Ti Rumasrasi a Singgalut ti Panagasawa
SAKSAKROYEN ti ubing pay nga ina ti dua-bulan nga anakna. Pagammuan, siluluksaw nga inibbatanna. Natay ti maladaga kalpasan ti sumagmamano nga oras. “Inggagarak nga inibbatan,” kinuna ti ina, “saan ngamin a maseknan ni lakayko iti pamiliana.” Imbes a kasaritana ni lakayna maipapan iti dayta a banag, impapasna ti pungtotna iti awan basolna a maladaga.
Manmano nga inna ti makaaramid iti kasta, ngem adu ti addaan iti kas iti riknana. Adu a pagassawaan ti marigatan a mamagballigi iti panagasawada. “No ti posibilidad ti naballigi a panagasawa ket kas kababa idiay Estados Unidos ita,” kuna ti Journal of Marriage and the Family, “ti panangaramid iti natibker, awan kondisionna a pannakaikumit iti panagasawa . . . ket napeggad unay ta awan ti nanakman a tao a mayat a mangaramid iti dayta.”
Kadagitoy nariribuk a panawen, ti imoralidad, saan a panagbagay, utang, di pagkinnaawatan kadagiti nakaikamangan, ken panagimbubukod rubrobanna ti riribuk iti uneg ti sangakabbalayan, a masansan nga agtungpal iti panagsina. Kasta unay ti kinaserioso ti kasasaad idiay Japan ta uray ti Iglesia Katolika, nga agdinamag gapu iti nainget a takderna maibusor iti diborsio, masapul a mangbuangay iti maysa a naisangsangayan a komite a mangpabassit iti parikut dagiti nakisina ken nakiasawa manen. Umad-adu a kameng ti simbaan ti maap-apektaran kadagiti parikut a mainaig iti diborsio.
Nupay kasta, ti laeng bassit a paset ti nagdakkelan a parikut ti ipalgak ti bilang dagiti diborsio. Ipakita ti panagsukisok idiay Estados Unidos a ti makagapu iti yaadu ti diborsio isu ti dumakdakes a kalidad ti biag ti agassawa, imbes a dagiti laeng kasasaad iti kagimongan a mamagbalin iti diborsio a nalaklaka. No kurang ti panagregget ken pannakaikumit, tumamnay ti biag ti agassawa. Adu ti agtiptipon a kas agassawa, ngem saanda nga ited ti rebbengenda a kas assawa, ken saanda nga agtongtongtong. Ti rikna dagiti dadduma ket kas iti rikna ti maysa a babai a taga-Oriente a gimmatang iti maysa a kadisso ti daga a pakaitanemannanto, a kunana, ‘Diak la ketdi kayat nga agkaduakami ken lakayko idiay tanem.’ Gapu ta dina mabalin nga isina ni lakayna ita, kayatna ti makidiborsio kalpasan ti ipapatayna. Nakalkaldaang ta nupay saan nga agsina dagiti kasta a tao, saanda a naragsak iti denna ti assawada.
Pudno dayta ken ni Isao. Saan a napasnek ti panangikallaysana ken ni baketna, isu nga awan ti pakatignayanna a mangbalbaliw iti agimbubukodan a kabibiagna. Nupay dakkel ti sapulna kas driver ti trak, binusbosna amin nga urnongna iti pannangan ken panaginum, a binaybay-anna ti pamiliana. Kas banagna, kanayonda nga agapa nga agassawa. “Tunggal madi ti aldawko,” malagip ni Isao, “agawidak no kua ket ti pamiliak ti pangipapasak iti pungtotko.” Kas iti maysa a bulkan a saan nga agulimek, inaldaw a bumtak ti topiko maipapan iti diborsio.
Adu a lallaki ken babbai ti mangib-ibtur iti napaay a panagasawa. Agsinada man wenno saan, saanda a masarakan ti kinaragsak. Adda kadi pamuspusan tapno agballigi ti panagasawada? Aniat’ maaramidan tapno lumagda ti singgalut ti panagasawada?