Panangmatmat ti Biblia

Adda Aya Namunganayan ti Dios?

TI MANAGDUADUA a lalaki a Pranses, a sititibker a nakatakder iti sango ti balayna, ti nangmatmat iti maysa a Saksi ni Jehova a direkta iti mata ket kinunana: “No maibagam kaniak no sadino ti nagtaudan ti Dios, umimdengak kenka.” Di nakapungtot, ti Saksi simmungbat: “Dadduma a nainkalintegan a tattao ti nakagteng iti isu met laeng a konklusion a kas ti maika-18-siglo a pilosopo a Pranses a ni Voltaire, isu a nagkuna: ‘No awan Dios, nasken ti panangimbento kenkuana.’ Napanunotyo kadin no apay a ti maysa nga intelihente a tao a kas ken Voltaire ti mangisao iti kasta?”

Ti lalaki inaminna a saanna laeng a dinawat ti Saksi a sumrek. Ti Saksi binukelna ti panagrasonna a maitunos iti sumaganad a punto.

Agbalintay a Nainkalintegan

Kas ken Voltaire, adu a tattao ti mamati a ti biag ken ti uniberso addaan namunganay. Tapno makapataud kadagiti bambanag a makitatayo, daytoy a namunganay masapul nga addaan kadagiti pannakabalin ken kualidad, kas iti bileg, abilidad a mangorganisar, naarte a paggustuan, ayat, ken sirib. Apay? Agsipud ta dagiti bambanag a makita iti uniberso, nangnangruna ti planetatayo a Daga, iparangarangna dagitoy a kualidad. Itan, dagitoy saanda a kababalin dagiti bambanag, no di ket dagiti persona. Gapuna agtungpaltayo iti kapanunotan a Natan-ok a Persona​—ti Dios.

“Nainkalintegan dayta,” kuna ti di mamati a Pranses, “ngem sadino ti nagtaudan ti Dios?”

Awan ti Nagtaudanna

Naipasango kadatayo dagiti makita a bambanag a ti namaterialan nga uniberso ken dagiti adu a nadumaduma a porma ti biag ditoy daga. Sadino ti nagtaudanda? Dadduma a sientista, nupay saan nga amin, kunaenda a dagiti porma ti biag timmaudda laeng gapu iti pannakaiparna. Ngem dagiti nagduduma a teoria dagiti sientista ti kankanayon a mangipagarup iti kaadda ti maysa a banag, aniaman ti pangawagda iti dayta. Kunaenda, ken siuumiso, a ti banag ket maysa a porma iti bileg wenno enerhia. Maibatay iti dayta, mariknada a ti namaterialan nga uniberso ti mabalin a timmaud a naiparna. Ngem saanda nga ilawlawag no kasano ti panangrugi dagiti kasasaad. Kankanayon nga adda banag nga immun-unan a timmaud a saanda a mailawlawag no sadino ti nagtaudanna.

Gapuna dagiti ateista pagarupenda ti kaadda iti banag, ket dagiti manamati iti Dios pagarupenda ti kaadda iti maysa a persona. Gapu kadagiti amin a gagangay a linlinteg, ti kinaumiso ti matematika, ti organisasion, ken kinasirib a mapaliiw iti daga ken iti isuamin nga uniberso, dagiti Saksi ni Jehova makitada nga ad-adda a nainkalintegan ti mangikuna a ti Immuna a Namumngnay ket maysa a Persona imbes a maysa a banag, maysa nga intelihente a Namarsua imbes a bulsek a puersa. Iti pagarup ti ateista nga ‘Idi punganay adda banag,’ kaykayatda ti immuna a sasao ti Biblia nga “Idi punganay ti Dios.”​—Genesis 1:1.

“Ammok a mabalin nga adawem ti Biblia,” kuna ti agim-imtuod a Pranses.

Ti kinapudno a ta dagiti Saksi ni Jehova masarakanda ti panangmatmat ti Biblia maipapan kadagiti kangrunaan a kinapudno a nainkalintegan ken maitunos kadagiti makita a kinapudno. Usigenta ti sumagmamano a banag.

Ti Banag Saan nga Agtaud iti Awan. Awan ti sientista a makapataud iti banag manipud iti awan. Ti tao mabalinna laeng a balbaliwan wenno bangonen dagiti addan a materiales. Kasta met, awan ti addaan panunot a mangisingasing a ti maysa a napataud a banag ti basta timmaud laeng a bukodna. Ti Biblia sawenna ti mapaneknekan a mismo a kinapudno: “Ta amin a balay adda nangbangon.” Ngarud intuloyna a buyogen ti nainkalintegan a pangserra: “Ngem ti nangbangon kadagiti isuamin a bambanag isu ti Dios.” (Hebreo 3:4) Ti panangbigbig a ti maysa a balay kasapulanna ti maysa nga arkitekto ken mangbangon ken, kasta met, kunaen a ti nakarikrikut nga atomo, molekula, wenno selula timmaud iti awan ket saan a nainkalintegan manipud iti panangmatmat iti Biblia. Nainkalintegan ti panangimtuod ti Biblia: “Mapatganto aya a ti banag nga inaramidna kunaenna koma iti daydiay nangaramid kenkuana: ‘Isu saannak nga inaramid’?”​—Isaias 29:16.

Ti Biag Agtaud iti Biag. Nupay dadduma a tattao agtultuloy a patienda a ti biag ti basta timmaud a bukodna manipud kadagiti awan biagna a bambanag, makitatayto pay laeng dagiti paktoria a mangbalbaliw kadagiti napunno iti kemikal a trak tapno pagbalinen dayta a sibibiag a selula. No basta timmaud a bukodna ti biag, apay a ti tao dina mabalin nga uliten dayta? Gapu ta dagiti kinapudno ipakitada a dagiti naammuanen a sibibiag a bambanag nagtaudda kadagiti addan a sibibiag a bambanag. Ti Biblia bigbigenna a ti kaunaan nga Immuna a Namunganay ket maysa a sibibiag s Persona, a kunkunana: “Manipud pay ket iti kinaagnanayon agingga iti kinaagnanayon sika ti Dios.” “Ta adda kenka ti ubbog ti biag.”​—Salmo 90:2; 36:9.

Banag Maysa a Porma iti Enerhia. Ti Biblia naan-anay a maitunos iti napaneknekanen a sientipiko a kinapudno a ti banag ket maysa a porma iti enerhia. Naammuan ti tao no kasano ti panangpataud iti bileg manipud banag iti bomba atomikana ken kadagiti estasionna iti nuklear a bileg. Ipakita ti Biblia a ti Dios ti gubuayan iti bileg a naurnong iti namaterialan nga uniberso. Mabasatayo: “Itangadyo dagiti matayo idiay ngato ket kitaenyo [dagiti kameng iti sistema solar, bitbituen, galaksi]. Asino ti namarsua kadagitoy? Isu Daydiay a babaen iti panangbilang isu iruarna dagiti buybuyotda. . . . Gapu iti kinadakkel iti kinamaingelna, ken agsipud ta napigsa iti pannakabalin, awan ti agkurang uray no maysa.” (Isaias 40:26) “Inaramidna ti daga babaen ti pannakabalinna.”​—Jeremias 10:12.

Ti Uniberso Pammaneknek iti Panggep. Iti kapadasan ti tao, ti urnos pulos a saan nga agtaud manipud iti riribuk. Ngarud, nainkalintegan a patien a ti urnos a makita iti daga, agraman dagiti panniempona ken dagiti siklo a nasken kadagiti mulmula, an-animal, ken ti biag ti tao, saan a timmaud babaen iti pannakaiparna? Imbes ketdi, saan kadi a dagitoy a bambanag paneknekanda ti disenio ken panggep? Kunaen ti Biblia: “Ta kastoy ti kuna ni Jehova, a Namarsua kadagiti langlangit, ti pudno a Dios, a Nangbukel ken Nangaramid iti daga, Isu a nangpasingked kenkuana, ken isu pinarsuana a saan nga ongaong, a binukelna tapno isu ti pagyanan.”​—Isaias 45:18.

Nakaay-ayat a Panggep Maipaay iti Daga

Ti managduadua a Pranses inyebkasna: “Naparsua wenno saan, kasla agparang a ti daga agpatingganto a saan a matagitauan.”

Kasla nainkalintegan dagiti pagam-amkanna. Gapuna ti panagpili ita ket adda iti nagbaetan iti makaupay a di panamati ken ti nainkalintegan a panangbigbig iti Mannangted-Biag, a ti naisurat a Saona itukonna ti namnama iti panagbiag nga agnanayon ditoy daga iti sangaglobo a paraiso. (Mateo 6:10; Salmo 37:9, 11, 29) Sigurado ti kasta a namnama napateg nga usigen.

[Ladawan iti panid 17]

“No Awan ti Dios, nasken ti mangimbento kenkuana.”​—Pranses a pilosopo a ni Voltaire