“Diablo nga As-aso”?

IDIAY Canada, Inglatera, ken ti Estados Unidos ti idadarup dagiti pit-bulls ket nasaknap ti pannakaipabpablaakda iti sumagmamano a tawenen ti napalabas. Ti U.S. Centers for Disease Control impadamagna a 42 porsiento kadagiti 157 a napaneknekan nga ipapatay idiay Estados Unidos gaput’ kagat ti aso iti nagbaetan ti 1979 ken 1988, ti nangiraman kadagiti pit bulls. Idiay Britania ti media tinukoyna dagiti nasikap a pit-bull terriers kas “Diablo nga As-aso.” Ti magasin nga Equinox aw-awaganna ti aso a “maysa a karkarna a mangpapatay nga alikamen.

Iti maiparit a nadara nga ay-ayam a panamaglalaban kadagiti aso, ti pit bull ti naibilang a “ti Cadillac dagiti mammapatay nga aso,” gapu iti bilegna, kinasiglat, kinatibker, ken kinarungsotna. Ti The Globe and Mail iti Toronto, Canada, kunaenna a ‘ti pit bull napadakkel a mangpapatay iti sabsabali nga aso.’ “Dagiti kasla pangturno a sangina kabaelanna a dangran iti kasta unay dagiti sabsabali nga animal ken tattao, nangruna dagiti ubbing, a di makabael a mangsalaknib iti bagbagida,” inkumento ti The Toronto Star. Dagiti nakaap-aprang a salaysay ti panangdarup iramanna ti salaysay iti maysa nga agtawen-siam a balasitang a kinasapulanna ti lima nga oras a plastic surgery iti rupana kalpasan nga isut’ dinangran ti maysa a pit bull. Maysa nga agtawen-13 kinasapulanna ti pannakaagas gaput’ kagat iti rupana, bagi, gurong, sellang, ken patongna. Maysa a model nga agtawen-21 nagsagaba iti nakaro a pannakasugat iti rupa, a kasapulannat’ agarup 70 a dait, idi a padpadasenna nga agkan ti gayyemna a pit bull isu met a nangkagat kenkuana. Idiay Inglatera, maysa nga agtawen-54 a lalaki ti kinabkabil ti dua kadagitoy “Diablo nga As-aso” a nangkittab iti agongna. Ni Kathlene Hunter, executive director ti Toronto Humane Society, namati idi damo a buyogen ti umiso a panangsanay ti pit bull agbalin a kas kadagiti gagangay a taraken nga aso. Nupay kasta, inadmitirna a “ti pit bull addaan iti maysa a genetic code a mamagbalin iti dayta a di mapakpakadaan nga animal. Pudno a daytat’ maysa nga agresibo nga aso . . . , napadakkel tapno dumarup uray di mapagpungtot.”a Ti general manager iti serbisio ti panangaywan iti animal a sanga ti Public Health Department iti Toronto, ni Jim Bandow, kunana: “Ti pit bull ket di mapakpakadaan. Dimo masigurado no kaano a dumarup.”

Padpadasen dagiti manangaramid-linteg a risuten ti problema babaen ti panangiyussuatda ken panangipaalagadda kadagiti nagduduma a paglintegan. Idiay Edmonton, Canada, dagiti agtagikua kadagiti pit bulls kasapulan nga addaanda iti seguro a pagbayad a di nababbaba ngem $500,000 ken agbayadda iti $100 a para iti lisensia. Idiay Winnipeg, Canada, di maipalubos a maisangpet dagiti pit bulls iti las-ud dagiti pegbeddengan ti siudad, ket dagiti agtagikua masapul a parautanda ken busalanda dagiti asoda ken mangipakitada iti pammatalged a seguro a pagbayad a $300,000. Nangipasa ti Parliamento ti Britania iti maysa a paglintegan nga addaan umasping a pagrebbengan nga agpaay kadagiti agtagikua iti pit-bulls. Ti panagsalungasing mabalin nga agresulta iti pannakamulta ken pannakaibalud. Sigun iti Linteg ti Dios iti kadaanan nga Israel, dagiti napeggad nga animal masapul a mabantayanda. No mapalusposan ti maysa a napeggad nga animal, ti akinkukua responsable iti patauden dayta a panangdangran. No ti animal makapapatay iti maysa a tao, ti akinkukua ket sibabasol iti dara, ket mabalin a mapukawna ti biagna. (Exodo 21:29) Iti lawag iti kunaen ti Linteg ti Dios, nainsiriban para kadagiti Kristiano ti mangala kadagiti nasken nga addang tapno matengngel dagiti agresibo, di mapakpakadaan nga as-aso wenno ikeddengda ti saanen a panagtaraken kadagitoy.

[Footnote]