Mapukpukaw Kadi ti Pamuon ti Ebolusion?

ANIA ti kababagas ti teoria ni Darwin nga ebolusion? “Iti naan-anay, biolohikal a kaipapananna, . . . ti ebolusion kaipapananna ti maysa a pamay-an a tinaudan ti biag manipud iti awan biagna a banag ken kalpasanna timmaud nga interamente babaen iti gagangay a pamay-an.” Kunaen ti ebolusion ni Darwin a “dandani amin a biag, wenno agarup amin dagiti makapainteres a pasetna, timmaudda gapu iti epekto ti natural selection iti saan a naiplano a panagduduma.”​—Darwin’s Black Box​—The Biochemical Challenge to Evolution,a ni Michael Behe, katulongan a propesor iti biokemika idiay Lehigh University, Pennsylvania, U.S.A.

Di Mapasimple a Kinakomplikadona​—Lapped ti Ebolusion?

Idi pinutar ni Darwin ti teoriana, bassit laeng wenno awan ti pannakaammo dagiti sientipiko iti nakaskasdaaw a kinakomplikado ti sibibiag a selula. Ti moderno a biokemika, ti panangadal iti biag nga adda iti molekula, impalgakna ti dadduma kadagita a kinakomplikado. Pinataudna met dagiti nabileg nga argumento ken panagduadua maipapan iti teoria ni Darwin.

Dagiti molekula ti mangbukel kadagiti selula. Dagiti selula ti pagibangon kadagiti amin a sibibiag a parsua. Maysa a Romano Katoliko ni Propesor Behe ket patienna ti ebolusion a mangilawlawag kadagiti naudi a nagbalinan dagiti animal. Nupay kasta, adda dagiti serioso a panagduaduana no ti ebolusion mailawlawagna ti kaadda ti selula. Dinakamatna dagiti makina a buklen dagiti molekula a “mangyakar kadagiti karga manipud maysa a disso iti selula a mapan iti sabali nga adda kadagiti ‘kalkalsada’ a naaramid iti dadduma a molekula . . . Aglangoy dagiti selula a mangusar kadagiti makina (molekula), kopiaenda ti bagbagida babaen kadagiti makina, mangiserrekda iti taraon babaen iti makina. Iti ababa a pannao, dagiti moderno unay a makina a buklen dagiti molekula kontrolenda ti isuamin a panagandar ti selula. Gapuna nagsayaatan ti panagtutunos dagiti detalye ti biag, ket ti makinaria ti biag kasta unay ti kinakomplikadona.”

Ket, kasano kasaknap a maar-aramid amin daytoy nga aktibidad? Ti maysa a gagangay a selula ket 0.03 milimetro laeng ti kaakabana! Iti kasta a nakabasbassit nga espasio, mapaspasamak dagiti nakarikrikut a trabaho a nasken iti biag. (Kitaenyo ti diagrama, panid 8-9.) Di ngarud pakasdaawan ti naikunan: “Ti kapapatgan ket ti selula​—ti pakaibatayan ti biag​—nakaro ti kinakomplikadona.”

Kuna ni Behe a makapagandar laeng ti selula a kas kompleto a banag. Ngarud, saan nga agbiag bayat a maporporma babaen ti nabannayat, in-inut a panagbalbaliw a tignayen ti ebolusion. Inusarna a pagarigan ti saltok. Daytoy simple nga aparato agandar laeng no mapagkakabit amin a piesana. Ti tunggal agbukbukod a piesa​—ti tabla, spring, pagtengngel, paltik ti silo, ti silo​—saan a saltok ket saan a makapagandar a kasta. Kasapulan dagiti amin a piesa nga aggigiddan ket masapul a mapagsisilpo tapno adda mausar a silo. Kasta met, ti maysa a selula makapagandar laeng a kasta no mapagkakabit amin a pasetna. Inusarna daytoy nga ilustrasion a mangilawlawag iti termino a kunaenna a “di mapasimple a kinakomplikado.”b

Mangidatag daytoy iti dakkel a parikut iti makuna a teoria ti ebolusion, a ramanenna ti panagparang ti main-inut a napataud, makagunggona a kababalin. Ammo ni Darwin a ti teoriana a main-inut nga ebolusion babaen iti natural selection nakarit iti kasta unay idi kinunana: “No maidemostra la koma nga adda aniaman a komplikado nga organo, a mabalin a saan a naporma babaen iti nakaad-adu, agsasaruno, saggabassit a pannakabalbaliw, naan-anay a marbek ti teoriak.”​—Origin of Species.

Ti di mapasimple ti kinakomplikadona a selula ket dakkel a lapped iti panamati iti teoria ni Darwin. Umuna, saan a mailawlawag ti ebolusion ti panagbalin a nabiag ti awanan biag a banag. Kalpasanna, adda parikut iti itataud ti immuna a komplikado a selula a masapul a tumaud a kellaat a kas naan-anayen a selula. Iti sabali a pannao, ti selula (wenno, ti saltok) masapul nga agparang a kellaat, a napagkakabit ken agan-andaren!

Ti Di Mapasimple a Kinakomplikado ti Panagbalay ti Dara

Ti sabali pay a pagarigan iti di mapasimple a kinakomplikado ket ti proseso a di ikankano ti kaaduan kadatayo no masugattayo​—ti panagbalay ti dara. Gagangay, agubo a dagus ti aniaman a likido manipud iti naabutan a pagikkan ket agubo agingga a maibus ti naggian ti pagikkan. Ngem, no masugat ti kudiltayo, dagus a mapullatan ti agtedted babaen ti panagbalay [ti dara]. Nupay kasta, kas pagaammo dagiti doktor, ti “panagbalay ti dara ket komplikado unay, nakarikrikut ti pannakasangalna a sistema a buklen ti pinulpullo nga agtitinnulong a protina.” Dagitoy tignayenda ti maawagan agsasaruno a proseso ti panagbalay. Daytoy delikado a proseso ti panagimbag “agpannuray a nangnangruna iti tiempo ken kapartak ti pannakapasamak dagiti nadumaduma a reaksion.” Ta no saan, mabalin nga agbalay ken agtutukel amin a dara ti maysa a tao, wenno iti kasumbangirna, mabalin nga agpadara agingga a matay. Nasken unay ti tiempo ken kapartak.

Impakitan dagiti biokemikal a panagsukimat a ti panagbalay ti dara ramanenna ti adu a bambanag, nga awan ti agkurang kadagitoy a proseso tapno agballigi. Insaludsod ni Behe: “Apaman a nangrugin ti panagbalay [ti dara], aniat’ mamagsardeng iti dayta nga agtultuloy agingga nga amin a dara . . . agbalayen?” Inlawlawagna a “ti itataud, pannakalimitar, panangpapigsa, ken pannakaikkat ti nagbalay a dara” buklenna ti maymaysa a biolohikal a sistema. No maperdi ti aniaman a paset, maperdi ti sistema.

Insaludsod ni Russell Doolittle, ebolusionista ken propesor iti biokemika idiay University of California: “Kasano ngarud a timmaud daytoy komplikado ken nakarikrikut ti kinatimbengna a proseso? . . . Ti di nakapapati a kinapudno ket, no agpannuray ti pannakatignay ti tunggal protina iti maysa ken maysa, kasano ngarud a timmaud ti sistema? Ania ngarud ti usar ti aniaman a paset ti panggep no awan ti intero nga alikamen?” Babaen ti panangusarna kadagiti argumento ti ebolusion, padpadasen ni Doolittle nga ilawlawag ti tinaudan ti proseso. Nupay kasta, impatuldo ni Propesor Behe a “kasapulan ti aglaplapusanan a gasat tapno magun-odan dagiti umiso a piesa ti gene a maitutop kadagiti umiso a lugar.” Impakitana a ti panangilawlawag ken simple a sasao ni Doolittle lingdanna ti nagdakkelan a parikut.

Isu a maysa kadagiti nagdakkelan a pagkedkedan kadagiti impormasion a naiparang iti ebolusion ket ti di maparmek a lapped ti di mapasimple a kinakomplikado. Kuna ni Behe: “Ipaganetgetko a ti natural selection, ti makina ti ebolusion ni Darwin, epektibo laeng no adda banag a pilien​—banag a mausar itan a mismo, saan nga iti masanguanan.”

“Panagamak ken Naan-anay a Panagulimek”

Kuna ni Propesor Behe a dadduma a sientipiko ti nangadalen kadagiti “matematikal nga impormasion iti ebolusion wenno dagiti baro a matematikal a pamay-an iti panangipadis ken panangtarus iti agsasaruno nga impormasion.” Nupay kasta, kunana: “Ti matematika ipapanna a ti pudpudno nga ebolusion ti lubong ket main-inut, awanan plano a proseso; saanna a maidemostra dayta.” (Ti maudi a grupo ti sasao ket initalikomi.) Sakbayna pay kinunana: “No sukimatenyo ti nasientipikuan a literatura maipapan iti ebolusion, ken no ipamaysayo ti panagsukimatyo iti saludsod a kasano a timmaud dagiti makina a buklen dagiti molekula​—ti pakaibatayan ti biag​—addanto panagamak ken naan-anay a panagulimek. Ti kinakomplikado ti pamuon ti biag pinaralisadona ti panangikagumaan ti siensia a mangilawlawag iti dayta; mangpataud pay laeng dagiti makina a buklen dagiti molekula iti di malasat a lapped iti sapasap a panangawat iti Darwinismo.”

Daytoy pataudenna ti agsasaruno a salsaludsod nga usigen dagiti managpanunot a sientipiko: “Kasano ti itataud ti panagandar ti photosynthesis? Kasano a nangrugi ti intramolecular transport? Kasano a nangrugi ti cholesterol biosynthesis? Kasano a nairaman ti retinal iti panagkita? Kasano a timmaud ti dalan a suroten ti phosphoprotein?”c Kuna pay ni Behe: “Ti kinapudno nga awan pay kadagitoy a parikut ti nataming, ken uray nasolbar, ti napigsa unay a mangipamatmat a ti Darwinismo ket nakapuy a pakaibatayan ti panangtarus iti tinaudan ti komplikado a biokemikal a sistema.”

No saan a mailawlawag ti teoria ni Darwin ti komplikado a pamuon dagiti molekula ti selula, kasano ngarud a mailawlawagna a sibaballigi ti kaadda dagiti minilion a kita nga agindeg iti daga? Kinapudnona, di pay makapataud ti ebolusion kadagiti baro a kita ti pamilia babaen ti panangrangtayna kadagiti nakaidumaan ti maysa a pamilia iti sabali.​—Genesis 1:11, 21, 24.

Dagiti Parikut ti Nangrugian iti Biag

Nupay agparang a nainkalintegan ti teoria ni Darwin nga ebolusion iti imatang ti dadduma a sientipiko, masapul a sanguendanto kamaudiananna ti saludsod, Uray pay no ipapantayo a dagiti porma ti sibibiag a bambanag timmaudda babaen iti natural selection, kasano a nangrugi ti biag? Iti sabali a pannao, ti parikut ket, saan a ti panagbiag dagiti maikari, no di ket ti isasangpet ti maikari ken ti immuna! Nupay kasta, kas ipamatmat ti komento ni Darwin maipapan iti itataud ti mata, isut’ saan a maseknan iti parikut no kasano a nangrugi ti biag. Insuratna: “Ditay maseknan no kasano a nagbalin a sensitibo ti maysa a nerbio iti lawag a kas iti ditay pannakaseknan no kasano a timmaud ti biag a mismo.”

Insurat ti Pranses a mannurat iti siensia a ni Philippe Chambon: “Pampanunoten ni Darwin a mismo no kasano a pinili ti nakaparsuaan dagiti tumataud a porma ti biag sakbay a naan-anay a nagbiagda. Awan inggana ti listaan dagiti misterio ti ebolusion. Ket dagiti biologo itatta masapul a sipapakumbaba nga aminenda, a kadua ni Prop. Jean Génermont iti University of South Paris idiay Orsay, a ‘ti pinarparbo a teoria ti ebolusion di sisasagana a mangilawlawag iti tinaudan dagiti komplikado nga organo.’”

No mausig ti nakaad-adu a di mailawlawag ti ebolusion nga idilig iti kasta nga awan inggana a panagduduma ken kinakomplikado dagiti porma ti biag, marigatankayo aya a mamati a timmaud ti isuamin iti umiso a direksion babaen laeng iti pannakaiparna? Pampanunotenyo kadi no kasano a nakalasat ti aniaman a parsua iti panagdadangadang dagiti maikari bayat a tumataud pay laeng ti matada? Wenno bayat a maporporma dagiti kadaanan a ramramayda iti bagi a saan pay a tao? Pampanunotenyo kadi no kasano a nagbiag dagiti selula no saanda pay a kompleto ken nakapuy ti kasasaadda?

Insurat ni Robert Naeye, maysa a mannurat iti magasin nga Astronomy ken maysa nga ebolusionista, a ti biag ditoy daga ket resulta ti “atiddog nga agsasaruno a di mapaneknekan a pasamak a napasamak laeng iti umiso a wagas tapno tumaudtayo, a kas man la nagsasaruno a namin-ano a daras a nangabaktayo iti sangamilion a doliar a loteria.” Mabalin a mayaplikar dayta a panagrasrason iti tunggal maysa a parsua nga adda itatta. Talaga a di mapaneknekan dayta. Ngem, mainanama a patientayo a naiparna a timmaud met ti lalaki ken babai a naggiddan tapno mapataud dagiti baro a kita. Ti ad-adda pay a di mapaneknekan ket, masapul met a patientayo a saan laeng a timmaud ti lalaki ken babai a naggiddan no di ket naggiddanda a timmaud iti isu met la a lugar! Saanda a nagsabet, saanda a nagpaadu!

Kinapudnona, no patientayo a timmaud dagiti minilion a naan-anayen a porma kas resulta ti minilion a nagballigi a sugal ket nakalablabesen a panamati dayta.

Apay a Mamati ti Kaaduan?

Apay a nakalatlatak ti ebolusion ken awaten ti nakaad-adu kas ti kakaisuna a panangilawlawag iti kaadda ti biag ditoy daga? Maysa a rason ket dayta ti kadawyan a kapanunotan a naisuro kadagiti eskuelaan ken unibersidad, ket agsagabaka no naturedka a mangyebkas iti aniaman a panagduadua. Kuna ni Behe: “Masursuro ti adu nga estudiante kadagiti libroda no kasano a matmatanda ti lubong sigun iti ebolusion. Nupay kasta, saanda a sursuruen no kasano koma a pinataud ti ebolusion ni Darwin ti aniaman kadagiti nakaskasdaaw ti kinarikutna a biokemikal a sistema a salaysayen dagidiay a libro.” Kunana pay: “Tapno maawatantayo ti balligi ti Darwinismo a kas iti kadawyan a panamati ken ti pagkapuyanna kas siensia a mangilawlawag iti molekula a pakabuklan dagiti selula, masapul a sukimatentayo dagiti libro a nausar a mangisuro kadagiti agngayangay a sientipiko.”

“No mapagsaludsodan dagiti amin a sientipiko iti lubong, kunaento ti kaaduan a patienda a pudno ti Darwinismo. Ngem dagiti sientipiko, kas iti asinoman, ibatayda ti kapanunotanda iti sao ti sabsabali a tattao. . . . Kasta met, ken daksanggasat ta, masansan a dida ikankano dagiti pammabalaw ti nasientipikuan a komunidad gapu ta maamakda a mangipaayda iti armas kadagiti creationist. Nakalkaldaang ta maigapu iti panangsalaknib iti siensia, di naikankano ti pannakababalaw a mismo ti natural selection.”d

Ania ti adda a nasayaat ken mapagtalkan a kasukat ti teoria ni Darwin nga ebolusion? Ti maudi nga artikulotayo iti daytoy a serie sungbatanna dayta a saludsod.

[Dagiti Footnote]

[Blurb iti panid 6]

“No maidemostra la koma nga adda aniaman a komplikado nga organo, a mabalin a saan a naporma babaen iti nakaad-adu, agsasaruno, saggabassit a pannakabalbaliw, naan-anay a marbek ti teoriak.”

[Blurbs iti panid 10]

Iti uneg ti selula, adda “lubong ti natan-ok a teknolohia ken makapasiddaaw a kinakomplikado.”​—Evolution: A Theory in Crisis

Dagiti instruksion iti uneg ti DNA ti selula, “no maisuratda, punnuenna ti sangaribu nga 600-panid a libro.”​—National Geographic

[Blurb iti panid 11]

“Ti matematika ipapanna a ti pudpudno nga ebolusion ti lubong ket main-inut, awanan plano a proseso; saanna a maidemostra dayta.”

[Blurb iti panid 12]

“Nakalkaldaang ta maigapu iti panangsalaknib iti siensia, di naikankano ti pannakababalaw a mismo ti natural selection.”

[Kahon iti panid 8]

Ti Molekula ken ti Selula

Biokemika​—“ti panagadal iti nakaibatayan a mismo ti biag: dagiti molekula a mangbukel kadagiti selula ken tisyu, a mangtignay iti kemikal a reaksion iti panagtunaw, photosynthesis, imiunidad, ken adu pay.”​—Darwin’s Black Box.

Molekula​—“ti kababassitan a partikulo a sadiay mabalin a mabingay ti maysa nga elemento wenno compound a di mabalbaliwan dagiti kemikal ken pisikal a kasasaadna; maysa a grupo dagiti agaasping wenno agduma nga atomo a napagdedekket babaen iti kemikal a puersa.”​—The American Heritage Dictionary of the English Language.

Selula​—ti kangrunaan a paset dagiti amin a sibibiag nga organismo. “Tunggal selula ket nakaur-urnos nga estruktura a mangporma ken mangpaandar iti maysa nga organismo.” Mano a selula ti mangbukel iti maysa nga adulto a tao? Sangagasut a trilion (100,000,000,000,000)! Addaantayo iti agarup 155,000 a selula iti tunggal kuadrado sentimetro a kudil ket ti utek ti tao addaan iti 10 bilion agingga iti 100 bilion a neuron. “Ti selula ti mangikeddeng iti biag ta ditoy a tukad pudno nga agbiag dagiti naurnong a danum, asin, macromolecules, ken kulapot.”​—Biology.

[Kahon iti panid 9]

Ti “Di Maparisan a Kinakomplikado” ti Selula

“Tapno maawatan ti kinapudno ti biag kas impalgak ti molecular biology, masapul a padakkelentayo ti maysa a selula iti rinibu a milion a daras agingga a dayta ket duapulo a kilometro ti diametrona ket arignat’ maysa a dakkel a lugan iti tangatang nga umdas a mangsaklaw iti dakkel a siudad a kas iti London wenno New York. Ti ngarud makitatayo ket banag a di maparisan ti kinakomplikado ken maibagay a disenio. Iti rabaw ti selula makitatayo ti minilion nga abut, kas kadagiti tawa ti dakkel a lugan iti tangatang, nga aglukat ken agserra tapno agtultuloy nga agayus a sumrek ken rummuar dagiti material. No sumrektayo iti maysa kadagitoy nga abut masarakantayo ti bagitayo nga adda iti maysa a lubong ti nakatantan-ok a teknolohia ken makapasiddaaw a kinakomplikado. Makitatayo ti awan inggana a nagsayaat ti pannakaorganisarna a pasilio ken tubtubo nga agsasanga iti isuamin a direksion manipud iti aglawlaw ti selula, dadduma ti agturong iti sentro a pakaipempenan ti memoria iti nucleus ken iti dadduma pay a [tubo] nga agturong kadagiti pakasangalanda a planta ken kadagiti pagprosesuan. Ti nucleus a mismo ket maysa a nagdakkel a nagtimbukel a siled a nasurok a maysa a kilometro ti diametrona, a kaasping ti geodesic dome nga iti unegna makitatayo, nga amin nagsayaat ti pannakaipempenna a nagaabay, dagiti minilmilia a nakunikon a kawar dagiti molekula ti DNA. Ti nagadu a produkto ken materiales lumasatda nga agsublisubli kadagiti nagadu a tubtubo a nakaur-urnos a mapan ken aggapu kadagiti amin a nadumaduma a pakasangalan a planta iti ruar ti selula.

“Mabalin a masdaawtayo iti panangkontrol a nairaman iti panaggaraw dagiti nagadu a banag kadagiti kasla awan inggana a tubtubo, a naan-anay ti panaggigiddanda. Makitatayo iti aglawlawtayo, iti isuamin a direksion, dagiti amin a kita iti arig-robot a makina. Madlawtayo a ti kasisimplean nga agan-andar a paspaset iti selula, ti molekula ti protina, ket nakaskasdaaw, komplikado a piesa iti makina a buklen dagiti molekula, a tunggal maysa buklen ti agarup tallo a ribu nga atomo a naurnos a nagsayaat a kaasping ti 3-D nga espasio. Ad-adda pay a masdaawtayo bayat a buyaentayo ti karkarna nga addaan panggep nga ar-aramid dagitoy a karkarna a makina a buklen dagiti molekula, nangnangruna no mabigbigtayo a, nupay addaantayo iti amin a naurnong a pannakaammo iti pisika ken kemika, ti trabaho a panangdisenio iti kasta a makina a buklen dagiti molekula​—kayatna a sawen, ti maysa laeng nga agan-andar a molekula ti protina​—ket naan-anay a ditay kabaelan itatta ken nalabit ditayto maaramid agingga iti pangrugian ti sumaganad a siglo. Ngem ti biag ti selula agpannuray iti nagkaykaysa nga ar-aramid dagiti rinibu, talaga a pinullo a ribu ken nalabit ginasut a ribu a nagduduma a molekula ti protina.”​—Evolution: A Theory in Crisis.

[Kahon iti panid 10]

Dagiti Kinapudno ken Sariugma

“Iti maysa a tao a makabigbig a siwayawaya a mangsukimat iti nainkalintegan a pakaigapuan, ti nalawag a konklusion ket adu a biokemikal a sistema ti nadisenio. Nadisenioda saan a babaen kadagiti linlinteg ti nakaparsuaan, saan a babaen ti pannakaiparna ken ti pakasapulan; imbes ketdi, naiplanoda. . . . Ti biag ditoy daga iti umuna unay a tukadna, iti kapatgan unay a paspasetna, ket produkto ti intelihente nga aramid.”​—Darwin’s Black Box.

“Awan duadua a kalpasan ti maysa a siglo a nasaknap a panangikagumaan di nagballigi dagiti biologo a nangpatalged iti pannakaanamong [ti teoria ni Darwin nga ebolusion] nga adda aniaman a kinapategna. Agtalinaed ti kinapudno a ti nakaparsuaan di nakaipalgak iti agtultuloy nga agkakanaig a sibibiag a bambanag a kalikaguman ti teoria ni Darwin, wenno di met napatalgedan ti panamati a timmaud ti biag babaen ti pannakaiparna.”​—Evolution: A Theory in Crisis.

“Ti impluensia ti teoria ti ebolusion kadagiti tay-ak a naiduma unay iti biolohia ti maysa kadagiti naisangsangayan unay a pagarigan iti pakasaritaan ti tao no kasano a ti nakaro ti pattapattana a kapanunotan nga awanan ti pudno a nasientipikuan nga ebidensia sukogenna ti kapanunotan ti intero a kagimongan ken dominaranna ti panangmatmat ti panawen.”​—Evolution: A Theory in Crisis.

“Aniaman a siensia iti napalabas . . . a mangilaksid iti posibilidad nga immun-una ti disenio wenno panamarsua agpatinggan a panangbirok iti kinapudno, ket agbalinen nga adipen (tagabo) iti aduan parikut a sursuro a naibatay iti pilosopia, awan sabali, ti naturalismo.”​—Origins Research.

“Daytat’ maysa a sariugma . . . a nangsolbar ni Charles Darwin iti parikut a tinaudan ti kinakomplikado ti biolohia. Daytat’ sariugma a naaddaantayo iti nagsayaatan wenno kalalainganna a pannakaawat iti tinaudan ti biag, wenno dagiti umiso a panangilawlawag tuktukoyenna laeng ti makunkuna a gagangay a pakaigapuan. Kinapudnona, dagitoy ken dagiti dadduma a sariugma iti pilosopia ti naturalismo addaanda iti pudno a kasasaad. Ti maysa dina saritaen ida a sigugubsang iti ummong dagiti nadayaw a bunggoy. Ngem dina met awaten ida a dina babalawen a sidadayaw.”​—Origins Research.

“Iti pribado, aminen ti adu a sientipiko nga awan ti panangilawlawag ti siensia iti nangrugian ti biag. . . . Pulos a di pinampanunot ni Darwin ti nakaro a kinakomplikado nga adda iti uray kasisimplean a tukad ti biag.”​—Darwin’s Black Box.

“Ti ebolusion ti molekula saan a naibatay iti nasientipikuan nga autoridad. . . . Naibaga a napasamak dayta nga ebolusion, ngem naan-anay nga awan ti napatalgedan babaen kadagiti maitutop nga eksperimento wenno pattapatta. Yantangay awan ti makaammo iti ebolusion ti molekula babaen ti pannakapadas a mismo, ken yantangay awan ti autoridad a pangibatayan iti panangaklon iti pannakaammo, pudno a maikuna a . . . ti imbaga ni Darwin nga ebolusion ti molekula ket basta kinapangas.”​—Darwin’s Black Box.

[Kahon iti panid 12]

Ebolusion​—“Maysa a Sugal”

Talaga a ti teoria ti ebolusion ket maysa nga arapaap ti sugador. Apay? Agsipud ta sigun iti ebolusionista, mangabak dayta uray no nakaad-adu dagiti dina mailawlawag.

Insurat ni Robert Naeye: “Agsipud ta ti ebolusion kangrunaanna ket sugal, aniaman a kasla bassit laeng a napalabas a pasamak ti nabaliwan bassit, a nangipatinggan iti ebolusiontayo sakbay ti itataud ti tattao.” Ngem saan, rumbeng a patientayo a tunggal sugal minilion a daras a mangabak. Aminen ni Naeye: “Dagiti agsasaruno a parikut a naipasango iti ebolusion ilawlawagna a ti itataud ti intelihente a biag ket narikrikut pay ngem ti impagarup dagiti sientipiko. Nalabit adda ad-adu pay a lapped a di pay naammuan dagiti sientipiko.”

[Diagram iti panid 8, 9]

Simple a Diagrama ti Selula

Ribosomes

Dagiti estruktura a pakaaramidan dagiti protina

Cystoplasm

Lugar a nagbaetan ti nucleus ken ti cell membrane

Endoplasmic reticulum

Dagiti kulapot a mangipempen wenno mangibiahe kadagiti protina nga inaramid dagiti ribosome a dumket kadakuada

Nucleus

Daytat’ mangkontrol a sentro a mangiturong kadagiti aramid ti selula

Nucleolus

Ti lugar a pakaaramidan dagiti ribosome

Chromosomes

Linaonda dagiti DNA ti selula, ti kangrunaan a genetiko a plano

Vacuole

Agurnong ti danum, asin, protina, ken karbohidrato

Lysosomes

Agurnongda kadagiti enzyme a pangtunaw

Golgi body

Maysa a grupo dagiti dippig a supot a kulapot a mangbalkut ken mangiwaras kadagiti protina nga inaramid ti selula

Cell membrane

Ti abbong a mangkonkontrol iti sumrek ken rummuar iti selula

Centriole

Nasken iti panagpaadu ti selula

Mitochondrion

Sentro a pakapataudan ti ATP, dagiti molekula a mangipapaay ti enerhia iti selula

[Ladawan iti panid 7]

Dagiti agsisina a piesa dida buklen ti saltok​—masapul a kompleto dayta tapno agkurri