Ti Panangbirukko iti Nasaysayaat a Lubong

Kas insalaysay ti dati a madre a Katoliko

MAYSA a nasaysayaat a lubong—posible kadi dayta? Sigurado a saan a pinanggep ti Dios ti maysa a lubong a napno iti gura, kinaranggas, kinamanagimbubukodan, kinadangkes, panangilupitlupit, ken panagsagaba idi pinarsuana dayta. Masapul nga adda nasaysayaat a lubong. No posible dayta, determinadoak idin a tumulong tapno maipasdek dayta.

Naipasngay ken dimmakkelak iti probinsia ti Corrientes, Argentina, maysa a nalatak a lugar gapu iti panangdayawna iti Birhen ti Itatí. Katoliko dagiti tattao, relihiusoda unay, ket kanayon nga agbiaheda a mapan iti nasantuan a lugar iti tinawen tapno dayawenda dayta a birhen. Maysaak idi kadakuada. Manipud kinaubingko tinarigagayak a maammuan daytoy adut’ pakasaritaanna a Dios, ngem pinaritannak ni tatangko a tumabuno kadagiti klase ti katekismo. Idi agangay, kabayatan ti kinabalasitangko, nagbalin a mammartek ni tatangko, gapu kadagiti dakes a kalanglangenna. Nagsagabakami amin ngem nangnangruna ken ni nanang, isu a naglak-am iti panagsalawasaw ken panangdangranna. Kas nagbanaganna, ginurak ti kasungani a sekso, imbilangko amin a lallaki a nakillo ken nauyong.

Ti Kalatko—Paltog a Pangpapatay

Nupay kasta, tinulongannak ti eskuelaan a nangpataud kadagiti nasasayaat a kualidad. Nagadalak a buyogen ti kinaanep ken kinapinget, naka-awat kadagiti diploma iti panagdait ken komersio ket kamaudiananna naggraduarak nga addaan kadagiti kangatuan a grado kas maysa a maestra. Ita mangrugrugin a matungpal dagiti arapaapko: ti pannakagun-od kadagiti titulo ken diploma a mangwayawaya kaniak iti panagsagaba iti sidong ni tatangko. Iti dayta met la a tiempo, implanok ti agtrabaho a sigagaget tapno mapasayaat ti kasasaad ni nanangko ken kalpasanna—gumatang ti rebolber a pangpapatay ken ni tatangko!

Kinapudnona dinak pinarag-o daytoy a plano, ad-adda ketdi nga awan ti talna ken ragsak. Imbes ketdi, kaslaak la naikulong nga animal. Duapulo ti tawenko idi ket nasarakak a nakarikrikut ti kasasaadko nga awan ti pagruarak.

Relihiuso a Biag—Dagiti Pangnamnamaan Kontra Kinapudno

Agarup iti daytoy a tiempo rinugiak ti makitimpuyog kadagiti mamadre ken kasta met kadagiti Komunista. Inkagumaan ti agpadpada a dasig ti mangipapilit kadagiti kapanunotanda kaniak. Ngem inkeddengko ti mapan iti kumbento gaput’ panangpampanunot a tumulong kadagiti napanglaw kadagiti adayo a dagdaga kas ti Africa ken Asia.

Nagnaedak idiay kumbento iti unos ti 14 a tawtawen. Komportable, naulimek, ken natalna ti biagko idiay kumbento. Nabigbigko laeng ti naggidiatan ti lubong a pagbibiaganmi a mamadre ken ti lubong ti sangatauan—dayta lubong ti panagrigrigat ken pannakailupitlupit a nagsagabaan dagiti tao iti panangirurumen dagiti natangsit, idi a nangrugiak a makipagtrabaho kadagiti papadi a ti pilosopiada naisentro kadagiti rumangrang-ay a pagilian.

Iti nakaikamengak a relihiuso nga orden, ti Theresian Carmelite Missionaries, adut’ naibaga maipapan ti kinahustisia, ngem dagiti turayek kasla naan-anay a dida ikankano iti pannakilangenda kadagiti sabsabali. Dagiti mangisursuro agsueldoda iti nababbaba ngem iti inkeddeng ti gobierno a sueldo, nga awan dagiti kanayonan a gunggona para kadakuada ken dagiti pamiliada, ket maikkatda pay a di mapakaammuan nga umuna ken awan ti bayad a maited gaput’ pannakaikkatda. Nakarkaro pay ti kasasaad ti katulong; kalpasan ti panagtrabaho manipud ti 10 aginggat’ 12 nga oras iti eskuelaan, agbirukda pay iti kanayonan a pagsapulanda tapno masuportaran ken mataraonanda ti pamiliada. Kayatko nga aturen dayta a nakillo a kasasaad.

Idi dinakamatko dayta iti madre superiora, kinunana kaniak nga agawitak ti machine gun tapno agbalinak a manangbalbaliw iti kagimongan! Giddato a napanunotko a nasaysayaat laengen nga agbalinak a manangbalbaliw ti kagimongan ngem ti agbalin a narungsot kas kadakuada. Iti kasta, inkeddengko a dawaten a mailaksidak kadagiti sinapataak a kari iti kinadalus ti sekso, kinapanglaw, ken ti kinatulnog kadagiti pagalagadan ti monasterio. Kayatko a tulongan ti simbaan iti nalawlawa a tay-ak. Ti pannakailaksid dagdagus a naipaay.

Ti Napolitikaan nga Aramidko

Naawatakon ti pudno a kasasaad ti awanan kadagiti material a bambanag. Adu a daras nga awan ti uray sangkabassit a tinapay a kanek no awan dagiti naimbag-panagpuspusona a tattao a nangandingay kaniak. Iti damo unay, naammuak ti kasasaad no kasano a talaga ti panagbiag dagiti gagangay a tao. Inggaedko ti nagtrabaho a kadua ti lokal a simbaan iti amin a tay-ak—iti narelihiusuan, sosial, ken napolitikaan. Kas mannursuro dagiti nataengan, adut’ gundawayko a nakisarita kadakuada maipapan kadagiti narigat a kasasaad nga impapilit ti kagimongan kadakuada, dagiti makagapu kadagitoy, ken dagiti solusionda. Ania dagitoy a solusion? Umuna, babaen kadagiti natalna a pamay-an ken dagiti protesta; ket kalpasanna, no nasken, usaren ti kinaranggas tapno magun-odan dayta kalkalikaguman a kalat, ti kinahustisia.

Ti narelihiusuan-napolitikaan a movimiento a nakaikamengak, inorganisar dagiti papadi a Katoliko ken sinuportaran dagiti laigo, iturongna ti ar-aramidna kadagiti di pay narang-ay a lugar iti Africa, Asia, ken ti Latin America. Itantandudona ti giddato, nakaro a pangbalbaliw dagiti urnos ti kagimongan ken ekonomia babaen ti panagalsa a piho a mangilaksid kadagiti amin a kita ti panangituray iti ekonomia, politika, ken kultura. Ti panggepna ket mangipasdek iti socialismo iti Latin-America a mangitandudo ti itataud iti hombre nuevo (baro a kinatao), a siwayawaya kadagiti panangadipen dagiti ganggannaet a napolitikaan a sistema.

Inkeddengmi a maawatanmi nga ad-adda pay ti kasasaad dagiti napanglaw, a nagbiagkami kas iti panagbiagda. Babaen kadagitoy a kapanunotan, inkagumaanak ti timmulong iti tunggal maysa—ubbing ken lallakay, agtutubo ken nataengan.

Pribado a Biagko—Kasta Unay a Pannakapaay

Iti pannakidangadangko a mangpasayaat kadagiti kasasaad ti napanglaw, nalipatak a ti puso mabalin a mangallilaw. Nagayatak iti amok, maysa a padi, a nakikabbalayak iti dua a tawen. Nagsikogak idi agangay. Idi naduktalan ti padi, kayatna nga agparegregak, a nagkitakitak, yantangay dayta ket panangpapatay. Tapno maipasngayko ti ubing, rebbeng nga aglusulosak iti trabahok iti padi ket panawak ti siudad ta agamakak di la ket ta matakuatan a keridanak.

Pinanawak ti siudad a nasaktan unay ti riknak ken napanunotko payen a ketlen ti biagko babaen ti panagpaatal iti tren, ngem adda nanglapped kaniak. Nagan-anusak. Dagiti gagayyem, kameng ti pamilia, ken dagiti naasi a tattao idiay ilik inayatdak, nakipagrikna, ken naawatandak—banag a di naipaay ti kakaisuna a lalaki nga inayatko. Idi naiyanak ti barok, dagitoy ti nangtaripato kadakami. Tinarigagayak a dumakkelto ti barok a nabaked, maingel a lalaki, pudno kadagiti opinionna ken situtulok a matay maipaay kadagiti pagalagadanna. Maigapu iti daytoy a tarigagay, ti intedko nga makintengnga a naganna ket Ernesto Che Guevara (ti nalatak a gerilla ti Argentina), a rinaraemko unay.

Idi a pinadisi dagiti puersa militar ti gobierno ti Argentina, dagiti kumunkontra a grupo nangrugi a naidadanesda. Adu ti naaresto a kakaduak. Namin-adu a daras a rinaut dagiti encapuchados (dagiti nakaabungot) ti pagtaengak, a kiniburda ti amin a banag iti balay ken ngangngani tinakawda amin a sanikuak. Namin-adu a daras a naayabanak nga agparang iti sanguanan dagiti agtuturay tapno ipalgak no sadino ti ayan dagiti kakaduak, ngem nagtalinaedak a nasungdo kadagiti gagayyemko, a kaykayatko laengen ti matay ngem ti agbalin a traidor.

Maysa a Panagbalbaliw

Gaput’ panagbiag iti sidong ti kasta a pakarigatan, kinasapulak ti maysa a pangiyebkasan, maysa a mapagtalkan ken pagpannurayan kas pudno a gayyem. Idin dua a Saksi ni Jehova ti immawag iti ruanganko. Inawatko ida a siraragsak, napaliiwko ti naisalsalumina a kinatalna ken kinamannakigayyemda a nakaatrakarak. Kayatko nga agsublida a mangiyadal kaniak iti Biblia. Idi nagsublida, inlawlawagko ti narikut a kasasaad a pagluglugarak ken sipaparangka nga imbagak kadakuada a diak kayat a mairamanda kas kakomplot. Impatalgedda kaniak nga awan ti pagbutnganda, yantangay ammo dagiti agtuturay no asinoda.

Nakarikrikut ti panagadalmi ti Biblia nanipud idi damo. Yantangay napukawen ti pammati ken panagtalekko iti Dios, marigatanak a mangawat kadagiti doktrina iti katulongan ti panagadal ti Biblia a Ti Kinapudno a Mangiturong iti Biag nga Awan Inggana. Gistay insardengko ti panagadal, imbilangko ti Biblia a sarsarita ket umiso ni Karl Marx idi kinunana a ti relihion isu ti “opium dagiti tao.” Idi inyebkasko ti rikriknak kadagiti Saksi ket imbagak kadakuada a didan sayangen ti tiempoda kaniak, insungbatda a dida imbilang a panangsayang ti tiempo ti itutulong kadagiti tao nga agkasapulan ti tulong.

Adda sabali pay a pagarupko idi naawisak a mapan idiay Kingdom Hall. Naumaakon kadagiti gimong a sadiay nakadidillaw nga awan ti panagsisinnukat ti kapanunotan, panagraem iti maysa ken maysa, ken kinamannakigayyem. Nupay kasta, naigiddiat dagiti gimong dagiti Saksi ni Jehova. Dagitat’ naibatay iti Biblia ken makapabileg-pammati, ken tignayendatayo nga agayat ti maysa ken maysa ken ayaten uray pay dagiti kabusortayo.

Baro a Kristiano a Personalidad Sukatanna ti Kinaranggas

Nasarakak met laengen ti dalan nga agturong iti nasaysayaat a lubong. Idi Hunio 8, 1982, insimbolok ti dedikasionko ken ni Jehova a Dios babaen ti bautismo ti danum, ket saan a kas idi damo, tinarigagayak nga uksoben ti daan a personalidad, ti napolitikaan a hombre nuevo ti kinaranggas, ken ikawes ti baro a personalidad, buyogen dagiti nasayaat a bungana, a nadakamat idiay Galacia 5:22, 23. Ita makiramramanakon iti sabali a kita ti pannakigubat, maysa a Nakristianuan a pannakigubat, a mangikaskasaba ti naimbag a damag ti Pagarian ken ipapaaykon ti panawen ken pigsak a mangisuro kadagiti sabsabali ti kinapudno ti Pagarian iti nasaysayaat a lubong nga umayto.

Anian a bendision ti mangisuro iti bassit nga anakko a dumakkel nga imbes a tumulad ken ni Ernesto Che Guevara, mabalinna a tuladen dagiti addang ni Jesu-Kristo, ti Pangulo ken Modelotayo! Ikarkararagko a ti anakko ken siak, kadua dagiti amin a managayat ti kinalinteg, agraman dati a kakaduak ken dagiti kakabagiak, mabalin a sumrekda iti dayta agnanayon a nasaysayaat a lubong, maysa a paraiso a daga a napno iti rag-o, talna, kinaragsak, ken kinahustisia. Ti kinaranggas dina gunggonaan ti asinoman; rubrobanna laeng ti gura, panagsisina, pannakapaay, ken riribuk a pulos di agpatingga. Agsaoak manipud kapadasan, ta napadasak ti kasta a panagbiag.—Babaen ken ni Eugenia María Monsón.

[Ladawan iti panid 22]

Mangaskasaba iti binalaybalay idiay Argentina