Panangawit iti Ubing—Iti Pamay-an Dagiti Taga Africa ken Norte America
BABAEN TI KORESPONSAL TI AGRIINGKAYO! IDIAY NIGERIA
ITI intero a lubong, nadumaduma ti panangawit ti tattao kadagiti ubbing. Talaga a naggidiat ti pamay-an ti Norte America ken Africa.
Kadagitoy a nagduma a kontinente, dakkel ti naggidiatan ti kasasaad ti ekonomia. Isu a manamnamatayo a dakkel met ti naggidiatan dagiti pamay-an ti panangawit. Umuna, kitaentayo no kasano ti panangtaming dagiti tattao idiay Norte America iti daytoy a banag.
Ti Pamay-an ti Taga Norte America
Idiay Estados Unidos ken adu a dadduma a paset ti lubong, dagiti uppat ti ligayna a baby stroller wenno pram ti kadawyan a maus-usar. Ket ti panamagbalin kadakuada a nalaklaka nga usaren, naes-estilo, ken ad-adda a komportable iti ubing ti uso iti kallabes a tawen. Adu ti de-kutson, addaan iti malabaan nga ap-ap, ken nangato a tugaw.
Dagiti stroller ti mangipaay kadagiti ubbing iti paginanaan, pagpisipisan, pangisadagan iti nabannogan a saka. Iti makaturturog nga ubing, ti stroller ti kaasping ti de-pilid a kama. Masansan a ti pannakaigaraw ti maidurduron a stroller ti mangay-ayo ken mangpakalma iti nabannogan ken managsiudot nga ubing.
Dagiti stroller ti mangpanam-ay met iti biag dagiti nagannak. Kinuna ti maysa a naganak: “Nalaklaka ngem ti panangubba iti ubing iti sadinoman.” Mabalin a nalaka nga ubbaen ti ubing no bassit pay, ngem naiduma unay no agdoble wenno agtriplen ti dagsenna. Maysa pay, maragsakan ti nagannak a makaammo a natalged ken nasayaat ti kasasaad ti anakda iti stroller a kabaelanda a kontrolen.
Idiay Estados Unidos, maipaannurot ti panagannad tapno natalged dagiti stroller. Nadisenio nga akaba ti babada tapno saanda a nalaka matumba. Masapul a napigsa dagiti kambio ken iti lugar a ti ubing dina maikkat ida iti stroller. Naikabil dagiti pangitrangka tapno maliklikan ti kellaat a panagkulpi ti stroller. Masapul ti panagannad tapno maliklikan ti aniaman a “mataltalmegan a paset”—dagiti paset a mabalin a talmegan ti babassit a ramay. Dagiti seat belt ti mangnayon pay iti proteksion.
Manipud $20 agingga iti maminwalo wenno maminsangapulo dayta ti gatad dagiti stroller. Maysa a nanam-ay a modelo a matingi iti agarup $300 ti addaan iti dakkel a basket, nabengbeng nga ap-ap, makaandur-panniempo a makinruar a pasetna, pilid a maigaraw iti aniaman a direksion, ken ti nalaka nga ikulpi, nalag-an a kahana. Agarup $380 ti naisangsangayan ti pannakadiseniona a “pang-jogging nga stroller,” a mangipalubos ken ni nanang wenno tatang a mangitugot iti ubing bayat nga ag-joggingda.
Ti Pamay-an Dagiti Taga Africa
Idiay Africa, agraman iti adu a lugar ti Asia, kaaduan nga inna ti mangyabaday iti ubbing, a kas iti inaramid idi dagiti nanangda. Ti “panangyabaday iti ubing,” kas pangawag ti adu nga Africano iti dayta, ti kalakaan ken kombiniente unay a panangawit iti ubbing. Ti kakaisuna nga alikamen a kasapulan isut’ nalagda, rektanggulo a lupot a maawagan pangyabaday. Iti simple, natalged a panangiplastar, agrukob ti ina, ipuestona ti anakna iti likudanna, sana ibungon ken isiglot ti lupot iti bagina ken iti ubing.
Saan ngata a matnag ti ubbing bayat a maibedbedda iti kasta? Gistay di mapasamak daytoy. No mayabaday ti maladaga, ti maysa nga ima ti ina ti mangsuporta bayat nga ibedbedna ti pangyabaday iti bangir [nga imana]. Maipapan kadagiti daddadakkelen nga ubbing, kinuna ti maysa a babai a taga Nigeria nga agnagan Blessing: “Saan nga agreklamo ti ubbing; kumpetda a naimbag. Kaykayatda ti aggian iti bukot ni nanangda. Pasaray nga agsangitda iti kaaddada sadiay. Ngem no aggulagol ti ubing, tenglen a naimbag ti ina ti maysa wenno dua nga ima [ti ubing] iti sikiganna agingga a maurnosna ti pangyabadayna [a lupot].”
Tapno maikkan ti suporta ti tengnged dagiti maladaga pay laeng, mangusar ti inna iti maikadua a pedaso a lupot, nga ibedbedda a kaasping ti kangrunaan a pangyabaday. Ti mangnayon iti suporta agpaay kadagiti maladaga wenno matmaturog nga ubbing isut’ panangabbong iti takkiag ti ubing iti pangyabaday. Kaykayat ti daddadakkelen nga ubbing a di maabbongan.
Kasano kabayag nga iyabaday dagiti Africano nga inna ti annakda? Iti napalabas, dadduma nga etniko a grupo, kas iti Yoruba ti Nigeria, ti mangyabaday iti annakda agingga nga agtawen iti tallo. Itatta, mayabaday ti ubing agingga nga agtawen iti dua, malaksid no agpasngay manen ti ina iti sabali a mangsukaten kenkuana.
Tangay sinanam-ay a nayabaday ken ni nanangna, makapan ti ubing iti sadinoman a papanan ni nanang—umuli man wenno umulog, iti narangkis a desdes, ken iti uneg ken ruar ti lugan. Ngem malaksid iti kinapraktikal ken kinalakana a pamay-an ti panangawit, ti panangyabaday iti ubing ti mangpennek kadagiti napateg nga emosional a kasapulan, kas ti panangay-ayo. Mayabaday ti agsangsangit nga ubing ken ni nanangna; makaturog ti ubing, ken makapagtrabaho latta ti inana.
Kasapulan ti kinaannad no iyakar ti matmaturog nga ubing iti pagiddaanna manipud nakayabadayanna, tangay di kayat ti kaaduan nga ubbing ti masinga. Tapno maaramidna daytoy, siaannad nga agidda nga agsikig ti ina ket siaalumamay nga ikkatenna ti abaday a lupot, nga isu itan ti agbalin nga ules. No dadduma, tapno matuladna ti kinaimeng ti bukot, isut’ mangalanto iti pungan a maiparabaw iti ubing.
Adu ti sabali pay a pagimbagan ti panangyabaday iti ubing. Dayta ti mangipalubos iti ina a mangammo iti kasapulan ti anakna. No makaturturog ti ubing, aburido, alimbasagen, wenno nabasa ti lampinna, mariknana dayta. Addaan met kadagiti manayon a pagimbagan ti panangyabaday iti ubing. Kunaen ti libro a Growth and Development: “Ti pisikal a kinasinged iti maladaga ti mangparnuay iti natalged ken naayat a singgalut ti ina ken ti ubing, a mangparnuay iti pakaikugnalan ti nasayaat a pannakilangen kadagiti masakbayan a tawen. Ti napateg nga aspeto iti daytoy a singgalut isut’ makuna a kinapudno a nalaka a madlaw ti nayabaday nga anak ti ritmo ti panagbitek ti puso ti ina, a kas iti napadasanna idi adda pay laeng iti aanakan ti inana.”
Pagay-ayat ti ubbing ti kinasinged nga ipaay ti panangyabaday. Idiay Africa, nadaraska laeng a makakita iti naragsak nga ubbing a nayabaday ken ni nanangda. Dadduma ti sitatalna nga agdudungsa. Dadduma ti mangay-ayam iti buok, lapayag, wenno kuentas ni nanangda. Dadduma ti mangdanggay kadagiti makaawis nga uni a kas iti panangduayya ni nanang iti ritmo ti addangna.
Wen, kadawyan a naiduma unay ti pamay-an dagiti taga Africa a mangawit iti ubing iti pamay-an dagiti taga Norte America. Ngem maibagay ti tunggal maysa iti kulturana ken mangibanag iti panggepna.