Uyokan Kontra Computer
KASANOT’ kasaririt ti kadaywan nga uyokan? Nabatad a nasarsaririt nga amang ngem ti kabibilgan a supercomputer. Ket maysada a pagsidsiddaawan no kinabassiusit ti pagsasaritaan.
Kabaelan ti maysa kadagiti kabibilgan a computer iti lubong ti nakaskasdaaw a proseso ti kinapartak a 16 gigaflops. Iti pagsasao a maawatan ti kadawyan a tao, ti kasta a computer kabaelanna ti 16 bilion a simple a panagkuenta kas ti panangnayon iti dua a numero, iti kada segundo. Maisupadi, ipakita ti naannad a panangbilang iti amin nga elektrikal ken kemikal a mapaspasamak iti utek ti uyokan a ti pimpiman nga uyokan kabaelanna nga aramiden ti katupag ti sangapulo a trilion a panagkuenta iti kada segundo. Nakaskasdaaw!
Aramiden amin dayta ti uyokan bayat a busbusbosenna ti nakapkapuy nga amang a bileg ngem ti maysa a computer. Sigun iti magasin a Byte, “mangbusbos ti utek ti uyokan iti kurang ngem 10 microwatt. . . . Agarup pito a daras a nalalaing dayta ngem ti kaepektibuan kadagiti napartuat ita a computer.” Gapuna, nasurok a sangapulo a milion nga utek ti uyokan ti mabalin a mapaandar iti bileg ti elektrisidad a kasapulan ti maysa a 100-watt a bombilia ti silaw. Ti kaeepektibuan kadagiti agdama a computer ket mangus-usar iti minilion a daras ti kaaduna nga enerhia a mangaramid iti umasping a bilang ti panagandar.
Nupay kasta, ad-adu pay nga amang ti maaramidan dagiti uyokan ngem dagiti computer. Makailasinda iti kolor, makaangot, makatayab, makapagna, ken makontrolda ti bagida. Makatayabda iti adayo a disso tapno agsapulda kadagiti gubuayan ti nektar, sada agsubli iti balayda ket ipakaammoda ti umiso a direksion a suroten dagiti padada nga uyokan. Talaga a nalaingda pay a kemiko. Mangnayonda kadagiti espesial [ken] komplikado a protina iti nektar a pagaramid iti diro. Mangpataudda iti allid ti uyokan a mausar iti panangbangon ken panangtarimaan kadagiti balayda. Mangisaganada kadagiti espesial a taraon, kas ti royal jelly ken tinapay ti uyokan, agpaay kadagiti annakda. Salaknibanda ti balayda babaen ti panangbigbig ken panangpaksiatda kadagiti mangraut.
Tangay nasayaatda nga agtagibalay, regular nga ikkatenda ti basura ken dadduma a rugit manipud balayda. Kontrolenda ti klima iti balayda babaen ti panagpupuniponda a sangsangkamaysa tapno bumarada no kalam-ekna wenno babaen ti panagkayabkayabda iti nalamiis nga angin ken panangiwarsi iti danum no kalgaw. No aduda unayen iti pagtaenganda, nasaririt dagiti uyokan a mangammo a dadduma ti rumbeng a pumanawen. Isu a mangpilida iti baro a reina agpaay iti immuna a balayda, ket agsawar ti sigud a reina ken adu kadagiti trabahador tapno mangipasdekda iti baro a kolonia. Ngem umuna, maibaon dagiti managsukisok tapno mangimbestigar kadagiti kabbaro a lugar. Kalpasan nga agsubli ken arigna agririnnanud dagitoy iti impormasionda, dagiti uyokan a “makaammo no sadino ti yan ti balay” idauluanda ti pangen iti kabbaro a pagtaenganna.
Aramiden amin dagiti pimpiman nga uyokan daytoy nupay awan aniaman a tulong wenno panangiwanwan ti dadduma. Agtignayda nga agbukbukod. Idinto ta dagiti supercomputer kalikagumanda ti timpuyog dagiti programmer, inheniero, ken teknisian. Awan pakayariganda! Dagiti uyokan ket agpayso a pagsidsiddaawan iti kinabassiusitda.
[Picture Credit Line iti panid 25]
L. Fritz/H. Armstrong Roberts