Baro a Lubong—Dumtengto Kadi Dayta?
IDI Abril 13, 1991, nagbitla ti agdama idi a presidente ti Estados Unidos, ni George Bush, ti maysa a palawag a napauluan “Ti Posibilidad ti Baro a Lubong nga Urnos” idiay Montgomery, Alabama. Iti pagnguduan, kinunana: “Ti sangsanguentayo a baro a lubong . . . , daytat’ nakaskasdaaw a lubong ti panagtakkuat.”
Dua a bulan kalpasanna kinuna ti The Bulletin of the Atomic Scientists a babaen ti pannakarbek dagiti turay a Komunista idiay Makindaya nga Europa, “maysa a baro a lubong nga urnos a naibatay iti kappia, kinahustisia, ken demokrasia ti kasla asidegen.”
Nagtultuloy ti kasta a sarsarita iti baro a lubong agingga iti 1993. Impadamag ti The New York Times idi Enero ti maipapan iti katulagan a nangikari ti panangkissay iti nuklear nga armas. Kinuna ti diario: “Daytat’ nangisaad ti America ken Russia ‘iti wangawangan ti manamnama a baro a lubong,’ a dinakamat ti nagsayaatan-pannakapilina a sasao ni Presidente Bush.”
Dua a lawas kalpasanna, ti baro a presidente ti E.U., ni Bill Clinton, inwaragawagna iti palawagna idi inagurasionna: “Ita, bayat ti panaglabas ti daan nga urnos, ad-adut’ wayawaya ti baro a lubong ngem saan unay a natalged.” Kinunana pay: “Daytoy baro a lubong pinabaknangnan ti biag dagiti minilion nga Americano.”
Gapuna adu unayen ti sarsarita maipapan iti baro a lubong—maysa a naiduma ken nasaysayaat a lubong. Sigun iti maysa a bilang, bayat ti nakaab-ababa a tiempo, dinakamat ni George Bush iti 42 a daras ti “Baro a Lubong nga Urnos” kadagiti palawagna iti publiko.
Ngem naisangsangayan kadi ti kasta a palawag? Nangngegan kadi dayta idin?
Kinapudnona Awan ti Baro
Idi Mayo 1919, kalpasan la unay ti Gubat Sangalubongan I, nangaramid ti Federal Council of Churches of Christ idiay America ti maysa a gimong idiay Cleveland, Ohio, a sadiay naiyanunsio ‘ti posibilidad ti maysa a baro ken nasaysayaat a lubong.’ Kinuna ti maysa a nagpalawag: “Daytanto ti baro a lubong a ti prinsipio ti panaglalangen ken panagkakadua sukatannanto ti prinsipio ti panagsasalisal. Daytanto ti maysa a baro a lubong a sadiay ti prinsipio ti panagkaykaysa sinukatannanton ti prinsipio ti panaglalasin . . . Daytanto ti baro a lubong a sadiay sinukatanton ti panagkakabsat ken pannakipagayam dagiti amin a pannakidangadang malaksid ti pananglaban iti dakes.”
Kasano a pinati dagiti iglesia a dumtengto daytoy baro a lubong? Babaen ti gobierno ti Pagarian ti Dios a naikari iti Biblia? Saan. Agpannurayda iti maysa a napolitikaan nga organisasion a mangiyeg iti kasta a baro a lubong. “Ti sarsaritaentayo ita a kas Liga de Naciones,” kinuna ti maysa a pangulo ti relihion, “ket nasken ken di maliklikan a resulta ti amin a Nakristianuan a pammati ken ar-aramidtayo ditoy lubong.” Intandudo pay dagiti papangulo ti relihion iti dayta a tiempo ti Liga de Naciones kas “ti napolitikaan nga ebkas ti Pagarian ti Dios ditoy daga.”
Iti kasumbangirna, maysa a mannakabalin a pangulo idiay Alemania, ni Adolf Hitler, binusorna ti Liga de Naciones ket idi 1930’s impasdekna ti Third Reich ti Alemania. Imbagana nga agpaut ti Reich iti sangaribo a tawen ket ibanagnanto ti kunaen ti Biblia a ti laeng Pagarian ti Dios ti makaibanag. “Mangrugiak kadagiti agtutubo,” kinuna ni Hitler. “Babaen kadakuada makaaramidak ti baro a lubong.”
Nagpaibangon ni Hitler ti nagdakkelan nga istadium idiay Nuremberg nga agppaay a pagipabuyaan iti bileg ti Nazi. Nakapatpateg ta, 144 a nagdadakkel nga adigi ti naibangon iti plataporma a dandani 300 metro ti kaatiddogna. Apay a 144 nga adigi? Saritaen ti Biblia ti 144,000 a makipagturay a kadua “ti Kordero” a ni Jesu-Kristo, ket ti panagturayda agpautto iti sangaribo a tawen. (Apocalipsis 14:1; 20:4, 6) Nalawag ngarud, ti pannakaibangon dagiti 144 nga adigi idiay istadium ti Nuremberg ket saan a naiparna laeng a bilang, ta mapaneknekan a naimbag ti panangusar dagiti opisial a Nazi iti pagsasao ken simbolismo ti Biblia.
Aniat’ resulta dagiti panangikagumaan ti tao a mangitungpal iti kunaen ti Biblia nga ibanagto laeng ti Pagarian ti Dios?
Napaay a Panangikagumaan ti Tao
Paneknekan a naimbag ti historia a napaay ti Liga de Naciones a mangiyeg iti baro a lubong ti kappia. Narbek dayta nga organisasion idi nairaman dagiti nasion iti Gubat Sangalubongan II. Kasta met, kalpasan ti 12 laeng a tawen, narbeken ti Third Reich. Daytat’ napaay a naan-anay, maysa a pakaibabainan ti natauan a pamilia.
Iti intero a historia ti tao kanayon a saan a nagballigi ti panangikagumaan ti tao a mangpataud iti maysa a natalna a baro a lubong. “Tunggal sibilisasion a timmaud narbek kamaudiananna,” kinuna ti dati a Secretary of State ti E.U. a ni Henry Kissinger. “Ti historia ket estoria dagiti napaay a panangikagumaan, dagiti namnama a di natungpal.”
Ania, ngarud, ti baro a lubong nga urnos a nabiit pay a gunggun-oden dagiti pangulo ti lubong? Ti itataud dagiti etniko a kinaranggas linaisna ti panangpampanunot iti kasta a baro a lubong. Kas pangarigan, idi napalabas a Marso 6, inyangaw ti kolumnista a ni William Pfaff: “Dimtengen ti baro a lubong nga urnos. Nagsayaatan ti panagandarna ken talaga a baro, nga ipatpategna ti panangraut, panangatake ken etniko a panangdalus kas maawat nga internasional a kababalin.”
Ti nakaro a panagdadangadang ken kinaranggas a napasamak nanipud idi narbek ti Komunismo ket nakaam-amak. Uray pay ni George Bush, di pay nabayag sakbay a pinanawanna ti saadna idi Enero, binigbigna: “Bayat ti panaglabas ti tiempo, ti baro a lubong agbalinto a makadangran a kas ti daan.”
Pakaigapuan ti Namnama?
Kayat kadi a sawen daytoy nga awanen ti namnama ti kasasaad? Tagtagainep laeng kadi ti maysa a baro a lubong? Nalawag, saan a kabaelan dagiti tao ti mangparsua iti maysa a baro a lubong. Ngem ti ngay kari ti Namarsua a mangaramid iti dayta? “Adda dagiti baro a langlangit ken maysa a baro a daga nga ur-urayentayo sigun iti karina [ti Dios],” kuna ti Biblia.—2 Pedro 3:13.
Ti ikari ti Dios a baro a langlangit ket maysa a baro a turay iti daga. Daytoy a baro a turay isu ti Pagarian ti Dios, ti nailangitan a gobiernona nga insuro ni Jesus nga ikararag dagiti tao. (Mateo 6:9, 10) Dayta a nailangitan a gobierno buklento ni Jesu-Kristo ken dagiti kakaduana nga agturay a 144,000, ket ti baro a daga isunto ti maysa a baro a kagimongan dagiti tao. Wen, agbiagdanto iti maysa a nadayag a baro a lubong a sisusungdo a mangsupsuportar iti panangituray ti Dios.
Ti gobierno ti Pagarian ti Dios iturayannanto ti naikari a baro a lubong. Gapuna daytoy baro a lubong saanto nga aramid ti tao. “Ti pagarian ti Dios dina pulos kaipapanan ti panagtignay nga aramiden dagiti tao wenno pagturayan nga ipasdekda,” ilawlawag ti maysa nga enciklopedia ti Biblia. “Ti pagarian ket nadibinuan nga aramid, saan nga aramid ti tao wenno aramid dagiti dedikado a Kristiano.”—The Zondervan Pictorial Encyclopedia of the Bible.
Ti baro a lubong iti sidong ti Pagarian ti Dios sigurado a dumteng. Makapagtalekkayo iti kari ti iyaayna agsipud ta dayta a kari ket kari ti “Dios a dina mabalin ti agulbod.” (Tito 1:2) Pangngaasiyo ta usigenyo no anianto a kita ti lubong ti baro a lubong ti Dios.
[Picture Credit Line iti panid 3]
Ladawan ti NASA