Ti Panangmatmat ti Biblia
Ti Kadi Asetisismo ti Tulbek ti Kinasirib?
“DAGITI ermitanyo a nakaposas, nakakadena, nakabarikes iti makatudok ken nakaukkor iti natirad . . . Dagiti dadduma ti nagtulid kadagiti siit ken siitan, inggagarada ti agpakagat kadagiti insekto, sininitda ti bagida ken rinasrasanda dagiti dunorda agingga nga agnanada iti kasta unay. Kadawyanna, bisinenda ti bagida, dadduma ti nangaramid iti nakarkaro pay babaen ti pannangan iti nalungsot wenno makarurusok a taraon.”—The Saints, ni Edith Simon.
Asetiko dagitoy. Apay a dakes ti tratoda iti bagida? Iti libro a For the Sake of the World—The Spirit of Buddhist and Christian Monasticism, ilawlawag dagiti autor a “manipud idi panawen ni Socrates (maikalima a siglo K.K.P.) uray kaskasano, adu idin ti mamati a ti nakasimsimple a biag, nga awanan kadagiti sensual ken material a luho, ti pagannurotan iti pudno a kinasirib.” Patien idi dagiti asetiko a ti panangparigat iti bagi ti mangpabileg iti naespirituan a rikna ken makaituggod iti pudno a pannakalawlawag.
Narigat a depinaren a siuumiso ti asetisismo. Para iti dadduma, basta kaipapananna ti panangdisiplina iti bagi wenno panangpaidam iti bagi. Dagiti nagkauna a Kristiano impategda dagita a naimbag a kababalin. (Galacia 5:22, 23; Colosas 3:5) Inrekomenda a mismo ni Jesu-Kristo ti simple a biag a di singsingaen dagiti pakadanagan nga ibunga ti materialistiko nga estilo ti biag. (Mateo 6:19-33) Ngem masansan nga ad-adda a nainaig ti asetisismo iti naing-inget ken aglablabes a pagalagadan, kas kadagiti naibinsabinsa itay. Talaga kadi a tulbek iti kinasirib dagitoy nga asetiko nga aramid, nangnangruna dagiti aglablabes pay a kitada?
Naibasar Kadagiti Ulbod a Pagarup
Karaman kadagiti pilosopia a nangpalatak iti asetisismo ket ti ideya a dakes dagiti material a bambanag ken pisikal a pagragsakan ket ngarud lappedda iti naespirituan nga irarang-ay. Ti sabali pay a kapanunotan a nangiruangan iti asetisismo ket ti patien ti kaaduan a ti tao ket buklen ti bagi ken kararua. Patien dagiti asetiko a ti material a bagi ket pagbaludan ti kararua ket ti lasag isut’ kabusorna.
Ania ti kunaen ti Biblia? Ipakita dagiti Kasuratan nga idi nairingpas ti Dios ti panamarsuana iti daga, indeklarana nga amin nga inaramidna—amin a pisikal, material a parsua—ket “nasayaatda unay.” (Genesis 1:31) Pinanggep ti Dios a tagiragsaken koma ti lalaki ken babai dagiti material a bambanag idiay hardin ti Eden. Ti mismo a nagan nga Eden kaipapananna ti “Ragsak” wenno “Rag-o.” (Genesis 2:8, 9) Perpekto idi da Adan ken Eva ken tinagiragsakda ti nasayaat a relasion iti Namarsua kadakuada agingga a nagbasolda. Manipud idin, ti kinaimperpekto ti nagbalin a bangen iti nagbaetan ti Dios ken tao. Kaskasdi, ti panangpennek kadagiti lehitimo a tarigagay ti tao wenno panangtagiragsak iti inted-Dios a pisikal a ragsak no maaramid a maitunos iti moral a linlinteg ti Dios pulos a di mangpatanor iti bangen iti komunikasion iti nagbaetan ti Dios ken dagiti agdaydayaw kenkuana!—Salmo 145:16.
Kasta met a silalawag nga isursuro ti Biblia a ti tao, a naparsua manipud iti tapok ken naaramid a lasag, isut’ kararua. Saan a kanunongan dagiti Kasuratan ti kapanunotan a ti kararua ket maysa a di makita ken di matay a parsua a naibalud iti uneg ti pisikal a bagi wenno ti kapanunotan nga iti dadduma a pamay-an ti lasag ti manglapped iti maysa a maaddaan iti nasinged a pannakirelasionna iti Dios.—Genesis 2:7.
Nalawag, ti ideya maipapan iti asetisismo ipintana ti piwis a ladawan ti pannakirelasion ti tao iti Dios. Namakdaar ni apostol Pablo a dadduma nga agkunkuna a Kristiano kaykayatda dagiti makaallilaw a pilosopia ti tao ngem dagiti pamunganayan a kinapudno ti Biblia. (1 Timoteo 4:1-5) Maipapan kadagidiay a nangitandudo itoy nga opinion, kuna ti maysa a historiador iti relihion: “Ti pammati a ti material ket dakes . . . ken masapul a mawayawayaan ti kararua ti tattao manipud iti pannakasimbalud iti material, imbungana ti nakaro nga asetisismo a mangiparit iti pannangan iti karne, seksual a pannakidenna ken dadduma pay, a matungpal laeng dagiti natan-ok ken ‘perpekto a tattao’ wenno perfecti a naglasat iti nainget unay a pannakapili.” Saan a pulos nga anamongan ti Biblia daytoy a kapanunotan ken saan idi a kasta ti pammati dagiti nagkauna a Kristiano.—Proverbio 5:15-19; 1 Corinto 7:4, 5; Hebreo 13:4.
Di Kasapulan ti Asetisismo
Saan nga asetiko da Jesus ken dagiti adalanna. Inibturanda ti nadumaduma a pakasuotan ken rigat, ngem dagitoy a rigat ket saan nga inggagara. Pinakdaaran ni apostol Pablo dagiti Kristiano nga agannadda di la ket ta dagiti makaallilaw a pilosopia ti tao ti mangisiasi kadakuada iti kinapudno ti Sao ti Dios ken ituggodna ida kadagiti di nainkalintegan, aglablabes nga aramid. Espesipiko a dinakamat ni Pablo ti “nakaro a panangparigat iti bagi.” Kinunana: “Kinapudnona, dagidiay met laeng a bambanag agparangda nga addaan iti kinasirib iti kabukbukodan nga impasdek a porma ti panagdaydayaw ken sinsinan a kinapakumbaba, maysa a nakaro a panangparigat iti bagi; ngem awan pategda iti panangsaranget iti panangpennek iti lasag.” (Colosas 2:8, 23) Ti asetisismo saan a mangituggod iti espesial a kinasanto wenno napaypayso a pannakalawlawag.
Pudno, ti kurso ti Nakristianuan a kinatulnog iramanna ti panangikagumaan ken panangdisiplina iti bagi. (Lucas 13:24; 1 Corinto 9:27) Masapul nga ikagumaan ti maysa ti manggun-od iti pannakammo ti Dios. (Proverbio 2:1-6) Kasta met nga adda nabileg a patigmaan ti Biblia maibusor iti panagpaadipen iti “tartarigagay ken ragragsak” ken panagbalin a “managayat iti ragragsak imbes a managayat koma iti Dios.” (Tito 3:3; 2 Timoteo 3:4, 5) Nupay kasta, dagitoy a teksto iti Biblia saanda nga anamongan ti panangalagad iti asetisismo. Ni Jesu-Kristo, maysa idi a perpekto a tao, tinagiragsakna dagiti naragsak nga okasion a nakairamanan ti taraon, inumen, musika, ken panagsala.—Lucas 5:29; Juan 2:1-10.
Ti pudno a kinasirib ket nainkalintegan, saan nga aglablabes. (Santiago 3:17) Pinarsua ni Jehova a Dios dagiti pisikal a bagitayo buyogen ti kapasidad a mangtagiragsak iti adu a pakaragsakan iti biag. Kayatna a naragsaktayo. Kuna ti Saona: “Ammok nga awan ti aniaman a naim-imbag a maipaay kadakuada, ngem ti panagrag-o ken iti panagaramidda ti naimbag iti bayat ti panagbiagda. Ket kasta met a tunggal tao mangan koma ken uminum, ken agrag-o iti kinaimbag iti amin a pagbannoganna, isu a sagut ti Dios.”—Eclesiastes 3:12, 13.
[Picture Credit Line iti panid 20]
Ni Saint Jerome iti Uneg ti Gukayab/The Complete Woodcuts of Albrecht Dürer/Dover Publications, Inc.