Ti Masanguananyo—Anianto ti Pagbanagan Dayta?
TI PANAGADAL iti human genome adun ti ipalgakna maipapan kadagiti mabalin a sagabaento ti tao a sakit. Ti ngay mabalin a panangagas ken uray ti pananglapped kadagita a sakit?
No ad-adu ti maammuan dagiti managsirarak maipapan kadagiti genome dagiti mula, ayup, ken tattao, ad-adu ti posibilidad a makapataudda kadagiti agas ken pamay-an ti panangagas a mangpaimbag kadagiti sakit, kuna ti The Times iti Londres. Nupay kasta, kas ipadamag ti magasin nga Industry Week, a dagiti sientista mamakdaarda gapu ta daytoy a pamay-an “mabalin a maudi iti 20 agingga iti 50 a tawen iti panangilasin iti sakit.” Daytoy a kasasaad, sigun iti propesor ti biochemistry a ni Charles Cantor, baybay-anna ti maysa a tao a “dandani . . . maawananen iti namnama.” Ngem saan a masapul a mapasamak dayta.
Nalawag nga ikari ti Biblia ti panagpatingga dagiti amin a sakit. “[Ti Dios] punasennanto ti amin a lua kadagiti matada, ket awanton ni patay, awanto metten ti panagleddaang wenno panagsangit wenno ut-ot,” kuna ti Apocalipsis 21:4. Ibanagto kadi dagiti geneticist daytoy babaen ti awagan ti magasin a The Christian Century a “genetic co-creation”? Ti kaitungpalan dagiti kari ti Biblia saan nga agpannuray iti pannakairingpas ti Human Genome Project, aniaman a “genetic co-creation,” wenno, kinapudnona, maysa a nain-inut a panangparang-ay iti aglawlawtayo. Imbes ketdi, daytat’ pudno nga agpannuray laeng iti aktibo a puersa ti Dios, ti nasantuan nga espirituna.
Maisupiat iti Panagtawid ken Aglawlaw
Agarup tallo a ribo a tawenen ti napalabas, kinuna ti maysa nga ari ti Israel: “Nakaam-amak ken nakaskasdaaw ti pannakaaramidko.” Nupay awan ammo ni David maipapan iti Human Genome Project itatta, kinantana daytoy a pangidayaw iti Dios: “Nakita dagiti matam ti pannakaisikogko, ket ita librom naisurat ti amin a pasetna.”—Salmo 139:14, 16.
Kasano nga ammo daytoy nga ari idi ugma a ti idadakkelna kas sikog iti aanakan ni inana sinurotna dagiti “naisurat” nga instruksion? Inamin a mismo ni David: “Ti espiritu ni Jehova nagsao a gapu kaniak, ket ti saona adda idi iti dilak.” (2 Samuel 23:2) Wen, ti aktibo a puersa ti Namarsua, ti nasantuan nga espiritu, ti nangipaltiing iti panagsurat ni David.
Saan kadi nga adda leksion ditoy a di ikankano ti adu a tattao itatta wenno, siempre, itantanda nga usigen? Nupay no ti panagtawid ken ti aglawlaw apektaranda iti dadduma a pamay-an ti kinataotayo, ti nasantuan nga espiritu ti Dios sibibileg nga apektarannatayo, a supiatenna pay dagiti dadduma nga impluensia.
Usigenyo ti pagarigan ni Ian. “Nalakaak a makmaklaat idi bassitak pay nga ubing,” ilawlawagna. “Nakaro ti pannakakellaat no dadduma ni tatangko, ket kaparehok la unay ita dagiti annakko a babassit a lallaki. Idi ubingak pay, nakaro ti nerbiosko. Diak makapagsao a di agbeddal ken agpigerger, ket idin rinugiakon ti aginum [ti de alkohol] kas panglapped. Pagarupko no pagkalmaennak. Kinapudnona, pinakaro ti panaginum ti nerbiosko.” Idi rinugian ni Ian ti nakipagadal iti Biblia kadagiti Saksi ni Jehova, nabigbigna a masapul nga isardengna ti panagpannuray iti alkohol a mangtimbeng iti nerbiosna. “Nariknak a ti pakinakemko a mismo ket umdasen, ket talaga nga insardengko ti naginum iti intero a nakatawen. Ngem,” inaminna, “diak maisardeng nga interamente ti aginum.”
“Maysa nga aldaw,” ituloyna, “magmagnaak idi iti kalsada bayat a bumayakabak ti tudo a pampanunotek a magnaak agingga a matayakon. Sumagmamano a darasen nga insardengko ti naginum ket nangrugiak manen. Kalpasanna nabigbigko a padpadasek a parmeken ti parikutko a panaginum iti bukodko a pamay-an, saan nga iti pamay-an ni Jehova. Gapuna, rinugiak ti nagkararag bayat ti pannagnak, a kayariganna a kunkunak ken Jehova, nga aramidekon dagiti bambanag iti pamay-anna, a dawdawatek nga ipaayna ti nasantuan nga espirituna a mangpabileg kaniak.” Dayta ket sangapulo a tawenen ti napalabas. Kasano ni Ian itan?
“Masapul nga ikagumaak pay laeng a pengdan ti pagkapuyak,” inaminna, “ket nasursurok ti agtalek a naan-anay ken Jehova tapno makapagtultuloyak.” Iti ania ti nakaigapuan ti balligi ni Ian? “Nalagipko ti umuna a naituding a panagbasak iti Biblia kalpasan ti panagsublik iti kongregasion dagiti Saksi ni Jehova. Daytat’ Salmo 116 bersikulo 1, a mangrugi iti: ‘Ayatek ni Jehova, agsipud ta denggenna ti timekko ken dawdawatko.’ Iti katengngaan ti salmo, binasak: ‘Ania ti itdekto ken Jehova a subad dagiti paraburna kaniak?’ [Sal 116 bersikulo 12] Daytoy ket kas iti pagtalaytayan a bato a nangtulong kaniak nga agsubli iti normal a kasasaad.” Ita mamalakad ni Ian iti asinoman nga adda iti umasping a kasasaad: “Dikay allilawen ti bagiyo met laeng.” Inayonna: “Idi tinamingko kamaudiananna dagiti parikutko ken nagkararagak a pabilgennak ti nasantuan nga espiritu ni Jehova iti panangikagumaanko, nangrugin a nagballigiak.”
Agpannuray ni Ian, agraman dagiti nganngani lima a milion a dadduma a Saksi ni Jehova, iti nasantuan nga espiritu a tumulong kenkuana a mangsurot iti dana a naibalabala iti kapapatgan a mangisuro a libro, ti Biblia. Bay-anyo nga ipakaammo dagiti Saksi iti lugaryo dagiti nalawag, saan a narigat a maawatan, simple a mensahe—maipapan iti Pagarian ti Dios, ti nailangitan a gobiernona nga iturayan ti napagungaren a Kristo Jesus. Daytoy nga ahensia ikkatennanton amin a pakakitaan kadagiti genetiko a pagkapuyan ket ipaayannanto ti sangatauan iti maysa a paraiso nga aglawlaw a pagnaedanna iti agnanayon. Mabalin nga addakayto met sadiay!