Naukomda iti Ngiwatda Met Laeng

BABAEN ti panangibagi kadagiti amin a makunkuna a Kristiano nga ig-iglesia iti Europa, 638 a delegado ti nagtitipon idi napan a Mayo idiay Basel, Switzerland, maipaay iti European Ecumenical Assembly “Peace With Justice.” Inanamonganda, babaen iti botos a 94.5 porsiento, ti maudi a dokumento a mabalinen a mamatmatan a kas ti nagkaykaysa a kapanunotan ti Kakristianuan iti Europa. Bay-anyo a daytoy a dokumento ti sumungbat ti sumagmamano a salusod a mabalin a maitutop a maisaludsod. (Ti numero iti parentesis tuktukoyenna ti paset ti dokumento.)

Daydayawen kadi dagitoy nga ig-iglesia ti maymaysa a pudno a Dios, ni Jehova, ken salsalimetmetanda ti umiso a Nakristianuan a panagkaykaysa?

“Utangtayo ti biagtayo iti Dios a Namarsua, ti trinidad a Dios—ti Ama, Anak, ken Espiritu Santo; nga iti kaasina imparangarangna ti bagina iti kinatao ni Jesu-Kristo. Aniaman ti adda a nagdudumaan ti panagkumpesar pagraramanantayo daytoy a pammati.” (21)

“Kas banag iti bautismo ken ti panagtignay iti pammati babaen iti pannakangngeg iti sao ti Dios, datayo a Kristiano makikaykaysatayo ken Kristo uray no ditay pay naan-anay a naikadua kenkuana. Sapulentay ti panangparmek ti nagdudumaantay iti doktrina ken ar-aramid tapno naan-anay a maikaduatayo.” (39)

“Ditay naparmek dagiti nagsisinaan dagiti ig-iglesia ken masansan a ditay inusar a siuumiso ti autoridad ken pannakabalin a naited kadatayo a mangpabileg iti limitado ken ulbod a panagkaykaysa kas iti racismo, panangituray ti sekso ken ti nasionalismo.” (43)

Nagbiagda kadi sigun iti panagkunada a paspasurot ida ti Prinsipe ti Kappia?

“Kas Kristiano patienmi a ti pudno a kappia maitedto babaen iti pannakipagna ken Kristo, uray no masansan a liklikantayo ti sumurot kenkuana agingga iti panungpalan. Ti panangidian iti kinaranggas agtaud iti dayta nga ayat a mangsapul uray pay iti kabusor tapno mangbalbaliw kenkuana ket tapno mangparmek iti panangbusor agraman ti kinaranggas. Daytoy nga ayat ket sisasagana nga agsagaba a siaaktibo. Ibutaktakna ti kinadakes ti kinaranggas, dusaenna dagidiay a mangranggas ken allukoyenna ti kabusor a makilangen a sitatalna.” (32)

“Pinataudtayo dagiti gubgubat ket ditay inusar dagiti amin a gundaway nga agturong iti panagsinnubli ken panangibabaet; inanamongantay ken masansan nakalaklaka nga inkalintegantayo dagiti gubgubat.” (43)

“Ti schismo ken ti panagdadangadang ti relihion dakkel ti epektona iti historia ti Europa. Adu a gubgubat ket relihiuso a gubgubat. Minilion a lallaki ken babbai ti natutuok ken napapatay gapu iti pammatida.” (48)

Dagitoy kadi sinurotda ti ulidan ni Jesus a panagsao iti kinapudno, panangsapul iti kinalinteg, ken panangipakita iti panagraem iti biag ken ti panamarsua ti Dios?

“Dagiti ig-iglesia ken dagiti Kristiano saanda a nagraem iti adu ken saanda a kanayon a makapagbiag iti pagalagadan iti Dios a no dadduma saanda nga iwaragawag ti kinapudno ni Jesu-Kristo . . . Nabayagen a nabulsektayo iti kaipapanan ken kalikaguman ti Ebanghelio no maipapan iti kinahustisia, talna ken kinatarnaw iti sangaparsuaan.” (42)

“Ditay sinaksian ti panangipateg ti Dios kadatay amin ken iti tunggal parsua ken pinarang-ay ti estilo ti panagbiag a mangiyebkas iti bukodtayo a pannakaawat kas paset iti panamarsua ti Dios.” (43)

Ignoranteda kadi kadagiti makagapu iti parparikut ti lubong?

“Ania dagiti kangrunaan a makagapu kadagiti pagbutbutngan a sangsanguentayo itatta? . . . Dagiti pudno a makagapu . . . ket masapul a sapulen iti mismo a sangatauan, iti kababalin ken kapanunotan dagiti tattao.” (18, 19)

“Ti di maliklikan a kasasaad a pakasarakantay kadagiti bagbagitayo ket kamaudiananna nairamutda iti kinapudno a nabaybay-an dagiti daldalan ti Dios.” (41)

Nupay adda daytoy a panangamin, taltalikudanda kadi ti turay ti tao ket agtaltalekda iti naipasdeken a Pagarian ti Dios?

“Tallo a napateg ken nasken a banag ti makasapul iti naisangsangayan nga atension: ti pannakapasayaat iti relasion iti Daya-Laud iti pamay-an ti CSCE [Conference on Security and Cooperation in Europe]; dagiti dramatiko a reporma idiay Union Soviet ken dagiti dadduma a pagilian iti Europa; ti pamay-an iti panagkaykaysa iti Makinlaud nga Europa (Ti Single European Act, a naan-anay nga agepekto inton mangrugi ti 1993).” (51)

“Ti internasional a balabala iti Naciones Unidas masapul a maaramid nga epektibo. Pinaneknekanda a makatulongda iti panangrisot kadagiti parparikut iti lugar, iti panangtulong ti panangikagumaan a mangparang-ay kadagiti adu a pagilian, iti panangtaming kadagiti parparikut iti aglawlaw. Ngarud, adda pannakasapul dagiti gobgobierno iti lubong a mangparang-ay iti panangsuportarda iti Naciones Unidas ken panangiyaplikar itoy iti makita a banag.” (83)

Adda kadi mangipamatmat a mabalin a baliwanda ti pannakinaminda iti politika iti asidegen a masanguanan?

“Ti 1992 markaannanto ngarud ti maika-500 nga anibersario iti panangrugi ti panawen iti panagrang-ay ti Europa a pakadaksan dagiti sabsabali a tattao. Daytoy sapulenna ti panagtrabahotayo a maipaay iti nainkalintegan ken natalna a relasion agpadpada iti nagbaetan dagiti pagilian iti Europa a mismo ken iti nagbaetan ti Europa ken dagiti dadduma a paset ti lubong nangnangruna ti Middle East isu a pangibaklayan ti Europa ti adu a historiko a rebbengen. Paregtaentayo dagiti iglesiatayo a mangsuportar iti pannakidangadang dagiti tattao iti Latin America, Africa ken Asia a maipaay iti kinahustisia ti kagimongan, dayaw ti tao ken ti pannakaitalimeng iti aglawlawda.” (84n)

Ania a prinsipio ti Biblia ti maiyaplikar iti panangukom kadagiti relihion a nangaramid itoy maudi a dokumento?

Kunaen ti Mateo 12:37: “Ta gapu kadagiti saom maibilangkanto a nalinteg, ket gapu kadagiti saom maibilangkanto a dakes.“ (Kitaenyo met ti Lucas 19:22.) Kasano a maalagad ti Kakristianuan iti Europa daytoy? Dagiti kadi sasaona iwaragawagna ti kinalintegna, wenno sawenna ti kinadakesna? Gapu kadagiti adda iti ngato a naadaw a sasao, adda kadi panagduadua?

[Picture Credit Line iti panid 19]

Swiss National Tourist Office