Ti “Speedway Riding” Isut’ Biagko
NAPILIAK a makisalisal ken Ivan Mauger, ti sangalubongan a kampeon iti “speedway motorbike,” iti pangsubokan a panagsalisal idiay Ipswich, Queensland, idiay Australia. Iti dayta a rabii napuspusek ti pagtugawan. Iti isuamin nga stadium mariknam ti panagragsak. Daytoy ket maysa a naindaklan a rabii para kadagiti adu a tattao—siak, ti banuar ti ilida, ti makisalisal iti pagay-ayat unay ti lubong!
Bayat ti panagabaymi ken ni Ivan iti pagpatinggaan ti salisal, nga agung-ungor dagiti motormi, dagiti manangsuportar ti naital-o kadagiti tugtugawda a manginanama. Naipangaton dagiti senial a naibangen ket nagpataraykamin! Iti panagsalisalmi nga agsarsaruno, maparsiakanmi ti tapuk ti bunggoy bayat ti panagsikkomi. Pulgada laeng ti paginnaddaywanmi bayat ti panagpataraymi agingga iti pagpatinggaan.
Kalpasan ti dua a salisal nagtablakami. Adda ti kasta unay a panagdanag bayat ti maikatlo ken maudi a salisal. Bayat a sumrekkami iti maudi a nalinteg a panagsubli, a kasta unay ti ungor dagiti motormi, umatipukpok ti tapuk, timmakder dagiti agbuybuya, a dagiti riawda ti nanglapunosen iti ungor dagiti motor. Naarimbangawen ti bunggoy bayat ti maudi a panagrikosmi . . .
Ngem kasano a nakagtengak iti dayta a kangato iti speedway riding? Nanipud iti kinaubingko ken nagtultuloy, dayta ti paset iti biagko. Nalawag dayta, ta ni tatang interesado unay iti panagsalisal iti kaaduan ti panagbiagna. Ti kasapaan a malagipko isu ti buya a ti intero a pamiliami ti adda iti gimong ti speedway iti linawas idiay Exhibition Grounds idiay Brisbane, Australia.
Gapuna, kas maysa nga ubing, napataudko ti panagayat iti panaglugan iti motor, ket aglugluganakon idi kabaelakon. Idi agtawenak iti 15, aglugluganakon iti daan a bisekleta ni tatangko iti aglawlaw ti aniaman a nalawa a lugar a saan a ti kalsada, ta ubingak pay unay a maaddaan iti lisiensia. No ad-adda ti panagluganko, kumarkaro met ti panagayatko iti motorsiklo.
Pannakagtengko iti Mecca ti “Speedway Riding”
Idi a nalpaskon ti pormal a panagadalko, inkeddengko ti panangsurotko iti addang ni tatangko iti tay-ak ti kinamekaniko. Ngangngani malpaskon ti panagsanayko idi a maysa a nasinged a gayyem ti nakikadua kaniak iti panangpadas iti speedway riding. Nanipud idin, ti intero a panagbiagko ti naisentron kadagiti bisekleta.
Pagpannakkelko ti aldaw a nabaelakon ti gimmatang ti damo a bisekletak iti speedway. Itan, babaen ti tulong ni tatangko, rinugiakon ti panangibagayko iti bisekletak a maipaay a pakisalisal. Idi 1965 rinugiak ti karerak a pannakisalisal idiay Exhibition Grounds ti Brisbane. Siempre, masapul a mangrugiak iti baba, ngem di nagbayag nagbalinakon a mabigbigbig, ket di nagbayag karkaritekon dagiti nalalaing a managbisekleta ket mangab-abakak kadagiti adu a salisal.
Nagsayaat ti naaramidak iti damo a panagluganko, ket ti kangitingitanna isut’ panangabakko iti Warana Festival Trophy. Idi agngudo ti tiempo, naawisak a mapan iti ballasiw taaw ket makisalisal a maipaay iti Halifax Speedway idiay Yorkshire, Inglatera. Inawatko ti tukon a buyogen ti ragsak, ta ti Inglatera isu ti mecca ti speedway a panagsasalisal. Amin dagiti nalalaing iti lubong nakisalisaldan idiay Inglatera ken kadagiti kontinente.
Balligi iti British League
Mairaman kadagiti sumagmamano a sabsabali a mannakisalisal nga Australiano, pimmanawak a mapan Inglatera idi agngudo iti 1966 a maipaay iti Ingles a panagsasalisal idi 1967. Iti daytoyen, naragpatkon ti dua kadagiti pagay-ayatko unay a kalat—maysaakon a propesional a mannakisalisal, ket makisalsalisalak a maibusor kadagiti nalalaing nga Europeo ken dagiti kampeon iti lubong.
Itan nakisalisalak idiay British League ket naaddaanak ti gundaway a makisalisal iti Apollo Cup a maibusor kadagiti naglalaok a nalalaing a mannakisalisal iti motorsiklo. Iti damo a pannakisalisalko iti daytoy a salisal, nasaplitak kadagiti mekanikal a parikut, a nadadael ti bisekletak. Gapuna binulodko ti bisekleta ti kaduak nga Australiano. Iti panagap-apurak, ken ti pannakaikawak iti diak nakairuaman a motor, naisiasiak iti pagrikosan ket nagtarusak iti tengnga ti tay-ak iti maymaysa a dalig, a ti makinsango a dalig ti naipangato! Daytoy ti nangpakatawa iti bunggoy ngem awan ti puntosko. Nupay kasta, uray pay babaen iti dayta binulod a motor, di nagbayag nakasubliakon iti pagrikosan ket nakagun-odak iti nasayaat nga score.
Idi nagsubliakon idiay Australia, bayat ti pannakitulagko a kaduak dagiti dadduma a mannakisalisal iti pangrugian ti 1968, nasabetko ni Suzette, maysa nga agtutubo a babai a nangapektar iti kasta unay iti panagbiagko iti adu a pamay-an. Isut’ naiduma iti gagangay a tipo ti babai a basta agpaspasiar laeng kadagiti paglakuan iti bisekleta—naiduma ti panagsasaona ken panagkawkawesna. Di nagbayag a naammuak no apay—dagiti dadakkelna ket Saksi ni Jehova, nupay no isu dina pay inawat ti pammatida. Daytoy ti damo a pannakasabetko iti maysa nga adda pannakaammona maipapan kadagiti Saksi.
Agingga iti daytoy a tiempo, awan ti interesko iti aniaman a relihion. Mamatiak nga amin dagitoy interesadoda iti panagsapul, ket dagus a kunaek “Basura!” iti asinoman nga agkuna a relihiuso. Dagiti dadakkelko, nupay naimbagda a tattao, saanda a relihiuso, gapuna pulos a diak makimismisa idi dumakdakkelak. Idi agtawenakon iti 21 intukon ni nanangko nga igatangannak ti Biblia kas regalo, ngem imbagak kenkuana a saan—okupadoak unay iti karerak ti speedway tapno panunotek ti relihion!
Intultuloyko ti kasta unay a panagsanayko, ket di nagbayag nagapitak kadagiti dadakkel a panangab-abak. Addaakon iti nagsayaatan a kasasaad a maipaay iti masanguanan a programa. Kalpasanna naaddaanak ti dakkel a pannakisalisal isu a nadeskribir iti pangrugian daytoy nga estoria. Siasino ti nangabak? Ti kailian a banuar inabakna ti kampeon! Di pagsiddaawan a nakaragragsak ti bunggoy.
Kalpasan dayta, napiliak a mangibagi iti Queensland iti maysa a pangsubokan a panagsalisal a maibusor kadagiti British Lions. Dagitoy ti nangdominar kadagiti dadduma a panagsasalisal iti intero nga Australia. Nangabakak iti aniaman a rinugiak a salisal. Dagiti Ingles saandan nga isu ti kangatuan. Ditoy nariknak ti damo a panangiguyod ti nasionalismo. Kalpasanna napiliak a makisalisal a maipaay iti Australia iti umadani a salisal ti Inglatera ken Australia.
Dimteng ti Didigra
Isu idi iti daytoy a tiempo ti panangasawak ken ni Suzette. Adda sadiay a maipaay iti dakkel a salisal a maibusor iti Inglatera. Idi sumangpetkami idiay track, mariknami ti panagdanag. Kasta unay ti nasionalismo. Dagiti Aussies kontra Pommies (Australiano kontra Briton). Ti laeng kayatmi isu ti pannakisalisal ket addakami sadiay tapno mangabak. Naiparisak iti nasinged a gayyem a kontra ti dua nga Ingles a mannakisalisal.
Ni Kev, ti parehak, ti damo a rimmuar, ket siak ken ti Ingles a mannakisalisal ti agsarsaruno a nakaas-asideg. Kalpasanna ti ingles a mannakisalisal sinerraanna ti kaduak. Isut’ linabsak. Nakitanak, pinadasnak a pasardengen, nakaparpartak a sinerraannak—ket nagbanggakami. Nabanggaak met idin ngem saan a kas ti kakaro daytoy. Daytoy nga aksidenti ti dandani nangguped ti biagko. Naipanak a dagus iti ospital a nabuong ti bangabangak, nasugatan ti batok, ken natukkol ti dorik.
Naibaga ken Suzette nga agnaed iti ospital, ta di mainanama a malasatak ti rabii. Diak nakapuot agingga iti sumagmamano nga aldaw kalpasanna. Agingga ita diak pay maawatan no ania ti napasamak kaniak iti umuna a lawas idiay ospital, malaksid ti maysa a banag—nagkararagak iti Dios a dinak palubosan a matay! Pulos a diak pinampanunot unay ti Dios idi, ngem gapu ti kasta unay a kasapulan inaramidko dayta idi.
Ti Laeng Kadi “Speedway Riding” ti Napateg iti Biag?
Ti katugangak mariknana a ti inkapilitan a panagtaengko iti pagtaengan ket nasayaat a tiempo iti pannakasabetko kadagiti Saksi ni Jehova, gapuna nagsurat iti mangidadaulo a manangaywan iti kongregasion iti sangakaarrubaanmi, a nangkalikagum iti maysa a mangsarungkar kaniak.
Maysa a Saksi a pagassawaan ti nangsarungkar kadakami, ket immanamongak a maaddaan iti panagadal iti Biblia babaen iti maysa a kondision—a mabalinko nga isardeng ti panagadal iti aniaman a tiempo a kayatko. Maysa a rason nga immanamongak nga agadal a ta aburidoak. Ken kayatko met a paneknekan a dagiti Saksi ket kas met kadagiti dadduma a relihion—kayatda laeng ti kuarta. Nupay kasta, kalpasan ti dua a panagadal, mangrugin a makitak nga adda naiduma ditoy. Ti Biblia nangrugin nga agbalin a napateg kaniak, ket makitak a ti ibagbagada addaan kinapudno. Awan ti panangdakamatda ti pananggun-od ti kuarta kadakami.
Bayat ti panaglabas dagiti bulbulan, pimmigsaakon ket magagaranakon nga agsubli iti pannakisalisal. Dayta ti biagko, ket kayatko ti mangrugi manen iti pannakisalisal iti kabiitan a panawen. Adda dua a kangrunaan a rasonko: Umuna, ti pagiwarnak ken dadduma a gagayyem ti nangikkaten kaniak; maikadua, masapul a paneknekak iti bagik ken kadagiti dadduma a nalaingak pay met laeng a mannakisalisal a kas idi sakbay ti ngangngani pannakatayko nga aksidente.
Kinapudnona, daras a naimbaganak ta sisasaganaakon a maipaay iti 1969-70 a pannakisalisal. Iti pakasdaawan ti tunggal maysa, nagballigi ti panagsublik iti speedway riding.
Masapul ti Panagpilik
Kalpasanna, immakarkami iti sabali a lugar, ket ti maysa nga agtutubo a pagassawaan intuloyda ti pannakiadal kaniak iti Biblia. Gapuna, ti pannakisalisal ken ti Biblia dagiti kangrunaan a paginteresak, a ti pannakisalisal pay laeng ti kangrunaan. Kalpasanna main-inot a mangrugin a makitak ti pagdumaan dagiti Saksi ken dagiti kakaduak. Mangrugin a mailasin dagiti bambanag. Kankanayon nga ammok ti imoralidad ken ti kinalulok dagiti assawa a lallaki ken babbai iti pagsasalisalan, ngem diak pulos nagaburiduan dayta idi. Mamatiak a dayta ti kayatda, ngem diak itugot ti asawak iti aniaman a parties wenno ar-aramidda.
Kalpasan ti pannakakitak iti panangmatmat ni Jehova iti imoralidad ken ti panangdangranna kadagiti dadduma, kagurakon ti ammok a mapaspasamak, uray pay no diak nairaman iti dayta. Ti imoralidad, ti panangilunod, panagsapata, ken ti panagtabbaaw nangrugin a mangpaamak kaniak. Ti kinaawan ti panagraem iti autoridad ken kadagiti sabsabali madlawen a naimbag bayat ti pannakaammok kadagiti prinsipio ti Biblia.
Iti daytoy a tiempo, naaddaanak iti nagsayaatan a tukon a makisalisal idiay America agraman ti panagsublik idiay Inglatera. Ammok a masapul a magtengko ti arapaapko a maysa kadagiti kalalaingan a sangapulo a mannakisalisal iti lubong. Ngem kankanayon a dakes ti mapaspasamak. Ket diak mabalin ti makikadua kadagiti lallaki iti pagsasalisalan a kas idin. Ti makariro a grupo dagiti sasao ti kankanayon a malaglagipko: ‘Addanto aldaw a masapul ti panangaramidko ti panagpili!’
Nalagipko ti naudi a pannakisalisalko ta dagiti kasasaad ti nangipaay ti panangaramidko iti napateg a pangngeddeng. Adda dakes a napasamak idi kanito a simrekak iti pagsasalisalan iti dayta a rabii. Ti panagsapata ken panangilunod ti pangabakanda kaniak. Ti opisial a mangilukat iti rabii addaan ti manugang a makisalisal iti dayta a rabii ket ti nalawag a panangidumdumana ti mamagrurod kadagiti amin a mannakisalisal. Ti maudi a lapped isu idi imbagana a diak kualipikado iti pay laeng pangrugian ti salisal nupay no nalawag a ti sabali a mannakisalisal ti nangpugsat iti senial a pangrugian.
Nagawidak a naan-anay a naupay iti dayta a rabii ket nabigbigko a diakon makapagserbi iti dua nga apo—ti speedway ken ni Jehova. “Agikkatakon iti speedway,” kinunak iti di mamati a Suzette. Ket pudno nga inaramidko dayta, idin ken kalpasanna! Nupay adda adu a panagkedked manipud iti pamiliak a mismo, inlakok ti bisekletak ken riding gear. Pagarupen dagiti dadduma a gagayyemko a nagbalinakon a relihiuso a panatiko.
Ti Rag-o ti Panagserbi iti Maymaysa nga Apo
Itan, iti damdamo unay, napankamin idiay Kingdom Hall. Dagiti pannakitulagko iti pannakisalisal ti nanglapped kadakami idi. Ti panangawat ken ti kinabara a napadasanmi iti umuna a pannakigimong iti Domingo ti dikamto malipatan. Nakasaysayaat ti rikna, ket nabigbigko a saanakon nga adipen ti speedway. Diakon padpadasen a pagserbian ti dua nga apo. Mabalinkon nga awaten ti awis nga agatender kadagiti amin a Nakristianuan a gimgimong. Ket magagaranakon a mangibaga kadagiti sabsabali ti nakaskasdaaw a namnama nga ipapaay ti bersikulo ti Biblia a kas ti Apocalipsis 21:4: “Ket ti [Dios] punasennanto ti amin a lulua kadagiti matada, ket awanton ni patay, ket awanto metten ti sasaibbek, wenno sangsangit, wenno rigrigat. Ta dagidi immuna a bambanag napalabasdan.”
Ti asawak ken siak nabautisarankami a naggiddan idiay Brisbane idi 1970. Kalpasan dayta, nagserbikami idiay Papua New Guinea iti sumagmamano a tiempo, a tumultulong iti pannakaisaknap ti naimbag a damag iti dakkel ti pakasapulan. Itan nakasublikamin ditoy Australia, a nabendisionankami kadagiti tallo nga annak a lallaki. Babaen iti tulong ti Sao ti Dios, ti Biblia, padpadakkelenmi ida, saan nga iti panagbalin a panatiko iti speedway, no di tapno agbalin a paspasurot ni Kristo, managayat iti kinapudno, ken managdaydayaw ni Jehova.—Kas insalaysay ni Les Bentzen.
[Blurb iti panid 16]
Iti panagap-apurak, simiasiak iti pagrikosan ket nagturongak iti tengnga babaen iti maymaysa a dalig!
[Blurb iti panid 17]
Iti pagsasalisalan, nakaro ti nasionalismo