Singasing Agpaay Kadagiti Agsioman
IPADTO ti U.S. Bureau of the Census a dagiti agsioman a pamilia lab-awandanton ti kaadu dagiti gagangay a pamilia [nga addaan ama, ina, ken bukod nga annak] inton 1995. Iti daytanto a tiempo, 59 iti tunggal 100 nga annak ti agnaeden kadagiti “nagtipon a pamilia” (pamilia nga addaan agsioman) sakbay nga agedadda iti 18. Dagiti sumaganad ti sumagmamano laeng a singasing a tumulong kadagiti umad-adu nga agsioman.
Mangipaay iti Tiempo: Masapul a laglagipen dagiti agsioman nga alaenna ti nawatiwat a tiempo sakbay nga awaten dagiti sioman ti baro a naganak. Inlawlawag ti propesional iti mental-health a ni Mavis Hetherington no apay a ti umuna a sumagmamano a bulan—wenno tawen—mabalin a nakarigrigat: “Iti umuna a paset ti panagasawa manen, agpadpada a nauyong, makarurod, negatibo ken makapungtot dagiti annak saan laeng nga iti agsioman kadakuada no di ket iti nanangda. Makapungtotda . . . iti panagasawa manen ni nanangda.” Masapul a padasen nga awaten dagiti agsioman dagiti rikrikna dagiti annak, nupay kasano karigat dayta.—Kitaenyo ti Proverbio 19:11.
Umuna a Patauden ti Nasayaat a Relasion: Nainsiriban a namakdaar ni Joy Conolly, iti librona nga Stepfamilies, a dagiti agsioman nasaysayaatto ti sasaadenda a mangkorehir iti kababalin dagiti siomanda no addan nasayaat a relasionda kadakuada. Kabayatanna, nasaysayaat no tamingen ti mismo a naganak ti kasapulan a disiplina. (Idiligyo iti Proverbio 27:6.) Iti kasumbangirna, tapno marikna dagiti ubbing nga awan panagbalbaliw, mabalin a makikuyog dagiti agsioman kadagiti aramid a nabayagen a tinagiragsak dagiti ubbing—kas iti panagpasiar a magmagna wenno panagay-ayam nga agkakadua. Nupay kasta, saan koma nga usaren dagiti agsioman nga amma dagiti pannangan a panawen ti panangtubngar ti pamilia.
Liklikan ti Paboritismo: No mabalin, liklikan koma dagiti agsioman ti aniaman a paboritismo iti anakna a mismo, kasano man karigat daytoy no dadduma.—Idiligyo iti Roma 2:11.
Umadani a Siaannad: Maysa a nabiit pay a panagadal kadagiti agsioman a pamilia ti nakaammo a masansan a narigat nga agkatunosan dagiti agsioman nga amma ken sioman a babbalasang. Kastoy ti kinuna ti maysa nga autor: “Padasen dagiti agsioman nga amma ti makisarita, ket agkedked dagiti babbalasang. Padasen dagiti agsioman nga amma ti mangdisiplina, ket lumaban dagiti babbalasang.” Gupgopen ti autor: “Kasla awan ti maaramidan ti agsioman nga ama, iti umuna a paset ti pannakikaduana kadagiti nalaing a babbalasang.” Ngarud kasapulan ti adu a pannakipagrikna ken empatia. Nupay apresiaren dagiti babbalasang ti panangidayaw ti agsioman kadakuada, masansan a dida nairuam iti pisikal a tignay a kas iti panangarakup. Ti agsioman nga ama ammona koma a kastoy ti rikna ti balasang. No kasta, ad-adda koma nga ipaayna ti berbal a panangidayaw imbes a ti pisikal a panangipateg.—Idiligyo iti Proverbio 25:11.
Agannadkayo iti Panagimon: Ipakita ti kapadasan nga adu a sioman a babbai ti mangmatmat iti agsioman nga ina a kas kasalisal. Ti agsioman nga ina a manginanama ken addaan empatia iti rikrikna ti balasang mabalin ngarud a nainsiriban a lapdanna ti pannakiagaw iti atension. Adut’ maaramidan ti ama a mangbang-ar iti panagdanag no ipanamnamana iti balasangna ti kanayon a panagayat ken panagraemna. (Proverbio 15:1) Mamakdaar dagiti managsirarak a kasta unay ti panangikagumaan dagiti agsioman nga ina nga iti mabiit a tiempo maawatda kas ina dagiti kabbaro a siomanda a babbalasang. Manen, ti sekreto isu ti panaganus.
Saan a nalaka ti agbalin nga agsioman. Ngem maaramidan dayta, kas ipakita dagiti rinibo a naballigi a pangarigan. Ket laglagipenyo, mangipaay ti Biblia kadagiti kasayaatan a balakad maipaay iti balligi iti aniaman a kasasaad ti pamilia no kunaenna: “Agkaweskayo ti ayat, ta isu ti naan-anay a singgalut ti panagkaykaysa.”—Colosas 3:14.