“Addaak Kadakayo”

“Adunto ti agdakiwas, ket ti pudno a pannakaammo umadunto.”​—DAN. 12:4.

ANIA TI SUNGBATMO?

Kasano a naisaknap ti “pudno a pannakaammo” iti kaaldawantayo?

Kasano nga ‘immadu’ dagiti nangawat iti kinapudno?

Kadagiti ania a pamay-an nga ‘immadu’ ti umiso a pannakaammo?

1, 2. (a) Kasanotayo nga ammo nga adda ni Jesus kadagiti adalanna ita ken iti masanguanan? (b) Sigun iti Daniel 12:4, ania ti resulta ti napinget a panagadal iti Kasuratan?

PANUNOTEM nga addaka idiay Paraiso. Tunggal agsapa a bumangonka, mariknam a nainanaanka ken magagaranka a mangirugi iti baro nga aldaw. Awan mariknam a sakit wenno ut-ot. Napukawen ti aniaman a sagubanitmo. Perpekton ti amin a sentidom​—panagkita, panagdengngeg, panagangot, panagrikna, ken panagraman. Nakagangganaygayka, maragsakanka iti trabahom, adu ti gagayyemmo, ken awanen dagiti pakadanagam. Dagita a bendision ti sagrapemto iti sidong ti Pagarian ti Dios. Ti nadutokan nga Ari a ni Kristo Jesus bendisionannanto dagiti iturayanna ken isurona ida maipapan iti pannakaammo ken Jehova.

² Kanayonto nga adda ni Jehova kadagiti nasungdo nga adipenna iti dayta a sangalubongan a trabaho a panangisuro iti masanguanan. Ginasuten a tawen a supsuportaran ti Dios ken ti Anakna dagiti matalek a tattao. Sakbay nga immuli ni Jesus sadi langit, impasiguradona kadagiti nasungdo nga adalanna nga isu addanto kadakuada. (Basaen ti Mateo 28:19, 20.) Tapno mapabileg ti pammatitayo iti daytoy a kari, usigentayo ti maysa a nadibinuan a padto a naisurat iti nagkauna a Babilonia nasurok a 2,500 a tawenen ti napalabas. Insurat ni propeta Daniel mainaig iti “tiempo ti panungpalan” a pagbibiagantayo: “Adunto ti agdakiwas, ket ti pudno a pannakaammo umadunto.” (Dan. 12:4) Ti Hebreo a berbo a naipatarus nga “agdakiwas” kaipapananna met ti naannad a panangusig. Anian a nagsasayaat a bendision ti resulta ti kasta a panagdakiwas! Dagidiay sipipinget a mangad-adal iti Kasuratan mabendisionanda iti pudpudno, wenno umiso a pannakaammo iti Sao ti Dios. Ipasimudaag met ti padto nga adunto ti umawat iti “pudno a pannakaammo,” ken naruayto ti kasta a pannakaammo. Maiwaras dayta iti adu a lugar ken magun-odan ti adu a tattao. Bayat nga usigentayo ti kaitungpalan daytoy a padto, mabigbigtayo nga adda ita ni Jesus kadagiti adalanna ken itungpalto ni Jehova ti amin nga inkarina.

MAISAKNAP TI “PUDNO A PANNAKAAMMO”

3. Ania ti napasamak iti “pudno a pannakaammo” kalpasan ti ipapatay dagiti apostol?

³ Kalpasan ti ipapatay dagiti apostol, nangrugi a matungpal ti naipadto a panagapostata manipud iti pudno a Kristianidad ket nagramaram dayta a kasla apuy. (Ara. 20:28-30; 2 Tes. 2:1-3) Kalpasan ti ginasgasut a tawen, nagbalin a nakirang ti “pudno a pannakaammo,” saan laeng a kadagidiay awanan ammo iti Biblia no di pay ket kadagidiay agkunkuna a Kristiano. Nupay ibagbaga dagiti lider ti Kakristianuan a patienda ti Kasuratan, kinaulbod dagiti isursuroda​—dagiti “sursuro dagiti sairo” a mangibabain iti Dios. (1 Tim. 4:1) Isu nga ignorante iti naespirituan ti kaaduan a tattao ita. Karaman kadagiti doktrina dagiti apostata isu ti palso a sursuro a ti Dios ket Trinidad, saan nga ipapatay ti kararua, ken agnanayon a pannakatutuok dagiti managbasol a kararua iti umap-apuy nga impierno.

4. Kasano nga inrugi a sukisoken ti maysa a grupo dagiti Kristiano idi dekada 1870 ti “pudno a pannakaammo”?

⁴ Nupay kasta, idi dekada 1870​—agarup uppat a dekada sakbay a nangrugi dagiti “maudi nga aldaw”​—ti bassit a grupo dagiti napasnek a Kristiano iti Pennsylvania, E.U.A., nagtataripnongda tapno sipapasnek nga adalenda ti Biblia ken sukisokenda ti “pudno a pannakaammo.” (2 Tim. 3:1) Inawaganda ti bagbagida kas dagiti Estudiante ti Biblia. Saan nga isuda dagiti tinukoy ni Jesus a “mamasirib ken nasaririt” a di nakaipalgakan ti pudno a pannakaammo. (Mat. 11:25) Napakumbabada ken sipapasnek a tinarigagayanda nga aramiden ti pagayatan ti Dios. Siaannad a binasa, nagsasaritaan, ken inut-utobda ti Kasuratan, ket inkararagda ti panangiwanwan ti Dios. Pinagdidiligda met dagiti teksto ti Biblia ken inusigda dagiti sinurat ti dadduma a nangaramid iti kasta met laeng a panagsukisok. In-inut a naawatan dagitoy nga Estudiante ti Biblia dagiti kinapudno a nailemmeng iti ginasgasut a tawen.

5. Ania ti panggep ti agsasaruno a ruar ti tract a naawagan The Old Theology?

⁵ Nupay maragragsakan dagiti Estudiante ti Biblia iti bambanag a nasursuroda, saanda a pagtangsit ti naammuanda a pannakaammo, ket saanda met nga impannakkel a nakabirokda iti baro a banag. (1 Cor. 8:1) Imbes ketdi, impablaakda ti agsasaruno a ruar ti tract a The Old Theology tapno mayam-ammo kadagiti agbasbasa dagiti Nainkasuratan a kinapudno iti Biblia. Ti umuna kadagita a tract ket nagserbi kas “kanayonan a pagbasaan a makatulong iti panagadal iti Biblia, tapno maiwaksi ti amin a palso ken nabayagen a patpatien dagiti tattao ken naan-anay a maisubli ti mismo a pannursuro ti Apotayo ken dagiti apostol.”​—The Old Theology, Num. 1, Abril 1889, p. 32.

6, 7. (a) Ania dagiti kinapudno a nailawlawag kadatayo sipud idi dekada 1870? (b) Ania ti ad-adda nga impategmo kadagiti kinapudno a nasursurom?

⁶ Nagsasayaat a kinapudno ti naduktalan sipud nangrugi a nagsukisok dayta a bassit a grupo, nasurok a 100 a tawenen ti napalabas!a Saan a makauma dagita, a banag a pagdedebatean laeng dagiti teologo. Makapagagar ken mangwayawaya dagitoy a kinapudno a mangted iti pudpudno a kaipapanan ti biagtayo ken punnuendatayo iti rag-o ken namnama. Matulongandatayo a mangam-ammo ken Jehova​—ti naayat a personalidadna ken dagiti panggepna. Ibatadda met ti akem ni Jesus, ilawlawagda no apay a nagbiag ditoy daga sa natay, ken ibagada no ania ti ar-aramidenna ita. Dagitoy a napateg a kinapudno ipalgakda no apay a pinalubosan ti Dios ti kinadakes, no apay a mataytayo, kasano ti rumbeng a panagkararag, ken no kasano ti agbalin a pudpudno a naragsak.

⁷ Matarusantayo itan ti kaipapanan dagiti padto a nagtalinaed a “palimed” iti nabayag a tiempo ngem matungtungpalen iti daytoy tiempo ti panungpalan. (Dan. 12:9) Adda dagitoy a padto iti Kasuratan, nangnangruna dagiti nailanad iti Ebanghelio ken iti libro nga Apocalipsis. Tultulongannatayo pay ketdi ni Jehova a mangtarus iti paspasamak a ditay nakita​—ti pannakaitrono ni Jesus, ti gubat idiay langit, ken ti pannakaitapuak ni Satanas ditoy daga. (Apoc. 12:7-12) Impaayannatayo met ti Dios iti nauneg a pannakaawat iti kaipapanan dagiti makitkitatayo a paspasamak​—dagiti gubat, ginggined, angol, kinakirang ti taraon, kasta met dagiti di nadiosan a tattao a mangpakpakaro kadagitoy a “napeggad a tiempo a narigat a pakilangenan.”​—2 Tim. 3:1-5; Luc. 21:10, 11.

8. Asino ti pagyamanantayo gapu iti bambanag a makitkita ken mangmangngegtayo?

⁸ Umanamongtayo la ketdi iti imbaga ni Jesus kadagiti adalanna: “Naragsak dagiti mata a makakita iti bambanag a makitkitayo. Ta kunak kadakayo, Adu a mammadto ken ar-ari tinarigagayanda a kitaen ti bambanag a makitkitayo ngem saanda a nakita ida, ken denggen ti bambanag a mangmangngegyo ngem saanda a nangngeg ida.” (Luc. 10:23, 24) Agyamantayo ken Jehova a Dios ta tinulongannatayo a makakita ken makangngeg iti kasta a bambanag. Ken anian a yamantayo ta naibaon ti “katulongan,” ti nasantuan nga espiritu ti Dios, tapno iturongna dagiti pasurot ni Jesus iti “isuamin a kinapudno”! (Basaen ti Juan 16:7, 13.) Sapay koma ta kanayon nga ipategtayo ti “pudno a pannakaammo” ken pagragsakantayo nga iburay dayta iti sabsabali!

‘ADU’ TI MANGAWAT ITI “PUDNO A PANNAKAAMMO”

9. Ania ti inyawis ti Abril 1881 a ruar daytoy a magasin?

⁹ Idi Abril 1881, awan pay dua a tawen kalpasan a naipablaak ti umuna a ruar ti Watch Tower, inyawis daytoy a magasin ti panagkasapulan iti 1,000 a boluntario a mapan mangasaba. Kuna ti artikulo: “Kadagidiay makaipaay iti kagudua wenno ad-adu pay a tiempoda para iti trabaho ti Apo, adda isingasingmi a plano . . . , awan sabali: Mapankayo iti dadakkel ken babassit a siudad, sigun iti kabaelanyo, kas Colporteur wenno Ebanghelista, birokenyo iti tunggal lugar dagiti nasged a Kristiano, nga adu kadakuada ti masarakanyo a naregta maipaay iti Dios, ngem saan a maitunos iti [pudno a] pannakaammo; sapulenyo ida tapno ipakaammoyo kadakuada ti naruay a kinaparabur ti Amatayo, ken ti kinaimbag ti Saona.”

10. Kasano a nagtignay dagiti tattao iti awis a panagbalin nga amin-tiempo a manangaskasaba?

¹⁰ Ipakita dayta nga awis a bigbigbigen dagiti Estudiante ti Biblia a napateg kadagiti pudno a Kristiano ti panangikasaba iti naimbag a damag. Uray sumagmamano laeng a gasut idi ti umat-atendar kadagiti gimongda, nangnamnamada nga addanto 1,000 nga agboluntario a mangasaba iti amin a tiempo. Nupay kasta, kalpasan a nabasada ti maysa a tract wenno magasin, adu ti nakombinsir a dayta ti kinapudno ket sidadaan a nagboluntarioda. Kas pagarigan, idi nabasa ti maysa a lalaki idiay London, England idi 1882 ti maysa a ruar ti Watch Tower ken ti maysa a bokleta nga impablaak dagiti Estudiante ti Biblia, insuratna: “Pangngaasiyo ta isurodak no kasano ti mangasaba ken no ania ti ikasabak tapno maaddaanak iti paset iti naparaburan a trabaho nga ipapaaramid ti Dios.”

11, 12. (a) Ania ti panggep dagiti colporteur nga isu met laeng ti panggeptayo ita? (b) Kasano a nangorganisar dagiti colporteur kadagiti “klase,” wenno kongregasion?

¹¹ Idi 1885, agarup 300 nga Estudiante ti Biblia ti agserserbin kas colporteur. Panggep dagidi nga amin-tiempo a ministro ti agaramid iti ad-adalan ni Jesu-Kristo, kas met kadatayo ita. Ngem naiduma idi dagiti pamay-anda. Ita, kadawyan a saggaysa nga iyadalantayo iti Biblia dagiti tattao. Kalpasanna, awisentayo ti iyad-adalantayo a makitimpuyog iti nabuangayen a kongregasion. Ngem idi, agipaima dagiti colporteur kadagiti libro sada ummongen dagiti interesado tapno adalenda ti Kasuratan kas grupo. Imbes a saggaysa nga iyadalanda dagiti indibidual, nangbuangayda kadagiti “klase,” wenno kongregasion.

¹² Idi 1907, kas pagarigan, maysa a grupo dagiti colporteur ti nagsurbey iti maysa a siudad tapno sapulenda no asino ti addaanen iti Millennial Dawn (a maawagan met Studies in the Scriptures). Kuna ti Watch Tower: “Agtataripnong dagitoy [nga interesado] iti bassit a grupo iti maysa a pagtaengan. Ilawlawag kadakuada ti Colporteur ti panggep ti Dios para iti sangatauan iti intero nga aldaw ti Domingo, sa iti sumaganad a Domingo ibagana nga agbalinen a regular ti gimongda.” Idi 1911, binaliwan dagiti kakabsat ti urnos. Adda 58 nga agdaldaliasat a ministro a nangipaay iti lektiur iti publiko iti intero nga Estados Unidos ken Canada. Innala dagitoy a kakabsat ti nagan ken adres dagiti interesado a timmabuno kadagiti lektiur ket nangorganisarda kadagiti grupo nga agtataripnong kadagiti pribado a pagtaengan tapno mabukel dagiti baro a “klase.” Idi 1914, addan 1,200 a kongregasion dagiti Estudiante ti Biblia iti intero a lubong.

13. Ania ti makunam iti kalawa ti pakaisaksaknapan ita ti “pudno a pannakaammo”?

¹³ Adda itan agarup 109,400 a kongregasion iti intero a lubong, ken agarup 895,800 a kakabsat nga agserserbi kas payunir. Dandani walo a milion a tattao itan ti nangawat iti “pudno a pannakaammo” ken mangan-annurot iti dayta iti biagda. (Basaen ti Isaias 60:22.)b Nakaskasdaaw daytoy ta impadto ni Jesus nga agbalin dagiti adalanna a ‘puntiria ti pananggura ti amin a tattao’ maigapu iti naganna. Kinunana a maidadanes, maibalud, ken mapapatay pay ketdi dagiti pasurotna. (Luc. 21:12-17) Iti laksid ti ibubusor ni Satanas, dagiti sairona, ken dagiti tattao, naballigi latta ti ili ni Jehova iti annongenda a panagaramid iti ad-adalan. Mangaskasabada itan iti “intero a mapagnaedan a daga,” manipud kadagiti kabakiran iti nabara a tropiko agingga kadagiti makapaketter a kaniebean, iti kabambantayan, desierto, siudad, ken iti kasulinekan nga away. (Mat. 24:14) Saanda a maaramidan dayta no awan ti tulong ti Dios.

‘UMADU TI PUDNO A PANNAKAAMMO’

14. Kasano a maisaksaknap ti “pudno a pannakaammo” babaen iti nayimprenta a pagbasaan?

¹⁴ Immadu ti “pudno a pannakaammo” gapu iti adu a manangiwaragawag iti naimbag a damag. Immadu met dayta babaen kadagiti nayimprenta a pagbasaan. Idi Hulio 1879, impablaak dagiti Estudiante ti Biblia ti damo a ruar daytoy a magasin, a napauluan idi iti Zion’s Watch Tower and Herald of Christ’s Presence. Babaen iti maysa a komersial a pagimprentaan, nayimprenta ti 6,000 a kopia iti Ingles. Ni Charles Taze Russell nga agtawen idi iti 27 ti napili nga editor, ket lima a nataengan nga Estudiante ti Biblia ti nagserbi kas regular a mannurat para iti dayta a magasin. Maipabpablaak itan ti Pagwanawanan iti 195 a lenguahe. Dayta ti kasaknapan ti pannakaiwarasna a magasin iti intero a lubong, a 42,182,000 a kopia iti tunggal ruar. Sumarsaruno iti dayta ti kaduana a magasin nga Agriingkayo! a maiwarwaras iti 41,042,000 iti 84 a lenguahe. Kanayonanna, agarup 100 a milion a libro ken Biblia ti mayim-imprenta iti tinawen.

15. Kasano a masupsuportaran ti panagimprentatayo?

¹⁵ Masupsuportaran daytoy a naindaklan a trabaho babaen kadagiti boluntario a donasion. (Basaen ti Mateo 10:8.) Pagsidsiddaawan dayta dagiti agim-imprenta a kompania a makaammo iti kangina ti makina a pagimprenta, papel, tinta, ken dadduma pay a material. Maysa a kabsat a nadutokan kas paragatang iti kasapulan dagiti pagimprentaan ti Bethel ti nagkuna: “Kasla saan a mamati dagiti negosiante a bumisbisita kadagiti pagimprentaantayo a boluntario a donasion laeng ti mangsupsuportar iti hi-tech ken napartak ti produksionna a pasilidadtayo. Masdaawda met ta naubing pay ken nararagsak dagiti agtrabtrabaho iti Bethel.”

TI PANNAKAAMMO ITI DIOS PUNNUENNANTO TI DAGA

16. Ania ti panggep ti pannakaisaknap ti “pudno a pannakaammo”?

¹⁶ Immadu ti “pudno a pannakaammo” ta pagayatan ti Dios a “maisalakan koma dagiti amin a kita ti tattao ken dumtengda iti umiso a pannakaammo iti kinapudno.” (1 Tim. 2:3, 4) Kayat ni Jehova a maammuan dagiti tattao ti kinapudno tapno makapagdayawda kenkuana iti umiso a pamay-an ket awatenda ti bendisionna. Babaen ti panangisaknap ni Jehova iti “pudno a pannakaammo,” inummongna ti matalek a natda a buklen dagiti napulotan a Kristiano. Um-ummongenna met ti “maysa a dakkel a bunggoy” manipud iti “amin a nasion ken kadagiti tribu ken kadagiti ili ken kadagiti pagsasao,” nga addaan namnama nga agbiag nga agnanayon ditoy daga.​—Apoc. 7:9.

17. Ania ti ipamatmat ti panagsaknap ti pudno a panagdayaw?

¹⁷ Ti panagsaknap ti pudno a panagdayaw iti napalabas a 130 a tawen ipamatmatna a ti Dios ken ti dinutokanna nga Ari, ni Jesu-Kristo, ket talaga a supsuportaranda dagiti adipen ni Jehova ditoy daga babaen ti panangidalan, panangsalaknib, panangorganisar, ken panangisuroda kadakuada. Ipamatmat ti irarang-ayda a sigurado a matungpal dagiti kari ni Jehova iti masanguanan. “Ti daga sigurado a mapnonto iti pannakaammo ken Jehova kas iti dandanum abbonganda ti mismo a baybay.” (Isa. 11:9) Anian nga aglaplapusanan a bendision ti sagrapento ti sangatauan!

[Footnotes]

[Ladawan iti panid 6]

Napakumbaba dagiti immuna nga Estudiante ti Biblia ken sipapasnek a tinarigagayanda nga aramiden ti pagayatan ti Dios

[Ladawan iti panid 7]

Napateg ken Jehova ti panagreggetmo para iti pannakaisaknap ti “pudno a pannakaammo” iti Dios