Ti Kinapudno Maipapan iti Basol

MAPANEKNEKAN kadi ti masakit a tao nga awan ti gurigorna babaen ti panangdadaelna iti termometro? Siempre saan! Umasping iti dayta, ti kaadu ti mangilaklaksid iti panangmatmat ti Dios maipapan iti basol dina kaipapanan nga awan ti basol. Adu ti ilawlawag ti Biblia a Saona maipapan iti basol. Ania a talaga ti isursuro ti Biblia maipapan iti dayta?

Agbidduttayo Amin

Agarup dua ribu a tawenen ti napalabas, inyebkas ni apostol Pablo ti pannakaupayna gapu ta ‘ti naimbag a kayatna dina maaramid, no di ket ti dakes a dina kayat isu ti an-annurotenna.’ (Roma 7:19) No napudnotayo, aminentayo a kastatayo met. Nalabit kayattayo a tungpalen ti Sangapulo a Bilin wenno ti dadduma pay a pagalagadan, ngem kayattay man wenno saan, agbidduttayo amin. Saantayo nga igaggagara ti aglabsing, ngem nakapuytayo ngamin. Apay? Inlawlawag ni Pablo ti rason: “No ita, ti diak kayat isu ti aramidek, daydiay mangar-aramid iti dayta ket saanen a siak, no di ket ti basol nga agnanaed kaniak.”​—Roma 7:20.

Kas ken Pablo, addaantayo amin kadagiti nainkasigudan a pagkapuyan​—a mangpaneknek a nagtawidtayo iti basol ken kinaimperpekto. “Amin nagbasol ken agkurang iti dayag ti Dios,” kinuna ti apostol. Apay a kasta ti kasasaadtayo? Intuloy ni Pablo: “Babaen iti maysa a tao [ni Adan] simrek ti basol iti lubong ken ti ipapatay babaen iti basol, ket iti kasta ti ipapatay nagsaknap iti amin a tattao agsipud ta nagbasolda amin.”​—Roma 3:23; 5:12.

Nupay saan a bigbigen ti adu ti ideya a naisinatayo iti Dios ken nagbalintayo nga imperpekto gapu ta nagbasol dagiti immuna a nagannak kadatayo, dayta a talaga ti isursuro ti Biblia. Babaen ti panangadaw ni Jesus kadagiti umuna a kapitulo ti Genesis kas pangibatayan, impakitana a patienna ti salaysay maipapan kada Adan ken Eva.​—Genesis 1:27; 2:24; 5:2; Mateo 19:1-5.

Ti iyaay ni Jesus ditoy daga tapno subbotenna dagiti mamati kenkuana manipud iti managbasol a kasasaadda ket nakapatpateg a paset ti mensahe ti Biblia. (Juan 3:16) Ti namnamatayo a biag iti masanguanan ket agpannuray iti panangbigbigtayo iti pamay-an ni Jehova a mangispal iti manangapresiar a sangatauan manipud iti kasasaad a saan a kabaelan a risuten dagiti tattao. Ngem no saan a nalawag kadatayo no ania ti basol sigun iti panangmatmat ti Dios, saantayo a maapresiar ti inaramidna nga urnos tapno maispaltayo manipud iti basol.

Ti Daton ni Jesus ken No Apay a Masapultayo Dayta

Nangipaay ni Jehova iti namnama a biag nga agnanayon para iti umuna a tao. Nupay kasta, saanna a matagiragsak dayta a naisangsangayan a namnama no agrebelde iti Dios. Ngem kasta ti inaramidna ket nagbalin a managbasol. (Genesis 2:15-17; 3:6) Linabsingna ti pagayatan ti Dios, napaay nga agtalinaed a perpekto, ket nadadael ti relasionna Kenkuana. Idi nagbasol babaen ti pananglabsingna iti linteg ti Dios, nangrugi a lumakay agingga a natay. Makapaladingit ta nayanak a managbasol ti amin a kaputotan ni Adan, a pakaibilangantayo amin, ket ti basol ituggodnatayo ken patay. Apay?

Simple laeng ti rason. Dagiti imperpekto a nagannak saanda a makapataud kadagiti perpekto nga annak. Naipasngay a managbasol ti amin a kaputotan ni Adan, ket kas kinuna ni apostol Pablo, ‘dagiti supapak ti basol isu ti ipapatay.’ (Roma 6:23) Ngem adda pangnamnamaan kas dakamaten ti maikadua a paset dayta a bersikulo: “Ngem ti sagut nga ipaay ti Dios isu ti agnanayon a biag babaen ken Kristo Jesus nga Apotayo.” Kayat a sawen dayta a babaen ti pangsubbot a daton ni Jesus, posible a madalusan ti natulnog ken manangapresiar a sangatauan manipud kadagiti epekto ti basol ni Adan.a (Mateo 20:28; 1 Pedro 1:18, 19) Ania ti rumbeng a mariknam gapu iti dayta?

Ti Ayat ni Kristo “Pilitennakami”

Naipaltiing ken apostol Pablo ti sungbat ti Dios iti dayta a saludsod. Insuratna: “Ti ayat nga adda iti Kristo pilitennakami, agsipud ta isu daytoy ti impatomi, a ti maysa a tao natay maipaay iti isuamin; . . . ket isu natay maipaay iti isuamin tapno dagidiay nga agbiag saanda koman nga agbiag nga agpaay iti bagbagida, no di ket agpaay kenkuana a natay maipaay kadakuada ken naibangon.” (2 Corinto 5:14, 15) No mamati ti maysa a tao nga adda bileg ti daton ni Jesus a mangwayawaya kenkuana manipud kadagiti epekto ti basol​—ket tarigagayanna nga ipakita ti panagyaman iti dayta a probision​—rumbeng nga ikagumaanna ti agbiag maitunos kadagiti pagayatan ti Dios para kenkuana. Ramanen dayta ti panangtarusna kadagiti kalikaguman ti Dios, panangsanay iti konsiensiana maitunos kadagiti pagalagadan ti Biblia, ken panagbiagna a maitunos kadagita.​—Juan 17:3, 17.

Madadael ti relasiontayo ken Jehova a Dios no agaramidtayo iti basol. Idi naamiris ni Ari David ti kadagsen ti basolna a pannakikamalala ken Bat-seba ken ti pannakapapatay ti asawa ni Bat-seba, nakarikna la ketdi iti kasta unay a bain. Ngem ti panangsairna iti Dios ti kangrunaan a nangburibor kenkuana, ket rumbeng laeng a kasta. Sipapakumbaba nga impudnona ken Jehova: “Maikaniwas kenka, kenka laeng, nagbasolak, ket no ania ti dakes kadagita matam inaramidko.” (Salmo 51:4) Umasping iti dayta, idi adda nangsulisog ken Jose tapno makikamalala, natignay ti konsiensiana a mangisaludsod: “Kasano koma a maaramidko daytoy dakkel a kinadakes ket pudno nga agbasolak a maikaniwas iti Dios?”​—Genesis 39:9.

No kasta, ti basol ket saan laeng a basta pannakarikna iti bain no maduktalan ti inaramidtayo a dakes. Dayta ket saan laeng a banag a sungsungbatantayo iti publiko wenno iti kagimongan gapu ta mabalin nga adda nalabsingtayo a pagalagadan. Ti panangsalungasingtayo kadagiti linteg ti Dios maipapan iti sekso, kinamapagtalkan, panagraem, panagdayaw, ken dadduma pay, dadaelenna ti mismo a relasiontayo Kenkuana. No gagaraentayo ti agbasol, pagbalbalinentayo ti bagitayo a kabusor ti Dios. Maysa dayta a kinapudno a nasken a sipapasnek nga utobentayo.​—1 Juan 3:4, 8.

No kasta, ania ti napasamaken iti basol? Kinapudnona, awan ti napasamak wenno nagbaliwan ti kaipapanan ti basol. Binaliwan la dagiti tattao ti panangawagda iti dayta tapno agparang a saan unay a serioso dayta. Adu ti saanen a makonsiensia no agbasolda wenno dida ikankano ti diktar ti konsiensiada. Siasinoman nga agtarigagay iti anamong ti Dios masapul a liklikanna ti kasta a pagannayasan. Kas naammuantayon, ti supapak ti basol ket ipapatay, saan laeng a pannakaibabain wenno pannakadadael ti dayaw. Ti basol ket mabalin a pakatayantayo.

Ngem ti naimbag a damag ket mabalin a mapakawantayo babaen ti mangsubbot a pateg ti daton ni Jesus no la ket ta napasnek a pagbabawiantayo dagiti basoltayo ken ditay ar-aramidenen. “Naragsak dagidiay napakawan ti nakillo nga ar-aramidda ken naabbongan ti basbasolda,” kuna ni Pablo. “Naragsak ti tao a ti basolna saanto a pulos isingir ni Jehova.”​—Roma 4:7, 8.

[Footnote]

[Kahon/Ladawan iti panid 10]

Nabalbaliwan a Pannursuro ti Simbaan

Saan a maawatan ti kaaduan a mannakimisa a Katoliko no ania a talaga ti pannursuro a Limbo. Kadagiti nabiit pay a dekada, in-inut a nalipatan dayta agingga a naikkat payen iti katekismo. Idi 2007, opisial a pinirmaan ti Iglesia Katolika ti “sertipiko ti ipapatay” wenno pannakapukaw ti pannursuro a Limbo babaen ti maysa a dokumento a mangdakdakamat “kadagiti teolohikal ken liturhikal a rason no apay a manamnama a maisalakan ken agsagrap iti agnanayon a kinaragsak dagiti maladaga a natay a di nabautisaran.”​—International Theological Commission.

Apay nga imbelleng ti simbaan dayta a pannursurona? Inaramidna dayta tapno saannan a pagparikutan dayta a pannursuro nga inawagan ti Pranses a kolumnista a ni Henri Tincq iti “makapadagsen a tawid a naitandudo idi Edad Media agingga idi maika-20 a siglo babaen ti maysa a nasikap a Simbaan a nagagaran a mangusar iti pannursuro a Limbo tapno mapabutngan dagiti nagannak ket pabuniaganda a dagus dagiti annakda.” Ngem adda dagiti isyu a timmaud idi naikkat ti pannursuro a Limbo.

Tradision Wenno Kasuratan? Maibatay iti historia, ti panamati iti Limbo ket resulta ti debate idi maika-12 a siglo mainaig iti purgatorio. Insuro ti Iglesia Katolika nga adda kararua ti tao a makalasat kalpasan ti ipapatay, isu a masapul nga ilawlawagna no papanan dagiti kararua dagiti di nabuniagan nga ubbing a saan a maikari idiay langit ngem saan met a maikari iti impierno. Dayta ti makagapu a timmaud ti ideya a Limbo.

Ngem saan nga isursuro ti Biblia a makalasat ti kararua kalpasan ti ipapatay. Imbes ketdi, ibatadna a “madadaelto” ken “matay” dagiti nakabasol a kararua. (Aramid 3:23; Ezequiel 18:4, Ti Baro a Naimbag a Damag Biblia) Yantangay matay ti kararua, awan ngarud ti lugar a kas iti Limbo. Maysa pay, dakamaten ti Biblia a dagiti natay awananda iti puot, a kas kadagiti nakaturog.​—Eclesiastes 9:5, 10; Juan 11:11-14.

Ipasimudaag ti Biblia a ti Dios ibilangna a nasantuan dagiti ubbing nga annak dagiti Kristiano. (1 Corinto 7:14) Awan kababagas dayta a teksto no masapul a mabuniagan dagiti maladaga tapno maisalakanda.

Ti pannursuro a Limbo ket talaga a maysa nga insulto iti Dios, yantangay pagparangen dayta a ti Dios ket maysa a naulpit nga agturay a mangdusa kadagiti inosente. Maikontra dayta iti kunaen ti Biblia a ti Dios ket nalinteg ken naayat nga Ama. (Deuteronomio 32:4; Mateo 5:45; 1 Juan 4:8) Di ngarud pakasdaawan no apay a dagiti napasnek a Kristiano dida pulos maawatan dayta a di nainkasuratan a pannursuro!

[Dagiti Ladawan iti panid 9]

Maaddaantayo iti nasinged a relasion iti Dios ken kadagiti tattao no agbiagtayo maitunos iti Sao ti Dios