Makagunggona a Panagkakadua iti Lubong ti An-animal
INSURAT ni Shakespeare, “Ti nakaparsuaan sursuruanna dagiti animal a mangammo kadagiti gagayyemda.” Ket, kinapudnona, nagadu a makagunggona a panagkakadua iti lubong ti an-animal. Maysa kadagitoy ramanenna ti tumatayab nga oxpecker, nga agnanaed idiay Sud Africa.
Ngangngani duapulo a centimetro ti kaatiddogna, daytoy a tumatayab ket naparaburan iti akaba, napuskol a sippitna nga amarilio wenno nalabaga, ababa dagiti saksakana, ken napipigsa dagiti kukona. Daytat’ masansan met a makitkita nga agtutuon iti bukot dagiti dadakkel nga aanupan nga an-animal kas kadagiti hippos ken iti rabaw ti naamo a baka. Apay? Makumikom unay ti oxpecker a mangsirsirarak iti tunggal rengngat ken karenken dagiti kudkudilda nga agsapsapul iti panangparmekna kadagiti makadangran a kuto iti manangsangailina. Ti trabahona, nupay kasta, ket saan a di masupapakan, ta dagitoy a kuto isuda ti kangrunaan a pagtaraon ti oxpecker.
Ti tao ken animal ket agpadpada a magunggonaanda manipud kadagitoy a serbisio ti oxpecker. Kuna ni ornitologo nga Oliver Austin, Jr., a “ti Tao iti Bakir ken dagiti duduoganen a mannalon patgenda unay dagiti [oxpeckers] iti panangpaksiatda kadagiti kuto manipud bakbakada.” Kadagiti Africano a mangnganop, nupay kasta, dagiti oxpecker ket isturboda. Kasano? Panunotenyo ti maysa a mangnganop nga agin-inayad nga umas-asideg iti an-anopanna. Apaman latta ta agtayab a dagusen ti managsiput a bantay—ti tumatayab nga oxpecker! Babaen iti nakaar-ariwawa, mangkibor a panagunina, pagalibtakenen ti oxpecker ti kaduana nga asidegen ti peggedna. Itan agtarayen ti maan-anopan nga animal!
Ti Animal a Sabong ken ti Pasayan
Ti sabali pay a karkarna a relasion isut’ maipapan iti sea anemone ken ti anemone a pasayan. Ti sea anemone ket maysa nga animal nga awan ti tultulangna ken no maminsan madakdakamat kas maysa nga ‘animal a sabong.’ Kadagiti adu a babassit a parsua ken ikan, ti pannakaidenna iti daytoy maysa a napintas a banag iti uneg ti danum kaipapananna ti sigurado nga ipapatay. Tunggal maysa kadagiti gamatna ti addaan makasabidong a siludna, a di mangpagaraw iti biktimana. Itan guyoden ti anemone ti biktimana iti ngiwatna nga adda idiay baba dagiti gamatna.
Ti pasayan nga anemone, nupay kasta, ket saan nga apektado kadagiti makasilud a gamat ket gapu itoy agbiag a sitatalged iti nagbabaetanda. Iti daytoy agbimbinnales a relasion, ti pasayan ti masalakniban manipud kadagiti mangkaan ken makaala ti taraon bayat nga isu ti agpidut kadagiti murkat nga imbati ti anemone. Kas pammales, ti anemone ti kaawatan magunggonaan met manipud iti panagdalus a serbisio ti pasayan nga anemone.
Dagiti Dadduma nga Agkakadua Idiay Baybay
Ti ikan, kas kadagiti tattao, ket maaddaanda met ti impeksion ken sakit. Ngem makapagannad kadi ti ikan tapno agtalinaed a nasalun-at? Wen, pudno dayta, ta dadduma ket nagaramidda iti aliansa iti daydiay maaw-awagan ti managdalus, wenno barbero nga ikan. Daytoy nagbassitan nga animal iti kaunggan ti pagay-ayat a sapsapulen dagiti groupers, dagiti igat, dagiti pagi, ken dagiti pating.
Iladawanyo laengen dagitoy a mangngaan nga aglilinea kadagiti estasion dagiti managdalus idiay uneg ti baybay, nga agur-uray ti batangda. Ti dakkel a pating ti umun-una. Ti managdalus nga ikan ti mangited iti pating iti panagdalus manipud ulo aginggana kadagiti pigarna tapno ikkaten ti aniaman a naimpektaran a pasetna. Kalpasanna dayta ti agpukaw iti uneg ti nakabutbuteng, natadtad ti ngipen a ngiwat ti pating, a mangdaldalus kadagiti agbulbuloken a murkat dagiti taraon, dagiti parasitos, ken fungus. Ti managdalus nga ikan ket agsapul met ti kanenna, babaen kadagiti kakasla dagum a ngipngipenna, aginggana idiay karabukob, kalpasanna rummuar a lumasat kadagiti asang. Kalpasan ti nasayaat a pannakaaramid ti trabaho—pangngaasi ti sumaganad a pasiente!
Kadagiti ad-adda a managbabain a kliente, ti managdalus nga ikan ti naikuna nga agaramid iti maysa a kita ti panagsala, a dayta ti aglangoy a nakasikig a kasla ket tay allukoyenna ti managbabain nga ikan a lukatan ti ngiwatna tapno palubosanna ti managdalus nga ikan nga agtrabaho. Di agbayag aglukaten ti ngiwat ket maaramiden ti serbisio. Magagaran unay dagiti adu nga ikan nga umawat iti serbisio a gapu itoy napalpaliiwda a bumtak no maminsan ti panaglalaban kadagidiay adda nga agur-uray. Iti las-ud ti innem nga oras, maysa a managdalus nga ikan ti makapagserbi iti 300 nga ikan.
Wen, dagita nga ik-ikan ti napaneknekan kas iti panangawag ti Biblia kadakuada a “nainkasigudanda a nagsirib” iti panangaramid kadagiti nausar a serbisioda iti maysa ken maysa. (Proverbio 30:24) Nalabit datayo a tattao ti makaala iti leksion kadakuada ken maadal ti “panangited” a pakagunggonaan dagiti dadduma!—Lucas 6:38.