Ti Panangmatmat iti Biblia

Awaten Kadi ti Dios ti Sektariano a Panagdayaw?

ANIA ti mapanunotyo no mangngegyo ti sao a “sekta”? Dagiti grupo dagiti tattao a nakaskasdaaw ti kawkawesda nga agkankanta ken agsalsala kadagiti pagsulian ti kalkalsada? Ti buyot dagiti debotado a nakaruknoy iti sanguanan ti misterioso a guru a ladawan? Dagiti nakaam-amak nga estoria maipapan iti nakidnap wenno naabuso nga annak? Wenno, nalabit, dagiti nakaam-amak a salaysay iti agsasaruno a panangpapatay wenno adu a panagbekkel?

Buyogen iti panagbabawi, masansan nga agparang daytoy a kita iti report, nalabit masansan. Ti resultana ket, kadagiti kaaduan a tattao, ti sao a “sekta” ket nagbalin a kapada iti nakaskasdaaw, saan a gagangay, ken nalabit makadangran. Para kadakuada, amin a relihiuso a grupo a saan a kameng iti makuna a naipasdeken, kangrunaan nga ig-iglesia ket sekta. Nainkalintegan kadi ti kasta a panangmatmat? Ken, napatpateg pay, dayta kadi ti panangmatmat ti Biblia?

Ania ti Maysa a Sekta?

Makapainteres, adu a Judio idi umuna a siglo ti nangala iti kasta a panangmatmat kadagiti paspasurot ni Jesu-Kristo, nangnangruna ken ni apostol Pablo. Gapu iti naregta a panangasabana iti naimbag a damag maipapan ken Jesu-Kristo, dagiti autoridad a Judio inakusarda ni Pablo a kas “maysa a tao a makadangran iti sosiedad ken manggargari iti iyaalsa iti gobierno kadagiti amin a Judio iti intero a mapagnaedan a daga ken indauluanna iti sekta dagiti Nazareno.” (Aramid 24:5) Ti sao a “sekta” ditoy ket naipatarus manipud iti Griego a sao a haiʹre·sis, a kaipapananna “maysa a pili,” kayatna a sawen, “ti pili a kapanunotan a maikontra iti gagangay a maawat a kapanunotan.” Gapuna, ti maysa a “sekta” ket maysa a grupo wenno bagi dagiti tattao a mangpili a sumurot iti maysa a kurso wenno pammati a naiduma manipud iti gagangay a maawat a pammati.

Dagiti relihiuso a papangulo a Judio nasarakanda a ti mensahe nga inkaskasaba ni Pablo ken dagiti padana a Kristiano ket maisuppadi ken makaupay. Gapuna, imbilangda ida a maysa a sekta. Ngem umisoda kadi? Kinapudnona saan, ta no awatentayo dayta a panagpampanunot a nainkalintegan, ngarud mabalin a kunaentayo a ti Kinakristiano nga inkaskasaba ni Jesus a Nazareno ken ni apostol Pablo ket maysa a sekta!

Maisuppadi ketdi, ti Biblia saritaenna “ti sekta dagiti Fariseo” ken ti “sekta dagiti Saduseo.” (Aramid 15:5; 5:17) Apay? Agsipud ta pinilida ti sumurot iti kurso wenno pammati a naiduma iti isursuro ti Biblia. Intudo ni Jesus ti biddutda idi kinunana: “Nakaskasdaaw ti panamagbalinyo nga ubbaw ti bilin ti Dios tapno matungpalyo ti ugaliyo. . . . Nga ikkatenyo ti kapapayan ti sao ti Dios gapu iti ugaliyo.” (Marcos 7:9, 13) Nupay kunaenda a sursurotenda ti naipasdeken, kangrunaan a relihion, dagitoy pormaenda ti sekta kadagidiay nga al-aldaw.

Gapu iti sipipinget a panagtalinaedda kadagiti bukodda a kapanunotan iti naimbag, dagidiay a mangibilang a nalinteg ti bagida met laeng a relihiuso a papangulo dida inawat ni Jesus. Kas banagna, imbaga ni Jesus kadakuada: “Gapuna kunak kadakayo, Ti pagarian ti Dios maikkatto kadakayo ket maitedto iti maysa a nasion a mangpataud kadagiti bungbungana.”—Mateo 21:43.

Sino dagiti Sekta Itatta?

Itatta, ti termino a “sekta” ti siwayawaya nga us-usaren dagiti relihiuso a mannurat, kritiko, ken dagiti dadduma, nga ibarsakda a kasla natukel a pitak iti siasinoman a mangdangran iti relihiuso a kapanunotanda. Ngem dayta kadi ket nasayaat a pakaibatayan iti panangipato? Imbes ketdi, saan aya a nasaysayaat a suroten ti pagalagadan nga impaay ni Jesus ket usigen dagiti “bungada?” Kinunana: “Mailasinyonto ida gapu kadagiti bungbungada.”—Mateo 7:16.

Babaen iti daytoy a pakabigbigan, adu kadagiti grupo ken movimiento a mabasbasatayo ti pudno a maawagan sekta. Imbes a pataudenda “dagiti bungbunga iti espiritu,” nangiparangarangda iti nakaad-adu nga “ar-aramid iti lasag,” nga iramanna ti “pannakiabig, kinarugit, derrep, panagrukbab kadagiti ladladawan, espiritismo,” ken dadduma pay. (Galacia 5:19-24) Adu kadagitoy ti siuumiso a maibilang a kulto, agsipud ta daydayawenda dagiti dadduma a karismatiko a papangulo ken surotenda dagiti sursuroda imbes a ti Sao ti Dios, ti Biblia.

Ngem dagiti ngay makuna a kangrunaan a relihion? Bueno, itantandudoda kadi ti nangato a pagalagadan iti Biblia maipapan kadagiti bambanag a moral, wenno addaanda kadi ti bukodda a kapanunotan maipapan kadakuada? (1 Corinto 6:9, 10) Inay-ayatda kadi ti maysa ken maysa, isu a kinuna ni Jesus a tanda iti pudno nga adalan, wenno maisiasida babaen iti nasionalismo ken politika a mangpapatay iti maysa ken maysa no panawen iti gubat? (Juan 13:35) Itantandudoda kadi ti Biblia a kas ti napaltiingan a Sao ti Dios, kas ti inaramid ni Jesus, wenno ibilbilangda dayta a kas sarsarita ket itandudoda ketdi dagiti natauan a pilosopia ken ti di mangidayaw iti Dios a teoria iti ebolusion? (Juan 17:17) Nalawag a, nupay no addaanda iti “responsabilidad,” dagiti makuna a kangrunaan a relrelihion ket ulbodda a sekta a nakamaskara a kas pudno a Kinakristiano.

Ania Koma ti Aramidenyo

Ti pudno a Kinakristiano ket saan a maysa a sekta, ket saan met a nasinasina. No kamengkayo iti maysa nga iglesia, ngarud tignayennakayo a mangusig a siaannad no ania ti isursuro ti iglesiayo ken no ania dagiti “bungbunga” a patpatauden dagiti miembrona. Dagitoy kadi ti naan-anay a naibatay ken maitunos iti Biblia? Wenno ti kadi iglesiayo pinilina met ti maysa a kurso a naiduma manipud iti isursuro ti Biblia, isu a mamagbalin iti dayta a maysa a sekta. Ti maysa a napasnek a panagadal iti Biblia isu laeng ti pamay-an a panangammo a sigurado dayta.

[Blurb iti panid 27]

Napabasol ni apostol Pablo a “mangidaddulo iti sekta dagiti Nazareno”

[Blurb iti panid 27]

Ti kadi iglesiayo itantandudona ti Biblia a kas Sao ti Dios wenno ibilangna dayta a kas sarsarita ken leyenda?