Mangaramidkayo ti Bukodyo a Bulalayaw
NAKAARAMIDKAYON aya ti bukodyo a bulalayaw? Nakaipugsitkayon aya ti danum iti tangatang iti maysa a napudot nga aldaw ket kellaatkayo a naragsakan a maaddaan iti bassit a bulalayaw? No saan pay, awan duadua a nagsardengkayo iti dalanyo idi adda nagkuna, “Kitaenyo! Maysa a bulalayaw!” Dayta a nagpintasan nga arko dagiti kolor ket pulos a di agsarday a mangpasiddaaw kadatayo. Ngem ania a pudpudno ti bulalayaw? Kasano ti pannakapormana?
Addada dagiti tallo a kangrunaan a kasapulan tapno makakitakayo iti bulalayaw—ti init nga adda iti likudanyo ken saan a nangatngato ngem 40 a degrees iti ngatuen ti kasla pagsabetan ti langit ken ti baybay, ken ti arbis iti ngatuen ti uloyo. No nasayaat dagiti kasasaad, pudno a makakitakayo iti dua a bulalayaw—maysa a makin-uneg a nasudsudi ti kolorna ken ti makinruar a kasla nakuskusnaw. Ket mano a kolor ti makitayo? Iti teknikal, addada pito—violeta, indigo, asul, berde, amarilio, kolor kahel, ken nalabaga—nupay dadduma nga eksperto dida ibilang ti indigo. Kaaduan a tattao ti makakita laeng ti uppat wenno lima gapu iti panaglalaok ti kolor.
Ngem ania ti mangaramid kadagiti kolor? Ti arbis ti mangputed iti silnag ti init a pagbalinen dayta a kolor nga agserbi a kas babassit a prisms ken sarming, isu a mangiyallatiw kadagiti nakoloran a lawag iti mata. Tunggal bulalayaw ket naisangsangayan iti tunggal managpaliiw. Apay a kasta? Gapu ta ti nagdumaan ti puesto ti managpaliiw kaipapananna ti naiduma nga anggulo iti nagbaetan ti arbis ken ti silnag ti init. Kasta met, tunggal tao ket matmatmatanna ti nagduduma a grupo dagiti arbis. Gapuna no maawiskayo iti kinapintas ti bulalayaw, makakitkitakayo ti maysa a banag a naidumduma—ti partikular a bulalayawyo.