Salsaludsod Dagiti Agbasbasa

Saan a dakamaten ti Biblia ti panag-toast, ngem apay a liklikan dayta dagiti Saksi ni Jehova?

Ti panag-toast babaen iti sangakopa nga arak (wenno dadduma pay a naingel nga inumen) ket nabayagen ken nasaknap nga ugali, nupay mabalin a nadumaduma dagiti wagas ti panangaramid iti dayta sigun iti nadumaduma a lugar. No dadduma, dagidiay ag-toast pagtitinnik-olenda dagiti kopada. Ti tao a mangidaulo iti dayta masansan a kiddawenna wenno ibagana nga agbalin koma a naragsak, nasalun-at, ken naunday ti biag ti maysa a tao wenno dadduma pay a kalikagum. Ti dadduma a maki-toast mabalin nga iyebkasda ti iyaanamongda wenno itag-ayda dagiti kopada ken uminumda iti bassit nga arak. Para iti adu, kasla awan dakesna dayta nga ugali wenno panangpadayaw, ngem adda dagiti nasayaat a rason a saan a makipaset dagiti Saksi ni Jehova iti panag-toast.

Kayat dagiti Kristiano nga agbalin koma a naragsak wenno nasalun-at ti maysa a tao. Ti dinakamat ti bagi a manarawidwid idi umuna a siglo iti tartaraudi a paset ti suratda kadagiti kongregasion ket mabalin a maipatarus a “naimbag a salun-at kadakayo,” “nasalun-atkayo koma a kanayon,” wenno “nasayaat koma ti kasasaadyo.” (Aramid 15:29) Ti dadduma a pudno nga agdaydayaw iti Dios kastoy met ti kinunada idi kadagiti ari: “Agbiag koma ti apok . . . agingga iti tiempo a di nakedngan” wenno “Ti met laeng ari agbiag koma agingga iti tiempo a di nakedngan.”​—1 Ar-ari 1:31; Nehemias 2:3.

Ngem ania ti namunganayan ti kostumbre a panag-toast? Iti The Watchtower nga Enero 1, 1968, kastoy ti naadaw a kunaen ti The Encyclopædia Britannica (1910), Tomo 13, panid 121: “Ti kostumbre a panangusar iti sangakopa nga arak tapno kiddawen nga agbalin koma a ‘nasalun-at’ dagiti sibibiag ket posible unay a nagtaud iti nagkauna a narelihiosuan a ritual nga iyiinum kas panagatang kadagiti didiosenda ken kadagiti natay. No mangan idi dagiti Griego ken Romano, mangibukbokda kadagiti naingel nga inumen kas atang kadagiti didiosenda. Kadagiti met naseremoniaan a padayada, ag-toast ken agiinumda agpaay kadagitoy a didiosen ken kadagiti natay.” Kinuna pay ti ensiklopedia: “Kadagitoy a kostumbre nga iyiinum kas maysa a kita ti atang, kanayon a nainaig unay ti iyiinum tapno kiddawen ti isasalun-at koma dagiti sibibiag a tattao.”

Maar-aramid pay la kadi dayta agingga ita? Kuna ti 1995 International Handbook on Alcohol and Culture: “[Ti panag-toast] ket nalabit nabatbati kadagiti nailubongan a pamay-an dagiti nagkauna a panangyatang kadagiti inumen, a sadiay, mayatang ti sagrado a likido kadagiti didiosen: dara wenno arak a kasukat ti kiddaw, kararag a magupgop iti sasao a ‘manayon koma ti biagmo!’ wenno ‘kanayon koma a nasalun-atka!’”

Ipapantayon a nupay ti maysa a banag, disenio, wenno aramid ket nagtaud wenno adda nakaipadaanna iti palso a relihion idi ugma, dina kanayon nga ipasimudaag a saan a maiparbeng dayta iti maysa a pudno nga agdaydayaw. Usigenyo ti maysa a granada a bunga ti maysa a kayo. Kastoy ti kinuna ti maysa a nalatak nga ensiklopedia ti Biblia: “Agparang a maus-usar met idi ti granada kas maysa a nasantuan a simbolo kadagiti relihion dagiti pagano.” Nupay kasta, adda dagiti granada nga imbilin ti Dios a maiborda iti gayadan ti kawes ti nangato a padi, ken dagiti granada ket nayarkos kadagiti gambang nga adigi iti templo ni Solomon. (Exodo 28:33; 2 Ar-ari 25:17) Kanayonanna, adda idi tiempo nga adda narelihiosuan a kaipapananna ti singsing iti kasar. Ngem saan nga ammo dayta ti kaaduan a tattao, a matmatanda ti singsing iti kasar a kas maysa laeng nga ebidensia a kasadon ti maysa a tao.

Ti ngay panangusar iti arak no kadagiti narelihiosuan nga aramid? Kas pagarigan, adda idi tiempo a dagiti taga-Siquem nga agdaydayaw ken Baal “simrekda iti balay ti diosda ket nangan ken imminumda ket indawdawatda ti pakadaksan ni Abimelec” nga anak ni Gideon. (Uk-ukom 9:22-28) Panagkunayo, makipaset kadi ti maysa a nasungdo ken Jehova iti dayta a panagiinum ken nalabit kiddawenna pay iti maysa a dios a duprakenna ni Abimelec? Iti panangdeskribirna iti tiempo idi nga adu nga Israelita ti immalsa ken Jehova, kinuna ni Amos: “Iyunnatda ti bagbagida iti sibay ti tunggal altar; ket ti arak dagidiay napagmulta inumenda iti balay ti didiosda.” (Amos 2:8) Dagiti ngata pudno nga agdaydayaw makipasetda iti dayta, maibukbok man ti arak kas daton kadagiti didiosen wenno basta agiinumda a mainaig iti dayta? (Jeremias 7:18) Wenno ti kadi maysa a pudno nga agdaydayaw itag-ayna ti sangabaso wenno sangakopa nga arak tapno kiddawenna ti tulong ti maysa a dios para iti maysa a tao wenno kiddawenna ti naparaburan a masakbayanna?

Makapainteres ta no dadduma, dagiti agdaydayaw ken Jehova intag-ayda dagiti imada ken nagkiddawda kenkuana a patganna ida. Intag-ayda dagiti imada iti pudno a Dios. Mabasatayo: “Nangrugi a nagtakder ni Solomon iti sango ti altar ni Jehova . . . ket inukradna ita dagiti dakulapna a maiturong iti langlangit; ket kinunana: ‘O Jehova a Dios ti Israel, awan ti Dios a kas kenka. . . ket sika denggem koma iti disso a pagnanaedam, iti langlangit, ket denggemto ken pakawanem.’” (1 Ar-ari 8:22, 23, 30) Umasping iti dayta, “Ni Esdras binenditona ni Jehova . . . nga iti dayta insungbat dagiti amin nga umili, ‘Amen! Amen!’ buyogen ti panangingato iti im-imada. Nagrukobda kalpasanna ket inruknoyda ti bagbagida ken Jehova.” (Nehemias 8:6; 1 Timoteo 2:8) Nalawag a dagidiay nasungdo saanda a mangitagtag-ay kadagiti imada iti langit agpaay iti bendision ti dios ti suerte.​—Isaias 65:11.

Mabalin a saan a panunoten ti adu a tattao ita nga agkidkiddawda iti sungbat wenno bendision ti maysa a didiosen no maki-toast-da, ngem dida met mailawlawag no apay nga itag-ayda ti kopada iti arak. Nupay kasta, ti saanda a siaannad a panangikabilangan iti dayta ket saan a rason tapno tumulad kadakuada dagiti pudno a Kristiano.

Agdinamag nga iti dadduma pay a banag, saan a makipaspaset dagiti Saksi ni Jehova kadagiti tignay nga ar-aramiden ti kaaduan a tattao. Kas pagarigan, adda dagiti tignay nga ar-aramiden ti adu a tattao agpaay kadagiti simbolo ti nasion, wenno bandera; dida ibilang dagita nga aramid kas tignay a panagdayaw. Dagiti pudno a Kristiano dida kontraen dagita a tignay ngem dida makipaset kadagita. No ammoda no kaano a mabalin a maaramid ti kasta a seremonia, adu a Saksi ti nasaksakbay a lumiklik tapno dida masair ti sabsabali. Iti aniaman a kasasaad, determinadoda a di mangaramid kadagiti patriotiko a tignay a maisalungasing iti Biblia. (Exodo 20:4, 5; 1 Juan 5:21) Ti panag-toast ita ket mabalin a saan nga ibilang ti adu kas narelihiosuan a tignay. Kaskasdi, adda dagiti nainkalintegan a makagapu a saan a maki-toast dagiti Kristiano yantangay narelihiosuan ti nagtaudan dayta ken maibilang agingga ita kas panangkiddaw iti bendision ti ‘langit,’ a kas man la panagkiddaw iti tulong manipud iti puersa a nabilbileg ngem iti tao.​—Exodo 23:2.