Adda Dagiti Sibibiag a Saniata Idiay Namibia!
NGANNGANI 1,500 a kilometro ti masaknapan ti Namibia iti makin-abagatan a laud ti kosta ti Africa. Ti intero a kosta ti pagilian ket buklen dagiti binunton a kadaratan, nabato a katurodan, ken nalawa a nagraba a kapanagan. Nailaok kadagiti babassit a batbato ti pantar ti Namibia dagiti saniata a nagduduma ti marisda. Pasaray a masarakan met dagiti diamante sadiay. Ngem addaan ti pagilian iti adayo a napatpateg ngem kadagitoy a bato. Addaan ti Namibia kadagiti sibibiag a saniata—dagiti umili iti adu a nasional a grupo sadiay.
Inaramat dagiti kaunaan a nagnaed ti Namibia ti maysa a pamilia dagiti lenguahe a naawagan Khoisan. Nagdindinamag ti pagsasaoda gapu iti nalitik nga unina (click sound). Karaman kadagiti agsasao ita iti Khoisan dagiti nangisit a Damara, dagiti napudaw ken bassit-pammagida a tattao a naawagan Nama, ken dagiti nalatak a mangnganup a Bushman. Immakar met iti Namibia ti adu a tribu dagiti nangisit a tattao kadagitoy kallabes la a siglo. Naklasipikar dagitoy iti tallo a kangrunaan a nasional a bunggoy: dagiti Ovambo (ti kadakkelan nga etniko a grupo sadi Namibia), dagiti Herero, ken dagiti Kavango. Nangrugi a makipagili dagiti taga Europa idiay Namibia idi maika-19 a siglo. Simmangpet ti adu pay a ganggannaet idi natakuatan nga adda dagiti diamante kadagiti desierto.
Napateg dagiti umili ti Namibia gapu ta paset ida ti sangatauan a nangisagutan ti Dios iti Anakna, a nanglukat iti dalan nga agturong iti biag nga agnanayon. (Juan 3:16) Ginasuten a taga Namibia manipud adu a tribu ti nangipangag iti mensahe ti pannakaisalakan. Mayarig dagitoy kas sibibiag a saniata gapu ta karamanda kadagiti “napateg a gameng dagiti amin a nasnasion” a maur-urnong itan iti balay a pagdayawan ken Jehova.—Haggeo 2:7.
Panangrugi ti Naespirituan a Panagminas
Idi 1928 a nangrugi ti panagminas kadagiti naespirituan a saniata ti Namibia. Iti dayta a tawen, nangipakoreo ti sanga nga opisina ti Watch Tower Society idiay South Africa iti 50,000 a kopia ti literatura ti Biblia kadagiti tattao iti intero a pagilian. Iti simmaganad a tawen, sinarungkaran ti maysa a napulotan a Kristiano manipud South Africa nga agnagan Lenie Theron dagiti nangipakita iti interes. Iti uppat a bulan, nasursorna a bukbukod daytoy naglawa a pagilian, a nakaipaima iti 6,000 a kopia dagiti katulongan iti panagadal iti Biblia iti pagsasao nga Afrikaans, Ingles, ken Aleman. Saan nga ubbaw dagitoy a panagbannog.
Kas pagarigan, usigentay ni Bernhard Baade, maysa a minero nga Aleman. Idi 1929, isut’ masupsuplayan iti itlog manipud iti maysa a mannalon a nangbungon iti tunggal itlog iti panid ti maysa a publikasion ti Watch Tower. Sigagagar a binasa ni Bernhard ti kada panid, a pampanunotenna no asino ti nagsurat iti dayta a libro. Nadanonna met laeng ti maudi a panid a nakailanadan ti direksion ti Watch Tower Society sadi Germany. Nagsurat ni Bernhard tapno agkiddaw iti ad-adu pay a literatura ket isu ti nagbalin a kaunaan a taga Namibia a dimmasig iti kinapudno.
Simmangpet Dagiti Amin-Tiempo a Trabahador
Idi 1950, simmangpet sadi Namibia dagiti uppat a misionero a nasanay iti Watch Tower Bible School of Gilead. Idi 1953, nagbalin a walo ti bilang dagiti misionero a nakairamanan da Dick ken Coralie Waldron, agassawa nga Australiano a simamatalek pay laeng nga agserserbi ditoy. Adu pay nga amin-tiempo a manangiwaragawag iti Pagarian manipud South Africa ken kadagiti sabali a pagilian ti nakiraman iti panagminas kadagiti naespirituan a saniata ti Namibia. Naibaon met idiay Namibia ti dadduma pay a misionero, ken dagiti nagturpos iti Ministerial Training School.
Ti maysa a nakatulong iti naespirituan nga irarang-ay sadi Namibia ket ti pannakaipatarus ken pannakaipablaak dagiti literatura ti Biblia kadagiti kangrunaan a lokal a pagsasao, kas iti Herero, Kwangali, Kwanyama, Nama/Damara, ken Ndonga. Nangrugi idi 1990, maus-usaren idiay Windhoek, a kabesera ti Namibia, ti maysa a nagsayaat nga opisina a pagipatarusan ken pagtaengan para kadagiti boluntario nga amin-tiempo a trabahador. Kuna ni Karen Deppisch, a nakiraman ken lakayna iti amin-tiempo a trabaho a panagebanghelio iti nadumaduma a paset ti Namibia: “Adu ti masdaaw no itukonmi kadakuada dagiti literatura iti bukodda a pagsasao, nangnangruna no manmano laeng kadagiti aniaman a klase ti libro ti adda iti dayta a pagsasao.”
Panangpulido Kadagiti Saniata
Napulido ti dadduma kadagiti literal a saniata ti Namibia babaen ti panaggaraw dagiti dalluyon ken darat iti rinibun a tawen. Ngem siempre, saan a makapataud dagita a natural a proseso kadagiti sibibiag a saniata. Masapul nga ikagumaan dagiti imperpekto a tattao nga ‘ikkaten ti daan a personalidad[da]’ ken ikawesda ti baro nga arig-Kristo a personalidad. (Efeso 4:20-24) Kas pagarigan, napigsa a tradision iti adu a tribu ti Namibia ti panagdayaw kadagiti natay a kapuonan. Dagidiay saan nga agdayaw kadagiti kapuonan ket masansan nga idadanes dagiti kapamilia ken kaarrubada. No maammuanda manipud Biblia a dagiti natay “dida ammo ti aniaman,” ditoyda a masubok. (Eclesiastes 9:5) Iti ania a pamay-an?
Kuna ti maysa a Saksi a Herero: “Dakkel a karit ti panagtulnog iti kinapudno. Nakipagadalak iti Biblia kadagiti Saksi ni Jehova, ngem nabayag sakbay a naipakatko dagiti naad-adalko. Umuna, pinadasko no natalged met laeng ti diak panangannurot kadagiti tradisional a pammati. Kas pagarigan, diak agsardeng kadagiti dadduma a lugar idiay Namibia tapno mangikabil iti bato iti maysa a tanem wenno diak aglugay kas panangkablaaw kadagiti natay. In-inut a nakombinsirak nga awan ti dakes a mapasamak kaniak no saanak nga agdayaw kadagiti natay nga inapo. Anian a ragsakko ta binendisionan ni Jehova ti panagreggetko a tumulong iti pamiliak ken iti dadduma nga interesado a tattao a mangammo iti kinapudno!”
Panagkasapulan Kadagiti Naespirituan a Minero
Sakbay ti isasangpet dagiti misionero idi 1950, maymaysa laeng ti manangiwaragawag iti naimbag a damag idiay Namibia. Nagtultuloy a rimmang-ay dayta a bilang agingga a nagbalin a 995, ti kangatuan pay laeng. Kaskasdi, adu pay ti trabahuen. Kinapudnona, sumagmamano a rehion ti di pay nakasabaan. Kabaelanyo kadi ti agserbi iti lugar a dakdakkel ti pakasapulan kadagiti naregta a manangiwaragawag iti Pagarian? Ngarud, pangngaasiyo, umaykayo ditoy Namibia ket tulongandakami a mangbirok ken mangpulido kadagiti ad-adu pay a naespirituan a saniata.—Idiligyo ti Aramid 16:9.
[Mapa/Dagiti Ladawan iti panid 26]
(Para iti aktual a pannakaurnosna, kitaem ti publikasion)
AFRICA
NAMIBIA
[Dagiti Ladawan]
Ti Namibia ket pagilian dagiti agkakapintas a saniata
[Credit Lines]
Mapa: Mountain High Maps® Copyright © 1997 Digital Wisdom, Inc.; Diamante: Courtesy Namdek Diamond Corporation
[Dagiti Ladawan iti panid 26]
Maikaskasaba ti naimbag a damag iti amin nga etniko a grupo sadi Namibia
[Ladawan iti panid 28]
Makapagserbikay kadi kadagiti lugar a dakdakkel ti pakasapulan kadagiti manangiwaragawag iti Pagarian?