Lubong nga Awanan iti Hustisia
UMANAMONGKAYO kadi nga agbibiagtayo iti lubong nga awanan iti hustisia? Awan duadua nga umanamongkayo. Kinapudnona, aniaman dagiti abilidadtayo ken kasanoman kalaingtayo a mangiplano iti biagtayo, saantayo a masigurado a magun-odtayo ti kinabaknang wenno balligi wenno uray taraon. Masansan ketdi a mapasaran ti kinuna ni masirib nga Ari Solomon: “Ti taraon awan met kadagiti masirib, ti kinabaknang awan met kadagidiay mannakaawat, ti parabur awan met uray kadagidiay addaan pannakaammo.” Apay? Agsipud ta, kas intuloy ni Solomon, “ti tiempo ken di mapakpakadaan a pasamak mapagteng kadakuada amin.”—Eclesiastes 9:11.
‘No Giddato nga Umapay ti Makadidigra a Tiempo’
Wen, “ti tiempo ken di mapakpakadaan a pasamak,” a masansan a kaipapananna nga addatayo iti di umiso a lugar iti di umiso a tiempo, masansan a dadaelenna dagiti naannad ti pannakatinongna a planotayo ken dagiti tartarigagayantayo. Sigun ken ni Solomon, mayarigtayo ‘iti ikan a maal-ala iti dakes nga iket, ken kas kadagiti tumatayab a matiltiliw iti silo inton giddato nga umapay ti makadidigra a tiempo.’ (Eclesiastes 9:12) Kas pagarigan, minilion a tattao ti agregregget nga agtalon tapno adda maipakanda iti pamiliada, ngem kellaat a sumangbay ti “makadidigra a tiempo” no saan nga agtudo ket matay dagiti mulada gapu iti tikag.
Adda dagiti mangikagumaan a tumulong, ngem masansan a manangidumduma uray ti tulong manipud iti sangalubongan para kadagiti biktima ti “dakes a tiempo.” Kas pagarigan, iti nabiit pay a tawen, iti kampania a nairanta a mangsolbar iti panagbisin, “ti intero a kontinente [ti Africa] ket nakaawat iti tulong a kakalima laeng ti kuarta a nailatang para iti gubat iti Gulpo,” sigun iti maysa a kangrunaan nga ahensia a mangsarsaranay. Nainkalintegan kadi ti inaramid dagiti nabaknang a pagilian a ginastuanda ti pannakigubatda iti maysa a pagilian iti kantidad a lima daras a dakdakkel ngem iti ginastoda a mangep-ep iti rigat ken panagsagaba a resulta ti panagbisin iti maysa nga intero a kontinente? Ken nainkalintegan kadi a nagadu ti agbibiag a nanam-ay idinto ta maysa iti kada uppat a tattao iti sangalubongan ti agsagsagaba pay latta iti nakaro a kinapanglaw wenno minilion nga ubbing ti matmatay kada tawen gapu kadagiti sakit a mabalin koma a malappedan? Saan la ketdi!
Siempre, saan laeng a “tiempo ken di mapakpakadaan a pasamak” ti nairaman no ‘giddato nga umapay ti makadidigra a tiempo.’ Adda dagiti ditay pulos malapdan a nabileg a puersa a mangapektar iti biagtayo. Kasta ti napasamak idiay Beslan, Alania, idi otonio ti 2004, idi a ginasgasut a tattao a pakairamanan ti adu nga ubbing iti umuna nga aldaw ti eskuelada, ti napapatay gapu iti nadara nga enkuentro dagiti terorista ken dagiti puersa ti seguridad. Pudno, dakkel a banag ti tiempo ken gundaway isu nga adda dagiti natay ken nakalasat iti dayta a trahedia—ngem ti kangrunaan a nakaigapuan dagita a “makadidigra a tiempo” ket ti panagraranget dagiti tattao.
Kastoyto Latta Kadi ti Kasasaad?
“Talaga a kasta ti biag,” kuna ti dadduma no maipapan iti kinaawan ti hustisia. “Idi pay a kasta, ket kastanto latta.” Sigun kadakuada, dagiti nabileg kanayonto latta nga irurumenda dagiti nakapuy, ken dagiti nabaknang kanayonto latta a gundawayanda dagiti napanglaw. Dayta, agraman “ti tiempo ken di mapakpakadaan a pasamak,” ti ibagada a mangapektar kadatayo agingga a sibibiag dagiti tattao.
Talaga kadi a nairanta a kastoy ti kasasaad? Posiblento ngata a dagiti tattao a nainsiriban a mangusar kadagiti abilidadda agapitda iti nainkalintegan a gunggona para iti amin a panagreggetda? Adda kadi siasinoman a makaaramid iti permanente ken agpaut a panagbalbaliw iti lubong nga awanan hustisia? Usigenyo no ania ti kunaen ti sumaganad nga artikulo mainaig iti daytoy a topiko.
[Picture Credit Line iti panid 2]
AKKUB: Lalaki a kadua ti maysa nga ubbing: UN PHOTO 148426/McCurry/Stockbower
[Picture Credit Line iti panid 3]
MAXIM MARMUR/AFP/Getty Images