Ti Panangmatmat iti Biblia

Ti Masapul a Maammuanyo Maipapan Kadagiti Anghel

“Agarup 3,000 nga eskolar ti relihion ti naggigimong iti uppat nga aldaw idiay Nueva York idi lawasna tapno imdenganda ti nasurok a 500 a report kadagiti nadumaduma a tema a kas iti panagpakatawa no kadagiti sermon ken iti kinapateg ti ritual kadagiti Pentekostal. Awan ti nangdakamat maipapan kadagiti anghel.”—Daily News, Disiembre 26, 1982.

ITATTA, walo a tawenen ti napalabas, bassit pay lat’ makuna dagiti klero no maipapan kadagiti anghel. Apay? Gapu ngata ta dagitoy a nailangitan a mensahero ket matmatanda ida a kas paset ti kadaanan a mitolohia? Wenno talaga kadi nga adda kakasta? No wen, aniat’ masapul a mammauanyo maipapan kadakuada?

Adda Kadi Anghel?

Dagiti anghel saanda a “puersa” laeng wenno “dagiti panagtignay ti uniberso,” a kas kunaen ti dadduma a pilosopo. Pudpudno ti kaaddada gapuna ginasgasut a daras a dinakamat ida ti Biblia, a Saot’ Dios. Kadagiti orihinal a lenguahet’ Biblia, dagiti sao a naipatarus kas “anghel” (Hebreo, mal·’akhʹ; Griego, agʹge·los) literal a kayuloganna ti “maysa a mangyeg iti mensahe” wenno basta “mensahero.” Dandani 400 a daras a nausar dagitoy a sao iti intero a Biblia, a no dadduma tao ti tukoyenda, ngem masansan nga agaplikar kadagiti naespirituan a mensahero.

Ti anghel a nagparang iti lupes nga asawa ni Manoa a nangiyanunsiot’ panangyinawna ken Samson, nga anakna, ket pudno nga anghel kenkuana. Kasta met ti tallo nga anghel a nagparang kada Abraham ken ni Sara a baketna, ken ti dua a nangbiruk ken ni Lot, ken daydiay nagtugaw iti sirok ti dakkel a kayo a nakisao ken ni Gideon. (Genesis 18:1-15; 19:1-5; Oc-ocom 6:11-22; 13:3-21) Idi naipasngay ni Jesus, adda anghel a bigla a nagparang iti grupo dagiti pastor a linikmut ti makasisirap, makapurar a lawag.—Lucas 2:8, 9.

Pudno nga anghel dagita. Saanda a pattapatta ti imahinasion wenno puersa nga awanan personalidad. Inakemdat’ nakairantaanda bilang mensahero a naggapu iti Dios, ket dagita a salaysay maikanatad a nairekordda iti Biblia a paglaingantayo itatta. (2 Timoteo 3:16) Gapuna ipalgak ti Biblia dagiti importante a detalye maipapan kadagiti anghel a masapul nga ammuenyo, a dadduma ket maikontra kadagiti nakaugalian a kapanunotan.

Aniat’ Itsurada?

Nalabit iladawanyo dagiti anghel a kas napintas a babbai wenno kasla kadagiti nalukmeg, arig maladaga a parsua a nagpayak, a nasam-it ti isemda a sikakawes iti puraw a pagan-anay, nga agtuktukardat’ babassit nga arpa, ken agtayabtayabdat’ tangatang. Ta no kasta, ammuenyo koma a dagitoy ket kamali nga ideya a naggapu kadagiti pagano, a kas iti Griego a mitolohia. Wenno dagiti ideya inakoda kalpasan a naisurat ti Biblia. Kadagiti simboliko a sirmatat’ Biblia, dagiti parsua nga espiritu kas kadagiti serapin ken kerubin sipapayakda.—Isaias 6:2; Ezequiel 10:5; Apocalipsis 14:6.

Ti Saot’ Dios deskribirenna dagiti anghel kas napipigsa nga espiritu, ket ti espiritu di makita. (1 Ar-ari 22:21; Salmo 34:7; 91:11) “Angel ni Jehova” ti nangkabil iti 185,000 nga Asiriano iti pakarso dagiti kabusor ti Israel iti maysa la a rabii! (Isaias 37:36) Idi nagparang dagiti anghel kadagiti tao, kanayonda a nagparang a lallaki a naan-anay a sikakawes, saan ket a kas babbai wenno ubbing.

Adinot’ naggapuan dagitoy nabileg a naespirituan a parsua? Kuna ti Biblia a “babaen kenkuana [Jesus] amin a sabsabali a banag naparsuada idiay langit ken ditoy daga, dagiti banag a makita ken dagiti banag a di makita.” (Colosas 1:16) Ni Jehova a Dios, baeten iti inauna nga Anakna, dina laeng pinarsua dagiti anghel nabayagen sakbay ti tao no di ket inaramidna pay ida a kas porma ti biag a nangatngato ngem tao.—Job 38:4, 7; 2 Pedro 2:11.

Adda Kadi Personalidadda?

Dagiti anghel, kas kadagiti tao, adda riknada. Kalpasan a nabuyada ti pannakaparsuat’ daga, naibaga kadatayo a dagiti anghel “nagriawda a sirarag-o a padapada,” nga urayda la a “nagpukkaw nga agpalpalakpak.” (Job 38:7) Ipalgak pay ti Biblia nga “agrag-o dagiti anghel ti Dios gapu iti maysa a managbasol nga agbabawi.” (Lucas 15:10) Talaga, ti “puersa” nga awan personalidadna dina mapasaran ti napalaus a rag-o a nadeskribir kadagita a bersikulo.

Adda met limitasion dagiti anghel. Adda dagiti impormasion maipapan ken Kristo ken iti masanguanan a naipalgak kadagiti propeta ngem saan no kadagiti anghel. Ibaga ti Saot’ Dios kadatayo a “kadagitoy a banag a mismo a dagiti anghel tarigagayanda a kitaen.” (1 Pedro 1:10-12) No iti eksakto a petsa a pinili ti Dios a yaay ti Apo, kuna ni Jesus: “Maipapan iti dayta nga aldaw ken oras awan makaammo, uray dagiti anghel sadi langit wenno ti Anak, no di laeng ti Ama.”—Mateo 24:36.

Sa, kasta met, ti nagan ti dua nga anghel, da Miguel ken Gabriel, agparang iti Biblia. (Daniel 12:1; Lucas 1:26) Dina kadi nayonan daytoy ti ebidensia iti kinaindibidual dagitoy? Bilang indibidual, saan a nakaprograma dagitoy, a kas iti computer wenno robot, nga automatiko ti tignayda. Imbes ketdi, naisagot kadagiti anghel ti bileg nga agrason ket adda wayawayada a mangbukel iti personal a moral a desisionda. Gapuna, kas siwayawaya a moral a parsua, adda dagiti anghel a kinaykayatda ti agrebelde iti Dios ket nagbalinda a da Satanas ken dagiti demoniona.—Genesis 6:1-4; Judas 6; Apocalipsis 12:7-9.

Masapul Kadi a Pagrukbaban Ida?

Nupay bigbigentayo a ti kaadda dagiti anghel ket aktual, saan a sarsarita, liklikantay koma ti panagsobsobra. Adda dagiti relihion a sobraandat’ kinaprominente dagiti anghel, idinto ta kondenaren ti Biblia ti panagrukbab kadagiti anghel. (Colosas 2:18; Apocalipsis 22:8, 9) Ti Iglesia Katolika pinagbalinda da Miguel ken Gabriel a kas punteria ti debosion. Ket kadagiti iglesia nga Eastern Orthodox, nesesita unay dagiti anghel no iti litania. Anian a pannakaisupadi ti pakdaar nga inted ti anghel ni Jehova idi nagruknoy ni apostol Juan iti sakaananna: “Agannadka! Dimo aramiden ti kasta! Maysaak laeng a padam nga adipen.”—Apocalipsis 19:10.

Apay nakiro ti pannakaawat dagiti adu maipapan kadagiti anghel? Ni Satanas, nga agpamarang kas “anghel ti lawag,” “binulsekna dagiti isip dagiti di mamati.” (2 Corinto 4:4; 11:14) No kasta, di ket nainkalintegan a namnamaen nga adu itatta ti mangipilit iti bukodda nga opinion maipapan iti kaadda ken kasasaad dagiti anghel imbes ket nga akseptarenda ti makuna ti Saot’ Dios? Wen, nupay bassit itatta ti masao dagiti klero maipapan kadagiti anghel, garantisaran ti Dios baeten ti rekord ti Biblia a talaga nga adda dagiti anghel ket agakemda iti nadayaw a serbisio kas mensahero ni Jehova.—Hebreo 1:7, 14; 6:18.

[Ladawan iti panid 20]

Ti ladawan dagiti anghel a kasla maladaga a parsua a nagpayak ket nagtaud kadagiti pagano nga ideya

[Credit Line]

Cupido a Kautibo babaen ken François Boucher, c. 1754