Rinangtayan ti Japan ti Baybayna
Babaen ti koresponsal ti Agriingkayo! iti Japan
TI PANANGBALLASIW ti Baybay (Inland Sea) ti Seto iti Japan babaen iti lantsa alaenna ti maysa nga oras. Ngem idi Abril 10 idi napan a tawen, ti Rangtay Seto Ohashi ket nalukatan, a namagsilpo iti dua a kangrunaan nga isla ti Japan, ti Honshu ken Shikoku. Ti panagmaneho a bumallasiw iti Baybay alaenna laengen ti kurang a sangapulo a minutos.
Daytoy a pagnam-ayan, nupay kasta, saan a nalaka. Ti buis ket 5,500 yen (agarup $45) ti maminsan nga ilalasat. Ngem dayta ket bassit laeng no idilig iti nagupgop a gatadna: 1,130 bilion yen (8.7 bilion doliar) ken 17 a biag. Kasta met, ti pannakaibangonna kinasapulanna ti agarup sangapulo a tawtawen, wenno siam a milion nga al-aldaw a panagtrabaho ti tao. Adda ngarud ti naimbag a rason ti kasta a nakangingngina a naaramidan.
Maysa pay, ti panagbiahe iti nagbaetan dagiti dua nga isla ket nakarigrigaten gapu iti di mapakpakadaan a panniempo. Idi 1955 maysa a lantsa ti limned, ket 168 a biag ti napukaw. Kasta met, ti rangtay ket maipagarup a bendision iti agrikultural nga isla ti Shikoku itan ta naisilpon iti Honshu, ti kangrunaan nga isla ti Japan. Iti 380 a yen (agarup $3) iti tunggal tao, ti tren ket pudno a maysa a naekonomia a pamay-an a bumallasiw.
Nupay no matuktukoy dayta a kas maymaysa a rangtay, dayta ti aktual a 9.4 kilometro nga agsisilpo a rangtay ken daldalan iti tangatang a bumallasiw kadagiti lima nga isla iti Baybay Seto. Dayta ti buklen dagiti tallo a nakabitin a rangtay, dua a cable-stayed a rangtay, maysa a rangtay a truss, ken dagiti viaducts a mangisilpo kadakuada. Maysa kadagiti nakabitin a rangtay, ti Minami Bisan-Seto Ohashi, isu ti kaatiddogan iti lubong a dua-tukad a nakabitin a rangtay nga agpadpada a mangaw-awit kadagiti luglugan iti riles ken kalsada.
Ni Mr. Tetsuo Yamane iti Honshu-Shikoku Bridge Authority idiay Tokyo nangipaay iti makapainteres a pannakaawat iti pannakaibangonna. Isut’ nagtrabaho iti proyekto a rangtay iti 13 a tawtawen ket isut’ maysa a manangaywan iti pannakaibangon ti pundasion ti rangtay.
“Ti karirigatan kadagiti amin,” inlawlawag ni Mr. Yamane, “isu ti panangisaad ti pundasion iti tukok ti baybay. Babaen ti panangdinamita iti tukok ti baybay binurakmi ti bato iti tukok ket kinalimi ti tukok iti grab dredger. Kalpasanna, dagiti caisson wenno kahon, a kas iti kadakkel ti sangapulo-grado a patakder ket naibangon iti paraangan ti pier, naiguyod a naipan iti lugar a pagibangonan, ket naipalned iti danum. Pinunnomi kadagiti batbato dagiti caisson ken binukbukanmi ida iti namasa a semento, nga us-usarenmi ti kabbaro a napartuat a balsa ti planta ti namasa a semento a maawagan Century.”
Dagiti trabahador masapul ti panagtrabahoda iti karirigatan a kasasaad. “Dagiti pundasion ket naisaadda iti nakaun-uneg iti danum, agarup 50 metros iti tukok,” intuloy a kinuna ni Mr. Yamane. “Malaksid iti dayta, ti atab iti aglawlaw ti lugar a pagibangonan ket nakapegpegges, nga adda kapartakna a lima a knots. Dayta ket katupag ti panagtrabaho iti 250-kilometros iti tunggal oras nga angin. Dagiti abut ken dagiti naipalned a caisson ket masapul a masukimat bayat a natalinaay ti atab. Ngem awan pay laeng ti nalawag a panagkita iti danum. Iti 10 wenno 20 a metros a kaadda iti uneg ti danum, ngangngani awan a pulos ti makitam. Babaen kadagiti silaw a naitugot iti uneg ti danum tapno makita dagiti luglugar a makasapul ti pannakasukimat, nangalakami kadagiti ladawan ken videos manipud iti kaadayo a 50 centimetros.”
Agsipud ta ti rangtay ket adda iti Seto-Inland Sea National Park, ti intero a pannakaibagay ti rangtay iti buya iti aglawlaw ket masapul a mausig met. Ti motif “ti intero a landscaping ket maysa a minuyongan a Hapones nga addaan ti naurnos a batbato a pagbatayan,” kinuna ni Propesor Toshiaki Ohta, isu a nagtrabaho a nangdisenio iti rangtay.
Ti sabali pay a kita ti panagtunos ket naibanag met. Idi napalabas a Marso ti Usok Seikan iti uneg ti baybay ket nalukatan, a mangisilpo iti Hokkaido, ti makin-amianan unay nga isla ti Japan, iti Honshu. Itan, babaen ti pannakalukat ti Rangtay Seto Ohashi, ti maudi a kawing iti panamagkaykaysa kadagiti uppat a kangrunaan nga isla ti Japan, ti Hokkaido, Honshu, Shikoku, ken Kyushu, ket naibanagen. Iti kasta natungpalen ti nabayagen nga ar-arapaapen dagiti tattao a Hapones.