No Makaadikton Dagiti Ar-aramid

TI PANNAKAADIKTO kadagiti banag ken pannakaadikto kadagiti aramid ket naiyarig iti dua a tren nga agtartaray iti isu met la a riles nga agturong iti isu met la a direksion.a Tunggal maysa adda bukodna a destinasion wenno panggep: tapno mangbalbaliw iti rikna ken mangipalipat iti nasaem a rikrikna. Usigentay ti dadduma a pangarigan ti pannakaadikto iti ar-aramid.

Pannakaigamer iti Trabaho

Ti pannakaigamer iti trabaho ti naawagan nadayaw a pannakaadikto. Ngamin, dagiti naigamer iti trabaho ket nalalaing nga empleado. Ngem ti rikriknada, nupay kasta, saanda a naragsak. Ti trabaho ket mabalin a panglipatda kadagiti nasaem a rikriknada wenno napalaus a tarigagay iti pannakaanamong.

Ti yelo ti mangsalaknib iti ag-ice skating manipud iti pannakalmesna iti danum; ti trabaho ti mangsalaknib iti naigamer iti dayta manipud iti panangrimbaw dagiti rikriknana. Kas iti ag-ice skating, ti naigamer iti trabaho magun-odna ti pammadayaw gapu iti nasayaat a gapuananna. Ngem parparawpaw laeng dayta. Ania a talaga ti kinapudno? Isurat ti mamalbalakad iti salun-at ti isip a ni Linda T. Sanford: “No saan a naigamer ti adikto iti trabahona, isut’ mabalin a lapunosen dagiti makaburibor a rikrikna ti pannakariribuk, danag, pungtot, pannakaupay ken kinaladingit.”

Ipasimudaag ti pannakapilit ti adu a naigamer iti trabahoda a daytat’ nabayagen a kababalinda, nalabit manipud pay pannakapadakkelda. Kastoy ti kasasaad ti maysa a babai nga awagantay iti Mary. Manipud idi agtawen iti innem inkagumaanna a gun-oden ti panangdungngo ti alkoholiko a tatangna babaen ti panagluto ken panagtagibalay. “Nagbalin a kapilitan dayta,” kunana. “Impagarupko a no ad-adut’ maaramidak wenno nasaysayaat ti maaramidak, dungdungnguennakto. Ngem bin-ig a panangbabalaw ti naganabko.”

Kas maysa a nataengan, makidangdangadang pay laeng ni Mary iti tiritir a kapanunotanna. “Mariknak nga awan serserbik,” ipudnona. “Mariknak pay laeng a masapul a gun-odek ti panangipateg, nga awan serserbik malaksid no adda magapuanak. Kadagiti sosial a panagtataripnong, busbosek ti pigsak iti panagluto ken panagserbi, tapno kasla adda serserbi ti kaaddak sadiay.”

Kadagidiay kas ken Mary, kasapulan ti natimbeng a panangmatmat iti trabaho. Talaga a padayawan ti Biblia ti kinagaget. (Proverbio 6:6-8; 2 Tesalonica 3:10, 12) Ni Jehova a Dios a mismo ket adut’ gapuananna. (Salmo 104:24; Juan 5:17) Ngem isut’ saan a mapilpilit. Nakita ni Jehova ti kinaimbag dagiti pinarsuana saan laeng nga idi nairingpasdan no di ket kabayatan pay ti panagparsuana kadakuada.​—Genesis 1:4, 12, 18, 21, 25, 31; idiligyo ti Eclesiastes 5:18.

Ti Mamangulo a Managobra ni Jehova a Dios, ti Anakna, ni Jesus, impakitana met ti pannakapnekna iti trabahona. (Proverbio 8:30, 31) Inkari ni Jesus kadagiti pasurotna a makasarakda met iti bang-ar iti pannakipagtrabahoda kenkuana. Sangsangkamaysa a nagtitinnulonganda iti maysa a kangrunaan nga aramid. Ngem di kaipapanan daytoy a didan aginana.​—Mateo 11:28-30; Marcos 6:31; idiligyo ti Eclesiastes 4:6.

Nalabit ipadlaw ti maysa a nagannak nga agdepende ti kinapategyo iti magapuananyo wenno masapul nga ipakitayo pay laeng a maikarikayo a maayat. Maliwliwakay a makaammo a saan a kastoy ti panangmatmat ni Jehova iti umno a panagpamilia. Ibalakad ti Saona: “Dakayo nga amma, dikay rurruroden dagiti annakyo, tapno saan a maupay ti riknada [“makarikna iti pannakatagibassit,” The Amplified Bible].” (Colosas 3:21) Ni Jehova ket saan a daydiay mangikedked iti ayat agingga nga ipakitayo pay laeng a maikarikayo a maayat. Ti ayatna ket saan a banag nga ipaayna laeng kalpasan ti panagayat ti maysa ken panagserbina kenkuana. Kinapudnona, kunaen ti Biblia kadatayo nga “immuna nga inayatnatayo,” wen, uray “managbasoltayo pay laeng idi,” ti Dios ti immuna a nangipakita iti panagayatna kadatayo. (1 Juan 4:19; Roma 5:6-8) Kanayonanna pay, saan a babalawen ni Jehova dagiti napasnek a panagreggettayo a mangaramid iti pagayatanna. Gapuna, ti serbisiotay kenkuana ket agbalin a napudno nga ebkas ti panagayattayo kenkuana.

Pannakaadikto iti Telebision

Awagan ti dadduma ti napalalo a panagbuya iti TV kas pannakaadikto. “Saan a kas iti droga wenno arak,” insurat ni Marie Winn iti The Plug-In Drug, “ti panagbuya iti telebision palubosanna ti managbuya a lipaten ti pudpudno a lubong ken sumrek iti nakaay-ayat ken di mangikankano a kasasaad ti panunot.”

Siempre, awan ti dakes iti pananglipat kadagiti rebbengen iti biag​—iti apagapaman. Ngem dadduma a managbuya didan bigbigen ti pudno a kasasaadda. Impudno ti maysa nga asawa a lalaki idi saan a makabuya iti TV ta daytat’ naperdi: “Mariknak a ti panunotko ket naan-anay a nabibineg kadagidi a tawen. Nailansa ti matak iti telebision, ket diak met ngarud maigawid ti bagik.” Iladawan ti maysa nga ubing nga agnagan Kai ti umasping a pannakapilitna: “Diak koma kayat ti masansan nga agbuya iti telebision ngem diak makontrol ti bagik. Ti telebision ti mangkonkontrol kaniak.”

Ti napalalo a panagbuya iti TV dadaelenna ti abilidad ti panunot. Isingasing ti Biblia ti mangutob a panagmennamenna, a kasapulanna ti umno a panagmaymaysa. (Josue 1:8; Salmo 1:2, 3; 145:5; Mateo 14:23; Lucas 4:42; 5:16; 1 Timoteo 4:15) Daytoy a panagmaymaysa ket makapadanag iti adu a tattao. Kasta unay ti danagda no bin-ig a naulimek ti aglawlawda. Mabutengda nga agmaymaysa agraman iti panunotda. Ikagumaanda ti mangsapul iti aniaman a mangpunno iti kinakawaw. Ti TV ti nadaras a solusionda. Nupay kasta, uray nasayaat dayta, ti TV ket kasandi laeng ti pudpudno a biag.

Naigamer a Panagsugal

Ti panagsugal ket nairamut iti kinaagum. Ngem ti pannakaigamer iti panagsugal saan laeng a maigapu iti kuarta.b “Kayatko ti ‘ragsak ken pannakaital-o’ tapno malipatak ti kinapudno,” kuna ni Nigel. “Daytat’ umasping unay iti panagtomar iti droga.” Iti mannugal, ti panagsugal ket masansan a gunggona. Di agpapada ti ibungana. Napukaw ni Nigel dagiti gagayyemna. Napukaw ti dadduma ti pamiliada. Nadadael ti salun-at ti dadduma. Ket inton agangay mapukawda amin ti kuartada. Ngem narasay ti agsardeng nga agsugal, yantangay ti panangabak wenno pannakaabak saan nga isu ti pagsasaritaan. Isut’ laing nga agay-ayam​—ti pamay-an​—a mangapektar iti rikrikna ken mangiparikna a kaslattay nakadrogada.

Ti panagsugal mabalin nga ipalipatna dagiti parikut iti biag, ngem dina ida pukawen. Ti tao a grabet’ pannakadangranna saan laeng a pangikkat iti ut-ot ti kasapulanna. Masapul a maagasan dagiti sugatna. No adda sugat iti biag a nangituggod iti panagsugal ti maysa a tao, masapul nga amirisenna ida sananto agasan. Kalikaguman daytoy ti tured, ngem makagunggonanto ti ibungana.

Ilalapsut

Tapno makalapsutkayo iti pannakaadikto, masapul nga ikabilanganyo dagiti rikrikna ti pungtot a masansan a mangrubrob iti pannakaadiktoyo. Rumbeng nga ikagumaan ti adikto a risuten ti pagtataudan ti problema. Maysa a karit daytoy. “Saan la a basta isardengmon ti 30 tawen a panagdrogam ken panaginummo,” kuna ti maysa a dati nga adikto, “nangnangruna no ti pannakaadiktom ket pangkalkalubmo laeng iti nakaro a problemam.”

Kaskasdi, ti ilalapsut iti pannakaadikto ket makagunggona. Nagsayaat ti panangilawlawag ni Mary, ti nadakamat itay a maysa a naigamer unay iti trabahona: “Iti adun a tawen,” kunana, “diak kayat a lagipen dagiti bambanag a diak mataming. Ngem itan ta tinamingkon dagidi a banag, nakaskasdaaw ta saanda met gayam a nakaro unay.”

Daytoy ti kapadasan ti adu a sibaballigi a nangparukma iti pannakaadiktoda. Imbes nga itultuloyda ti ‘paadipen kadagiti makadangran a bisio,’ kiniddawda ti “pannakabalin a nalablabes ngem ti gagangay” tapno sibaballigida a tamingen ti karit a panangparukma iti pannakaadikto.​—2 Pedro 2:19, Today’s English Version; 2 Corinto 4:7.

[Dagiti Footnote]

[Blurb iti panid 9]

‘Mabalin a maiyaplikar ti termino a pannakaadikto iti amin a kita ti kapilitan a panagtignay.’​—Dr. J. Patrick Gannon.

[Ladawan iti panid 10]

Iti maysa a naigamer iti trabahona, kasla napatpateg ti trabaho ngem ti pamiliana

[Ladawan iti panid 10]

Iparikna ti panagsugal iti maysa nga isut’ kaslattay nakadroga