Agimtuod Dagiti Agtutubo . . .

Doble a Panagbiag Asinot’ Rumbeng a Pagipudnuan?

“Itugtugotdak da Mommy ken Daddy kadagiti Nakristianuan a panaggigimong, ket ammok no aniat’ maiparbeng ken di maiparbeng,” bigbigen ni Robert. “Ngem kayatko a magustuan ken magayyemdak dagiti dadduma nga ubbing idiay eskuelaan. Isu a tapno saanak a maudi ken agbalinak a nalatak, nangrugiak nga agsigarilio idi addaak iti maikanem a grado. Idi addaak iti maikapito a grado, nagusarakon iti LSD ken nagsigarilio iti marihuana. Idi addaak iti maikawalo a grado, nagusarakon iti maitudok a droga a maawagan freak. Naallilawko ti amin​—ngem mariribukanak.”

DOBLE ti panagbiag ti adu nga agtutubo ita​—agraman ti dadduma a pinadakkel dagiti Kristiano a nagannak. Saanda met ketdi nga agtun-oy amin iti panagdroga, kas ken Robert. Ngem di ammo dagiti dadakkelda a, dadduma ilimlimedda ti maki-date, aginum, agbado kadagiti nalaad a kawes, dumngeg iti makatitileng a musika, tumabuno kadagiti naariwawa a padaya, ken makiraman iti adu pay nga aramid a di anamongan wenno iparit dagiti dadakkelda. Kasta met kadi ti wagas ti panagbiagyo?

Ngarud, nalabit ammoyo a dakes ti ar-aramidenyo. Kas ken Robert, mabalin a mariribukan pay ketdin ti konsiensiayo. (Roma 2:15) Kaskasdi a diyo kayat nga ipudno kadagiti dadakkelyo dagiti ikurkurimedyo. Ket no panunotenyo dagiti mabalin nga ibunganto ti ar-aramidenyo, mabalin nga irasonyo ti ‘Saan a masaktan dagiti dadakkelko iti banag a dida ammo.’ Ngem masaktannakayo dayta.

Baribar a Panagrasrason

Kas pangarigan, mabalin a nainkalintegan ti dadduma a panagreklamoyo kadagiti pangngeddeng dagiti dadakkelyo. Nalabit kastat’ ar-aramidenyo. Ngem nupay no dadduma ket di nainkalintegan ti kinaestriktoda, dida mannakisarita, wenno naturayda, rumbeng kadi a sansanenyo ti sumukir? Saan, sigun iti Sao ti Dios, a kunana: “Agtulnogkayo kadagiti nagannak[yo] iti amin a banag, ta isu daytoy ti makaay-ayo unay iti Apo.” (Colosas 3:20) Ngem kasano ngay no adda met nabatad a pakasuronanyo kadagiti dadakkelyo? Rumbeng kadi nga ipeksayo ti pungtotyo babaen iti nalmeng a panaglabsingyo kadagiti inted-Dios a pagalagadan? No kasta, “agtantanabutob[kayo] a maikaniwas ken Jehova.” (Proverbio 19:3) Ti kasayaatan nga aramidenyo isut’ pannakisaritayo kadagiti nagannakyo ken siaanat nga ilawlawagyo ti aniaman a pagsaksakitan ti nakemyo.​—Proverbio 15:22.

Kamali met ti panangipagarup a diyo masair ti rikna dagiti dadakkelyo no agulimekkay lattan. Kinuna ti agtawen-16 a barito: “Diak agsao iti aniaman a makasair [kadagiti dadakkelko].” Manen, al-allilawenyo laeng ti bagiyo iti kasta a baribar a panagrasrason. Kas ti panangilawlawag ti Biblia, naiyarig dayta iti tao nga “al-aliogenna ti bagina kadagiti matana met laeng, nga iti kinadakesna dinto masukalan ken magura.” (Salmo 36:2) No talaga a diyo kayat a masair ti rikna dagiti dadakkelyo, kangrunaanna a liklikanyo ti sumukir. Malaksid pay, nalabit awan serserbinto ti panangilimedyo iti aniaman kadagiti dadakkelyo yantangay pagaammo la ketdin dagiti dadduma ti doble a panagbiagyo.

Awan ti Mailimed

Napaneknekan daytoy dagiti kadaanan nga Israelita idi pinadasda nga inlimed ti panagbasolda. Imballaag ni mammadto Isaias: “Asi pay dagiti mangilemlemmeng kadagiti patigmaanda iti imatang ni Jehova, ket dagiti aramidda addada iti sipnget, ken kunada, ‘Asino ti makakita kadakami, ken asino ti makaammo kadakami?’” (Isaias 29:15) Nalipatan dagiti Israelita a nakita ti Dios dagiti dakes nga aramidda. Idi tiemponan, siningirna ida gapu kadagiti basolda.

Pudno met laeng daytoy iti dadduma a Kristiano iti kongregasion idi umuna a siglo. Basaenyo idiay Aramid 5:1-11 ti pakasaritaan da Ananias ken ti asawana a ni Safira. Idi naiyurnos a mapaadda ti pondo agpaay ti pannakataripato dagiti agkasapulan a Kristiano, inlako ni Ananias ti maysa a talon sa sipapannakkel a kinunana nga itedna amin a naglakuanna. Ngem ti kinaagpaysuanna, “sililimed a nangibati iti sumagmamano a naglakuan” agpaay iti bukodna a pagimbagan. Naallilawna kadi ti Dios iti daytoy a panaginpaparaburna? Pulos a saan. “Nagulbodka, saan a kadagiti tattao, no di ket iti Dios,” kinuna ni apostol Pedro. “Idi mangngegna dagitoy a sasao napasag ni Ananias ket nauyos ti biagna.” Di nagbayag kalpasan dayta, ti kakumplotna a ni Safira ket nadusa met. Nabatad a nalipatanda a ti Dios “ammona dagiti palimed ti puso.”​—Salmo 44:21.

Umasping met la ita, nupay sibaballigi a mailimedyo ti panagbasolyo kadagiti nagannakyo, diyo mailimed ti kasta a panagbasol kadagiti nasiput a mata ni Jehova a Dios. “Awan ti parsua a saan a sibabatad iti imatangna,” kuna ti Hebreo 4:13, “no di ket isuamin a bambanag lamolamoda ken sipapanayagda a nailatak kadagiti mata daydiay pagidatagantayo.” Adda pay la ngarud kadi mailimedyo? Sa inton agangay, maibutaktakto met laeng kadagiti sabsabali dagiti nalmeng a basolyo. Kuna ti Proverbio 20:11: “Uray ti ubing ipakaammona ti bagina kadagiti kababalinna no nadalus man wenno nalinteg ti aramidna.” Kuna pay ti sabali a proverbio: “Ti mangabbong kadagiti salungasingna dinto rumang-ay.”​—Proverbio 28:13.

Nakasursuro iti daytoy ti agtutubo a ni Tammy. Nupay pinadakkel dagiti Kristiano a nagannakna, nagsigarilio, naginum, ken naki-date kadagiti di-manamati. Inkagumaan ni Tammy nga ilimed dagiti bisiona, ngem malagipna: “Nadlaw dagiti dadakkelko dagiti nagbalbaliwak. Nagbalinak a rebelioso ken di mangikabkabilangan. No doble ti panagbiag ti maysa a tao, dumtengto ti tiempo, no saan man nga ita, a maibutaktak dayta. Para kaniak, dimteng daytan. Nasukalannak ni tatangko a makisinsinnarak iti nobiok iti asideg nga eskuelaan.”

No Kasano ti Panagrikna ni Jehova

Gapuna, inton agangay, makasair​—ken nalabit talaga a masairto​—dagiti dadakkelyo kadagiti banag nga ikurkurimedyo. Ngem kangrunaanna, naiyimtuodyo kadin iti bagiyo, ‘Kasano ti panagrikna ni Jehova kadagiti agbibiag iti kinaulbod?’ Sumungbat ti Salmo 5:5, 6: ‘Guraen ni Jehova dagiti amin a managaramid ti kinakillo; dadaelennanto dagiti natiri. Guraen ni Jehova ti naulbod a tao.’ Dikay allilawen ti bagiyo iti panangipagarup a maay-ayoyo ti Dios babaen ti panaginpapasnekyo no tumabunokayo kadagiti narelihiusuan a panaggigimong. Ammona no dagiti tattao ‘dayawenda isuna kadagiti bibigda, ngem ti pusoda adayo kenkuana.’​—Marcos 7:6.

Kas ti ipudno ti maysa nga agtutubo nga agnagan Ricardo, a nairaman iti seksual nga imoralidad: “Mariknam ti mabain no ammom a napaleddaangmo ni Jehova.” Ngem talaga kadi a mapaleddaangtay ni Jehova​—a kaipapananna nga isut’ masairtayo? Talaga! Idi immikay ti kadaanan a nasion ti Israel iti Linteg ti Dios, ‘pinaleddaangda ti Santo ti Israel.” (Salmo 78:41) Ania ketdin ti leddaangna no dagiti agtutubo a napadakkel “iti disiplina ken panangiturong-panunot ni Jehova” ikurkurimedda ti agbasol!​—Efeso 6:4.

Dagiti Masair a Nagannak

Amirisenyo, ngarud, a dumtengto ti tiempo a maibutaktak ti kinasiasinoyo. Masapul nga aminen ken ipudnoyo ti ikurkurimedyo iti Dios, kadagiti nagannakyo, ken iti bagiyo a mismo. Talaga a nakababain ken nakalkaldaang ti ibunga daytoy. (Hebreo 12:10, 11) No nairuamkayon nga agulbod ken mangallilaw, napukawyon ti panagtalek dagiti dadakkelyo. Isu a diyo pakasdaawan no ad-adda nga estriktuandakayo itan. Malagip ni Tammy: “Idi nasukalandak a makisinsinnarak iti nobiok, nadidigran ni tatangko. Naamirisna a saanak a mapagtalkan. Kaipapanan dayta a kanayon a sipsiputandakon.” Ngem naamiris ni Tammy nga ap-apitenna la ketdin ti immulana.​—Galacia 6:7.

Namnamaenyo met a masair ken makaunget dagiti nagannakyo. Naibabainen ti nagan ken reputasionda. (Idiligyo ti Genesis 34:30.) No maysa a Saksi ni Jehova ni tatangyo, mabalin nga ilusulosna pay laeng dagiti dadduma a pribilehiona iti kongregasion. (Tito 1:5-7) Wen, kas kuna ti Proverbio 17:25, ti rebelioso nga agtutubo ket “liday ken amana ken pait iti nangipasngay kenkuana.”

Naglawag ti panangiladawan ti mannurat a ni Joy P. Gage iti rikrikna ti dadduma a nagannak no agrebelde ti anakda. Kunana: “Dadduma a nagannak dida ipangngeg ti panaganug-ogda. Dadduma ti silalaaw nga aganug-og. Di ipakita ti dadduma ti panagsangitda. Sangitanda ti napalabas. Agsangitda ta kellaat a nadadaelen ti in-inanamaenda. Sangitanda ti sigurado a mapagteng. Agsangitda gapu iti pungtot. Agsangitda gapu iti pannakapaay.” Talaga a nasaem a bigbigen a napaleddaangyo ti dua a tao nga ad-adda a mangdungdungngo kadakayo ngem iti asinoman pay itoy a lubong. Kuna ni Tammy: “No lagipek ti napalabas, ania ketdin ti babawik no apay a napaleddaangko da tatang ken nanangko.”

Nupay kasta, diyon maisubli ti napalabas. Ket nupay talaga a nasaem ken narigat dayta, rumbeng nga aturenyo dagiti bambanag. (Idiligyo ti Isaias 1:18.) Kaipapanan dayta nga ibagayo kadagiti nagannakyo ti kinapudno, bigbigenyo ti pannakasair ken panagungetda, ken awatenyo ti aniaman a disiplina nga ipakatda. Mabalin a ti panagipudnoyo ti damo nga addang tapno maparagsakyo ti puso dagiti dadakkelyo, ken ti puso ni Jehova a Dios, ken magun-odanyo ti naragsak a pannakapnek a nadalusanen ti konsiensiayo.​—Proverbio 27:11; 2 Corinto 4:2.

Ngem kasanoyo a maipudno kadagiti dadakkelyo? Kasanoyo a maidian ti doble a panagbiag? Masungbatanto dagitoy a saludsod iti sumaganad a ruarmi.

[Ladawan iti panid 19]

Ti panangipudno makaiyeg bang-ar kadakayo ken kadagiti nagannakyo