Nagun-odak ti Wayawayak—Idiay Pagbaludan!
LIMMANG-ABAK iti presko nga angin a kasla naiduma manipud iti angin iti dayta a pagbaludan a kapampanawko pay laeng. Kasla imposible a patien . . . Nawayawayaanak met laengen! Nawayawayaan a mangpanaw iti Pranses a pagbaludan iti Villeneuve-sur-Lot. Siwayawaya nga agawid iti nakaiyanakak a daga, ti España.
Simrekak iti pagbaludan iti edad a 23 ket rimmuarak idi agtawenak iti 28, idi 1976.
Bayat ti iyaadayok iti pagbaludan, ti makaay-ayo a pannakarikna iti nagun-odak a wayawaya nagbalin nga ad-adda pay a nadlaw. Maminsan pay timmaliawak tapno matmatak iti mabayag dagidiay a manglapped a pader. Maysa a kapanunotan ti nangringbaw iti isipko—bayat ti kaaddak iti pagbaludan naibanagkon ti pannakawayawayak!
Bayat dagiti tawtawen iti pannakaibaludko, naibaludak kadagiti lima a nagduduma a pakadisiplinaan nga institusion. Ngem kasano a nasarakak ti bagik kadagiti pagbaludan a Pranses? Pudno a saan a gapu iti natan-ok a panggep. Maysaak a delingkuente. Ti nakurapay a kinaubing iti maysa a nasinasina a pagtaengan ken ti agsusupadi a relihiuso nga edukasion ti nagserbi a nangmolde iti rebelioso ken mannakiringgor a personalidadko. Pudno a diak mapagtunos ti maysa a naayat a Dios iti maysa a mangtutuok kadagiti parparsuana iti di maid-iddep nga apuy. Nagbalinak a parikut nga ubing. Naikkatak manipud kadagiti lima a nagduduma nga eskuelaan primaria.
Naiyanakak idiay Barcelona, dimmakelak iti maysa a narungsot nga aglawlaw. Idi agtawenak iti innem, nagsina dagiti dadakkelko, ket naikabilak iti poder ni tatangko. Nupay kasta, dinak inikkan iti natibker a pannakaiturong a kasapulak, ket kamaudiananna, gapu iti rebelioso ken saan a natalged a kasasaadko, inkabilnak iti maysa a repormatorio.
Diak maliklikan ti nasaem a sakit ti nakem a mariknak a maibusor ken tatangko. Mariknak a nabaybay-anak. Ket uray saanen a sawen, pimmanawak iti repormatorio a saan a nabalbaliwan.
Pranses a Legion wenno Español a Pagbaludan?
Namindua a naarestoak gapu iti gagangay a kriminal a basol. Kalpasan dayta, naigamerak iti panagipuslit ket masapul nga agkamangak idiay Francia. Ti edadko idi ket 20 años. Tiniliwnak ti Pranses a gendarmerie (polis), a nangipaay kaniak iti panagpili—ti pannakikadua iti French Foreign Legion wenno maiyawatak iti polis nga Español. Pinilik ti Legion.
Ti tallo a tawen a panagserbi iti Legion saan a nakaipaay iti aniaman a pagsayaatan iti personalidadko. Kalpasan ti panagturposko iti umuna a namilitaran a kampania, naikkanak iti tallo a bulan a bakasion. Bayat daytoy a panawen, nakikaduaak iti maysa a grupo dagiti padak a legionnaires a napan iti pagraragsakan. Tapno umanay dagiti panggastosmi ken masuportaran ti Bohemio ken panagragragsak a pamay-an ti panagbiag, masapul nga agtakawkami. Nalaingak iti dayta a “trabaho.” Sumagmamano a bulan kalpasanna inarestodakami dagiti polis.
Napabasolak iti sumagmamano a basbasol, a mairaman kadakuada isu ti panangpalsipikar iti dokumento ken, ti kakaruan kadagiti amin, ti naarmasan a panangloob ken panangkidnap. Iti daytoy a tiempo ti tarigagayko iti wayawaya ken panagwaywayas ti nagbayadak iti kasta unay—maysa a sentensia a panagbalud iti walo a tawen! Naipanak iti namilitaran a paset iti pagbaludan ti Les Baumettes, Marseilles, iti abagatan iti Francia. Sadiay natudinganak a mangidasar iti taraon kadagiti balud manipud iti tunggal selda, 63 a selda amin. Masapul a dalusak dagiti selda ken ti pasilio.
Nakaskasdaaw a Panagsabet
Maysa nga aldaw agiwarwarasak iti taraon iti maysa a selda idi a ti kumuykuyog nga opisial impamatmatna: “Dagitoy ket Saksida.” Iti dayta a kanito diak makita ida, ta dagiti taraon ti maiyawat a sipapartak iti maysa nga abut iti tunggal ruangan ti selda. Nupay kasta, ti damo a panunotko ket, ‘No dagitoy ket saksi iti maysa a kita iti krimen, kasano nga addada iti pagbaludan?’ Siempre, dagitoy dagiti Saksi ni Jehova ket agkedkedda gapu iti konsiensia a makipaset iti militaria.
Sumagmamano nga aldaw kalpasanna, bayat agdaldalusak iti seldada, ti kaduak nga agdaldalus nakasarak iti maysa a libro a Pranses nga addaan iti asul nga akkub. Dagiti Saksi naiyakarda kadagiti dadduma a selda, ket adda nakaibati iti dayta. Intedna kaniak, ket indulinko kadagiti alikamenko. Kalpasanna, bayat iti maysa kadagidiay a makapaaburido, ken makapasikor nga al-aldaw, rinugiak a binasa dayta. Dayta ti Ti Kinapudno a Mangiturong iti Biag nga Awan Inggana. Iti kagudua iti maikadua a kapitulo, mariroakon. Kaskasdi, sakbay ti panangidissok, inukagko pay ti sumagmamano a pinanid. Ti ladawan iti panid 95 ti nangawis iti atensionko: “1914,” “Kaputotan,” “Panungpalan.” Nasair ti riknak ket binasak ti intero a kapitulo.
Kamaudiananna, napanak iti libraria, a sadiay ammok a makasarakak ti Saksi. Iti panagturongko iti maysa kadakuada, kinalikagumak, “Ipakitam kaniak iti Bibliayo daytoy maipapan iti 1914.” Ti Saksi, a nasdaaw bassit, ti nangibaga kaniak: “Umuna, basaem pay daytoy sabali a libro, ket masarakamto a mismo ti sungbat.” Inyawatna kaniak ti libro a “Your Will Be Done on Earth.”
Iti sumaganad nga aldaw bayat ti panawen iti panagehersisio, nagimtuodak kadakuada maipapan kadagiti ad-adu pay nga impormasion. Nairugi ti maysa a panagadal iti Biblia—a naaramid iti inaldaw! Awan panagpatpatingga dagiti salsaludsodko: “Ti ngay panagsugal?” “Dayta ramanenna ti kinabuklis ken ti panagtakaw, ket dagidiay saan a Nakristianuan a kababalin” isu ti sungbat. (Colosas 3:5) Ket nagtultuloy a kasta, agsasaruno dagiti saludsod maipapan iti ug-ugali, moral, ken dagiti doktrina. Ti tunggal maysa kadagiti sungbat ti masuportaran babaen iti Biblia.
Mariknak a warwarwarak ti bagik manipud iti pannakarepreppet ken pannakakawar, a kasla aglislisiak manipud iti maysa a molde a mangrumrumek kaniak iti kaaduan iti panagbiagko. Kasla dagiti pader iti pagbaludan awandan iti tuktokko. Dagidiay a kinapudno iti Biblia ti nangilukat iti baro a panangmatmat a maipaay kaniak. Naammuak a ti natauan a sosiedad, “ti sistema dagiti bambanag” nga adda ita, ti masukatanto iti maysa a baro a sosiedad dagiti tattao nga addaan iti panagayat iti linteg ti Dios ken iti kinahustisia. Nagbalbaliw ti personalidadko. Idiay pagbaludan mariknak a siwayawayaak!—Mateo 24:3; 2 Pedro 3:13.
Kampania a Panangasaba iti Tunggal Selda
Ti panangkumberte ket maiparit iti pagbaludan. Ngem, siempre, addaanak iti autoridad a mangiwaras kadagiti taraon iti tunggal selda. Mariknak ti regget a mangiraman kadagiti dadduma iti isu met laeng a rikna iti pannakawayawaya a mapadpadasak. (Juan 8:32) Gapuna agwalwalisak man iti datar wenno agiwarwaras iti taraon, mangiserrekak kadagiti magasin iti sirok dagiti nadadagsen a metal a ruruangan. Mangaramidak pay iti rekord iti tunggal selda tapno malagipko no ania a ruar ti magasin ti naibatik. Dagiti nagsayaatan nga al-aldaw nangrugidan.
Manipud iti dayta a pagbaludan naiyakarak kadagiti sumagmamano a sabsabali pay, agraman ti maysa idiay Paris. Naibaludak sadiay a mapalpaliiw iti sumagmamano a tiempo tapno maikeddeng no kasano ti kapeggadko. Gaput’ inanamaek ti pannakabaliw manen ti pakaibaludak, nagaplikarak a maipan idiay Eysses iti abagatan a laud iti Francia. Naibaga kaniak nga addada Saksi sadiay.
Pudno unay, adda maysa a kabsat a lalaki, ngem bayat ti tallo a tawen a kaaddak iti dayta a pagbaludan, saankam a pulos a nagsabet. Isut’ adda iti maysa a paset a diak mabalin a papanan. Kaskasdi inorganisarko dagiti ar-aramidko iti kasayaatan a kabaelak. Rinugiak ti nagiwaras kadagiti magasin idiay pagbaludan ken nangirugiak iti sumagmamano a panangiyadal iti Biblia. Nabaelak pay ti nangikondukta iti panagadal iti Ti Pagwanawanan kadagiti dua a balud iti tunggal Domingo. Kamaudiananna, addaanakon iti tallo a panangiyadal iti Biblia—maysa iti maysa a lalaki a Pranses, ti sabali maysa nga Español, ken ti maikatlo iti maysa a Moroccan.
Pannakasubok iti Kinatarnaw Idiay Pagbaludan
Iti aniaman a pagbaludan ti espiritu iti panagkaykaysa ket paset iti kababalin iti balud. Addada kanito a ti napalabas a panagbiag, ti rasa ken ti nasionalidad mapukaw, ket tunggal balud mariknana nga isut’ nasingdanan iti maymaysa a ‘sintas’ iti pagraramanan a ‘kadkadua’—ti pagbaludan. Dayta ti kasla maysa a panangrugi a makipaset iti maysa a krimen, a ti maysa ti maibilang a maysa a miembro iti ‘Orden dagiti Balud.’ Daytoy a kadawyan a pagreggetan ti mangpilit kenka a makiraman iti panagderraaw iti pagbaludan—ti panangpuor iti seldam, panangraut, ken ti panagwelga—aniaman ti ikeddeng ti kaaduan. Ngem, itan nagikkatakon iti ‘orden.’ Masapul nga agtalinaedak a neutral ket saan a mairaman kadagiti ar-aramid dagiti dadduma a balud.
Gapu iti neutralidadko, nagsagabaak iti panagibales. Namitlo a namalmaloak, iti naminsan naibukbok ti maysa a timba ti danum iti kamak, ken nakaawatak iti pammutbuteng a mapapatay. Kaskasdi, nasdaawak, ta dayta ti kakaisunan a mainanamak. Dadduma ti nabagsol wenno nakaro ti pannakamalmalona gapu iti panagkedkedda a makiraman iti iyaalsa. Ngem apay a nalakaak laeng a nakalisi? Bayat ti panaglabas ti tiempo, nabigbigko nga addaanak iti manangsalaknib. Kasano a kasta?
Bayat ti pannakaiyakarko idiay Paris a napan idiay pagbaludan iti Eysses, kinasabaak ti sabali a balud iti grupo. Isut’ maysa a balud nga addaan iti dakkel nga impluensia, maysa a mafioso. Rinugianmi ti nagadal iti Biblia. Naawis iti mensahe iti Pagarian ngem saan nga umdas dayta a mamagbalbaliw iti panagbiagna. Saanna nga intuloy ti panagadal. Nupay kasta, isut’ nagbalin a manangisalakanko! No ikeddeng dagiti balud ti mangorganisar iti demonstrasion, isut’ makibiang gapu kaniak, a pakdaaranna ida a baybay-andak laeng. Ngem idin isut’ naiyakar iti sabali a pagbaludan.
Agarup iti daytoy a tiempo sabali manen a derraaw ti naiplano. Inrantada ti mangpuor iti pagbaludan. Inkalikagumko ti pannakaisina tapno maliklikak ti mabalin a maaramid a panagibales. Nalasatak ti siam nga aldaw a naisina a pannakaibalud. Iti maikasangapulo nga aldaw napasamak ti pangkaaduan a pannakariribuk, a nagtungpal iti uram. Naan-anay ti pannakadadael ket kasapulan ti pannakibiang dagiti puersa iti seguridad. Nagasat ta saanak a nadangran.
Ti nangnangruna a naisangsangayan kaniak isu ti kinapudno a nupay mapasamak dagitoy amin, maorganisarko ti kampania ti panangasabak idiay pagbaludan. Nupay no maiparit ti panangkumberte, ti direktor iti pagbaludan sinuportarannak, a kunkunana, “Dagitoy a kapanunotan saanda a dangranan iti siasinoman.” Makisaritaak met kadagiti mapagtalkan a balud iti tunggal paset tapno mangiwarasda kadagiti traks nga immakiniliak. Makapanda kadagiti luglugar a diak mabalin a papanan. Bayadak ti tulongda kadagiti garapon ti instant a kape.
Bautismo ken Pannakawayawaya
Sinarungkarandak dagiti kakabsat iti lokal a Pranses a kongregasion. Kamaudiananna, impamatmatko kadagiti kakabsat ti tarigagayko a mabautisaran. Ngem, kasano nga aramidenmi dayta? Saan a mabalin a maaramid idiay pagbaludan. Palubosandak kadi gapu iti kasta a rason? Ti kapanunotan ket kasla tagtagainep. Naaramid ti maysa nga asamblea sirkito idiay ili ti Rodez, iti asideg unay iti pagbaludan. Situtured a sinangok ti parikut ket kinalikagumak ti pammalubos a tumabuno.
Maisuppadi iti amin a pananginanama, naikkanak iti tallo nga aldaw a bakasion ket kuyogendak laeng dagiti kakabsat manipud iti lokal a kongregasion. Dadduma nga opisiales iti pagbaludan suppiatenda ti pangngeddeng. Mamatida a saanakon nga agsubli. Ngem naited ti pammalubos.
Idi Mayo 18, 1975, insimbolok ti dedikasionko iti Dios babaen iti bautismo. Siwayawayaak met laengen! Siempre, nagsubliak iti pagbaludan—isu a pakasdaawan unay dagidiay a nangsuppiat iti pammalubos kaniak. Kalpasan dayta, naikkanak iti dua pay a pammalubos a tunggal maysa ket agingga iti innem nga aldaw. Inusarko dagidiay nga al-aldaw a mangasaba ken makitipon kadagiti kakabsat. Anian a pannakarikna iti pudno a wayawaya!
Idi Enero 1976, nawayawayaanakon kamaudiananna manipud iti pagbaludan nga addaan iti tallo-tawen a pammakawan gapu iti naimbag nga ugali. Kamaudiananna, binallasiwkon ti beddeng a Pranses-Español. Lima a narikut a tawtawen iti panagbiagko ti nabatik. Idi simmangpetak idiay Barcelona, dagus a nakiumanak iti maysa a kongregasion dagiti Saksi ni Jehova. Anian a pannakawawko iti kadawyan a pamay-an iti panagbiag!
Ti Dalan nga Agturong iti Panagbalbaliw
Itan naasawaanakon. Addaankami iti dua nga agtutubo nga annak a lallaki ken maysa nga anak a babai, ket tagtagiragsakekon ti saanko a sinagrap iti kinaubingko—maysa a nagkaykaysa ken naragsak a pamilia. Mabigbigko a ni Jehova ket nawadwad ti kinamanangngaasina kaniak. Idi nabasak idiay Salmo 103, bersikulo 8 agingga iti 14 nga ‘isu saanna nga isingir kadatayo dagiti basbasoltayo, ti maikari kadatayo, ta kasta la unay ti kinamanangngaasina,’ ngarud maawatak a ti laeng Dios iti ayat ti makabael a mangsukat iti daytoy dakes a sistema dagiti bambanag.
Manipud iti kapadasak, nalawag kaniak a ti pagbaludan awanan iti pannakabalin a mangbalbaliw ken dinto makabalbaliw. Dayta a pannakabalin ti masapul nga agtaud iti makin-uneg a puersa ken pakatignayan a mangtignay iti isip. (Efeso 4:23) Addada nakaad-adu a mangipababa kadagiti bagbagida nga ad-adda pay idiay pagbaludan, ket apaman a mawayawayaanda ngangnganin saanda a mabalbaliwan, iti moral ken iti emosional.
Nakaragragsak, iti kasok dagidiay a di maparmek a pader iti pagbaludan narbekdan mabayag pay sakbay iti pannakawayawayak. Awan ti makalapped ti kinapudno iti Sao ti Dios, ket saan met a mabalin a maibalud. Ammok dayta, ta nagun-odak ti wayawaya bayat iti kaaddak idiay pagbaludan!—Kas insalaysay ni Enrique Barber González.
[Ladawan iti panid 21]
Dati a kriminal a ni Enrique Barber González nga agad-adal iti Biblia a kadua ni baketna ken dagiti annakna