Adda Kadi Maitulong Dagiti Natay Kadagiti Sibibiag?

IDIAY laud nga Africa, maysa nga agtutubo a lalaki nga agnagan Tamba ti dandanin ageksamen idiay eskuelaanda.a Impilit ni nanangna a masapul nga agpatulong kadagiti natayen a kabagianda tapno makapasa. Idiay Palermo, Sicily, pasiaren ti tattao dagiti katakomba (catacomb) a pakakitaan iti ginasut a bangkay a naannad ti pannakaitalimengda. Dadduma ti mamati a dagita a mummy ti mangipaay iti nadibinuan a proteksion kadagiti sibibiag. Iti makinlaud nga estado ti New York, U.S.A., tinawen a pasiaren dagiti tattao ti Lily Dale. Agdinamag dayta kas ili a pagnanaedan ti nagadu a mannakiuman iti espiritu. Adu ti bumisbisita sadiay gapu ta mangnamnamada a makasao ken matulongan ida dagiti natay a kakabagian ken gagayyemda.

Agraraira iti intero a lubong ti pammati a dagiti natay matulonganda dagiti sibibiag. Ania ti panagkunam? Mabalin a kasta ti naisuro kenka wenno iti dadduma nga am-ammom. Natural laeng a mailiwtayo kadagiti natay nga ipatpategtayo. Ikarkari dagiti mannakiuman iti espiritu a kabaelanda a penneken ti pannakailiwmo. Iti magasin a Time, kuna ti maysa a mannakiuman iti espiritu a dagiti espiritu “kanayon a nakasaganada a tumulong no agpatulongtayo.” Pudno kadi dayta? Talaga kadi a dagiti natay matulonganda dagiti sibibiag? Mabalin a masdaawka iti nabatad a sungbat ti Biblia.

Dagiti Kadi Natay Sibibiagda iti Sabali a Lugar?

Simple ken nalaka a maawatan ti panangilawlawag ti Biblia iti kasasaad dagiti natay. Imutektekam ti kunaen ti Eclesiastes 9:5: “Dagiti sibibiag sipapanunotda a mataydanto; ngem no maipapan kadagiti natay, saanda a pulos sipapanunot iti aniaman.” Posible kadi a makarikna dagiti natay? Sumungbat ti bersikulo 6: “Ti ayatda ken ti gurada ken ti imonda napukawen, ket agingga iti tiempo a di nakedngan awanandan iti bingay iti aniaman a banag a kasapulan a maaramid iti baba ti init.” Kunaen pay ti bersikulo 10 iti isu met laeng a kapitulo nga “awan ti aramid wenno uray gakat wenno uray pannakaammo wenno uray sirib idiay Sheol, ti disso a papanam.” Ti Hebreo a sao a “Sheol” a nausar ditoy ket kaipapananna “tanem ti sangatauan.” Makapainteres ta ti Griego a sao a “Hades” a katupag dayta a sao ket nausar iti Kasuratan a mangipasimudaag iti disso nga ayan ni Jesu-Kristo iti apagbiit idi natay.​—Aramid 2:31.

Idi sibibiag ni Jesus, adu ti tinulonganna, ngem ammona nga isu matayto. Ninamnamana kadi a matulongannanto pay dagiti tattao bayat ti kaaddana iti tanem? Saan. Kinunana a mayarig ti asidegen nga ipapatayna iti rabii gapu ta saan a posible ti agtrabaho bayat ti kinasipnget. (Juan 9:4) Pagaammo ni Jesus a no matay dagiti tattao agbalinda nga “inutil ken patay.”​—Isaias 26:14.

Kasta met laeng ti imbatad ni Jesus babaen ti maysa pay a pangngarig. Idi natay ti gayyemna a ni Lazaro, inyarig ni Jesus ti ipapatay iti pannaturog. (Juan 11:11-13) Manamnamatay kadi a matulongannatayo ti maysa a tao a nakaturog? Saan la ketdi. Yantangay nakaturog, dina ammo ti mapaspasamak, isu a saannatayo a matulongan.

Malasatan Kadi ti Kararua ti Ipapatay?

Naisuro iti adu a tattao a ti kararua ket di makita a paset ti bagi a makalasat iti ipapatay. Saan a kasta ti isursuro ti Biblia. Ti Genesis nga umuna a libro ti Biblia ipabigbigna kadatayo no ania ti kararua. Kuna ti Genesis 2:7 nga idi maparsua ti umuna a lalaki, “nagbalin a kararua a sibibiag.” Ti tao a mismo ti kararua; maibilang met a kararua uray dagiti animal.b (Genesis 1:20-25) Nalawag ngarud a no matay ti tao wenno ti animal, matay met ti kararua. Patalgedan dayta ti Biblia.​—Ezequiel 18:4.

Ngem mabalin a maisaludsodmo, ‘Apay ngarud a nagadu ti salaysay maipapan kadagiti tattao a nakasao, nakangngeg, wenno nakakita kadagiti natay?’ Gagangay dagiti kasta a salaysay iti adu a paset ti lubong. Dayta ti mangted namnama kadagiti naulila a kabagian ket agsapulda iti pamay-an a makasaoda dagiti natay a kakabagian wenno nasinged a gagayyemda babaen kadagiti mannakiuman iti espiritu.

Pudno kadi dagita a salaysay? No pudno, saan aya a maikontra dayta kadagiti kadakdakamat laeng a prueba a naibasar iti Biblia? Dineskribir ni Kristo Jesus ti Sao ti Dios kas kinapudno. (Juan 17:17) Saan nga agkokontra ti kinapudno. Kinapudnona, adda nabatad a pammilin iti Biblia no ania ti rumbeng a panangmatmattayo iti patpatien a dagiti natay matulonganda dagiti sibibiag. Salaysayen kadatayo ti Biblia ti maipapan iti maysa a tao a nagpatulong iti natay. Maammuam ti kinapudno no basaem a naimbag ti salaysay.

Maysa nga Ari a Nagpatulong iti Natay

Madama idi ti gubat iti makin-amianan nga Israel. Sangsanguen ni Ari Saul ken ti buyotna ti nakabutbuteng a buyot dagiti Filisteo. Idi nakita ni Saul ti kampo dagiti Filisteo, “nangrugi nga agpigerger iti kasta unay ti pusona.” Iti daydi a tiempo a panagari ni Saul, binaybay-anna ti nasin-aw a panagdayaw. Kas resulta, saan nga inkankano ni Jehova ti panagpatulongna. Siasino ti nagpatulongan ni Saul? Natayen ni Samuel a propeta ti Dios.​—1 Samuel 28:3, 5, 6.

Nagpaiwanwan ni Saul iti maysa a mannakiuman iti espiritu idiay En-dor. Impakaasina iti mannakiuman iti espiritu nga ‘iruarna ni Samuel’ manipud kadagiti natay. Idi inaramid ti mannakiuman iti espiritu ti kiddawna, nagparang ti al-alia a kalanglanga ni Samuel. Daytoy a “Samuel” imbagana ken Saul nga agballiginto dagiti Filisteo ket matayto ni Saul ken dagiti annakna a lallaki iti paggugubatan. (1 Samuel 28:7-19) Talaga kadi a ni Samuel daydi nagsubli manipud kadagiti natay?

Panunotem daytoy. Kuna ti Biblia a no matay ti maysa a tao, “agsubli iti dagana” ken “mapukaw dagiti panunotna.” (Salmo 146:4) Agpadpada nga ammo da Saul ken Samuel a kondenaren ti Dios ti iyaadani kadagiti mannakiuman iti espiritu. Idi damo, ni Saul pay ketdi ti nangidaulo iti panangpasardeng kadagiti espiritistiko nga ar-aramid iti daga!​—Levitico 19:31.

Usigem daytoy. No sibibiag koma pay ni Samuel kas maysa nga espiritu, salungasingenna ngata ti linteg ti Dios ken makitinnulong iti mannakiuman iti espiritu tapno makasaona ni Saul? Saan a kayat ni Jehova ti makisarita ken Saul. Kabaelan kadi ti mannakiuman iti espiritu a piliten ti Mannakabalin-amin a Dios tapno makisao ken Saul babaen iti natayen a propetana a ni Samuel? Saan. Nalawag a ti nagparang a “Samuel” ket saan a ti matalek a propeta ti Dios. Dayta ket maysa a nadangkes nga espiritu, maysa a demonio a nagpammarang kas ti natayen a ni Samuel.

Dagiti demonio isuda dagiti anghel a nagrebelde iti autoridad ti Dios idi rugrugi ti pakasaritaan ti tao. (Genesis 6:1-4; Judas 6) Kabaelan dagitoy a demonio a paliiwen dagiti tattao bayat a sibibiagda; ammoda no kasano ti panagsasao, panaglang-langa, ken panagtigtignay ti tunggal maysa. Magagaranda a mangitandudo iti kapanunotanda a palso ti kunaen ti Biblia. Di pagsiddaawan a mamakdaar ti Biblia maibusor iti aniaman a pannakiuman kadagita nga espiritu a puersa! (Deuteronomio 18:10-12) Aktibo pay laeng dagitoy a nadangkes nga espiritu agingga ita.

Ita, ammotayon no apay nga adu ti mangibaga a “nangngeg” wenno “nakitada” dagiti natayen nga ipatpategda. Nupay kasla makatulong kadakuada dagita a nangngeg wenno nakitada, dagita ket gapuanan dagiti nadangkes nga espiritu a determinado a mangallilaw kadagiti tattao.c (Efeso 6:12) Maysa pay, utobem daytoy: Ni Jehova ket managayat a Dios a maseknan kadatayo. No sibibiag dagiti natay iti sabali a lugar ken kabaelanda a tulongan dagiti gagayyem ken pamiliada, iparit kadi ti naayat a Namarsua ti kasta a pannakiuman ken ibilangna dayta a “nakarimrimon”? Sigurado a saan! (1 Pedro 5:7) No kasta, adda kadi aniaman a mapagtalkan a pagpatulongan?

Pudpudno a Tulong Para Kadagiti Sibibiag ken Natay

Kas nailawlawagen, dagiti natay saanda a matulongan dagiti sibibiag. Kasta met, malaksid a saan nga epektibo ti panagpatulong kadagiti natay, nakapegpeggad pay yantangay maikaniwas dayta iti linteg ti Dios ken ituggodnatayo iti impluensia dagiti demonio.

Iturongnatayo ti Biblia iti kasayaatan a Gubuayan ti tulong​—ni Jehova a Namarsua kadatayo. Kabaelannatayo nga ispalen uray ken patay. (Salmo 33:19, 20) Iti tiempotayo, sidadaan a tumulong kadatayo ni Jehova. Mangipapaay iti pudpudno a namnama, saan a kas kadagiti palso a kari dagiti mannakiuman iti espiritu.

Ni Tamba, a nadakamat iti rugrugi daytoy nga artikulo, naammuanna a mismo ti nagdumaan dagiti palso a namnama nga ituktukon dagiti mannakiuman iti espiritu ken ti kinapudno nga ipakpakaammo kadatayo ni Jehova. Imbaga kenkuana dagiti mannakiuman iti espiritu a no saan nga agdaton kadagiti natay nga inapona, saan a makapasa iti eksamen iti eskuelaan. Nangrugi ni Tamba a makipagadal iti Biblia kadagiti Saksi ni Jehova. Naadalna ti pudpudno a kasasaad dagiti natay ken ti nagtaudan dagiti demonio nga agpampammarang kas dagiti natay nga inapo. Nupay kasta unay ti panangpilit kenkuana ni nanangna nga agpatulong kadagiti mannakiuman iti espiritu, nagkedked ni Tamba ket kinunana ken nanangna, “No saanak a makapasa, ad-adda a pagreggetak dayta inton sumaganad a tawen.”

Ania ti resultana? Isu ti kangatuan iti iskor iti eksamen! Nasdaaw ni nanangna, saanen a namati kadagiti mannakiuman iti espiritu, ken dinan pulos dakdakamaten ti panagdaton kadagiti inapo. Naammuan ni Tamba a pakpakdaarannatayo ni Jehova a saantay nga “umuman kadagiti natay a tattao maigapu kadagiti sibibiag a tattao.” (Isaias 8:19) Babaen ti panagadal ni Tamba iti Biblia, naaddaan iti kompiansa a no pagragsakanna a tungpalen ti linteg ti Dios, agballiginto.​—Salmo 1:1-3.

Kasano ngay dagiti natay nga ipatpategtayo? Awan kadi ti namnamada? Inkari ni Jehova a tulonganna dagidiay adda iti tanem, saan laeng a dagiti sibibiag. Kalpasan ti panangdeskribirna iti kinaawan bileg dagiti natay, imutektekantayo daytoy nga ipakpakaammo ni Isaias iti kapitulo 26, bersikulo 19: “Dagidiay minataymo agbiagdanto. . . . Agriingkayo ken agdir-ikayo a sirarag-o, dakayo nga agtataeng iti tapok!” Innayon pay ti padto nga agbiagto “dagidiay inutil ken patay.”

Panunotem laengen dayta! Mapagungar dagiti awan gawayda a binilion a matmaturog iti tanem! Kinapudnona, ipalgak ti Biblia a ‘kailiw’ ni Jehova nga isubli ti biag dagiti natay. (Job 14:14, 15) Imposible kadi dagita a kari? Sigurado ni Jesu-Kristo iti dayta a namnama yantangay dineskribirna dagiti natay a kas sibibiagen iti imatang ni Jehova.​—Lucas 20:37, 38.

Kayatmo kadi ti maaddaan iti kasta a namnama?d Itultuloymo ti manggun-od iti umiso a pannakaammo iti Biblia. Bayat ti panagadalmo, masiguradom a matulongan ni Jehova dagiti sibibiag ket dagiti natay ken dagiti karina “matalek ken napudnoda.”​—Apocalipsis 21:4, 5.

[Footnotes]

[Blurb iti panid 19]

Natural laeng a mailiwtayo kadagiti natay nga ipatpategtayo

[Ladawan iti panid 20]

Nagsubli kadi ni natay a propeta Samuel sa nakisao ken Ari Saul?