Panagbiag a Sioman

​—Maysa a panagsaludsod iti direktor ti Stepfamily Foundation

Ni Mrs. Jeannette Lofas, direktor iti Stepfamily Foundation ken kadua nga autor iti Living in Step, inadalna ti naisangsangayan a pakarigatan iti agsioman a pamilia. Ti sumaganad a panagsaludsod kenkuana ti kameng a mannurat ti Agriingkayo! ibagana no kasano a dagitoy ti sibaballigi a masaranget.

S. Mrs. Lofas, apay a narigat ti agbalin nga agsioman a naganak?

S. Masansan ti agsioman a naganak mangrugi babaen iti sarsarita laeng a limmitem a mata ket makagun-odto iti pudpudno a nalitem a mata. Kaaduan nga agsioman a naganak inanamaenda ti mabigbig a kas ti pudno a naganak. Kaaduanna, saanda a mabigbig. Mapuotanda man wenno saan, ngangngani kanayon a padasenda a panekneken ti bagbagida. Masansan a ti sioman nga anak dida awaten daytoy a panangakem ta mariknada a saanda a nasungdo iti pimmusay a naganakda. Ti pudno a naganak awanen ti lugarna. Iti damo ti agsioman a naganak makagun-od iti isusungbat. Saan a kanayon a kasta, ‘No inay-ayatnak, ay-ayatem dagiti annakko.’

S. Apay a masansan a nauyong dagiti sioman nga annak?

S. Pudno a narigat iti maysa nga anak ti aglasat iti diborsio. Ti ubing maladingitan a pimmanaw ni Nanang wenno ni Tatang ti saan unay a mangikankano kenkuana. Masansan dagiti annak iyallatiwda dagitoy a ladingitda iti agsioman a naganak. Daytoy maawagan pannakaipuera. Gapuna dagiti agsioman a nagannak ti nalaka laeng nga agbalin a pagibuntonan kadagitoy a panagladingit. Ket kellaat, a ti ubing ti basta naadayo kadakayo.

S. Kasano a matulongam ti ubing a makapagballigi kadagitoy a “pagladingitan”?

S. Umuna, agpada a dagiti nagannak ken annak masapul a bigbigenda a ti kasta a rikrikna ket gagangay a paset iti panagug-ugali, wenno padron iti kababalin, iti agsioman a pamilia. No pabasolem ti ubing wenno ti agsioman a naganak imbes a ti panagrikrikna, mabalin a maaddaanka iti nakaro a pannakariribuk. Dagiti annak masapul a maawatanda nga iti damo gagangay laeng ti maldaang ken ti makapungtot ken maupay. Masansan, ti basta panangtulong iti ubing a mangbigbig no apay a kasta ti riknana ken ti pannakipagrikna kenkuana ket dakkel a tulong. Ti pudno a naganak masapul nga ipanamnamana iti ubing a kanayonto a maaddaan iti naisangsangayan a saad ket iti kasta di agamak a ti agsioman a naganak ti mangagaw iti ‘saad ken lugarna.’

S. Pudno kadi a madisiplina ti agsioman a naganak ti sioman nga anak?

S. Wen, babaen ti panangipasdek kadagiti ‘paglintegan iti balay’ manipud pay laeng iti damo. Ti ayat kaipapananna ti panangipaay kadagiti ubbing ti pagbeddengan ket di palubosan ida nga agbalin a pilio. Ti disiplina ken ayat masapul a natimbeng, iti uneg man wenno ruar ti panagsioman. Ngem iti panagbiag a sioman, masansan a narigat a marikna ti ayat. Awan ti relasion iti dara ken ti historia, gapuna ti agsioman a naganak ti mabalin a nalabes ti panagtignayna, wenno ti sioman nga anak mabalin a guraenna ti disiplina manipud iti “ganggannaet.” Ti agsioman nga ama masapul nga ipasdekna ti autoridadna babaen ti panangiturongna imbes a panagmandarna.

S. Ania ti mangpataud kadagiti nakaro a parikut maipapan iti panangdusa?

S. No ti ama ken ina saanda nga agtunos iti sanguanan dagiti ubbing. Ti kadaksan a banag iti ubing isu ti panagsuppiat iti dua a nataengan a mainaig iti biagna. Ti ubing awanen ti mabalin a pagturonganna. No ti agsioman a pamilia awanan ti ‘pagalagadan,’ dayta ket makadangran. Napateg nga agsarita dagiti nagannak a pribado, ket pagnumuanda, no ania dagiti pagalagadan iti pagtaengan ken dagiti banagna no dagitoy ti masalungasing. Kalpasanna masapul a pagbalinenda a nalawag daytoy iti ubing. Maysa nga agsioman nga ama ti nagkuna a kastoy: “Nagsayaat no kunaen ti ina, ‘Daytoy ti asawak, ti agsioman nga amam. Agkaduakami a mangpadakkel kenka.’”

S. Kasano kapateg ti relasion ti agasawa?

S. Daytoy ti kangrunaan a relasion, ket masapul a nabileg; ta no saan saan nga agkurri ti dadduma. Masapul ti panangibangonyo iti awaganmi ti bileg ti agasawa. Daytoy pataudenna ti nagkaykaysa a pamilia. No awan dayta, saankay laeng a mangipaay kadagiti ubbing ti naglalaok a mensahe no di ket mangipaaykay pay ti sanat iti nagbaetanyo a dua. Rummuarkayo nga agkadua. Tagiragsakenyo a dua dagiti ubbing, a saan laeng nga ipabaklay iti maysa a naganak.

S. Makatulong kadi dagiti napapateg a bambanag iti relihion?

S. Wen, dakkel ti maitulongda. Bangonennakayo kadagiti babassit a pagbiddutan ti maysa ken maysa. Kas pangarigan, maysa nga asawa a lalaki iti naminsan di umiso a pinaboranna ti pudno nga anakna. Nagsentir ti asawana. Itan, isu kadi ti makisuppiat iti bassit laeng a banag, a dinan ibturan ti rigat ti napasamak? Pudno, isut’ nagbiddut. Ngem ania ngay? Napasamaken. Sadino ngaruden ti pagturongantayo? Ti narelihiusuan a panangipategna nakatulong agsipud ta pinanunotna: ‘Ania koma ti pagayatan ti Dios? Ti panangpasayaat ti pamilia. Gapuna ania ti kasapulan nga aramidentayon tapno mapasamak dayta? Babaen ti sipapasnek a panangpadas a mangsurot iti pagayatan ti Dios, mapagballigitayo ti kasasaad.’