Ti Kuna ti Biblia Maipapan iti Biag ken Ipapatay

Iti salaysay ti libro ti Biblia a Genesis maipapan iti panamarsua, kinuna ti Dios iti umuna a lalaki a ni Adan: “Iti tunggal kayo iti minuyongan mabalinmo ti agpennek a mangan. Ngem no maipapan iti kayo ti pannakaammo iti naimbag ken dakes dika mangan manipud iti dayta, ta iti aldaw a manganka manipud iti dayta mataykanto.” (Genesis 2:16, 17) Nalawag nga ipakita dayta a no nagtulnog ni Adan iti Dios, saan koma a natay no di ket nagtultuloy a nagbiag iti hardin ti Eden.

Makapaladingit ta imbes a pilien ni Adan ti agtulnog ken agbiag nga agnanayon, sinukirna ti Dios ket kinnanna ti maiparit a bunga nga inyawat ti asawana a ni Eva. (Genesis 3:1-6) Mapaspasarantayo pay la ita dagiti epekto ti panagsukirda. Inlawlawag ni apostol Pablo: “Babaen iti maysa a tao simrek ti basol iti lubong ken ti ipapatay babaen iti basol, ket iti kasta ti ipapatay nagsaknap iti amin a tattao agsipud ta nagbasolda amin.” (Roma 5:12) Ni Adan ti natukoy ditoy a “maysa a tao.” Ngem ania ti basol a naibaga ditoy ken apay a nagresulta iti ipapatay?

Basol ti inaramid ni Adan—ti sipapakinakem a panangsukirna iti linteg ti Dios. (1 Juan 3:4) Ken ipapatay ti dusa dayta a basol kas iti imbaga ti Dios ken Adan. No nagtalinaed a natulnog ni Adan—ken ti agbalin a kaputotanna—iti bilin ti Dios, saanda koma a naaddaan iti basol ken naramanan ti ipapatay. Saan a pinarsua ti Dios ti tao tapno matay no di ket tapno agbiag nga agnanayon.

Nalawag a ti ipapatay ket “nagsaknap iti amin a tattao,” kas kinuna ti Biblia. Ngem adda kadi paset ti bagitayo nga agtultuloy nga agbiag no mataytayo? Adu ti sumungbat iti wen. Mamatida nga adda paset ti bagitayo—a maaw-awagan iti kararua—nga immortal. Ngem kasla panangibaga daytoy a nagulbod ti Dios ken Adan. Kasano a kasta? No adda paset ti bagitayo nga agtultuloy nga agbiag iti sabali a lubong no mataytayo, saan ngarud nga ipapatay ti dusa ti basol, kas kinuna ti Dios. Kuna ti Biblia: ‘Di mabalin nga agulbod ti Dios.’ (Hebreo 6:18) Ti agpayso, ni Satanas ti nagulbod idi imbagana ken Eva: “Sigurado a saankayto a matay.”—Genesis 3:4.

Ti saludsod ita ket, No ulbod ti sursuro nga immortal ti kararua, ania ngarud ti talaga a mapasamak no matay ti maysa a tao?

LAWLAWAGAN TI BIBLIA TI BAMBANAG

Kuna ti salaysay ti Genesis maipapan iti panamarsua: “Ni Jehova a Dios binukelna ti tao manipud tapok a naggapu iti daga ket impuyotna kadagiti abut ti agongna ti anges ti biag, ket ti tao nagbalin a kararua a sibibiag.” Ti sasao a “kararua a sibibiag” ket naipatarus manipud iti Hebreo a sao a ne’phesh,a a ti literal a kaipapananna ket “agang-anges a parsua.”—Genesis 2:7.

Nalawag ngarud nga ibaga ti Biblia a saan a naparsua ti tao nga addaan iti immortal a kararua. Imbes ketdi, amintayo ket “sibibiag a kararua.” Isu nga uray no agbirokka iti Biblia, awan masarakam a nakausaran ti sasao nga “immortal a kararua.”

Gapu ta saan nga ibaga ti Biblia nga addaantayo iti immortal a kararua, apay ngarud a sabali ti isursuro ti adu a relihion? Ti sungbat isublinatayo iti nagkauna nga Egipto.

NAGWARAS TI PAGANO A SURSURO

Kinuna ni Herodotus—a Griego a historiador a nagbiag 2,500 a tawenen ti napalabas—a dagiti Egipcio ti “immuna a nangisuro nga immortal ti kararua.” Pinampanunot met dagiti taga-Babilonia dayta a posibilidad. Idi nasakup ni Alexander the Great ti Middle East idi 332 B.C.E., insursuro dagiti Griego a pilosopo dayta a kapanunotan ket dagus a nagwaras iti Imperio ti Grecia.

Idi umuna a siglo C.E., insuro ti dua a nalatak a Judio a sekta, dagiti Essene ken Fariseo, nga agtultuloy nga agbiag ti kararua ti natay. Kuna ti The Jewish Encyclopedia: “Nakadanon kadagiti Judio ti sursuro nga immortal ti kararua gapu iti impluensia ti Griego a sursuro ken kangrunaanna iti pilosopia ni Plato.” Imbaga met ti umuna a siglo a Judio a historiador a ni Josephus a dayta a pannursuro ket saan a naggapu iti Nasantuan a Kasuratan no di ket iti “pammati dagiti annak ti Grecia,” nga imbilangna kas koleksion dagiti mannurat iti parparbo nga estoria.

Idi nagsaknapen ti impluensia ti kultura dagiti Griego, inawat metten dagiti agkunkuna a Kristiano daytoy a sursuro dagiti pagano nga agdaydayaw iti didiosen. Kuna ti historiador a ni Jona Lendering a “gapu iti teoria ni Plato a ti kararua ket dati nga aggigian iti nasaysayaat a lugar ngem adda itan iti dakes a lubong, nalaklakan a paglaoken ti pilosopia ni Plato ken ti Kristianidad.” Gapuna, inawat ti “Kristiano” a relihion ti pagano a sursuro nga immortal ti kararua ken nagbalinen a kangrunaan a paset ti patpatienda.

“TI KINAPUDNO WAYAWAYAANNAKAYTO”

Idi umuna a siglo, impakdaar ni apostol Pablo: “Ti naipaltiing a sasao kunaenna a silalawag a kadagiti maud-udi a periodo ti tiempo umikayto ti sumagmamano manipud iti pammati, nga ipangagda dagiti makayaw-awan a naipaltiing a sasao ken sursuro dagiti sairo.” (1 Timoteo 4:1) Agpayso la unay dagita a sasao! Ti doktrina nga immortal a kararua ket maysa a pagarigan ti “sursuro dagiti sairo.” Saan a supsuportaran dayta ti Biblia ken nagtaud kadagiti nagkauna a pagano a relihion ken pilosopia.

Makaparagsak ta kinuna ni Jesus: “Maammuanyonto ti kinapudno, ket ti kinapudno wayawayaannakayto.” (Juan 8:32) No maammuantayo ti kinapudno nga adda iti Biblia, mawayawayaantayo kadagiti mangibabain iti Dios a pannursuro ken kostumbre ti adu a relihion ita. Maysa pay, mawayawayaantayo kadagiti arigna mangkawar a tradision ken ulbod a patpatien maipapan iti ipapatay.—Kitaem ti kahon nga “Ayan Dagiti Natay?”

Saan nga inranta ti Namarsua nga agbiag ti tao ditoy daga iti 70 wenno 80 a tawen laeng sada agyan iti agnanayon idiay langit wenno iti sabali a lubong. Ti orihinal a panggepna ket agbiagda nga agnanayon ditoy daga kas natulnog nga annakna. Ebkas dayta ti ayat ti Dios kadagiti tattao ken awan ti makalapped iti dayta. (Malakias 3:6) Kas iti imbaga ti napaltiingan a salmista, makapagtalektayo a “dagiti nalinteg tagikuaendanto ti daga, ket agtaengdanto nga agnanayon iti dayta.”—Salmo 37:29.