Lisianyo Dagiti Silo ti Managtiliw iti Tumatayab
“[Ni Jehova] ispalennakanto iti silo ti managtiliw iti tumatayab.”—SALMO 91:3.
1. Asino “ti managtiliw iti tumatayab,” ken apay a napeggad?
MAIPASPASANGO ti amin a pudno a Kristiano iti maysa a kabusor, a nasirsirib ken nasiksikap ngem iti tao. Tinukoy ti Salmo 91:3 kas “ti managtiliw iti tumatayab.” Asino dayta a kabusor? Mangrugi iti ruar a Hunio 1, 1883, isu ket tinukoy daytoy a magasin kas ni Satanas a Diablo. Kas mannakabalin a kabusor, sisisikap nga al-allilawen ken silsiluanna dagiti adipen ni Jehova, no kasano a ti maysa a managtiliw siluanna dagiti tumatayab.
2. Apay a nayarig ni Satanas iti managtiliw iti tumatayab?
2 Idi un-unana, matiliw dagiti tumatayab gapu iti napintas a panagkantada, namaris a dutdotda, ken agpaayda a pagtaraon ken daton. Ngem kadawyan a naatap, nasiput, ken narigat a masiluan dagiti tumatayab. Gapuna, ti maysa a managtiliw idi panawen ti Biblia adalenna pay a naimbag ti kababalin ken gagangay nga aktibidad dagiti tumatayab a kayatna a siluan. Kalpasanna, mangisikat kadagiti pamay-an tapno masiluanna ida. Ti panangyarig ti Biblia ken Satanas kas managtiliw tulongannatayo a mangtarus kadagiti gakatna. Ti Diablo ad-adalenna ti tunggal maysa kadatayo. Palpaliiwenna dagiti aktibidad ken kababalintayo ket kalpasanna, mangipakat kadagiti di madmadlaw a silo tapno matiliwnatayo. (2 Timoteo 2:26) Apaman a matiliwnatayo, perdienna ti relasiontayo iti Dios ket agbanag dayta iti pannakadadaeltayo. Tapno masalaknibantayo ti bagitayo, masapul a mailasintayo dagiti gakat “ti managtiliw iti tumatayab.”
3, 4. Ania ti nagpadaan dagiti taktika ni Satanas ken iti pamay-an ti leon? ti kobra?
3 Ti salmista inladawanna met dagiti taktika ni Satanas a kas kadagiti pamay-an ti maysa nga urbon a leon wenno kobra. (Salmo 91:13) Kas iti maysa a leon, direkta no dadduma ti panangraut ni Satanas babaen ti panangidadanes wenno naipaulog a linlinteg a maibusor iti ili ni Jehova. (Salmo 94:20) Gapu kadagiti kasta nga arig leon a panangraut, adda sumagmamano nga agsardeng nga agserbi ken Jehova. Ngem kaaduanna, dagita a panangraut pagkaykaysaenna ti ili ti Dios. Dagiti met ngay nasikap, arig kobra a panangraut ni Satanas?
4 Kas iti nakalemmeng a nagita nga uleg, usaren ti Diablo ti kinasiribna a mangaramid kadagiti makaallilaw ken makapapatay a panangraut. Dayta ti makagapu a naimpluensiaanna ti isip ti dadduma nga adipen ti Dios, a naallilawna ida a mangaramid iti pagayatanna imbes a ti pagayatan ni Jehova. Nakalkaldaang ti imbunga dayta. Naimbag laengen ta ammotayo dagiti gakat ni Satanas. (2 Corinto 2:11) Usigentayo itan ti uppat kadagiti makapapatay a silo nga us-usaren “ti managtiliw iti tumatayab.”
Panagbuteng iti Tao
5. Apay nga epektibo ti silo a “panagbuteng iti tao”?
5 Ammo “ti managtiliw iti tumatayab” a nainkasigudan a tarigagayan dagiti tattao nga awaten ken anamongan ida dagiti sabsabali. Maseknan dagiti Kristiano iti pampanunoten ken rikrikna dagiti tattao iti aglawlawda. Gapuna, kayat ti Diablo a gundawayan ti pannakaseknan dagiti Kristiano iti mabalin a panunoten dagiti tattao maipapan kadakuada. Kas pagarigan, siluanna dagiti adipen ti Dios babaen ti “panagbuteng iti tao.” (Proverbio 29:25, Ti Biblia) Adda dagiti tattao a mangar-aramid kadagiti iparparit ni Jehova, wenno saan a mangtungtungpal kadagiti bilin ti Sao ti Dios. No tuladen dayta dagiti adipen ti Dios gapu iti panagbutengda ti tao, nasiluan ida “ti managtiliw iti tumatayab.”—Ezequiel 33:8; Santiago 4:17.
6. Kasano a ti maysa nga agtutubo mabalin a masiluan “ti managtiliw iti tumatayab”?
6 Kas pagarigan, bayat nga agrubrubbuat a mapan ageskuela ti maysa nga agtutubo, di pulos simken iti panunotna ti panagsigarilio. Ngem iti dayta met la nga aldaw, nagsigarilio gapu ta pinilit dagiti kaeskuelaanna. Iti kasta, inaramidna ti maysa a banag a makadangran iti salun-atna ken di makaay-ayo iti Dios. (2 Corinto 7:1) Kasano a naallukoy? Nalabit a saan a nasayaat dagiti nakikaduaanna ken maamak di la ket ta uyawenda. Dakayo nga agtutubo, diyo ipalubos nga allilawen ken siluannakayo “ti managtiliw iti tumatayab”! Tapno dinakay masiluan, liklikanyo ti makikompromiso uray kadagiti babassit a banag. Ipangagyo ti pakdaar ti Biblia nga adaywanyo dagiti dakes a kakadua.—1 Corinto 15:33.
7. Ania ti ar-aramiden ni Satanas tapno mapukaw dagiti nagannak ti naespirituan a kinatimbengda?
7 Dagiti Kristiano a nagannak sipapanunotda kadagiti Nainkasuratan a rebbengenda a mangipaay iti material a kasapulan ti pamiliada. (1 Timoteo 5:8) Ngem kayat ni Satanas a durogan dagiti Kristiano tapno mapukawda ti kinatimbengda. Nalabit masansan nga aglanganda kadagiti gimong gapu ta tumulokda iti kiddaw dagiti amoda nga agtrabahoda iti kanayonan nga oras. Mabalin a maamakda nga agpakada tapno matabunuanda ti intero a programa ti kombension distrito kas paset ti panagdayawda ken Jehova a kadua dagiti kapammatianda. Tapno saantayo a matnag iti daytoy a silo, masapul nga ‘agtalektayo ken Jehova.’ (Proverbio 3:5, 6) Maysa pay, mataginayontayo ti kinatimbengtayo no laglagipentayo a kamengnatayo ti sangakabbalayan ni Jehova. Inkarina nga ipaayna ti kasapulan ti sangakabbalayanna. Dakayo a nagannak, agtalekkayo kadi nga aywanannakayo ni Jehova ken ti pamiliayo no aramidenyo ti pagayatanna? Wenno, ipalubosyo a masiluannakayo ti Diablo ket aramidenyo ti pagayatanna gapu iti panagbuteng iti tao? Sapay koma ta usigenyo dagitoy a saludsod buyogen ti panagkararag.
Ti Silo ti Materialismo
8. Kasano nga us-usaren ni Satanas ti materialismo kas silo?
8 Us-usaren met ni Satanas ti materialismo a pangsilo kadatayo. Masansan nga usaren ti sekular a komersio dagiti nabiit a panguartaan ket mabalin a masiluan uray ti sumagmamano nga adipen ti Dios. Masansan a maidagadag iti tunggal maysa: “Igaedmo ti agtrabaho tapno inton nabaknangkan, nanam-aykanto ken matagiragsakmo ti biag. Makapagpayunirkanto pay.” Mabalin a kasta ti di natimbeng a panagrasrason ti dadduma, a gundawayanda dagiti kakabsat iti kongregasion agpaay iti bukodda a pinansial a pagimbagan. Ngem no panunotenyo a naimbag dagita a pagnam-ayan, saan kadi nga iyan-anninawda laeng ti panagpampanunot ti “di nainkalintegan” a nabaknang a tao iti pangngarig ni Jesus?—Lucas 12:16-21.
9. Kasano nga agbalin a silo kadagiti dadduma a Kristiano ti panagtarigagay kadagiti bambanag?
9 Ti dakes a sistema ni Satanas allukoyenna dagiti tattao a mangtarigagay kadagiti bambanag. Inton agangay, dayta a tarigagay ti maipangpangruna iti biag ti maysa a Kristiano, a mangleppes ken mamagbalin a “di nabunga” iti sao ti pagarian. (Marcos 4:19) Paregtaennatayo ti Biblia nga agbalin a kontento no adda pagbiag ken pagkawestayo. (1 Timoteo 6:8) Nupay kasta, adu ti masiluan “ti managtiliw iti tumatayab” gapu ta saanda nga iyap-aplikar dayta a balakad. Ti kadi nangato a panangmatmatda iti bagida ti makagapu a taginayonenda ti nanam-ay a panagbiag? Komustatay met? Ti kadi tarigagaytayo a manggun-od kadagiti bambanag ti makagapu a saantay nga ipangpangruna ti pudno a panagdayaw? (Haggeo 1:2-8) Nakalkaldaang ta no dumteng ti rigat ti biag, dadduma ti mangisakripisio iti panagserbida tapno laeng mataginayonda ti nakairuamanda a nanam-ay a biag. Ti kasta a materialistiko a kababalin paragsakenna “ti managtiliw iti tumatayab”!
Ti Silo ti Dakes a Paglinglingayan
10. Apay a rumbeng a sukimaten ti tunggal Kristiano ti bagina?
10 Adda sabali pay a taktika “ti managtiliw iti tumatayab.” Libegenna ti panangmatmat dagiti tattao no ania ti naimbag ken dakes. Nasaknap ita iti industria ti panaglinglingay ti kapanunotan nga umasping iti panagpampanunot dagiti taga-Sodoma ken Gomorra. Uray dagiti damdamag iti telebision ken dagiti diario, itampokda ti kinaranggas ken penkenda ti nalabes a panaggartem iti sekso. Kaaduan kadagiti paglinglingayan a maipabpabuya iti telebision pamudelenna ti abilidadtayo a “mangilasin agpadpada iti umiso ken di umiso.” (Hebreo 5:14) Ngem lagipentayo dagiti sasao ni Jehova babaen ken propeta Isaias: “Asi pay dagidiay agkunkuna a ti naimbag ket dakes ken ti dakes ket naimbag!” (Isaias 5:20) Mabalin kadi a “ti managtiliw iti tumatayab” in-inut a maim-impluensiaanna ti panagpampanunotyo babaen kadagiti dakes a paglinglingayan ngem diyo la madmadlaw? Masapul a sukimatentayo ti bagitayo.—2 Corinto 13:5.
11. Ania ti impakdaar daytoy a magasin maipapan kadagiti drama iti telebision?
11 Dandani 25 a tawenen ti napalabas, Ti Pagwanawanan siaayat a pinakdaaranna dagiti pudno nga agdaydayaw maipapan kadagiti drama iti telebision.a Kastoy ti kinunana maipapan iti di madmadlaw nga epekto dagiti nalatak a drama iti telebision: “Adda dagiti mangibaga a saan a dakes ti uray ania nga aramid basta maigapu dayta iti ayat. Kas pagarigan, iti maysa nga eksena, maysa a nasikogan nga agtutubo ti nagkuna iti gayyemna: ‘Ay-ayatek ni Victor. Uray ania ti ibagbagada, daytoy bunga ti ayan-ayatmi ti napateg kaniak!’ Gapu iti makatukay a musika, maibuyog ti riknam iti eksena isu a maasiankanto iti balasang ken magustuamto metten ni Victor. Wen, panuynoyamto dayta a dakes nga inaramid ti balasang. ‘Nakaskasdaaw ta ikalintegamto metten dayta nga aramid,’ kinuna ti maysa nga agbuybuya a nakapampanunot idi agangay. ‘Ammotayo a dakes ti imoralidad. Ngem nabigbigko a kankanunongak metten ti inaramid ti balasang.’”
12. Ania dagiti mangpaneknek a naintiempuan dagiti pakdaar ita maipapan kadagiti dadduma a pabuya iti telebision?
12 Sipud idi naipablaak dagitoy nga artikulo, nagadun ti kasta a pabuya a mangipababa iti moral. Maipabpabuya dagita iti las-ud ti 24 nga oras iti kada aldaw. Lallaki, babbai, ken adu a tin-edyer ti kanayon nga agbuybuya kadagiti kasta a paglinglingayan. Ngem no kadatayo, ditay koma allilawen ti bagitayo babaen ti di umiso a panagrasrason. Saan nga umiso a panunoten a di makadangran dagita gapu ta pabuya laeng iti telebision. Umiso kadi a malinglingay ti maysa a Kristiano kadagiti kita ti tattao a dina man la kayat nga awisen iti pagtaenganna?
13, 14. Kasano a nagunggonaan ti dadduma kadagiti pakdaar maipapan iti pabuya iti telebision?
13 Adu ti nagunggonaan gapu iti panangipangagda iti pakdaar “ti matalek ken masirib nga adipen.” (Mateo 24:45-47) Kalpasan a nabasada ti prangka a balakad ti Biblia, adda dagiti nangisurat no kasano a nakatulong kadakuada dagita nga artikulo.b Impudno ti maysa: “Sangapulo ket tallo a tawen a naadiktoak iti drama ti telebision. Impagarupko a saan a maapektaran ti espiritualidadko ta makigimgimongak met ken sagpaminsan a mangasabaak. Ngem idi agangay, natuladko ti nailubongan a panangmatmat a maipabpabuya kadagiti drama a nainkalintegan ti makikamalala no di umiso ti panangtrato wenno dinaka ay-ayaten ti asawam. Isu nga idi mariknak nga adda ‘panggapuak’ a makikamalala, inaramidko dayta ket nakabasolak kenni Jehova ken iti asawak.” Nailaksid daytoy a babai. Idi agangay, nakapampanunot met laeng ken nagbabawi isu a naisubli iti kongregasion. Dagiti artikulo a mangpakpakdaar maipapan kadagiti drama iti telebision ti nangpabileg kenkuana a mangliklik kadagiti pabuya a kagura ni Jehova.—Amos 5:14, 15.
14 Maysa nga agbasbasa a naapektaran ti biagna ti nagkuna: “Nakasangitak idi nabasak dagiti artikulo ta naamirisko a saanen a naipamaysa ti pusok ken Jehova. Inkarik iti Dios a saanakon nga agbuybuya kadagiti serye a drama iti telebision.” Kalpasan ti panangapresiarna kadagiti nabasana nga artikulo, inamin ti maysa a Kristiano ti pannakaadiktona ket insuratna: “Pinampanunotko . . . no maapektaran ti relasionko ken Jehova. Kasano koma a makigayyemak ‘kadakuada [dagiti agak-akem iti drama]’ ken makigayyemak met ken Jehova?” No dagita a pabuya iti telebision naapektaranna ti puso dagiti agbuybuya 25 a tawenen ti napalabas, komusta met ngay ti epekto dagita ita? (2 Timoteo 3:13) Nasken a maammuantayo ti amin a kita ti di umiso a paglinglingayan nga us-usaren ni Satanas kas silo, drama man dayta iti telebision, naranggas nga ay-ayam iti video, wenno imoral a music video.
Ti Silo ti Di Panagkikinnaawatan
15. Kasano a ti Diablo nasiluanna ti dadduma?
15 Us-usaren ni Satanas ti di panagkikinnaawatan kas silo tapno paggiginnuraenna dagiti adipen ni Jehova. Mabalin a masiluantayo aniaman ti pribilehiotayo iti organisasion. Dadduma ti nasiluan ti Diablo gapu ta impalubosda a ti di panagkikinnaawatan ti nangriribuk iti talna ken panagkaykaysa a tagtagiragsakentayo iti naespirituan a paraiso nga impaay ni Jehova.—Salmo 133:1-3.
16. Kasano a sisisikap a daddadaelen ni Satanas ti panagkaykaysatayo?
16 Kabayatan ti Gubat Sangalubongan I, inkagumaan ni Satanas a dadaelen ti naindagaan a paset ti organisasion ni Jehova babaen ti direkta a panangraut, ngem napaay. (Apocalipsis 11:7-13) Sipud idin, sisisikap nga ikagkagumaanna a riribuken ti panagkaykaysatayo. No ipalubostayo a mapukaw ti panagkaykaysatayo gapu kadagiti di panagkikinnaawatan, ik-ikkantayo iti gundaway “ti managtiliw iti tumatayab.” Iti kasta, laplapdantayo ti nawaya a panagayus ti nasantuan nga espiritu iti biagtayo ken iti kongregasion. No mapasamak dayta, maragsakan ni Satanas gapu ta ammona a masinga ti panangasaba no madadael ti talna ken panagkaykaysa ti kongregasion.—Efeso 4:27, 30-32.
17. No adda diyo pagkikinnaawatan, ania ti makatulong a mangrisut iti dayta?
17 Ania ti aramidem no adda diyo nagkinnaawatan iti maysa a kabsat? Pudno, nagduduma ti kasasaad. Ngem nupay adu ti makagapu a tumaud dagiti parikut, awan ti rason a di risuten dagiti di panagkikinnaawatan. (Mateo 5:23, 24; 18:15-17) Naipaltiing ken awan pagkurangan dagiti balakad ti Sao ti Dios. Sigurado nga epektibo dagita no mayaplikar!
18. Kasano a ti panangtulad ken Jehova tulongannatayo a mangrisut kadagiti ditay pagkikinnaawatan?
18 “Sisasagana a mamakawan” ni Jehova ken ‘pudno a mamakawan.’ (Salmo 86:5; 130:4) No tuladentayo ni Jehova, ipakpakitatayo nga annaknatayo. (Efeso 5:1) Managbasoltayo amin ket kasapulantayo ti pammakawan ni Jehova. Gapuna, agannadtayo di la ket ta marigatantayo a mangpakawan. Mabalin a matuladtayo ti adipen iti pangngarig ni Jesus a di nangpakawan iti padana nga adipen gapu iti utang a nagbassit laeng no idilig iti utangna a pinakawan ti apona. Idi naammuan dayta ti apona, impaibaludna ti di nangpakawan nga adipen. Ingngudo ni Jesus ti pangngarig babaen kadagitoy a sasao: “Iti kasta met laeng a pamay-an makilangento kadakayo ti nailangitan nga Amak no saankayo a mangpakawan tunggal maysa iti kabsatna manipud iti puspusoyo.” (Mateo 18:21-35) No utobentayo dayta a pangngarig ken panunotentayo a naimbag no namin-ano a pinakawannatayo ni Jehova, sigurado a makatulong dayta iti panangrisuttayo kadagiti ditay pagkikinnaawatan!—Salmo 19:14.
Natalged iti “Nalimed a Lugar ti Kangatuan”
19, 20. Ania ti nasken a panangmatmattayo iti “nalimed a lugar” ken “salinong” nga ipapaay ni Jehova kabayatan dagitoy napeggad a panawen?
19 Agbibiagtayo iti napeggad a panawen. Sigurado a maikisapnatayo ni Satanas no saan a gapu iti naayat a pannalaknib ni Jehova. Tapno dinatay ngarud masiluan “ti managtiliw iti tumatayab,” nasken nga agtalinaedtayo iti piguratibo a pagkamangan, nga ‘agnaedtayo iti nalimed a lugar ti Kangatuan,’ ken ‘agdagustayo iti sidong ti mismo a salinong Daydiay Mannakabalin-amin.’—Salmo 91:1.
20 Sapay koma ta kanayon nga ibilangtayo dagiti pammalagip ken panangiwanwan ni Jehova kas proteksion imbes a restriksion. Maipaspasangotayo amin iti maysa a kabusor a nasirsirib nga amang ngem iti tao. Ngem babaen ti naayat a tulong ni Jehova, dinatay masiluan. (Salmo 124:7, 8) Ikararagtayo ngarud nga ilikliknatayo ni Jehova kadagiti silo “ti managtiliw iti tumatayab”!—Mateo 6:13.
[Footnotes]
a Ti Pagwanawanan, Hunio 1, 1983, panid 3-8.
b Ti Pagwanawanan, Disiembre 1, 1983, panid 23 (iti Ingles).
Malagipyo Kadi?
• Apay a makapapatay a silo ti “panagbuteng iti tao”?
• Kasano nga us-usaren ti Diablo ti materialismo kas silo?
• Kasano a nasiluan ni Satanas dagiti dadduma babaen iti dakes a paglinglingayan?
• Ania a silo ti us-usaren ni Satanas a mangdadael iti panagkaykaysatayo?
[Ladawan iti panid 27]
Dadduma ti nasiluan babaen ti “panagbuteng iti tao”
[Ladawan iti panid 28]
Kayatyo kadi a buyaen dagiti kagura ni Jehova?
[Ladawan iti panid 29]
Ania ti aramidenyo no adda diyo nagkinnaawatan iti maysa a kabsat?