Ti Paglaingan ti Polar Bear iti Enhenieria
TI POLAR bear masursuruanna ti sangatauan iti adu a banag maipapan iti panangusar iti bileg ti init, sigun kadagiti dadduma a sientista. Ti pisiko a ni Richard E. Grojean natignay babaen itoy a kapanunotan idi agtengnga iti 1970’s, kalpasan ti makapainteres a nasarakan maipapan kadagiti aniaml iti Arctic.
Dagiti mangal-ala iti census iti atap a biag iti Canada nasarakanda a dida makaalat’ gagangay a ladawan dagitoy nga an-animal iti tangatang, ta maigamerda a naimbag iti gagangay a kasasaad. Dagiti infrared film, a gagangayen a nasayaat a mangretrato kadagiti napudot-darana nga animal, di nagkurri. Dagiti animal nagsayaatan ti pannakasalaknib ti pudotda ta dida makaipaay iti umdas a pudot iti film tapno madlawda. Nupay kasta, idi nausar ti film nga ultraviolet, dagiti puraw a seal ken dagiti polar bear nakalawlawag a madlawda a kas nangisit a bambanag iti puraw a nagsaadan. “Nupay no mangisilnag ti niebe iti raya nga ultraviolet agsepen dagiti animal ida,” kuna ti The Toronto Star.
Apay? Sigun ken pisiko a ni Grojean ken Gregory Kowalski, maysa a katulongan a propesor iti mechanical engineering, ti sungbat adda iti dutdot ti uso. Iti di makita, ultraviolet a pungto ti spectrum, ti dutdotna ti lapdanna ti 90 porsiento a silnag ti ultraviolet ket iyakarna dayta iti nangisit a kudilna iti baba, isu a mangpapudot iti uso. Idiay Arctic, a sadiay ti temperatura masansan a bumaba agingga iti -29 degrees Celsius, nakaskasdaaw ti abilidad ti dutdot a mangpabara iti makinkukua iti dayta. Dagiti gagangay a mangkolekta iti pudot ti init iti atep, iti kasupadina, saan unay nga epektibo. Kinapudnona, pinattapatta ni Kowalski a dagiti inaramid-tao a solar panels mabalin a nasaysayaat ti panagandarda iti 50 porsiento no iyaplikarda dagiti prinsipio iti dutdot ti polar bear.
Iti makita a paset ti spectrum, dagiti dutdot kasupadi ti panagtignayda; isilnagda ti 90 porsiento iti lawag. Daytoy ti mangipaay iti uso iti nakapudpudaw nga itsura, uray pay no dagiti sinaggaysa a dutdot saanda a pudno a puraw ngem agsaragasag ken awan kolorna. Ti kinapudaw ti dutdot ti mangipaay iti kabaelan ti uso a makaanop a di makitkita iti naabungotan niebe nga Arctic. Dadduma a managpaliiw nakakitada pay kadagiti polar bear a mangab-abbong kadagiti nangisit nga agongda bayat ti panangsipsiputda iti biktimada, a kasla pagaammoda ti pannakasapul ti pannakaigamerda iti niebe.
Ti dutdot ti polar bear ngarud ket nagsayaatan ti pannakaisaganana kadagiti dua a kangrunaan a kasapulan ti animal: ti panaglanglanga a puraw ken ti panagtalinaed a nabara. Di ngarud pagduaduaan, nga indayaw ti pisiko a ni Grojean ti dutdot a kas “nakaskasdaaw a paglaingan iti enhenieria.” Kaaduanna, daytoy a naisangsangayan ken nakapimpintas a parsua paneknekanna ti kinasirib ti Namarsuana.