Balligi Agpaay ti Minoria—Iti Lugar nga Addaan Panagpapada
BABAEN TI KORESPONSAL TI AGRIINGKAYO! IDIAY JAPAN
PITO a kamera ti telebision agraman pinulpullo a reporter ti agur-uray idi iti agtutubo a nagdarum iti panagparangna iti Osaka High Court Press Club idi a simrek ti 19-ti-tawenna a ni Kunihito Kobayashi ken dagiti nagannakna iti conference room a napnuan isem ti ruprupada. Agkaragilap dagiti flash ti kamera iti siled bayat a sinungbatanda ti salsaludsod dagiti reporter.
“Maragsakanak unay a nakaawat iti awan dasdasiganna a desision agpaay iti kasok,” kinuna ni Kunihito. “Kayatko a makita ti maysa a lubong a sadiay asinoman ket maawat, makapasá, ken makaturpos iti aniaman a high school uray no ania ti narelihiosuan a patpatienna.”
Binaliktad ti Osaka High Court ti desision ti nababbaba a Kobe District Court ken pinatganda ti kidkiddawen ni Kunihito, ti kalintegan a makaadal uray no ania ti narelihiosuan a patpatienna.
Ti Isyu
Ti isyu iti daytoy a darum isut’ pannakapaksiatna manipud iti Kobe Municipal Industrial Technical College (iti ababa, maawagan iti Kobe Tech) gapu ta di makiraman iti panagsanay iti kendo (panagsanay dagiti Hapones a mangaramat iti espada [a kawayan]), maigapu iti narelihiosuan a rason. Kalpasan ti desision ti korte ti Osaka a nangwaswas kadagiti pangngeddeng ti eskuelaan a di mangipasá kenkuana sa, papanawenda kalpasanna, inyebkas ni Kunihito ti tarigagayna a mangitultuloy iti panagadalna iti electrical engineering. Ti umuna a tallo a tawen daytoy lima-tawen a [kurso iti] kolehio ket katupag ti tallo a tawen iti high school.
Impapilit ti Kobe Tech a makipaset ni Kunihito iti panagsanay iti kendo kas paset ti klasena a physical education. Nupay kasta, gapu ta maysa kadagiti Saksi ni Jehova, di impalubos ti konsiensiana a sinanay ti Biblia a makipaset iti panagsanay ti martial arts. Agpaay kadagiti reporter iti press conference, inukag ni Kunihito ti Bibliana sana inlawlawag ti takderna: “Pandayendanto dagiti kampilanda a pagbalinen a dingding ti arado ken dagiti pikada a komkompay. Ti nasion dinanto itag-ay ti kampilanna a maibusor iti nasion, didanto met adalenen ti gubat uray kaanoman.”—Isaias 2:4.
Apay, ngarud, a ti agtutubo nga estudiante ket nasken nga agpatulong iti linteg tapno magun-odanna ti wayawaya ti relihion ken ti kalintegan nga agbalin nga edukado? Kinuna ni Propesor Koji Tonami iti Tsukuba University: “Mabalin nga adda dagiti di ninamnama a restriksion a naipataw iti pammati dagiti manamati kas resulta ti di panangiginggina ken kurang a pannakaawat.” Nupay mabalin a di igagara ti gobierno wenno komunidad nga irurumen ti maysa a relihion, mabalin nga addada kaso a ti relihion ket di mapakpakadaan a mapawilan.
Apay a naipataw ti kakasta a “di ninamnama a restriksion” iti kalintegan ti minoria? “Agsipud ta patpatgen ti kagimongan a Hapones ti sistema iti kagimongan a mangpuersa iti minoria a makitunos iti mayoria,” ti sungbat ni Propesor Hitoshi Serizawa ti Aoyama Gakuin University. Talaga a napigsa idiay Japan ti pannakapilit a makitunos iti intero a kagimongan.
Narigat para kadagiti agtutubo a pakilangenan ti sistema ti eskuelaan a mangilaksid kadagidiay naiduma. Nupay kasta, daytoy ket saan laeng a pakaseknan ti relihion ti minoria. Usigentayo ti kaso manipud iti rugina ket kitaentayo no ania ti isyu ken no kasano nga apektaran daytoy a desision ti kaaduan iti publiko.
Panangipasdek iti Kalintegan ti Minoria
Sakbay ti 1990, di ipakalikagum ti Kobe Tech kadagiti estudiantena a mangala iti [kurso a] martial arts. Ngem idi nairingpasen ti maysa a gymnasium nga addaan iti hall a pagsanayan iti martial arts, rinugian ti eskuelaan nga ipakalikagum ti panagsanay iti kendo kadagiti estudiantena. Idi 1990, ti grupo dagiti mannursuro iti physical education ti eskuelaan iningetanda ti takderda kadagiti Saksi ni Jehova a simrek iti Kobe Tech iti edad a 16. Iti petisionda a dida makiraman iti panagsanay iti kendo, kinuna ti maysa a mannursuro: “Agsardengkayon nga ageskuela no diyo maaramid ti ipapaaramid ti eskuelaan kadakayo!”
Kadagiti agtutubo a Saksi a sibibileg a nangitakder iti pammatida, nalidem ti namnamada a maipasá iti sumaganad a tukad. Kinuna ti sabali pay a mannursuro: “Awan ti magun-odanyo nga aniaman a kredito uray no napingetkayo iti dadduma nga aktibidad [ti physical education].” Lima nga estudiante ti nangitakder iti pammatida iti pannursuro ti Biblia babaen ti saanda a panangala iti kampilan uray no naaramid dayta iti kawayan. Tallo kadakuada ket bautisado a Saksi ni Jehova, ket saan pay a nabautisaran ti dua, ngem aminda ti nangpasingked iti pammatida iti Biblia. Situtulokda a mangawat iti aniaman kadagiti pagpilian nga aktibidad nga ipaaramid kadakuada dagiti mannursuro.
Kas resulta ti takderda, saanda a naipasá iti sumaganad a tukad. Idi nangrugi ti tawen ti panageskuela idi 1991, inummong dagiti mannursuro iti physical education ti lima nga estudiante a nagkedked a makipaset iti panangsanay iti kendo ken ti siam nga estudiante iti umuna a tawen nga addaan ti isu met laeng a pammati, sada kinuna: “Rumbeng a makagun-odkayo kadagiti karkarnat’ kangatoda a grado no kayatyo ti maipasá iti sumaganad a tukad. Awan a pulos kadakayo ti makagun-od kadagita a grado.” Kinuna pay dagiti mannursuro kadakuada: “Saan a kapilitan nga edukasion daytoy. [Idiay Japan, ti kapilitan a panageskuela ket manipud iti umuna a tukad agingga iti maikasiam a tukad.] Maibagami kadakayo a ‘pumanawkayon ditoy.’”
Inyuli ti lima nga estudiante ti darum maibusor ti eskuelaan iti Kobe District Court a mangikalkalintegan a ti aksion ti eskuelaan ket maisalungasing kadagiti konstitusional a kalintegan ti wayawayada nga agdayaw ken makagun-od iti edukasion. Maigiddato, nagpetision ti lima nga estudiante iti Kobe District Court ken kalpasanna iti Osaka High Court tapno mapasardeng ti pannakaipilit ti aksion a mangipaidam iti panangipasá tapno makapageskuelada bayat a matamtaming ti kaso. Nupay kasta, saan a pinatgan ti dua a korte dagiti petisionda.
Dua kadagiti lima nga estudiante ti saan manen a naikkan iti kredito agpaay iti physical education iti sumaganad a tawen ti panageskuela ken napangtaanda a mapapanaw. Kas resultana, maysa kadakuada ti nagsardeng a nageskuela gapu iti panangidagadag ti eskuelaan. Ti sabali ket nagkedked a mangawat iti singasing ti eskuelaan nga isut’ agsardeng. Dayta nga estudiante, ni Kunihito Kobayashi, ket napapanaw manipud eskuelaan.
Sagudayen dagiti pagannurotan ti eskuelaan a ti maysa nga estudiante a naminduan a saan a nakapasá ket rumbeng a mapapanaw a dagus kas “maysa a nakapuy nga agadal ken awan namnamana a makaturpos.” Ngem “nakapuy [kadi] nga agadal” ni Kunihito? Uray no iraman ti physical education, a, maigapu iti isyu iti kendo isut’ saan a nakapasá iti marka a 48 manipud iti 100, ti average-na iti isuamin nga asignatura ket 90.2. Isu ti kalaingan iti klasena a buklen ti 42 nga estudiante! Nakasingsingpet ken situtulok nga agadal.
Naaramid dagiti petision iti Kobe District Court ken kalpasanna iti Osaka High Court tapno di maituloy ti pannakapaksiatna. Ngem ti petision ket di pinatgan ti dua a korte.
Ti Desision ti Korte ti Distrito
Idi Pebrero 22, 1993, gistay dua a tawen kalpasan a nangyuli ti darum dagiti lima nga estudiante, ti desision ti Kobe District Court ket pabor iti eskuelaan. “Di mailibak a ti wayawaya dagiti nagdarum iti panagdayaw ket medio linapdan ti ipakalikagum ti eskuelaan a makipaset iti panagsanay iti kendo,” inamin ti nangidaulo a hues a ni Tadao Tsuji. Ngem kinunana a “dagiti inaramid ti eskuelaan saanda a linabsing ti konstitusion.”
Dagus nga inyapelar dagiti estudiante ti kaso iti Osaka High Court. Nupay kasta, ti desision ti korte ti distrito ti namagduadua iti adu a managpanunot a tao. Inyebkas ti maysa a tao ti kapanunotanna iti benneg dagiti managbasa iti periodiko a Mainichi Shimbun sa kinunana: “Naisentro itatta ti desision iti panangukom a ‘ti panangpanuynoy iti di pannakipaset iti panagadal iti kendo maigapu iti relihion ket mangsalungasing iti narelihiosuan a neutralidad.’ Nupay kasta, ti neutralidad kaipapananna ti saan a pannakidasig iti isyu ti aniaman a partido. Ket no narelihiosuan a neutralidad ti pagsasaritaan, ti isyu isut’ panangsalaknib iti pammati ti minoria kontra iti mayoria. Ngarud, ti desision gistay ipaidamna ti wayawaya ti relihion, ket sinalungasing a mismo ti korte ti narelihiosuan a wayawaya.”
Adu ti nagdanag ken natignay a mangyebkas iti opinionda. Impatulod ni Dr. Takeshi Kobayashi, maysa a propesor ti Konstitusion idiay Nanzan University, ti opinionna maipapan iti daytoy a kaso iti Osaka High Court sa kinunana: “Daytoy mapagsusupiatan a kaso ket sigurado a mangkukuestion kadagiti korte ti pagiliantayo no kasanodanto a tamingen ti karit a panangsalaknib kadagiti kalintegan ti minoria. . . . Ti kolehio, iti sidong ti panagpammarang a naisina ti relihion iti Estado agraman ti neutral a takder ti edukasion ti publiko, impatangkenna a dina panuynoyan ti narelihiosuan a takder ti minoria a maikugnal iti kadawyan a panangmatmat ti mayoria. Inanamongan ti desision ti nababbaba a korte dagidiay a tignay a nainkalintegan kano ken maitunos iti konstitusion. Nupay kasta, uray pay no dagiti patpatien ti minoria ket mabalin a saan a matarusan manipud iti panangmatmat ti kadawyan a maawat kas narelihiosuan, no dagita a pammati ket napasnek, masapul koma a maraemda. Ti korte ti nangnangruna a masapul a mangukom tangay mabigbigbig dayta kas ti kangrunaan a mangidepensa iti minoria.”
Kinuna ti sabali pay nga espesialista iti linteg, ni Propesor Tetsuo Shimomura iti Tsukuba University: “Ti makapadanag iti daytoy a kaso isut’ nakaro pay laeng a pannakayukuok ti mangirurumen a pagannayasan ti eskuelaan.” Imbagana iti maysa nga interview iti telebision a ti panangpapanaw iti maysa nga estudiante a di man la maikkan iti aniaman a pagpilian ket maysa a biddut dagiti edukador ken mangipamatmat iti kinaawan ti konsiderasionda iti pagimbagan dagiti estudiante.
Idi Pebrero 22, 1994, nangaramid ti Kobe Bar Association iti opisial a rekomendasion iti prinsipal ti Kobe Tech tapno awatenda manen ni Kunihito. Indeklarana a ti inkeddeng ti eskuelaan a di panangipasá ken ni Kunihito ken ti panangpapanaw kenkuana ket panangsalungasing iti wayawayana nga agdayaw ken ti kalinteganna a makagun-od iti edukasion.
Awan Dasdasiganna a Desision
Kabayatan ti pannakadengngeg ti apelasion, inkeddeng ti uppat a nangidarum malaksid ken ni Kunihito nga iyatrasen ti kasoda. Daytoy ket gapu ta ti tallo ket naipasán iti sumaganad a tukad ken napilitan nga agsardeng daydiay maysa. Nagbalin daytoy a supiat a naisentro iti panangtaming ti eskuelaan ken ni Kunihito.
Ti uppat a sigud a kaklase ni Kunihito, nupay kasta, ti nangted kenkuana iti moral a suporta babaen ti kanayon a kaaddada no mabalbalin kabayatan a nataming ti kaso. Babaen ti panangurnongna iti bassit a sueldona manipud iti paset-tiempo a panggedanna, ti estudiante a napilitan nga agsardeng ket nagdonar iti agdagup iti 100,000 a yen tapno matulonganna ni Kunihito a mangitultuloy iti legal a pannakidangadang.
Idi Disiembre 22, 1994, naguray da Kunihito agraman ti dadduma pay nga estudiante iti pangngeddeng ni Chief Judge Reisuke Shimada ti Osaka High Court.
“Maibabawi ti damo a desision,” imbilin ni Judge Shimada.
Kinuna ni Judge Shimada, iti naisangsangayan unay a desisionna, a napasnek ti rason ni Kunihito nga agkedked a makipaset iti panagsanay iti kendo. Kinuna ti hues a tangay ti maysa nga eskuelaan ket silulukat nga agpaay iti publiko, adda obligasion ti Kobe Tech a mangted iti konsiderasion a mainaig iti edukasion kadagiti estudiantena. Kinunana pay a nakalablabesen ti pannakadusa ni Kunihito iti panagkedkedna a makipaset iti panagsanay iti kendo, sa ti desision a panangpaksiat kenkuana ti aktual a mangpukaw iti isuamin a gundawayna a makapageskuela.
Imbilin ni Judge Shimada a ti eskuelaan ket masapul a mangted kadagiti pagpilian. Kinunana a ti panangted iti kakasta a pagpilian ket pulos a saan a mangitandudo wenno tumulong iti relihion ti nangidarum, wenno mangirurumen iti sabsabali nga estudiante. “Awan ebidensia ti Naapelaran [ti eskuelaan] a siaannad nga inusigna dagiti pagpilian,” kinuna ti hues. “Imbes ketdi, . . . impatangken ti Naapelaran a suroten ti pagannurotan a di mangpanuynoy iti agkedked nga agsanay iti kendo ken dina man la inusig dagiti posibilidad a mangipaay kadagiti pagpilian.”
No Kasano nga Apektarannakayo ti Desision
Apay a rumbeng a paginteresanyo ti balligi ti maysa nga agtutubo a lalaki a kameng ti maysa a grupo ti minoria? Inyimtuod ti sigud a special prosecutor ti Watergate a ni Archibald Cox ti umasping a saludsod, maipapan kadagiti Saksi ni Jehova iti isyu a panagsaludo ti bandera idiay Estados Unidos, iti librona a The Court and the Constitution: “Apay koma a pakadanagantayo ti naespirituan a wayawaya dayta bassiusit a minoria?”
Iti panangsungbatna iti daytoy a saludsod, kinuna ni Cox: “Ti paset ti sungbat ket masarakan iti prinsipio maipapan iti dignidad ti indibidual a pagpampannurayan ti kagimongantayo, maysa a dignidad nga agpadpada daydiay umabuloy iti kadawyan ken daydiay di umabuloy iti kadawyan. Ti paset ti sungbat ket masarakan iti pannakaamiris a no mapaulimek ti Estado ti panagsao dagiti Saksi ni Jehova. . . , ti panagsaotayo ti sumaganad a mapaulimek.”
Ni Propesor Takeshi Hirano iti Ryukoku University ket immanamong ken ni Cox sa kastoy ti kinunana maipapan iti kaso a [panagsanay iti] kendo: “Usigen dagiti managpanunot a tattao a ti wayawaya iti panagdayaw a matagtagiragsak ita idiay Estados Unidos ket utangda kadagiti Saksi ni Jehova, a nangilaban kadagiti kalinteganda iti adu a kaso iti korte. Iti met pagiliantayo [Japan], sapay koma ta maipasdek ken maparang-ayton ti wayawaya iti panagdayaw babaen kadagiti kaso a kas iti daytoy.”
Inkagumaan dagiti Saksi ni Jehova a legal nga idepensa dagiti patpatienda, ket dakkel unay ti naitulongda iti pannakaipasdek dagiti kangrunaan a kalintegan ti tao iti maika-20 a siglo. Iti adu a pagilian, inlungalong dagiti Saksi ni Jehova dagiti legal a pannakidangadang a mangitandudo iti kalintegan dagiti pasiente a nainsiriban a pilienda ti kayatda a pannakaagas, ti kalintegan ti tattao a mangikeddeng no kasano nga ipakita ti panagraem iti bandera ti nasion, ken ti kalintegan ti indibidual a mangyebkas iti bukodna a pammati iti sabsabali. Ti balligi idiay Osaka High Court ket naisangsangayan a kanayonan ti rekord iti naitulongen dagiti Saksi ni Jehova tapno maipasdek dagiti kalintegan ti minoria.
Panangraem iti Sabsabali a Naiduma Dagiti Prinsipioda
Mainayon iti gunggona ti panangitandudo kadagiti kalintegan ti tao, ti isyu a panuynoyan dagiti patpatien ti minoria ket adda pakainaiganna iti biagyo iti sabali a pamay-an. Dinakamat ni Propesor Kaname Saruya iti Komazawa Women’s University daytoy a kaso ket kinunana: “Di naikankano ti wayawaya ti relihion a bigbigen ti konstitusion maigapu laeng iti panagbalin [ti estudiante] a naiduma. Nasaknap idiay Japan ti panangilaksid iti aniaman a naiduma manipud iti kadawyan.”
Iti agdama a kagimongan, nakaro unay ti pannakapilit a mangdadael iti naiduma, wenno no ania ti naiduma manipud iti kadawyan. Ti panangasing, a nasaknap unay kadagiti eskuelaan idiay Japan agraman iti sabsabali a pagilian, ket maysa a pagarigan daytoy a pagannayasan a mangilaksid iti naiduma manipud iti komunidad. Iti panagkomentona iti parikut maipapan kadagiti naasing iti eskuelaan, kinuna ni Hiroshi Yoshino, ti superintendent-general ti Metropolitan Police ti Tokyo, a sigun iti surbey nga indaulo ti National Research Institute of Police Science, aglaplapusanan a proporsion dagiti pakaigapuan ti panangasing, manipud iti dasig dagiti naasing, a pakainaigan dagiti nagpaiduma a personalidad ken tignay dagiti biktimaen ti naasing. Inkonklusionna: “Patiek nga agparparangen ti nakaam-amak nga elemento a nailemmeng unay iti kagimongan a Hapones, nga isu ti panangilaksid iti maisupadi a kababalin wenno ti naidumduma a pammagi ken panunot.”
Ti pagannayasan a mangilaksid iti naiduma manipud iti kagimongan ket makita iti sadinoman, saan laeng nga idiay Japan. Kaskasdi, a ti tulbek ti natalna a panagbiag isut’ abilidad a mangpanuynoy iti naiduma a prinsipio. Iti daytoy a banag, kinuna ti maysa nga editorial iti Asahi Shimbun a dagiti desision ti Kobe District Court ken ti Osaka High Court “ket naigidiat unay.” “Dagiti dua a desision,” kinuna ti periodiko, “kasla isimboloda ti dua a panagpampanunot,” maysa a nasursuruan a mangiturong buyogen ti panangikuspil ken ti sabali ket mangpanuynoy iti naiduma a prinsipio.
Nakasaganakay kadin a mangpanuynoy iti naiduma a prinsipio? Situtulokkayo kadi a mangutob iti nainkalintegan a takder dagiti sabsabali? Makapainteres ta adda innayon ni Archibald Cox, ti nadakamat itay iti daytoy nga artikulo, a sabali a rason no apay a rumbeng a maseknantayo maipapan iti minoria: “Ti paset ti sungbat ket agpannuray iti pannakaamiris a dadduma a karkarna a minoria ket mabalin nga isudat’ makatakuat iti kinapudno—maysa a kinapudno nga ipadpad-eng wenno pukawenton daydiay mangiparparit iti dayta iti agnanayon.”
Nabatad a saan nga interesado ti Kobe Tech iti kinapudno a mabalin nga iparparitda, ket saanda met a nangipakita iti aniaman a manangpanuynoy a panangmatmat. Imbes ketdi, inyapelarda ti kasoda iti Korte Suprema ti Japan. Anianto ti desision ti Korte Suprema iti daytoy a kaso? Nasken nga urayen ken padaanantayo.
Ladawan iti panid 14]
Ni Kunihito (tengnga) ken ti uppat pay a nangidarum idi damo