay ti uray aniaman: kalkalainganna ti angin a bumagay dayta iti ngangngani amin a naidumduma a kita ti mula. . . . Saanna laeng a patauden dagiti makapakellaat a naidumduma a bunga; taginayonenna met ti di agressat nga abasto. . . . Daytat’ sibugan ti maysa nga ubbog nga addaan nawadwad a ganagan.”

Kasta ti panangiladawan ni historiador a Josephus iti tallo kasuli a patag iti makinamianan a daya nga igid ti sapasap panagdinamagna a Baybay ti Galilea. Dagiti retrato iti ngato mabalinnakayo nga ikkan ti idea no kasano kabunga idi daytoy a patag, maysa kadagiti kabubungaan idiay Galilea.a Daytoy a lugar ket nakapatpateg idi ugma nga inawagan ni mannurat ti Ebanghelio a ni Lucas ti kaabayna a danum ti tamnay a “ti danaw ti Gennesaret.”​—Lucas 5:1.

Inusarna dayta nga ebkas idi nga insalaysayna a napan ni Jesus iti daytoy a lugar ket nasarakanna ti uppat a lallaki a nagbalin nga apostol. Mannalonda kadi a nagnaed iti nabunga a daga, nga agmulmula iti ubas, walnut, olibo, wenno higos? Saan. Dagita a mula aglaplapusananda idiay Patag ti Gennesaret, ngem dagitoy ket managdaklisda, ket nalaka a maawatan no apay a kastada.

Nalablabit a dagiti waig a lumasat iti patag iyayusna iti baybay dagiti mula a makaawis kadagiti ikan. Gapuna a dagiti danum napnoda iti nagduduma nga ikan, a mangituggod iti dakkel nga industria ti panagkalap. Da Pedro ken Andres ket agnegnegosio a managdaklis sadiay, kasta met kada Santiago ken Juan, annak ni managdaklis a Zebedeo.​—Mateo 4:18-22; Lucas 5:2-11.

Masansan ti panagdaklis ket maaramid babaen panangiwayat kadagiti iket manipud iti maysa a barangay. Isu dayta ti ar-aramiden idi da Pedro ken Andres idi immasideg ni Jesus. Maysa nga atiddug a sigay, wenno iket, ti maiyaplag iti sinan-nagtimbukel. Dagiti kayo a pasokna tenglenda ti rabawna, bayat a dagiti padagsen idiay uneg salimetmetanda a naiyaplag ti iket iti tukok ti baybay. Adu nga ikan ti maala ti kasta nga iket. Kalpasanna maguyod dayta agturong idiay barangay wenno maiguyod iti ab-ababaw a danum, tapno maakasan idiay igid. Dagiti ikan a masida ket mailasinda manipud kadagidiay dakes. Paliiwenyo ti kinaumiso ti detalye idiay Lucas 5:4-7 ken Juan 21:6-11. Malagipyo kadi a dinakamat ni Jesus daytoy a pamay-an ti panagdaklis iti pangngarigna iti iket? (Mateo 13:47, 48) Mainayon pay, itampok ti Mateo 4:21 a masansan busbusen dagiti managdaklis ti napaut a tiempo iti panangdait kadagiti iket a pinigis dagiti bato wenno dagiti ikan.

No agdaliasatkayo iti igid daytoy a danum ti Gennesaret, nalabit makitayo ti dua a disso a sadiay ti nakaaramidan dagiti pasamak ti ministerio ni Jesus. Ti maysa ket berde a turod a sadiay, sigun kadagiti nagkauna, impaay ni Jesus ti Sermonna idiay Bantay. Daytoy a lugar saan a maisuppiat kadagiti salaysay ti Ebanghelio, gapu ta asideg idi ni Jesus iti Patag ti Gennesaret idi ipapaayna dayta a sermon.​—Mateo 5:1–7:29; Lucas 6:17–7:1.

Sabali pay a disso a masasao ti pannakabigbigna ket di tumutop kadagiti kinapudno ti Biblia. Masarakanyo ti maysa a simbaan a naibangon kano a sadiay pinakan ni Jesus ti 4,000 manipud pito a pisi ti tinapay ken sumagmamano nga ikan. (Mateo 15:32-38; Marcos 8:1-9) Imbes nga ikabilna daytoy iti Patag ti Gennesaret, dakamaten ti salaysay ni Marcos “dagiti rehion ti Decapolis,” nga adda iti ballasiw ti baybay a nasurok a pito a kilometro ti kaadayona.​—Marcos 7:31.

Kunaen da Mateo ken Marcos a kalpasan panangaramidna itoy a milagro, nagdaliasat ni Jesus babaen ti barangay agturong idiay Magadan, wenno Dalmanuta. (Mateo 15:39; Marcos 8:10) Inaig dagiti eskolar daytoy a rehion iti Magdala (Migdal), iti laeng abagatan ti Patag ti Gennesaret, agturong iti Tiberia. Sigun iti The Macmillan Bible Atlas, ti Magdala ket “nagdindinamag gapu iti panagdalus iti ikan nga industriana.” Ti nawadwad a panagdaklis iti daytoy a paset ti danaw pagbalinenna la ketdi a praktikal ken pagganansiaan ti kasta nga industria.

Makapainteres unay, maysa a tikag idi 1985/86 ti nangpaababaw iti danum ti Baybay ti Galilea, a pinagparangna dagiti narabaw a paset ti danaw. Asideg iti Patag ti Gennesaret, dua a lallaki ti nakasarak kadagiti rebba ti maysa a kadaanan a barangay. Naisang-at dagiti managkabakab daytoy a kayo a pagdaklis a barangay a ti kabayagnan ket agarup idi tiempo a binisita ni Jesus ti Danaw ken Patag ti Gennesaret.

[Footnote]

[Picture Credit Line iti panid 24]

Pictorial Archive (Near Eastern History) Est.

[Picture Credit Line iti panid 24]

Pictorial Archive (Near  Eastern History) Est.

[Picture Credit Line iti panid 25]

Garo Nalbandian

[Picture Credit Line iti panid 25]

Pictorial Archive (Near Eastern History) Est.