Amos—Paraburas Wenno Parakeddel Kadagiti Igos?
IDI maikasiam a siglo K.K.P., ti nagdakes a ni Amazias, maysa a padi nga agdaydayaw iti sinan-urbon a baka, binilinna ni propeta Amos nga isardengna ti agipadto idiay Israel. Nagkedked ni Amos, a kunkunana: “Maysaak a pumapastor ken agkedkeddel kadagiti higos ti kaykayo a sikomoro. Ket innalanak ni Jehova manipud panangsurot iti arban, ket kinuna kaniak ni Jehova, ‘Mapanka, agipadtoka iti ilik nga Israel.’” (Amos 7:14, 15) Wen, ni Jehova ti nangibaon ken ni Amos kas propeta; saanna nga imbaon ti bagina. Ngem ania ti kayat a sawen ni Amos idi kinunana nga isu ket maysa nga “agkedkeddel” kadagiti higos dagiti kaykayo a sikomoro?
Ti Hebreo nga ebkas a nagtaudan ti sao nga “agkedkeddel” ket naminsan laeng a nagparang iti Baro a Lubong a Patarus. Impaulog dayta ti dadduma a patarus ti Biblia kas “paraburas” wenno “agtartaripato,” wenno “agay-aywan,” imbes nga “agkedkeddel” kadagiti higos ti sikomoro. Nupay kasta, kuna ti pagiwarnak nga Economy Botany a ti maitutop a pannakaipatarus dayta a termino ket “parasugat” gapu ta ipasimudaag daytoy a sao ti maysa a naisangsangayan a pamay-an ti agay-aywan kadagiti higos ti sikomoro.
Uray idi umuna a panawen, nalataken idiay Egipto ken Cyprus ti panagkeddel wenno panangsugat kadagiti higos ti sikomoro. Ngem saanen a maar-aramid dayta iti moderno nga Israel gapu ta adda pay dadduma a kita ti higos nga agtubtubo iti dayta a lugar. Nupay kasta, ar-aramiden dagiti Israelita ti panagkeddel idi kaaldawan ni Amos, yantangay dagiti sikomoro nga agtubtubo idi idiay Israel ket nagtaud kadagiti kita ti higos a naggapu idiay Egipto.
Agparang a babaen ti panangsugat kadagiti higos, makaagsep dagitoy iti danum ket agbalinda a natubbog. Ad-adu met ti mapataudna nga ethylene gas, a mangpapartak iti panagluom. Daddadakkel ken nasamsam-itto dagiti bungana. Maysa pay, awan gundaway dagiti alumpipinig a mangdadael kadagiti bungana gapu ta nabiit a maluom.
Nupay maysa laeng a nanumo a pastor ken agkedkeddel iti higos, saan a nagbuteng ni Amos kadagiti kabusorna. Imbes ketdi, situtured nga impakaammona ti mensahe maipapan iti panangdadael ni Jehova iti Israel. Anian a nagsayaat nga ulidan para kadagiti adipen ti Dios ita, a masapul nga ipakaammoda ti maysa a mensahe a di makaay-ayo kadagiti kaaduan!—Mateo 5:11, 12; 10:22.