Kasapulanen Aya ni Johnny ti Kompiuter?
Aniat’ paset ti kompiuter iti edukasion dagiti annakyo?
Kasano kasayaat dayta a mannursuro?
TI NANANG ni Johnny sipapasnek nga umim-imdeng iti mannursurona. Ti mannursuro imbagana kenkuana a ni Johnny ket saan a nalaing idiay eskuelaan.
“Bueno,” inimtuod ti ina, “aniat’ maisingasingmo?”
“Napanunotmon aya ti kompiuter iti pagtaengan?” kuna ti mannursuro.
Dagiti adbertismen a mangiladawan kadagiti buya a kas ti nadeskribir iti ngato adut’ naaramidanda a mangpapati kadagiti madanagan a nagannak a tapno maipasigurado iti umiso nga edukasion—ken ti masanguanan a pagtrabahuan—dagiti annakda, masapul a kitaenda a dagiti annakda masursuroda ti isuamin a masapul a maammuanda maipapan iti kompiuter. Kasta met, dagiti kompiuter agparparangdan iti klase a nakaparpartak.
Pudno unay ti kompiuter kabaelanna ti mangisuro ken mangparang-ay iti kinamanagpataud ken marisotna dagiti parparikut nga impagaruptayo nga imposible.
Kas pangarigan, maysa a programa ti kompiuter ipalubosna a ti estudiante saanna laeng a gudua-guduaen ti tukak no di ket pagsisilpuenna pay dayta. No ti estudiante mangaramid iti “operasion” a siuumiso, isut’ magunggonaan babaen ti pannakakitana iti tukak nga agbiag ken lumagto iti iskrin. Dadduma a programa tuladenda ti panaggaraw dagiti planeta, iladawanda ti geograpia ti daga, wenno pagpatayabenna ti estudiante iti eroplano, pagmanehuenna iti kotse, wenno pagaramidenna kadagiti kemikal nga eksperimento.
Ti sabali pay a pakausaran ti kompiuter isut’ kaaduan a maawagan tulongan ti kompiuter a panagsuro. Agsaludsod ti kompiuter iti saludsod. No umiso ti sungbat ti estudiante, agturongen iti sumaganad a saludsod. No saan, tignayenna ti estudiante babaen kadagiti pangripiripan. Daytoy ti mangipaay iti estudiante iti kapadasan nga agsuro nga agmaymaysa ket mangipalubos kenkuana nga agsuro iti bukodna a kapartak. Malaksid iti dayta, awan patinggana ti “kinaanus” ti kompiuter ket saan a “maupay” iti estudiante no di umiso dagiti sungbat a maited, a kas iti mannursuro. Daytoy met ket makatignay iti panagsuro.
Kaaduan nga eskuelaan ita addaanen kadagiti klase a pagadalan iti kompiuter. Dagitoy a klase isuroda dagiti estudiante no kasano ti mangpaandar ken mangiprograma iti makina. Kadagidiay interesado iti karera iti tay-ak ti kompiuter, daytoy mabalin a nakapatpateg. Dagiti nangiyuswat itoy a kurikulum mariknada a nakapatpateg a maaddaan dagiti amin nga estudiante iti pannakaammo iti kompiuter. Dagiti mannursuro kadagiti klase iti panagsurat masansan a masarakanda a dagiti estudiante a mangusar kadagiti kompiuter kas word processors situtulokda a mangisurat manen ken mangkorehir kadagiti suratda—maysa a nasken a paset ti nasayaat a panagsurat—ta kanayon nga adda iti sanguananda ti nalpasen, naurnosen a surat.
Ti kompiuter lukatanna pay ti nakaad-adu a gubuayan iti impormasion para iti estudiante. Babaen ti panangusar iti umiso nga alikamen, dagiti estudiante iti maysa nga eskuelaan mabalindat’ makisarita kadagiti dadduma nga estudiante iti sabali nga eskuelaan a maipaay iti naisangsangayan a proyekto. Mabalinda met nga usaren dagiti dadakkel a kangrunaan a libreria ken pagurnongan kadagiti impormasion, ket mabalinda a gun-oden ti agdama nga impormasion kadagiti adu a nagduduma a tema a saan a pulos a kabaelan a salimetmetan ti eskuelaanda a mismo.
Nalawag, no umiso ti pannakausarna, ti kompiuter ket maysa a katulongan iti panangisuro. Ti pannakaiggemda a mismo ken ti sinaggaysa a pannakaisuro no adda umdas a kompiuter ket napateg para kadagiti ubbing pay nga estudiante. Dagiti natataenganen mabalinda nga itultuloy ti kurikulum a mangusar iti libro ket magunggonaanda kadagiti kabbaro a pamay-an ti panagsuro a pinagbalin a posible ti kompiuter.
Amin daytoy ket pudno a nakaskasdaaw. Ngem iti kinapudnona kasano ti panagandar dagiti bambanag? Nasungbatan kadi ti kompiuter ti pananginanama?
Nasungbatanna ti Pananginanama?
Ti panagballigi dagiti kompiuter iti edukasion ket pudno a saan a naiduma iti panagballigi ti aniaman a kurikulum iti eskuelaan. Ti kasapulan isu ti umiso a kita ti programa nga insuro dagiti makabael a mannursuro. Nasabet kadi dagitoy a kasasaad?
Dadduma nga eskuelaan, iti panagdardarasda a gumatang kadagiti kompiuter ti teknolohia, gimmatangdan kadagiti kompiuter a saanda pay nga inusig a siaannad no kasano ti pannakausarda ken no ania ti kasapulan dagiti estudiante. Ti resulta ket adu nga eskuelaan mariribukanda a mangsapul iti napateg a pakausaran dagiti kompiuterda.
Daytoy a kasasaad maiparangarang iti pamay-an ti pannakausar dagiti kompiuter iti eskuelaan itatta. Nupay no addada dagiti makaay-ayo a programa ken nagsayaatan a pamay-an iti panangisuro, nasarakan dagiti surbey a dagita a programa buklenda ti bassit laeng a nakagupgopan dagiti maus-usar kadagiti eskuelaan. Kaaduan kadagiti programa a maus-usar iti klase ket maipaay laeng a pagsanayan wenno panangisuro a mangusar iti kompiuter.
Ti panagsanay, siempre, adda lugarda idiay eskuelaan. Ngem narigat a sungbatan ti lohika iti saludsod ti maysa a mannursuro ken ti instruktor iti panangusar iti kompiuter: “Apay a gumastoska iti $2,000, wenno $1,200, wenno uray $600 maipaay iti elektroniko a pagsanayan no ti dati a gagangay a $2.95 a pagsanayan nga addaan kadagiti adu a panid a pagsanayan mabalin metten?” Kasta met, dadduma a mannursuro mariknada a ti kasta nga aplikasion dadaelenna nga interamente ti panggep ti panangusar kadagiti kompiuter iti klase gapu ta pabassitenda ti panagsuro nga agtungpal iti panagsapul ti umiso ken biddut a sungbat imbes a tignayenna ti panagpanunot ken ti panagpataud.
No maipapan iti pannakasapul iti pannakaammo iti kompiuter, adut’ makarikna a daytoy ket nasikap a taktika dagiti managaramid iti kompiuter ken dagiti mainaig iti dayta nga industria. Gapu kadagiti adbertismen a kas ti immun-una a naibaga, ken nalabit gapu iti panagamakda iti daytoy a baro a makina, mariknat’ adu a nagannak a saan nga agballigi dagiti annakda no awan ti pannakaammo dagiti annakda kadagiti kompiuter. Iti kinapudnona, sumagmamano laeng a trabaho ti makasapul iti pannakaammo iti kompiuter, kayatna a sawen, ti pannakaammo iti panangiprograma, ti pagsasao ti kompiuter, ken dadduma pay. Imbes ketdi, dagiti kompiuter mausarda nga alikamen, a kas ti gagangay a panangusar kadagiti calculator wenno dagiti de koriente a makinilia itatta. Pudno a napateg a banag ti pannakaammo a mangusar kadagitoy a makina, ngem awan mangikagumaan a mangammo no kasano ti panagandarda malaksid no interesadoda iti bokasion iti daytoy a pannakaammo. Ti nasaknap a panangmatmat ket ti pannakaammo iti kompiuter masapul a maisuro ngem saan nga inkapilitan.
Yantangay dagiti kompiuter ket kabbaroda laeng iti klase, masansan nga agparangda a kas di maawatan dagiti mannursuro nga awanan ti teknolohikal a pannakaamo a kas met kadagiti estudiante. Gapuna, masarakan dagiti opisiales ti eskuelaan, a ti panagkedked iti panagbalbaliw, isu ti kangrunaan a lapped iti pannakaitandudo iti panangisuro iti kompiuter.
“Adu a mannursuro ti marigatan kadagiti kompiuter,” kinuna ti maysa a prinsipal iti eskuelaan. “Ammoda nga adda ditoy dagiti kompiuter ken masapul nga aginteresda. Ngem ti panangsanay kadagiti kamkameng ti kadadakkelan pay laeng a parikut.” Kasapulan ti tiempo ken kuarta iti panangsursuro manen kadagiti mannursuro. Nupay kasta, manginanama dagiti autoridad iti eskuelaan a bayat a makagun-od dagiti mannursuro iti ad-adu a kapadasan ken ad-adu a mannursuro nga addaan ti pannakaammo iti kompiuter ti makikadua kadakuada, makasarakdanto ti ad-adda nga epektibo a pamay-an a panangusar itoy nga alikamen.
No Aniat’ Masapul nga Aramiden dagiti Nagannak
Gapuna pudno aya a kasapulanen ni Johnny ti maysa a kompiuter? Ti sungbat mabalin nga agpannuray a naimbag kadakayo, ti nagannak. No ti pakaseknanyo ket saanto nga agballigi ti anakyo no awanan iti kompiuter, nalabit ti naibagan ti mangipalubos kadakayo a mangkita iti kasasaad a buyogen iti kinatimbeng.
Dagiti mannursuro kaaduanna umanamongda a dagiti ages-eskuelan nga ubbing masapul a maaddaanda iti pannakaammo iti kompiuter. Gapu itoy, kaaduan nga eskuelaan publiko itatta addaanda iti kita ti programa a mangisuro kadagiti estudiante ti maipapan kadagiti kompiuter, nga isuroda kadakuada dagiti kangrunaan a bambanag iti hardware—ti kompiuter, ti keyboard, ti disk drive, ti printer, ken dadduma pay—ken iti pagdadamuan a panangiprograma. Dagiti eskuelaan gagangay a mangipaayda iti nasken nga alikamen kadagiti klase ti kompiuter, ket dagiti estudiante mapadasanda a mismo ti mangiggem kadagitoy. Dagidiay interesado iti tay-ak ti kompiuter mabalin a pilienda dagiti naisangsangayan a klase kamaudiananna a kas met ti panangpili dagiti dadduma nga estudiante iti arte, accounting, secretarial, wenno dagiti dadduma a kurso.
Addada, nupay kasta, dadduma nga eskuelaan a nasaknap a maus-usar dagiti kompiuter ket nausar dagiti nabalbaliwan a programa a mangisuro kadagiti nadumaduma a suheto. Ngem agsipud ta kabbaro pay laeng ti kasta a kurikulum, awan ti makasigurado no dayta ket nasaysayaat ngem ti gagangay a pamay-an iti edukasion.
Nalabit dagiti sasao ti maysa nga estudiante iti maikatlo a grado iti high school nga adda iti maysa nga artikulo iti New York Times ket agserbi a mangsumario iti kasasaad. Isut’ nagsurat: “Adda lugar dagiti kompiuter a kas alikamen iti edukasion, ngem dagitoy ket saan a seguro a manglapped iti di pannakabael ken ti di sibilisado a panagpampanunot.” Iti panangipaganetgetna iti kinapateg ti panangisuro kadagiti estudiante no kasano ti panagpanunot, kinunana: “Awan ti teknolohikal a pangababaan iti dayta a kalat.”
[Kahon iti panid 26]
“Ad-adda a magunggonaan ti ubing iti maysa nga oras a busbosen ti interesado a naganak ngem iti maysa nga oras a kaadda iti agpitpito a kahon.”—Benneg dagiti Personal Computers, The New York Times