Ti Mormon Church​—Pannakaisubli ti Isuamin a Banag?

MATMATAN dagiti LDS (Latter-day Saints) ti Mormon Temple idiay Salt Lake City, Utah, kas maipagpannakkel a simbolo ti pammatida. Ti kinasaet, nasayaat a kababalin ti pamilia, ken ti pannakapnek ti bagi iti pinansial isut’ prinsipio dagiti Mormon. Dagiti misionero a Mormon, nga addaan tsapa a nakaisuratan ti naganda, ket pamiliar a makita iti intero a lubong. Ngem adda sumagmamano a nalimed a ganuat a sagrado kadagiti Mormon a nailinged manipud kadagiti taga ruar. Isu nga agtalinaed ti iglesia kas puntiria ti mangtukay-panagusiosio a saosao. Nupay kasta, ti nainkalintegan a panangtingiting ket rumbeng a maikugnal, saan a kadagiti saosao, no di ket kadagiti kinapudno. Aniat’ maammuantayo maipapan iti daytoy nakarot’ pannakapadakesna a pammati?

Ti Iglesia Ita ni Joseph Smith

Patien dagiti Mormon a ti relihionda isut’ pannakaisubli ti pudno nga iglesia agraman ti kinapadi ken ordinansana. Gapuna, ti opisial a naganna ket The Church of Jesus Christ of Latter-day Saints. Iti Mormon Church, awan ti panagsina ti klero ken pasurot. Imbes ketdi, no agtawenen iti 12, tunggal maikari a lalaki a miembro mabalin a makiraman iti nadumaduma nga annongen iti iglesia, sa maragpatda ti kinapadi inton agtawendan iti 16.

Ti kaaduan kadagiti takem iti iglesia ket awanan sueldo, ket makiraman dagiti pamilia ti LDS iti adu a programa nga isponsoran ti lokal a kongregasionda, wenno ward. No iti kongregasion, dagiti panglakayen, obispo, ken presidente ti stake (maysa a distrito/territoria ti Mormon a buklen ti maysa a grupo dagiti arban) ti mangaywan kadagiti nagsayaat-pannakaorganisarna a ganuat ti iglesia. Maysa a konsilio ti 12 nga apostol idiay Salt Lake City ti mangaywan iti sangalubongan. Kamaudiananna, ti presidente ti iglesia​—a mararaem kas mammadto, managipadles, ken managipaltiing​—ken dua a mamalbalakad ti mangbukel iti mangidaulo nga autoridad ti iglesia, a maawagan Quorum of the Presidency, wenno ti First Presidency.

Sumagmamano nga ordinansa ti mangapektar iti biag dagiti napeklan a Mormon. Apagdanonda iti edad a walo, mabalindan ti agpabautisar, a mangisimbolo iti panagbabawi ken panagtulnog. Ti pannakaugas ken pannakapulot ti manggugor ken mangkonsagrar iti manamati. Ti seremonia a panagbalin a paset iti templo iramanna ti agsasagadsad a tulag, wenno kari, ken maysa nga espesial a makin-uneg a pagan-anay iti templo a maisuot kalpasanna, kas pannalaknib manipud sairo ken pammalagip kadagiti nalimed a sinapataanna. Kasta met, maysa a pagassawaan a Mormon ti mangselio iti panagasawada iti templo “aginggat’ tungpal biag ken iti agnanayon” tapno ti pamiliada ket agtalinaed a nagkaykaysa idiay langit, a sadiay mabalinto nga itultuloy ti agassawa ti maaddaan iti annak.

Ti Mormon Church ket limmatak gapu iti welfare program-na, a naipasdek tapno “mapukaw ti lunod ti kinasadut.” Gasgastuan dayta dagiti lokal a miembro a mangisakripisio iti dua a pannangan iti kada bulan ken mangidonar iti pateg dayta agpaay iti iglesia. Kanayonanna, maikalikagum ti nainget a panangted iti apagkapullo manipud mateggedanda. Ti gagayyem ken pamilia ti mangsuplay iti pondo a mangsuporta kadagiti misionero a Mormon. Kaaduanna dagitoy ket agkabannuag a lallaki ken babbai, a mangbusbos iti agarup dua a tawen iti serbisio.

Ti panagsakripisio ti bagi, nadekket a pamilia, ken responsabilidad iti komunidad isudat’ parupa ti biag dagiti Mormon. Ngem ania ti patpatien dagiti Mormon?

Dagiti Mormon ken ti Biblia

“Patienmi a ti Biblia isut’ sao ti Dios no siuumiso ti pannakaipatarusna,” kunaen ti maikawalo a pagannurotan iti Articles of Faith dagiti Mormon. Ngem inayonna: “Patienmi met a ti Book of Mormon isut’ sao ti Dios.” Adu ngarud ti mangimtuod iti, apay a kasapulan ti sabali pay a kasuratan?

Kinuna ti Panglakayen a ni Bruce R. McConkie: “Awan tattao ditoy daga a mangitantandudo iti Biblia iti kasta unay a kas ar-aramiden [dagiti Mormon]. . . . Ngem saanmi a patien . . . a naglaon ti Biblia iti isuamin a kasapulan agpaay ti pannakaisalakan.” Insurat ni Presidente Gordon B. Hinckley iti pampleta a What of the Mormons? nga adu a nadumaduma a sekta ken iglesia “ti mangpaneknek a saan a kompleto ti Biblia.”

Sayangen dagiti mannurat ti LDS ti nabatad a di kinamapangnamnamaan ti Biblia maigapu iti maipabasol a pannakaikkat ken di umiso a panagipatarus. Idagadag ti apostol dagiti Mormon a ni James E. Talmage, iti librona nga A Study of the Articles of Faith: “Ti Biblia ket mabasa koma ngarud a sipapasnek ken buyogen ti sikakararag a kinaannad, a kanayon a sapulen ti managbasa ti lawag ti Espiritu tapno matarusanna ti nagdumaan ti kinapudno ken biddut dagiti tattao.” Inlawlawag pay ni Orson Pratt, maysa nga apostol dagiti Mormon idi unana: “Asino ti makaammo no di la ket ta namulitan ti intero a Biblia?”

Ngem iti daytoy nga isyu, kasla saan nga ammo dagiti Mormon ti isuamin a kinapudno. Pudno, naulit-ulit a nakopia ken naipatarus ti teksto ti Biblia iti adun a tawen. Kaskasdi, aglaplapusanan ti pammaneknek iti kasta unay a kinadarisayna. Rinibu a nagkauna a Hebreo ken Griego a manuskrito ti nasukimat ken naidilig kadagiti nabiit pay a kopia ti Biblia. Kas pagarigan, tiDead Sea Scroll ni Isaias, a napetsaan idi maikadua a siglo K.K.P., ket naidilig iti maysa a manuskrito a ti petsana ket nasuroken a sangaribu a tawen kalpasanna. Adda kadi aniaman a nailaok a nakaro a kamali? Maigidiat, sagudayen ti panangusig ti maysa nga eskolar a nasarakan ti sumagmamano laeng a nagdumaan “a buklen kangrunaanna dagiti nabatad a kamali iti panagsurat ken panagdeletiar.”a

Kalpasan ti panangbusbosna iti intero a biagna iti naganetget a panagadal, pinasingkedan ti sigud a direktor iti British Museum a ni Sir Frederic Kenyon: “Maalan ti maysa a Kristiano ti intero a Biblia ken maibagana nga awanan buteng wenno panagalikaká a ti ig-iggamanna ket pudno a Sao ti Dios, a di nakissayan kadagiti kapatgan iti pannakayallatiwna iti nadumaduma a kaputotan iti unos dagiti siglo.” Isu a pudno pay laeng ti sasao ti salmista agingga ita: “Dagiti sao ti Apo ket nadalus a sasao: kas pirak a nalunag iti pagtunawan iti daga, a mamimpito a nadalusan.” (Salmo 12:6, King James Version) Talaga kadi a kasapulantayo ti ad-adu pay?

“Maagka,” ti pammabalaw ti The Book of Mormon idiay 2 Nephi 29:6, “a mangibaga: Maysa a Biblia, adda Bibliami, ket saanmin a kasapulan ti sabali pay a Biblia.” Nupay kasta, adu a Mormon ti mangut-utob iti nabatad a sasao ni apostol Pablo iti Biblia idiay Galacia 1:8 (KJ): “Nupay kasta, uray no dakami wenno ti maysa nga anghel manipud langit, ikasabana kadakayo ti aniaman nga ebanghelio a nalablabes ngem iti inkasabami kadakayo, isu mailunod koma.”

Ilawlawag dagiti eskolar ti LDS a ti baro a kasuratan ket saan a limbes iti naideklara iti Biblia no di ket panangilawlawag laeng ket ngarud maysa laeng a katulonganna. “Awan panagbinnusor ti dua,” insurat ni Rex E. Lee, presidente ti Brigham Young University. “Ti Biblia ken ti Book of Mormon ket mangisursuro iti agpada a plano a pannakaisalakan.” Adda kadi panagtunos dagitoy a libro? Usigenyo ti plano dagiti Mormon a pannakaisalakan.

“No Kasano nga Adda ti Dios Ita, Makapagbalinto ti Tao a Kasta”

“Nupay ditay malagip dayta,” ilawlawag ni Lee, “timmaudtay idin kas espiritu sakbay daytoy a biag.” Sigun iti daytoy a patpatien ti LDS nga agnanayon nga irarang-ay, babaen ti nainget a panagtulnog, ti tao ket makapagbalinto a maysa a dios​—maysa a manamarsua a kas iti Dios. “Ti Dios a mismo ket sigud a kas kadatayo ita, ken maysa a naitan-ok a Tao, ken agtugtugawen iti trono iti langlangit,” kinuna ni Joseph Smith. “Rumbeng nga adalenyo a mismo no kasano ti agbalin a Dios, . . . nga umasping iti inaramid ti isuamin a Dios sakbay kadakayo.” Kinuna ti mammadto dagiti Mormon a ni Lorenzo Snow: “No ania ti kasasaad ita ti tao, kasta idi ti Dios; no ania ti kasasaad ti Dios ita, nalabit agbalinto ti tao a kasta.”

Ti aya kasta a masakbayan ket agparang iti pinanid ti Biblia? Ti kakaisuna a tukon iti kinadios a naisurat sadiay isut’ pasaw a kari ni Satanas a Diablo idiay hardin ti Eden. (Genesis 3:5) Ipakita ti Biblia a pinarsua ti Dios da Adan ken Eva nga agbiag ditoy daga ken binilinna ida a mangpataud iti perpekto a natauan a pamilia nga agnaed ditoy a siraragsak iti agnanayon. (Genesis 1:28; 3:22; Salmo 37:29; Isaias 65:21-25) Ti sipapakinakem nga isusukir ni Adan nangyeg iti basol ken ipapatay iti lubong.​—Roma 5:12.

Kunaen ti The Book of Mormon a no nagtalinaed nga awanan basol dagiti sigud nga espiritu a da Adan ken Eva, awan koma ti annakda ken saanda koma naragsak, ta is-isuda idiay Paraiso. Isu a ti salaysay ti basol ti immuna a kasado a pagassawaan inramanna ti seksual a panagdenna ken panagpasngay. “Nagbasol ni Adan tapno tumaud ti tattao; ket timmaud ti tattao, tapno agrag-oda koma.” (2 Nephi 2:22, 23, 25) Iti kasta, naikuna a dagiti espiritu idiay langit ket agur-uray iti gundaway nga agbiag iti managbasol a daga​—a nasken nga addang nga agturong iti kinaperpekto ken kinadios. Kunaen ti magasin ti LDS nga Ensign: “Matmatanmi ti inaramid da Adan ken Eva buyogen iti dakkel nga apresasion imbes a buyogen ti pananglais.”

“Daytoy a doktrina [a timmaud ti tao iti espiritu a parsua],” kunaen ni Joseph Fielding Smith, kaanakan-iti-tumeng ni Joseph Smith, “ket saan unay a maawatan iti Biblia . . . agsipud ta adu a nalawag ken napateg a bambanag ti naikkat manipud iti Biblia.” Kas kanayonan, kunaenna: “Daytoy a pammati ket naikugnal iti paltiing a naited iti Iglesia, idi Mayo 6, 1833.” Gapuna, nupay maawat ti autoridad ti Biblia, no bilang adda di maitunos iti doktrina ti LDS, nasken nga ad-adda a maipangag ti sasao dagiti mammadtoda.

The Book of Mormon​—Pagpannurayan ti Pammati

Intan-ok ni Joseph Smith ti The Book of Mormon kas “ti umiso unay iti aniaman a libro ditoy daga, ken ti pagpannurayan ti relihionmi.” Ti maysa a set dagiti balitok a tapi ti naikuna a nagtaudan dagiti sinuratna. Paneknekan ti 11 a Mormon a nakitada dagiti tapi. Apaman a nakompletona ti dokumento, nupay kasta, kinuna ni Smith a dagiti tapi ket naipan idiay langit. Isu a saandan a magun-odan agpaay iti tekstual a pananganag.

Saritaen ti The Pearl of Great Price (kitaenyo ti kahon, panid 20) ti maysa a Propesor Charles Anthon a nakaipakitaan ti kopia ti dadduma kadagiti inskripsion ken indeklarana ida a pudno sa umiso ti patarus. Ngem apaman a naibaga kenkuana ti nagtaudan dagiti tapi, kunaen ti salaysay nga imbabawina ti kinunana. Agparang nga agsimparat ti salaysay, nupay kasta, iti kinuna ni Smith nga isu laeng ti naaddaan iti sagut a mangipatarus iti lengguahe dagiti tapi, “a ti pannakaammo iti dayta saan a nagun-odan ti lubong.” Mapaneknekan kadi ni Propesor Anthon a pudno ti maysa a teksto a dina nabasa ket ngarud dina naipatarus?

Adu ti inadaw ti The Book of Mormon manipud ti Biblia a King James Version, a naisurat iti estilo ti Ingles ni Shakespeare, a naibilang idin a kadaanan idi kaaldawan ni Joseph Smith. Naburiboran ti sumagmamano a managbasa a ti The Book of Mormon, daytoy “umiso unay” kadagiti libro, ket mangkopia iti agarup 27,000 a sasao a direkta manipud iti bersion ti Biblia a mapabpabasol a napnuan kamali ken rinebisar ni Smith idi agangay.​—Kitaenyo ti kahon, panid 24.

Ti panangidilig iti immuna nga edision ti The Book of Mormon kadagiti nabiit pay nga edision ipalgakna iti adu a Mormon ti makapasiddaaw a kinapudno​—a ti libro a naikuna a “naipatarus . . . babaen ti sagut ken pannakabalin ti Dios” ket naglasat a mismo iti adu a panagbalbaliw ti gramatika, panangdeletiar, ken kababagasna. Kas pagarigan, adda nabatad a pannakariro maipapan ti pakabigbigan “ti Agnanayon nga Ama.” Sigun iti immuna nga edision idiay 1 Nephi 13:40, “ti Kordero ti Dios isu ti Agnanayon nga Ama.” Ngem kunaen dagiti nabiit pay nga edision a “ti Kordero ti Dios isu ti Anak ti Agnanayon nga Ama.” (Kuami ti italiko.) Adda pay laeng ti dua nga orihinal a manuskrito ti The Book of Mormon idi 1830. Maysa kadagiti dua nga orihinal, nga adda iti aywan ti Reorganized Church of Jesus Christ of Latter Day Saints, ket addaan iti sasao a “ti Anak” a nainayon iti grupo dagiti sasao.

No maipapan iti kasuratan dagiti Mormon a Doctrine and Covenants, ilawlawag ti libro a The Revelations of the Prophet Joseph Smith, babaen iti eskolar ti LDS a ni Lyndon W. Cook, iti pakaunana: “Tangay dadduma a paltiing ket rinebisar dagidi komite a natudingan a mangurnos kadakuada agpaay iti pannakaipablaak, madlaw dagiti naisurat a naisangsangayan a nainayon iti teksto ken dagiti naikkat.” Maysa kadagita a pannakabalbaliw ket masarakan iti Book of Commandments 4:2, a nagkuna maipapan ken ni Smith: “Isut’ addaan iti sagut a mangipatarus iti libro . . . Awanen ti ipaayko pay a sagut kenkuana.” Ngem idi nayimprenta manen ti paltiing idi 1835 iti Doctrine and Covenants, kunana: “Ta awanen ti sagut nga ipaaykonto pay kenka agingga a mairingpas dayta.”​—5:4.

Historikal a Misterio

Narigat a patien ti dadduma nga ag-20 a Judio ti naikuna a nangpanaw iti Jerusalem sada nagpa-America idi 600 K.K.P. ngem kaskasdi nga iti kurang a 30 a tawen, immadu ken nabingayda kas dua a nasion! (2 Nephi 5:28) Iti unos ti 19 a tawen manipud isasangpetda, daytoy a bassit a grupo ti nangbangon kano iti templo “nga umasping iti templo ni Solomon . . . , ken ti gapuanan dayta ket nagsayaat la unay”​—talaga a dakkel a trabaho! Ti pito-tawen a pannakaibangon ti templo ni Solomon idiay Jerusalem ti nangusar iti gistay 200,000 a trabahador, managparnuay, ken manangaywan.​—2 Nephi 5:16; idiligyo ti 1 Ar-ari 5, 6.

Mariribukan dagiti naannad a managbasa iti Book of Mormon maipapan iti sumagmamano a pasamak a kasla saan nga umiso ti kronolohikal a panagsasagadsadda. Kas pagarigan, kunaen ti Aramid 11:26: “Idiay Antioquia a dagiti adalan damo a naawaganda iti Kristiano.” (KJ) Ngem ti panangiladawan ti Alma 46:15, kadagiti pasamak idi 73 K.K.P., ipasimudaagna nga addan dagiti Kristiano idiay America sakbay pay nga immay ni Kristo ditoy daga.

Iparang ti The Book of Mormon ti bagina kas ad-adda a historikal a salaysay ngem doktrinal a salaysay. Ti grupo ti sasao a “ket napasamak” ket agparang iti agarup 1,200 a daras iti nabiit pay nga edision​—agarup 2,000 a daras iti 1830 nga edision. Adu a lugar a nadakamat idiay Biblia ti adda pay laeng, kaskasdi dagiti disso ti gistay isuamin a lugar a napanaganan iti The Book of Mormon, kas iti Gimgimno ken Zeezrom, ket pulos a di masarakan.

Saritaen ti estoria dagiti Mormon ti nalawa a pagnaedan iti ballasiw ti kontinente ti Makin-amianan nga America. Kunaen ti Helaman 3:8: “Ket napasamak a talaga a nagpaadu ken nagwarasda . . . tapno saknapanda ti intero a daga.” Sigun iti Mormon 1:7, ti daga “ket napno kadagiti pasdek.” Adu a tattao ti masdaaw no sadinon ti yan ti rebbek dagitoy a narang-ay idi a sibilisasion. Sadinon ti yan dagiti gapuanan dagiti Nephite kas kadagiti balitok a sensilio, kampilan, kabal, wenno kalasag?​—Alma 11:4; 43:18-20.

Iti panangusig kadagita a saludsod, nasayaat no utoben a naimbag dagiti miembro ti relihion a Mormon ti sasao ni Mormon Rex E. Lee: “Ti kinapudno ti Mormonismo ket agtalinaed wenno marbek a maikugnal iti libro a nangadawan ti Iglesia iti birngasna.” Ti pammati a naikugnal iti solido a Nainkasuratan a pannakaammo, imbes nga iti emosional a kapasadan iti panagkararag, ti mangiparang iti karit kadagiti napeklan a Mormon​—agraman iti isuamin nga agkunkuna a Kristiano.

Ti Pakaikugnalan ti Pannakaisubli

Ti naespirituan a pannakariribuk iti aglawlaw ti nakatignayan ni Joseph Smith a mangilaksid kadagiti agdadangadang a sekta idi kaaldawanna. Dadduma a mararaem a lallaki sakbay, kabayatan, ken manipud idi kaaldawanna ti nangsapul iti pannakaisubli ti pudno a pammati.

Ania ti padron agpaay iti pudno a Kinakristiano? Saan kadi a ni Kristo, a nangibati “iti maysa a pagwadan, tapno surotenyo a sisisinged dagiti addangna”? (1 Pedro 2:21, KJ) Ti biag ni Jesu-Kristo ket naigidiat unay iti teolohia ti LDS. Nupay no saan nga ermitanio ni Jesus, ti simple a panagbiagna ket naisina iti aniaman nga ambision nga agurnong iti kinabaknang, manggun-od dayaw, wenno napolitikaan a pannakabalin. Isut’ naidadanes agsipud ta isut’ “saan a taga lubong.” (Juan 17:16, KJ) Ti kangrunaan a panggep ti ministerio ni Kristo isut’ panangitan-ok ken Amana a ni Jehova, ken santipikaren ti nagan [ni Amana]. Kasta met laeng ti patien dagiti pudno nga adalan ni Jesus. Ti bukodda a pannakaisalakan ket matmatanda kas maikadua laeng ti kinapategna.

Insuro ni Jesus ti Sao ti Dios, siwayawaya a nagadaw iti dayta, ken nagbiag a maitunos iti dayta. Kinuna ni Brigham Young maipapan iti Biblia: “Alaenmi daytoy a libro kas giyami, kas pagannurotan ti aramidmi; alaenmi dayta kas ti pamuon ti pammatimi. Isurona ti dalan ti pannakaisalakan.” (Journal of Discourses, Tomo XIII, panid 236) Isu nga indagadagna: “Alaenyo ti Biblia, idiligyo ti relihion ti Latter-day Saints iti dayta, ket kitaenyo no ania ti makadaer iti pannubok.” (Discourses of Brigham Young) Saan laeng a relihion dagiti Mormon no di ket ti isuamin a relihion nga agkunkuna a Kristiano ti masapul a mangaramid iti daytoy a pannubok, ta kinuna ni Jesus: “Dagiti pudno a managdaydayaw agdaydayawdanton iti Ama buyogen ti espiritu ken kinapudno.”​—Juan 4:23, KJ.

[Dagiti Footnote]

[Kahon iti panid 20]

Dagiti Nasantuan a Sursurat ti Mormon

KAS kanayonan ti Biblia ken ti The Book of Mormon, bigbigen ti Latter-day Saints ti sumagmamano pay a sursurat.

Doctrine and Covenants: Daytoy ket kangrunaan a koleksion dagiti inawagan ni Joseph Smith a paltiing manipud Dios. Pasaray narebisar dagitoy kas nasken a maaramid a doktrinal ken historikal a paspasamak.

The Pearl of Great Price: Naglaon daytoy a libro iti rinebisar ni Joseph Smith a libro ti Biblia a Genesis, maika-24 a kapitulo ti Mateo, ken ti personal a pakasaritaan ni Smith. Addaan met dayta iti patarus ni Smith iti papiro a ginatangna idi 1835. Inwaragawagna dayta kas sinurat a mismo ni Abraham a mangibagbaga no kasano nga isut’ inispal ti maysa nga anghel idi nga isut’ pinadas nga idaton ti maysa a padi iti altar. Nasarakan manen ti papiro idi 1967 ken sinukimat ti sumagmamano nga Egyptologist. Natakuatanda, kinuna ti maysa a report, nga “awan uray maysa kadagiti sasao nga inaklon ni Joseph Smith a patarusna ti kaasping dagiti linaon daytoy a dokumento.” Ta gayam ket Book of Breathings daydi, maysa a dokumento ti pumpon dagiti Egipcio a naitanem a kadua ti natay. Ipakita ti orihinal a manuskrito ni Smith nga isut’ nangusar iti 136 a nadumaduma nga Ingles a sasao a mangipatarus iti Egipciano a hieroglyph agpaay ti “dan-aw.”

Ti Biblia a Patarus ni Joseph Smith: Idi 1830, rinugian ni Smith a rebisaren ti King James Version ti Biblia, a pulos a dina nairingpas. Rinebisarna ti ag-3,400 a bersikulo ken nagadut’ innayonna, agraman ti padto idiay ungto ti Genesis maipapan ti bukodna nga iyaay kas “maysa a naikari a managipadles.” Tangay ti manuskrito ket nagtalinaed iti ikut ti balo ni Smith, a di nagbalin a pasurot ni Brigham Young, manmano nga agadaw ti iglesia ti Salt Lake manipud iti dayta, nupay maawat kas umiso.

Dadduma pay a “naipaltiing” a doktrina: Dagitoy ket impatawid ti sibibiag a mammadto ti iglesia iti aniaman a tiempo ken maipada iti Nasantuan a Biblia ti autoridadna. Ti bitla agpaay ken ni King Follett a naiparang idi 1844 ket maysa a pagarigan. Impalawag ni Smith daytoy a sermon iti pumpon agpaay iti Panglakayen a ni King Follett a sadiay inlawlawagna ti doktrina maipapan iti tao a nagbalin a Dios ken dios a nagbalin a tao. Agparang dayta iti Journal of Discourses, maysa a koleksion dagiti lecture ni Smith, Young, ken dadduma nga autoridad a Mormon idi maika-19 a siglo.

[Kahon iti panid 21]

Ti Pamilia ti Didios Dagiti Mormon

Dios: Ti Ama ti isuamin a Dios, addaan iti bagi a lasag-ken-tulang.​—Doctrine and Covenants 130:22.

Elohim: No dadduma matuktukoy kas maysa nga indibidual. Nailadawan met kas konsilio dagiti Dios a nangorganisar iti daga.​—Doctrine and Covenants 121:32; The Pearl of Great Price, Abraham 4:1; Journal of Discourses, Tomo I, panid 51.

Jesus: Ti Dios ken Namarsua ti intero a daga, ti Manangisalakan.​—3 Nephi 9:15; 11:14.

Jehova: Ti nagan ni Jesus iti Daan a Tulag.​—Idilig iti Mormon 3:22; Moroni 10:34; ken index ti Book of Mormon.

Trinidad: Ti Kinadios ti tallo a nagsisina, naisalsalumina nga espiritu a persona, Ama ken Anak, a lasag ken tulang, ken ti Nasantuan nga Espiritu.​—Alma 11:44; 3 Nephi 11:27.

Adan: Katulongan ni Jesus iti panamarsua. Kinuna ni Brigham Young: “Immay ni amami nga Adan idiay hardin ti Eden . . . ket inkuyogna ni Eva, maysa kadagiti assawana. . . . Isu ti Amatayo ken Diostayo.” (Journal of Discourses, Tomo I, panid 50, 1854 nga Edision) Kalpasan ti panagbasolna, ni Adan ti nagbalin a kaunaan a Kristiano iti daga. (The Pearl of Great Price, Moses 6:64-66; Ensign, Enero 1994, panid 11) Isu ti “Dati a lakay” (Doctrine and Covenants 116) ken isut’ literal a pisikal nga Ama ni Jesus.​—Journal of Discourses, Tomo I, panid 51.

Miguel: Sabali a nagan agpaay ken ni Adan, ti arkanghel.​—Doctrine and Covenants 107:54.

[Kahon iti panid 23]

Dagiti Mormon, Nasionalismo, ken Politika

NI JOSEPH SMITH​—mammadto, managipadles, manangipaltiing, sigun iti pammati dagiti Mormon​—ket maysa met idi a mayor, tesorero, teniente-heneral, ken nagkandidato a presidente ti E.U. Iti panangsurotda iti panangidaulona, adu a Mormon ket naregta nga aktibista iti politika. Ipagpannakkel ti iglesia ti Americano a kapuonanna ken akuenna nga inwanwan ti Dios ti pannakaisurat ti Konstitusion ti E.U. Kinuna ni Brigham Young: “Inton . . . ti Pagarian ti Dios ti agturay, sipapannakkelton a maiwagayway ti awan mulitna a bandera ti Estados Unidos iti pagwagaywayan ti Wayawaya ken agpapada a kalintegan, nga awananto iti pakalaisan.”

Kunaen ti maika-12 nga artikulo iti Articles of Faith: “Patienmi ti panagpasakop iti ar-ari, presidente, agtuturay, ken mahistrado, iti panagtulnog, panangpadayaw, ken panangalagad iti linteg.” Aniat’ pagpatinggaan daytoy a panagpasakop? Idi nakipaset ti Estados Unidos iti Gubat Sangalubongan I, pinasingkedan ti Panglakayen a ni Stephen L. Richards: “Awanen ti nasungsungdo a tattao iti gobierno ti Estados Unidos no di ti Church of Jesus Christ of the Latter-Day Saints.” “No makidangadangkami, mangparmekkami babaen ti pannakabalin ti Dios,” kinuna ti sabali a panglakayen.

Agaplikar met ti maika-12 nga artikulo iti sabali a dasig ti dangadang. Nagsurat ni propesor Christine E. King ti Staffordshire University: “Naiparegta kadagiti Aleman a Mormon a makidangadangda iti gubat agpaay iti pagilianda ken ikararag ti panagballigina.” Kinuna ti iglesia a makidangdangadangda, saan a kadagiti kakabsatda a Mormon a Britano ken Americano, no di ket kadagiti pannakabagi ti gobierno. “Ti kasta a pakabigbigan, nupay nalaka a madlaw, ket nagserbi a mangremedio iti moral ken narelihiosuan a panagduadua dagiti Aleman a Mormon.”

Idi inagaw ni Hitler ti turay, nagtultuloy ti pagannurotan ti Mormon a mangted iti naimpusuan a suporta. “Awan naawat dagiti Nazi a panangkondenar wenno pammaneknek ti panangbabalaw manipud iti iglesia Mormon,” insurat ni Dr. King. Nagserbi a naimbag iti iglesia ti panangipaganetget dagiti Mormon iti kinadarisay ti pulí ken patriotismo, ket iti adu a Mormon, “nalawag dagiti pannakainaig ti pammatida iti politika ti Third Reich.” Idi sumagmamano a Mormon ti nangitured a nanglais ken ni Hitler, awan ti naawatda a suporta manipud kadagiti opisial ti Mormon. “Ti iglesia ket patriotiko ken nasungdo ken liniklikanda ti aniaman a panangatake iti gobierno dagiti Nazi.” Inikkat pay ketdi ti iglesia kas miembro ti maysa a di kimmanunong nupay daytat’ kalpasanen nga isut’ pinapatay dagiti Nazi.b

Anian a naigidiat kadagidiay napadayawan iti The Book of Mormon idiay Alma 26:32: “Kaykayatda nga isakripisio ti bagida ngem ti ketlen ti biag ti kabusorda; ket inkalida ti igamda a pakigubat iti uneg ti daga, maigapu iti panagayatda iti kakabsatda.”

Inkalintegan ni Jesus ken ni Pilato: “No ti pagariak ket iti daytoy a lubong, dagiti agserserbi kaniak nakibakalda koma, tapno saanak a mayawat kadagiti Judio.” (Juan 18:36, King James Version) Saan pay a nagibaklay idi dagiti adalanna iti igam tapno ikaluya ti Anak a mismo ti Dios, iti pay ngata panaggugubat dagiti gobierno. Ayatenda pay ketdi uray dagiti kabusorda.​—Mateo 5:44; 2 Corinto 10:3, 4.

Addada pudno a Kristiano ita a mangsalsalimetmet iti nainget a neutralidad kas indibidual ken kas maysa a grupo. Kinuna ti libro a Mothers in the Fatherland: “Nabayagen a naiduma ti nabileg a takder dagiti Saksi ni Jehova iti aniaman a gobierno.” Gapuna, kabayatan ti nakaal-alingget a panagturay ni Hitler, “inkeddeng ti tunggal maysa [kadakuada], nga agkedked a mangipaay iti aniaman a kita ti panagtulnog iti estado dagiti Nazi.”

Nupay rinibu kadakuada ti napapatay kas martir, impapuso dagitoy a Kristiano ti sasao ni Jesus: “Babaen iti daytoy maammuanto ti isuamin a dakayo dagiti adalak, no addaankayo iti ayat iti maysa ken maysa.”​—Juan 13:35, KJ.

Naidagadag kadagiti miembro ti iglesia nga agibaklayda iti igam agpaay iti pagilianda

[Dagiti Footnote]

[Kahon iti panid 24]

Ti Biblia ken ti Mormon a Sursurat​—Nakaro a Panagsimparat

Biblia: Nupay saan nga ammo ti eksakto a lugar, ti hardin ti Eden ket nalabit nga adda idiay rehion ti Mesopotamia iti abay ti Karayan Eufrates.​—Genesis 2:11-14.

Doctrine and Covenants: Ti hardin ti Eden ket adda idiay Jackson County, Missouri, E.U.A.​—Doctrine and Covenants 57, kas inlawlawag ni Presidente J. F. Smith.

Biblia: Ti kararua ket matay.​—Ezequiel 18:4; Aramid 3:23.

The Book of Mormon: “Ti kararua ket pulos a di matay.”​—Alma 42:9.

Biblia: Ni Jesus ket nayanak idiay Betlehem.​—Mateo 2:1-6.

The Book of Mormon: Ni Jesus ket naipasngay idiay Jerusalem.​—Alma 7:10.

Biblia: Ni Jesus ket naipasngay babaen iti nasantuan nga espiritu.​—Mateo 1:20.

Journal of Discourses: Ni Jesus ket saan a naipasngay iti nasantuan nga espiritu. Isut’ naipasngay iti lasag babaen iti pannakidenna ni Adan ken ni Maria.​—Journal of Discourses, Tomo I, pinanid 50-1.

Biblia: Ti baro a Jerusalem ket adda idiay langit.​—Apocalipsis 21:2.

The Book of Mormon: Ti baro a Jerusalem, naindagaan, ket ibangon ti tattao idiay Missouri, E.U.A.​—3 Nephi 21:23, 24; Doctrine and Covenants 84:3, 4.

Biblia: Dagiti mannurat iti Biblia ket napaltiingan a mangisurat kadagiti kapanunotan ti Dios.​—2 Pedro 1:20, 21.

The Book of Mormon: Dagiti mammadtona ket naikuna a nagsurat mayalubog iti bukodda a pannakaammo.​—1 Nephi 1:2, 3; Jacob 7:26.

Biblia: Ti Mosaico a Linteg, agraman apagkapullo, ket nagpatingga babaen ti ipapatay ni Jesus. Dagiti kontribusion ket boluntario, saan a mapilpilit.​—2 Corinto 9:7; Galacia 3:10-13, 24, 25; Efeso 2:15.

Doctrine and Covenants: “Sigurado a daytat’ . . . aldaw agpaay iti apagkapullo ti ilik; agsipud ta isu a mangted iti apagkapullo ket saanto a mapuoran (inton iyaayna [ti Apo]).”​—Doctrine and Covenants 64:23.

[Ladawan iti panid 25]

Ti estatua ni Moroni iti ngatuen ti Mormon Temple idiay Salt Lake City