Pakasaritaan ti Biag

Panangtagiragsak iti Naayat a Kinamanangngaasi ken Panangaywan ni Jehova

KAS INSALAYSAY NI FAY KING

Nasingpet dagiti dadakkelko, ngem kas iti adu a tattao, dida pagan-ano ti relihion. Masansan a kunaen ni nanangko: “Sigurado nga adda Dios, ta no awan, asino koma ti nangaramid kadagiti sabong, ken asino koma ti nangaramid kadagiti kayo?” Ngem agpatingga laeng iti dayta ti kinarelihiosana.

PIMMUSAY ni tatangko idi 1939, idi agtawenak iti 11, ket nagnaedkami ken ni Nanang idiay Stockport, iti laeng abagatan ti Manchester, Inglatera. Tinartarigagayak nga ammuen ti ad-adu pay maipapan iti Namarsua kaniak ken rinaemko ti Biblia, nupay awan ti ammok maipapan iti dayta. Isu nga inkeddengko ti tumabuno iti Church of England tapno maammuak no ania ti isursuroda.

Awan ti epektona kaniak dagiti misa, ngem idi maibasa dagiti Ebanghelio, nakatulong dagiti sasao ni Jesus a nangkombinsir kaniak a pudno ti Biblia. Gapuna, masdaawak idi no apay a diak binasa a mismo ti Biblia. Uray kalpasan dayta, idi naikkanak iti moderno a patarus ti “Baro a Tulag” manipud iti maysa a gayyem ti pamilia, diak inwayaan a binasa dayta.

Ti panagbettak ti Korean War idi 1950 ti talaga a namagpanunot kaniak. Agsaknap ngata ti gubat, kas iti napasamak iti Gubat Sangalubongan II? No mapasamak dayta, kasano a maaramidko ti bilin ni Jesus nga ayatek dagiti kabusorko? Mabalin kadi a bay-ak lattan dagiti ganggannaet a mangraut iti pagiliak a diak agtignay a manglapped kadakuada? No aramidek dayta, sigurado a diak tungtungpalen ti obligasionko kas umili. Nupay mariroak, kombinsidoak latta a masarakan iti Biblia ti sungbat dagiti amin a saludsodko, nupay diak ammo nga usaren dayta.

Panangbirok iti Kinapudno Idiay Australia

Idi 1954, nagindegkami ken ni Nanang idiay Australia, a pagnanaedan ni manangko a Jean. Sumagmamano a tawen kalpasanna, kiniddawna kadagiti Saksi ni Jehova a bumisitada kaniak agsipud ta ammona nga interesadoak iti Biblia ken makimismisaak. Kayatna a maammuan no ania ti makunak maipapan kadagiti Saksi. “Diak ammo no husto dagiti panangilawlawagda,” kinunana kaniak, “ngem ad-adu ti mailawlawagda ngem kadagiti simbaan.”

Naragsak nga agassawa da Bill ken Linda Schneider, dagiti bimmisita kaniak. Agtawenda iti nasurok nga 65 ken nabayagdan a Saksi. Agtartrabahoda iti estasion ti radio dagiti Saksi ni Jehova idiay Adelaide, ket idi maiparit ti trabaho a panangasaba idiay Australia bayat ti Gubat Sangalubongan II, nagpasalistada kas amin-tiempo nga ebanghelisador. Nupay dakkel a nakatulong kaniak da Bill ken Linda, nagsukimatak latta iti nadumaduma a relihion.

Maysa a katrabahuak ti nangitugot kaniak iti misa ni ebanghelista Billy Graham, ket kalpasanna, dadduma kadakami ti nakipatang iti maysa a klero a mayat a mapagsaludsodan. Inyimtuodko ti saludsod a mangburburibor pay la kaniak: “Kasano nga agbalin a Kristiano ti maysa ken ayatenna dagiti kabusorna no gubaten ken patayenna met ida?” Dagus a nagariwawa ti intero a grupo​—nalawag a naburiborda iti dayta a saludsod! Kinuna ti klero idi agangay: “Diak masungbatan dayta. Panunotek pay.”

Kabayatanna, nagtultuloy ti pannakipagadalko iti Biblia kada Bill ken Linda, ket idi Setiembre 1958, nabautisaranak. Impapusok a sinurot ti ulidan dagiti nangyadal kaniak, isu nga idi Agosto iti simmaganad a tawen, nagpasalistaak kas regular pioneer, maysa nga amin-tiempo nga ebanghelisador. Walo a bulan kalpasanna, naawisak a sumrek iti ranggo dagiti special pioneer. Anian a ragsakko idi maammuak a nagtultuloy met ti panagadal ni manangko a Jean ket nagpabautisar!

Naluktan ti Maysa nga Oportunidad

Nagserbiak iti maysa kadagiti kongregasion idiay Sydney ken nangyadalak iti Biblia kadagiti adu nga interesado. Maysa nga aldaw, nakasaok ti maysa a retirado a klero ti Church of England ket inyimtuodko no ania ti kapanunotan ti simbaan maipapan iti panungpalan ti lubong. Yantangay kinunana kaniak a nangisuro idi iti simbaan iti 50 a tawen, nasorpresaak iti sungbatna: “Kasapulak ti tiempo a mangsukimat iti dayta agsipud ta saanak a kas kadagiti Saksi ni Jehova a kabesadoda ti Biblia.”

Di nagbayag kalpasan dayta, naawagan dagiti mayat nga agboluntario nga agserbi idiay Pakistan. Nagaplikarak a diak ammo a dagiti laeng babbaro wenno naasawaan ti mabalin a maibaon. Naipatulod la ketdi ti aplikasionko iti hedkuarter idiay Brooklyn yantangay di nagbayag, nakaawatak iti maysa a surat a mangibagbaga a mabalinko ti agboluntario idiay Bombay (maawagan ita iti Mumbai), India. Tawen 1962 idi. Immanamongak ket nagserbiak idiay Bombay iti 18 a bulan sakbay nga immakarak idiay Allahabad.

Di nagbayag, impamaysak a sinursuro ti Hindi. Iti daytoy a lenguahe ti India, ti ispeling ken balikas ket kaaduanna a di agbaliw, isu a saan a narigat a sursuruen. Ngem masansan a makapaupay no kiddawen dagiti bumalay nga agsaoak iti Ingles imbes nga ikagumaak ti agsao iti lenguaheda! Ngem naaddaanak iti makapainteres ken makapagagar a karit iti daytoy a pagilian, ken tinagiragsakko ti timpuyog dagiti pada a Saksi a taga Australia.

Idi agkabannuagak, napanunotko ti makiasawa. Ngem idi mabautisaranak, diakon pinanunot dayta gapu ta okupadoak unay iti panagserbik ken ni Jehova. Ngem ita, mariknak manen a kasapulak ti katakunaynay. Siempre, diak kayat a panawan ti teritoriak, isu nga inkararagko ken ni Jehova ti maipapan iti dayta sa inwaksik iti panunotko.

Maysa a Di Ninamnama a Bendision

Ni Edwin Skinner ti mangiwanwanwan idi iti trabaho iti sanga nga opisina ti India. Tinabunuanna ti maikawalo a klase ti Watchtower Bible School of Gilead idi 1946, a kaduana ti adu a dadduma a matalek a kakabsat, a pakaibilangan da Harold King ken Stanley Jones, a naibaon idiay China.a Idi 1958, naibalud da Harold ken Stanley iti naiputputong a pagbaludan gapu iti panangasabada idiay Shanghai. Idi maruk-atan ni Harold idi 1963, nagsurat ni Edwin kenkuana. Nagsubalit ni Harold idi nagsubli idiay Hong Kong kalpasan ti ipapanna idiay Estados Unidos ken Britania, ket nadakamatna ti tarigagayna a mangasawa. Kinunana ken ni Edwin nga inkararagna daytoy a banag bayat ti kaaddana idiay pagbaludan, ken inyimtuodna ken ni Edwin no adda am-ammona a Saksi a bumagay kenkuana kas asawa.

Idiay India, maitulag ti kaaduan a panagasawa, ket pasaray makiddaw ken ni Edwin a mangitulag, ngem kanayon nga agkedked. Intedna ngarud ken ni Ruth McKay ti surat ni Harold. Ni Ruth ket asawa ti maysa nga agdaldaliasat a manangaywan, ni Homer. Nagangayanna, sinuratannak ni Ruth tapno ibagana nga adda misionero a nabayagen iti kinapudno ken agsapsapul iti agbalin nga asawana, ket inyimtuodna no kayatko a subalitan ti surat. Saanna nga imbaga ti kinasiasino ti agsapsapul a kabsat wenno aniaman maipapan kenkuana.

Malaksid ken ni Jehova, awan ti makaammo iti tarigagayko a makiasawa, isu a nagkedkedak idi damo. Kaskasdi, bayat a mapampanunotko ti maipapan iti dayta, ad-adda a sumken iti panunotko a manmano a sungbatan ni Jehova dagiti kararag iti pamay-an a namnamaentayo. Isu a sinubalitak ni Ruth ket imbagak a no la ket ta saanak a maobligar a makiasawa iti dayta a kabsat, mabalinna a kiddawen iti kabsat nga agsurat kaniak. Siak ti maikadua a sinuratan ni Harold King.

Dagiti ladawan ken pakasaritaan ni Harold ket nagparang kadagiti nagduduma a pagiwarnak ken magasin kalpasan a maruk-atan manipud iti pagbaludan idiay China. Iti dayta a tiempo, nagdinamag ni Harold iti sangalubongan, ngem ti rekord ti matalek a teokratiko a panagserbina ti nagustuak. Isu a nagsinsinnuratkami iti uneg ti lima a bulan, sa kalpasanna, napanak idiay Hong Kong. Nagkasarkami idi Oktubre 5, 1965.

Agpada a tarigagayanmi ti makiasawa ken agtalinaed iti amin-tiempo a serbisio, ket bayat ti panaglakay ken panagbaketmi, nariknami ti kinapateg ti panagkaduami. Inayatko ni Harold, ken bayat a nakitak ti naasi ken naanus a pannakilangenna kadagiti tattao ken panangsangona kadagiti parikut a tumaud mainaig iti panagserbimi, immuneg ti panagraemko kenkuana. Iti uneg ti 27 a tawen, tinagiragsakmi unay ti panagasawami ken nakaawatkami iti aglaplapusanan a bendision ni Jehova.

Nagaget a tattao dagiti Tsino, ket magustuak unay ida. Ti pagsasao idiay Hong Kong ket Cantonese, maysa a lenguahe dagiti Tsino a narigrigat a sursuruen gapu ta addaan iti ad-adu a tono ngem iti Mandarin. Nangrugikami ken ni Harold kas agassawa iti pagtaengan dagiti misionero iti sanga nga opisina dagiti Saksi ni Jehova, ket nagserbikami kadagiti nagduduma a paset ti Hong Kong. Wen, nakaragragsakkami. Ngem idi 1976, naaddaanak iti dakkel a parikut iti salun-at.

Panangdaer Kadagiti Parikut iti Salun-at

Nagpadaraak iti sumagmamano a bulan, ket dakkel ti bimmabaan ti darak. Kasapulan a maoperaak, ngem kinuna dagiti doktor iti ospital a saandak nga operaan no saanak a mayalisonan iti dara, amangan ta matayak kano no maibusanak iti dara bayat ti operasion. Maysa nga aldaw, idi pagsasaritaan dagiti doktor ti kasasaadko, inkagumaandak a kinombinsir dagiti nars, nga ibagbagada nga awan ti kalintegak a mangsayang iti biagko. Adda 12 nga operasion a maaramid iti dayta nga aldaw, panangiregreg iti sikog ti 10 kadagita, ngem awan uray maysa a nanglapped kadagiti masikog a mangiparegreg kadagiti sikogda.

Idi agangay, nagaramid ni Harold iti surat a mangpatpatalged nga awan ti sungsungbatan ti ospital no matayak, ket kimmanunong dagiti doktor a maoperaak nga awan ti dara. Naipanak iti siled a pagoperaan ken naisagana ti anestisia. Ngem sakbay unay ti operasion, nagkedked ti manganestesia, isu a didak inoperaan iti dayta nga ospital.

Nagpakonsultakami ngarud iti sabali a gynecologist. Idi naammuanna a serioso ti kasasaadko, imbagana nga operaannak iti nababa a bayad​—la ketdi ta saanko nga ibagbaga iti siasinoman no mano ti binayadak. Nagballigi ti operasion​—nga awan pulos ti nausar a dara. Mabigbigmi unay ken ni Harold ti naayat a kinamanangngaasi ni Jehova bayat daytoy a partikular a kasasaad.

Idi 1992, naaddaan ni Harold iti nakaro a sakit. Immakarkami iti sanga nga opisina ket agpadpadakami a siaayat a naaywanan sadiay. Idi 1993, iti tawenna a 81, tinurpos ti dungdungnguek nga asawa ti biagna ditoy daga.

Panagsubli Idiay Inglatera

Naragsakak kas miembro ti pamilia ti Bethel idiay Hong Kong, ngem marigatanakon a mangdaer iti nadagaang ken naagneb a klima. Idi agangay, nasorpresaak a nakaawat iti surat manipud iti hedkuarter ti Brooklyn, a mangisingsingasing nga umakarak iti sanga nga opisina nga addaan iti ad-adu a pasilidad maipaay iti salun-at. Gapuna, idi tawen 2000, immakarak idiay Inglatera ket nagbalinak a kameng ti pamilia ti Bethel iti London. Pudno unay a naayat nga urnos dayta! Sibabara a naabrasaak, ken tagiragsakek unay dagiti nagduduma a trabahok, a pakaibilangan ti itutulongko a mangaywan iti libraria ti pamilia ti Bethel nga addaan iti 2,000 a libro.

Nakitimpuyogak iti kongregasion dagiti Tsino idiay London, ngem nagbalbaliwen dagiti kasasaad. Manmano laengen ita dagiti aggapu iti Hong Kong, ket ad-adu ti aggapu idiay China. Mandarin ti pagsasaoda, ket mangipasango dayta iti baro a karit iti trabaho a panangasaba. Iti intero a pagilian, agdinamag nga agpapayadal iti Biblia ti adu nga estudiante manipud China a mangal-ala iti kanayonan a kurso. Naanepda ken apresiarenda ti kinapudno iti Biblia a maad-adalda. Maysa a rag-o ti mangyadal kadakuada.

No agmaymaysaak iti baro a pagtaengak, masansan a lagipek ti naragsak a biagko ket agtultuloy a pagsiddaawak ti naayat a kinamanangngaasi ni Jehova. Agminar dayta kadagiti amin a banag a mainaig iti panggepna, ken nakabatbatad ti panangaywanna iti tunggal adipenna. Agyamanak unay gapu iti amin a naayat a panangaywanna kaniak.​—1 Pedro 5:6, 7.

[Footnote]

[Ladawan iti panid 24]

Panagserbi idiay India

[Dagiti Ladawan iti panid 25]

Ni Harold King idi 1963 ken idi agserserbi idiay China idi dekada 1950

[Dagiti Ladawan iti panid 26]

Idi agkasarkami idiay Hong Kong, idi Oktubre 5, 1965

[Ladawan iti panid 26]

Dakami ken dagiti kameng ti Bethel idiay Hong Kong, ti agassawa a Liang (tengnga), ti agassawa a Gannaway (kannawan)