Naadalko a Medmedan ti Pungtotko

TI BUYA ket pamiliar: maysa nga Europeo a bar kas kadagiti nakaad-adu a sadiay ti pagtartrabahuak kas maysa a tumutokar. Kas iti gagangay, siak ken dagiti gagayyemko ket nalabes panagin-inummi. Diak pay malaglagipen no apay a dadduma kadagiti sukik ti nangkabil kadakami.

Malaglagipko no kasano ti panangrugi ti panaglalaban. Ubingak pay idi ken napigsa ket nadanogko ti maysa kadagiti sukimi iti nakapigpigsa unay nga isut’ natnag iti rabaw ti maysa a lamisaan. Kalpasanna nangalaak ti maysa a tugaw ket immalmalok dayta kadagiti dadduma. Sumagmamano a minutos kalpasanna, awanen ti tattao iti siled​—malaksid ti maysa a di aggargaraw a bagi nga adda iti datar. Nakigtot ken madanagan, nagtarayak idiay balaymi tapno agpakaadaak ken ni baketko, kumbinsido a siakto ti tiliwenda ken mapabasol iti panangpapatay!

Daksanggasat, ta daytoy, ket saan nga isu ti damdamo a ti panagpungtotko ti nangabak kaniak. Ngem tapno maapresiar no apay daytoy, masapul a maawatanyo bassit ti nalikudak. Dimmakelak iti maysa a pamilia dagiti Gitano (Gypsies)​—saan a daydiay managdaliasat, ta ti pamiliak ket kanayon nga agtataeng iti kabukbukodanda a balay. Ni tatang ti masansan a mabarbartek ken agmauyong ti panagimonna gapu ken nanangko. Dagiti narungsot a panagungetna ti gagangayen iti balaymi.

Iti kamaudiananna ti wagas ti panagbiag a nasurotko ti nangisarang met kaniak kadagiti adu a dakes nga impluensia. Nagbiag ni tatangko kas maysa a tumutokar, ket isut’ sinurotko apaman a nagbalinen a walo ti tawenko. Naadalko ti nagtokar iti accordion, ket idi agtawenak ti 13, agparangak kas maysa a soloista wenno kadua dagiti dadduma a tumutokar. Kaipapanan daytoy ti panagtokar kadagiti otel, kadagiti bar, ken kadagiti bodaan, masansan iti agpatpatnag. Di nagbayag naadalko ti aginum iti nalabes ken ti agsigarilio.

Ti Panagasawa ken Panagimon

Awan kadagitoy ti nakatulong kaniak a nangpatanor ti kalmado a personalidad. Uray ti panagasawak ket saan a nangpakalma kaniak. Idi agtawenak iti 19 nangasawaak ti maysa a napintas a balasang a Gitano. Sinurotmi ti kustombre a Gitano, a naaramid ti seremonia babaen iti maysa a kapitan ti tribo, imbes a babaen ti maysa a klero. Malaglagipko pay ti panangalana iti imak ken ti ima ti nobiak ket pinagrinnutapna ida a sitataya dagiti dakulapmi. Kalpasanna pinakbuanna ti inumen a de alkohol ti tunggal dakulap. Masapul nga uminumak iti dakulap ti nobiak ken isu met ti uminum iti dakulapko. Manipud idin imbilangen ti komunidad dagiti Gitano a nakasarkamin a legal, nupay iti kamaudiananna nagkasarkami met laeng iti munisipio tapno mairehistro ti panagasawami.

Di nagbayag kalpasan dayta makitak ti bagik nga addaan ti isu met laeng a narungsot a panagimon kas impamatmat ni tatangko. Kinabkabilko ti ubing pay nga asawak, a no maminsan mamindua iti maysa a lawas! Awan duadua daytoy ti nakagapu iti ad-adda manen a panaginumko ngem idi. Daytoy, ngarud, ti ad-adda a nangpakaro iti panagpungtotko. Naminsan makipagin-inumak idiay balay ni tatangko a kadua dagiti sumagmamano pay a gagayyem a Gitano. Ni manongko ti nangrugi a mangparpardaya ken ni baketko. Iti kinabartekko, nagtarayak idiay balay, innalak ni baketko iti imana ket inguyodko manipud iti katre a sisusuot iti pagturogna iti rabii aginggana idiay pagtaengan ni tatangko. Isut’ pinagsapatak iti sanguanan ti krus a ti kinuna ni manongko maipapan kenkuana ket saan a pudno!

Nupay kasta, uray no isut’ nagsapata iti isuamin, ad-adda a nakaungetak. Nagtarayak idiay balay, nangalaak ti maysa a wasay, ket rinakrakko dagiti tawtawa ti balay. Maysa pay a kabsatko a lalaki ti immay ket pinadpadasnak a lappedan. Isu ti induronko a sipipigsa a gapu itoy isut’ natnag iti agdan ket nablo ti imana.

Ti Panagbalbaliw

Ti narungsot a panagpungpungtotko ket saan a nalaplapdan iti nawatiwat a tiempo aginggana iti pasamak a nadakamatko iti pangrugian, idi impagarupko a nakapatayak ti maysa a tao. Kalpasan ti panagpakadak ken ni baketko, napanak iti maysa a lugar a simbaan ti Romano Katoliko, a sadiay nagparintumengak iti sanguanan ti kangrunaan a ruangan ket, agluluaak, nagkarkararagak iti Dios a maipaay iti pammakawanna. Inkarik a diakto pulos ul-ulitenen dayta! Iti dakkel a pannakabang-arko, nupay kasta, naammuak a daydiay tao ket saan a natay no di ket naariweng laeng.

Nupay kasta, kaskasdi a maladingitanak unay ken kasla awan panginanamaanna. Tallo nga aldaw kamaudiananna ken kaskasdi a mariribukan unay, nagdaliasatak babaen ti tren a mapan agtrabaho. Maysa a baro ti nangrugi a makisarsarita kaniak maipapan iti Pagarian ti Dios, maysa a gobierno a mangsolbarto kadagiti isuamin a parikut a nangsaplit ti sangatauan​—maysa a gobierno a mangparmekto iti daga kadagiti saksakit, ipapatay, ken sennaay! Ti agtutubo a lalaki ket maysa kadagiti Saksi ni Jehova. Yantangay manamatiak iti Dios, sisisingpet a nagdengngegak. Ngem ti ibagbaga ti agtutubo a lalaki kaniak ket kasla saan a nakapappapati. “Sino ti makaaramid amin iti daytoy?” insaludsodko kenkuana. Ti sungbatna, “Aramiden dayta ti Dios a Mannakabalin-amin.”

Daytoy a sungbat ti nangpennek a naan-anay kaniak. Inikkannak met ti maysa a polieto ket inkarina a sumarungkar iti balaymi. Sakbay a makasarungkar, dua a sabali a Saksi ti simmarungkar ken nangiyeg kaniak kadagiti tallo a dadaan a libro, Creation, Reconciliation, ken Riches, amin impablaak ti Watch Tower Society. Idi dimteng met laengen daydiay agtutubo a lalaki a naam-ammok iti tren, rinugianmi a pinagadalan ti libro a “Mapapati Koma ti Dios.”a

Napartak ti irarang-ayko. Iti las-ud ti innem a lawas naawatak manipud panagbasbasak kadagitoy a publikasion a ti relihionko ket awan ti maitukonna kaniak. Napanak iti kumbento ket inkalikagumko nga ikkatendan ti naganko manipud listaan dagiti miembroda.

Ti Ibubusor ti Pamilia

Ngem, nangrugi nga agbalin a nalawag kaniak a masapul met nga agaramidak ti sumagmamano a panagbalbaliw iti personalidadko. Adda am-ammok a maysa a baket idiay lugar a pagtartrabahuak a maysa a Saksi. “Makiramraman met aya dagiti Saksi kadagiti paglinglingayan ken pagbobodaan?” insaludsodko kenkuana. “Wen, makiramramanda,” insungbatna. “Ngem agtignayda iti Nakristianuan a pamay-an.” Insaludsodko kenkuana no aniat’ kaipapanan dayta.

“Saanda nga agbarbartek; saanda nga agririaw wenno agsigarilio.”

Manipud iti daytoy a kanito, saanakon a nangsagsagid manen iti sigarilio. Ket iti maikatlo a bulan iti panagad-adalko iti Biblia, insardengko nga insigida ti makipagtoktokar a kadua dagiti gagayyemko a musiko. Nadlawko a ti kasta a pannakikuykuyog ket lapdanna ti panagrang-ayko.

Kaipapanan dayta ti innak panagsapul ti baro a panggedan a maipaay iti pagbiag. Gapuna nagtrabahoak a kas maysa a mason. Ti baro a trabahok, nupay kasta, ket saanna nga inyeg ti kuarta a masapsapulak kas maysa a tumotokar. Gapuna ni baketko, ni tatangko, dagiti kakabsatko a lallaki​—ngangngani isuamin a makaammo kaniak​—ket bimmusorda kaniak ket pinadpadasdak a piliten nga agsubli iti dati a wagas ti panagbiagko. Babaen ti tulong ni Jehova, naisardengko ti aglablabes a panaginum ti de alkohol ken rinugiak metten a medmedan ti panagpungpungtotko.

Pagarupenyo a maragsakan koma ni baketko kadagiti panagbalbaliwko, ngem saan a kasta. Gapu ta saankon a kabkabilen wenno ririawan, pagarupna no saankon nga ay-ayaten! Kastat’ panagpampanunot ti maysa a babai a Gitano. Kalpasanna umasidegen ti Krismas ket saanak a nagsagana iti aniaman a panangrambak iti dayta. Naadalko manipud iti Biblia a daytoy ket maysa a selebrasion a di inanamongan ti Dios.b Ngem, ni baketko saanna a naaw-awatan ti aniaman kadagitoy. Isut’ makaunget unay a gapu itoy pinanawannak, nga inkuyogna dagiti uppat nga annakmi. Isu ti nakipagian kadagiti dadakkelna, nga isuda ti nangipatulod kaniak iti sumaganad a mensahe: Panawam ti baro a relihionmo wenno dikanton makastrek iti balaymi ket ni baketmo dinton agsubli kenka!

Nagpigsa daytoy a panangparigat kaniak gapu ta inay-ayatko unay ni baketko ken dagiti annakko. Diak kayat ti sumuko, ket iti dua a lawas kamaudiananna nagsubli met laeng ni baketko ken dagiti annakko​—nga awan aniaman a kondision. Di nagbayag kalpasan dayta, innem laeng a bulan kalpasan ti pannakasarakko iti daydiay agtutubo a lalaki, nabautisaranakon kas maysa a saksi ni Jehova.

Ti Panangmedmed iti Panagpungtotko

Nupay maysaakon a nabautisaran a Kristiano, ti panangmedmedko iti panagpungtotko ket saan a nalaka. Nupay kasta, babaen iti panagadal ti Biblia ken ti napasnek a panagkararag, inikkannak ni Jehova iti pammigsa a kasapulan.

Masapul met nga anusak ti ibubusor ni baketko. Masansan katkatawaannak no padpadasek ti agadal ti Biblia. No padpadasek nga iranud kenkuana ti adda a basbasaek, rugianna ti agkanta ti nakapigpigsa tapno malab-awan ti timekko! Idi agangay, nupay kasta, ti nagbalbaliwen a personalidadko ket naaddaan ti epekto kenkuana. Dua a tawen kamaudiananna, isut’ nagbalin metten a nasungdo a managdaydayaw ken ni Jehova.

Nakabaybayagen nanipud idi ngangngani nakapapatayak iti maysa a lalaki iti dayta a bar. Nanipud idin naaddaanakon ti pribilehio nga agserbi kas maysa a panglakayen iti kongregasion dagiti Saksi ni Jehova ken ti pannakakita kadagiti isuamin nga annakko, malaksid iti maysa, nga immawat iti kinapudno. Siak ti makipagtartrabaho a kadua ti maysa a kongregasion dagiti pudno a Kristiano a saanda nga agbuteng kaniak no di ket situtulokda a makipagtrabaho kaniak iti panangasaba.

Wen, aglablabes ti ragsakko a dagiti kinapudno ti Biblia ket nakatulongda kaniak a nangparmek iti narungsot a panagpungpungtotko.​—Yantangay ti nagsurat itoy nga artikulo aggigian iti maysa a pagilian a ti gobierno iparitna ti Kinakristiano, pinilina ti agtalinaed a di mainaganan.

[Dagiti Footnote]

[Blurb iti panid 19]

Idi agtawenak iti 19 inkasarko ti maysa a napintas a balasang a Gitano

[Blurb iti panid 20]

Rinugiak a kinabkabil ti agtutubo a baketko, no maminsan mamindua iti maysa a lawas

[Blurb iti panid 21]

“Saanda nga agbarbartek; saanda nga agririaw wenno agsigsigarilio”