Agimtuod dagiti Agtutubo . . .

Kasano Kapateg ti Langa?

‘Diak kayat daytoy iti bagik,’ insennaay ti 16-años a ni Maria. ‘Pagarupek a saanak a napintas’

KUNAM dika kayat ti langam? Bueno, sumagmamano kadatayo​—no addaman​—ti interamente a mapnek iti pisikal a langatayo. Saan a kas ken ni Narcissus, a nagayat iti ladawanna iti libtong ti danum, dadduma kadatayo ti ngangngani maupay no makitatayo ti ladawantayo iti sarming.

Nangnangruna a pudno daytoy no dumakdakkelkayo, nalabit sipapanunotkayo iti kinaagtutuboyo. ‘Diak pagay-ayatan ti bagik,’ insennaay ti 16-años a ni Maria. ‘Pagarupek a saanak a napintas.’ Ti sangapulo ket tallo ti tawenna a ni Bob addaan iti kasta met laeng a panagsimron: ‘Diak kayat ti buokko, ti ikekebkebna iti likudak.’

Siempre, gaganay laeng ti panagtarigagay nga agbalin a napintas. Ket ti panangikagumaan a mangaywan iti personal a langa nasayaat. Nupay kasta, ti kadi pannakaseknan maipapan iti langayo mangrugin a mangringbaw iti panagpampanunotyo? Dikay kadi kayat ti bagiyo gapu iti langayo? No kasta, imtuodenyo ti bagiyo met laeng, Kasano a nainkalintegan dagiti reklamok? Masilsiloanak laeng kadi iti maulit-ulit a panagtarigagay iti nasaysayaat a kasasaad?

Nasaysayaat a Kasasaad

Wen, para kadagiti adu, ti biag ket kasla awan-patpatinggana nga alad a ti nasaysayaat a kasasaad ti adda iti bangir a sikigan. Nakitayon dagiti kakasta. Ti gagangay a naginangay a babai a pagarupenna nga isut’ nakuttong ket uray nabnabsogen kaan a kaan. Ti makaay-ayo a nabukel ti bagina a babai a mangipagarup nga isut’ nalukmeg ket dina kayat ti mangan uray matayen iti bisin. Wenno dagidiay kas ken ni Annie, a napartak ti idadakkelna ngem kadagiti kaeskuelana. Maragsakan kadi iti nataengan nga itsurana? Lagipenna: “Dakdakkelak ngem ti isuamin. Mababainak. Pudno nga addaanak iti nagbassitan a gayyem ket masansan nga apalak.”

Gapuna, dagiti pagpapintas, alikamen, ken dagiti arwaten umaduda. Umadu ken rumang-ay dagiti plastic surgeons. Ket agpeggad ti salun-at ken kinaragsak, dagiti agtutubo marurodda iti saanen a mabalbaliwan. Adda kadi aniaman a pamay-an a mangikkat iti daytoy kankanayon a di pannakapnek? Wen! Ngem ti sekreto isu ti kaadda iti umiso a panangmatmat iti langayo. Kasano a maaramidyo dayta? Rugiantayo babaen ti panangpadas a mangawat no apay, a kasta ti panagriknayo.

Nabibileg nga Impluensia

Addada adu a puersa a makaimpluensia iti panangmatmattayo ken rikriknatayo maipapan iti langatayo. Maysa kadagita nga impluensia ti agtaud iti uneg. Ti Biblia awaganna dayta a kas “tarigagay nga inuubingan.” (2 Timoteo 2:22) Dagitoy a tarigagay iparangarangda ti bagbagida iti adu a pamay-an, ket ti maysa kadagita isut’ nalabes a pannakaseknan iti langatayo.

Makapainteres, nupay kasta, ti propesor iti sikiatria a ni Richard M. Sarles ipakitana a dagidiay a tarigagay ti masansan a mataraonan: “Ti kinabarito/kinabalasitang ket panawen ti panagbalbaliw isu a pakaaramidan ti kangrunaan a panagbalbaliw ti bagi. . . . Tapno sarangten ti saan a kinapintas ti baro ken agbalbaliw a bagi, kaaduan a bumarito/bumalasitang ti agpannuray iti kinatalged dagiti kapatadanda.” Iti sabali a pannao, no dagiti gagayyemtayo dida madlaw no kasano kadakkel ti agongtayo, mabalin a lipatentayon dayta. Ngem no madlaw dagiti kapatadanda, madlawtayo met dayta.

Ti sabali pay a makapilit nga impluensia isu ti nasikap a sistema a maawagan pagiwarnak. Manipud iti kinaubing nga agtultuloy, ti TV, dagiti liblibro, ken dagiti sine isuronatayo a ti “naimbag” a tattao napintasda ken dagiti “dakes” a tattao naalasda, ti maysa a tema a kankanayon a maiwaragawag iti pagiwarnak. Daytoy ti mangpakaro iti panagannayas dagiti tattao a ‘mangmatmat kadagiti bambanag sigun iti langada,’ tapno tuladen dagiti tattao sigun iti langada.​—2 Corinto 10:7.

Ngarud ipapati ti pagiwarnak a no saanka a napustura, makaay-ayo, natadol ti pingpingna, awan piglatna nga imnas, wenno maysa a nabaneg a “pilyo,” mabalin nga aglemmengkan iti maysa a lugar​—wenno dikan pampanunoten ti agbalin a nalatak, naballigi, wenno naragsak. Siempre, nalabit madlawyo ti pamay-an ti pagiwarnak a maipaay iti makuna a: naan-anay a kinamaag. Nupay kasta, ti kaaduan nga epekto ti pagiwarnak isu ti nakaro a kinamanagpanunot. Sisisikap wenno direkta, ti kinapintas ti pagalagadan wenno madaydayaw iti tunggal pagturongan! Ti makaawis a langa lakuenna ti isuamin a banag manipud iti bangbanglo agingga kadagiti chain saw. Kas banagna, adu a tattao ti gumatang saan laeng a kadagiti produkto no di ket dagiti natiritir a kapanunotan nga aglanglanga a kas ti isuamin a banag a kasapulan.

Panangparmek ti Pannakaawis iti ‘Napintas a Tattao’

Di pagduaduaan, ngarud, ti pannakaawis iti ‘napipintas a tattao’ akaranna dagiti adu. Ti biag agbalin a di agpatpatingga nga uso a dieta, nalabor a kosmetiko, ken nangingina a pannakataripato. Ti Biblia, nupay kasta, kunaenna: “Ket dikay palubosan ti lubong a mangpilit kadakayo nga umabuloy kenkuana.” (Roma 12:2, Phillips) Panunotenyo: Sino ti nangparnuay iti kapanunotan a masapul a kasta ti langayo tapno agbalinkayo a nalatak, naballigi, wenno naragsak? Saan kadi a dagiti managpataud ken managipakaammo nga agganansia kadagiti kakasta a panangallilaw? Apay a palubosanyo ti kapanunotanyo a mamolde babaen kadakuada? Ket no ti panangipababa iti langayo ket nagtaud kadagiti gagayyem, siasino ti makasapul kadagiti “gagayyem” a kakasta?

Ti Biblia mamalakad pay kadakayo nga ‘agpanunotkayo a sipapakumbaba.’ (Roma 12:3) Dayta mabalin a kaipapananna ti saan a panangapal kadagiti propaganda​—manipud man kadagiti gagayyem wenno pagiwarnak​—a mangpataud ti di pannakapnek ti bagi met laeng. Saan kadi a sumagmamano laeng a tattao ti aglanglanga a kasla supermodels? “Ti imnas mangallilaw,” kuna ti Biblia. (Proverbio 31:30, Byington) Gapuna uray pay dagiti tattao a natangdanan gapu iti langada ti addaan laeng iti apagkanito a kinatan-ok​—sakbay a dagitoy ti maikkaten a maipaay iti kabbaro a rupa. Kasta met, dagiti pakaskasdaawan ti mabalin a maaramid iti rupa ken iti bagi babaen iti makeup, lawag, ken ti mahika iti pannakailadawan. Dadduma ti mabalin a masdaaw no makitada a mismo ti pagay-ayatda a nalatak a tao nga awan ti tulong ti narikut a sistema ti pagpapintasna!

Ti sabali pay a punto a panunoten ket: Saan kadi a kaaduan a gagayyemyo ti gagangay laeng ti langada? Dadduma kadakuada ti mabalin a kadagiti dadduma a pagalagadan mabalin pay a maibilangda a saan a napintas. Ket dagiti met ngay dadakkelyo? Ti kadi siasinoman kadakuada mabalin a mausar a maipaay iti akkub ti maysa a magasin iti kawes? Mabalin a saan. Ngem dayta kadi balbaliwanna ti riknayo kadakuada? Kinapudnona, apaman nga inapresiaryo ida gapu iti kinataoda ket saan a gapu iti langada, mabalin a mammano a panunotenyo ti langada.

Kamaudiananna, saan kadi a pudno a kas maysa a dumakdakkel nga agtutubo, agbaliwbaliw ti langayo? Dagiti tin-edyer agmataenganda iti nadumaduma a kapartak. Gapuna no pandekkayo wenno nakataytayagkayo, wenno saan a nalinis ti kudilyo, aganuskayo. Ti panawen ti mabalin a mangaywan iti dadduma kadagitoy a pakapilawan.

Ti panangmatmat kadagita a bambanag a sipapakumbaba ti mangilisi kadakayo iti pannakaupay a mangpadas a makipada iti di gagangay a ladawan kadagiti iskrin ken kadagiti napipintas a magasin wenno ti panangaramid kadagiti di kasapulan a panangipadis iti bagiyo kadagiti dadduma nga agtutubo. Addaankayo iti galad a mangringbaw iti aniaman a pisikal a pagkurangan​—arapaap wenno pudpudno. Nupay kasta, adda pay maysa a napateg a banag nga usigenyo.

Ti Kapanunotan ti Dios Maipapan iti Banag

Nadlawyo kadin no kasano a nagbassitan ti panangdakamat ti Biblia maipapan iti panaglanglanga dagiti tattao? Apay a di naibaga kadatayo no ania ti langa da Abraham, Maria​—wenno uray ni Jesus? Nalawag, saan nga imbilang ti Dios dayta a napateg.

Kinapudnona, naminsan dina inawat a maipaay iti saad nga ari ti agtutubo a lalaki a managan Eliab, a nalawag a nagsayaatan ti pisikal a langana! Inlawlawag ni Jehova ken mammadto a Samuel: “Dika kitaen ti langa ken ti kangato ti kinatayagna. . . . Ta ni Jehova saan a kumita a kas iti ikikita ti tao, ta ti tao kitaenna ti akinruar a panagparang; ngem ni Jehova kitaenna ti puso.” (1 Samuel 16:6, 7) Imbes ketdi pinili ti Dios ti maysa nga agtutubo a managan David.

Umiso unay, ngarud, ti Biblia paregtaennatayo a mangisentro iti atensiontayo, saan nga iti arkos iti ruar, no di ket “ti tao a makin-uneg iti puso.” (1 Pedro 3:3, 4) Siempre, daytoy dina kaipapanan a liwayantayon ti makinruar a langatayo. Paregtaennatayo ti Biblia a mangtaginayon iti nangato a pagalagadan iti panagkawkawes ken panagay-ayos. (Idiligyo iti 1 Timoteo 2:9.) Kaskasdi, no dadduma ti makinruar a langa ti mabalin a mangupay bassit kadatayo. Ngem anian a pannakaliwliwa ti pannakaammo nga iti Dios, Daydiay a mangipateg, matmatanna saan a ti langa ti napateg a banag! “Kitaenna ti adda iti puso.” Saan kadi ngarud a nainsiriban ti sumardeng nga agdandanag iti kasta unay iti langayo no di ket agtrabaho a mangpasayaat iti pusoyo iti sanguananna?

[Ladawan iti panid 14]

Ti saanyo a pagay-ayatan iti bagiyo met laeng ti mabalin nga apalan dagiti dadduma

[Ladawan iti panid 15]

Addaankayo kadagiti galad a mangringbaw iti aniaman a pisikal a pagkurangan