Nagballigi iti Naisangsangayan a Pamay-an

BUSBUSORENDAKA kadi gapu iti pammatim​—nalabit iti panggedan, eskuelaan, pamilia, wenno gapu kadagiti panangiparit ti gobierno? No kasta, saanka koma a maupay. Adu kadagiti Saksi ni Jehova ti naipasango kadagiti umasping a pakasuotan ngem nagballigida. Usigem ti maipapan ken ni Erna Ludolph.

Nayanak ni Erna idiay Lübeck, Alemania, idi 1908. Iti pamiliana, isu laeng ti agserserbi ken ni Jehova. Idi nagturay ni Hitler idi 1933, nangrugin nga aglak-am iti rigat dagiti Saksi ni Jehova. Ni Erna ket kinondenar dagiti katrabahuanna gapu iti panagkedkedna nga agsaludo ken ni Hitler, ket daytoy ti nangituggod iti panangaresto kenkuana dagiti Nazi. Walo a tawen a naipisok iti nadumaduma a pagbaludan ken kadagiti kampo konsentrasion idiay Hamburg-Fuhlsbüttel, Moringen, Lichtenburg, ken Ravensbrück. Bayat ti kaadda ni Erna idiay Ravensbrück, adda napasamak a nakaigapuan ti panagballigina.

Nagpaiduma a Katulong

Agnanaed idiay Berlin da Propesor Friedrich Holtz ken ti asawana a ni Alice. Saanda a miembro ti partido a Nazi ken saanda a supsuportaran ti ideolohiana. Ngem kabagianda ti nangato nga opisial ti SS a responsable kadagiti sumagmamano a balud iti kampo. Isu nga idi a ti propesor ken ti asawana agbirbirokda iti katulong, pinalubosan ida daytoy nga opisial ti SS nga agpili kadagiti babbai a balud. Gapuna, idi Marso 1943, napan ni Alice idiay Ravensbrück tapno agpili iti katulong. Siasino ti pinilina? Ni Erna Ludolph. Nakipagnaed ni Erna iti pamilia a Holtz, a nangtrato kenkuana iti nasayaat. Kalpasan ti gubat, immakar ni Erna a kadua ti isu met la a pamilia idiay Halle iti Saale. Sadiay a naipasango manen ni Erna iti ibubusor, iti daytoy a gundaway manipud kadagiti Sosialista nga agtuturay idiay Makindaya nga Alemania. Idi 1957, napagawid ti pamilia a Holtz kasta met ni Erna idiay Makinlaud nga Alemania. Nawaya met laengen ni Erna a mangalagad iti pammatina.

Kasano a nagballigi ni Erna iti naisangsangayan a pamay-an? Kas resulta ti nasayaat a kababalin ni Erna ken ti nasigo a panangikasabana iti mensahe ti Biblia, nagbalin ni Alice Holtz ken ti lima nga annakna kas bautisado a Saksi ni Jehova. Malaksid iti dayta, nagbalin met a Saksi ti 11 nga appoko ni Alice. Dua kadakuada ti agserserbi iti sanga nga opisina dagiti Saksi ni Jehova idiay Selters, Alemania. “Addakami a sangapamiliaan iti kinapudno gapu iti ehemplo ni Erna,” kuna ni Susanne, maysa kadagiti annak ni Alice. Sibabaknang a nagunggonaan ni Erna gapu iti panagibturna. Komusta met ti kasasaadmo? Ti matalek a panagibturmo iti sidong dagiti narigat a kasasaad ket mabalin a maaddaan kadagiti umasping a makagunggona a resulta. Wen, ti nasayaat a kababalin ken ti nasigo a panangasaba matulongannaka nga agballigi iti naisangsangayan a pamay-an.a

[Footnote]

[Ladawan iti panid 31]

Ni Erna Ludolph (nakatugaw) ken dagiti kameng ti pamilia a Holtz