Ti Panangmatmat ti Biblia

Dadaelento Aya ti Kosmiko a Didigra ti Lubongtayo?

IDI Marso 12, 1998, inrakurak dagiti paulo ti periodiko, iskrin ti telebision, ken Internet site iti intero a lubong ti mamarpartaan a damag: “Ti sangamilia-kadakkelna nga asteroid dandanin dungparenna ti Daga.” Nagdardaras a pinattapatta dagiti sientipiko ken ordinario a tattao ti aktual a peggad. Kinuna dagiti astronomo idi agangay a saan a pulos a mapasamak ti panagdinnungpar.

Nupay kasta, iti tengnga ti riribuk, rimsua ti baro a kinaridam. “Nalabit ti naisangsangayan unay maipapan iti palso nga alarma ket, nupay nakabutbuteng dayta, saanen a nakaskasdaaw unay para iti adu a tattao,” kinuna ti U.S. News & World Report. “Ti kapanunotan a datayo ditoy Daga ket rumbeng koma a mangsiput iti ad-adu pay kadagita a banag​—ken adda koma planuentayo nga aramiden maipapan kadakuada​—ket karkarna nga ideya sangadekada wenno nasursurok pay iti napalabas, ngem patien itan dagiti sientipiko ken uray ti sumagmamano a politiko nga agpayso nga adda pangta, nupay bassit ti posibilidadna.”

Patien ti sumagmamano nga astronomo nga agarup 2,000 a nailangitan a banag nga umdas ti kadakkelda a pakaigapuan ti pannakadadael ti daga ket agturturongen iti dana a pagrikusan ti daga wenno umas-asideg iti dayta. Uray pay no maidungpar iti daga ti medio bassit kadagita, kuna dagiti managsirarak, ti panagbettak ket katupag ti bileg ti adu a nuklear nga igam no bumtakda a sangsangkagiddan. Makadidigra ti ibunga ti kasta a panagdinnungpar para iti planetatayo ken kadagiti agindeg iti dayta, tattao man ken animal.

Ti maysa a panangmatmat a masansan a maipupuera kadagiti kasta a nakaam-amak a partaan ken karkulasion ket ti panangmatmat ti Namarsua iti uniberso, ni Jehova a Dios. (Salmo 8:3; Proverbio 8:27) Iti Biblia, silalawag nga impakaammona ti pagayatan ken panggepna para iti daga ken iti puli ti tao. Ipalubosnanto kadi ti kosmiko a didigra a mangdadael iti lubongtayo?

Uniberso a Konkontrolen ti Dios

Tangay ni Jehova ti mannakabalin-amin a Namarsua iti uniberso, nainkalintegan nga ibaga a kabaelanna a kontrolen a naan-anay dagiti puersa a mangtartarawidwid kadagiti nailangitan a banag. Kinuna ni masirib nga Ari Solomon a ni Jehova “iti pannakaawat pinatakderna dagiti langlangit.” (Proverbio 3:19) Imbaga ni mammadto Jeremias a ti Dios “iti pannakaawatna inyukradna dagiti langlangit.”​—Jeremias 51:15.

Inaramid ni Jehova dagiti linteg ken puersa a mangpagpagaraw kadagiti nailangitan a banag, agraman dagiti bituen, planeta, bandus, ken asteroid. (Isaias 40:26) Nupay kasta, agparang nga ipalpalubosna a lumasat dagiti bituen ken planeta kadagiti natural a siklo ti agbaliwbaliw a pannakaipasngay, panagbiag, ken ipapatayda nga awan ti naynay nga ibaballaetna. Iraman daytoy ti sumagmamano a naisangsangayan a panagdinnungpar dagiti nailangitan a banag. Ti nabiit pay a pagarigan ket ti panagdinnungpar idi Hulio 1994 a nakatnagan dagiti busak ti bandus a Shoemaker-Levy 9 iti planeta a Jupiter.

Adda geolohiko nga ebidensia ti dadakkel a gangal manipud law-ang a natnag iti daga sakbay ti pakasaritaan ti tao. Ngem mapasamakto kadi ti kasta iti mapagnanaedan a planetatayo? Ania ti mabalin a mapasamak, kas pagarigan, no ti sangamilia-kadakkelna nga asteroid dinungparna ti daga? Ipadles ni astronomo Jack Hills a ti pannakaidungparna ket mangiruar iti enerhia a minilion a daras ngem iti bomba a nangdadael iti Hiroshima. No matnag iti baybay, dagiti aluyo ti manglayus kadagiti kosta. “Daga laengen a nalangalang ken nalapunos iti danum,” kuna ni Hills, “ti pagbalinanto dagiti lugar nga ayan idi dagiti siudad.” Ti kadaksan a buya ipadlesna ti naan-anay a pannakadadael ti puli ti tao. Kasano a maitutop daytoy a padles ti pannakaukom iti pagayatan ti Namarsua kadatayo para iti daga? Ipakita ti Biblia nga adda espesial a lugar daytoy a planeta iti panggep ni Jehova.

Ti Dagatayo​—Naaramid nga Adda Panggepna

Maipapan iti planetatayo, kinuna ti salmista: “Dagiti langlangit isuda dagiti langlangit ni Jehova: ngem ti daga intedna kadagiti annak dagiti tattao.” (Salmo 115:16) Ni Isaias dineskribirna ni Jehova kas “nangbukel iti daga . . . , isu a nangpasingked kenkuana ken isu pinarsuana a saan nga ongaong, a binukelna tapno isu ti pagyanan.” (Isaias 45:18) Ti daga ket impatawid ni Jehova iti sangatauan. Ket tangay sipapanunot ti Namarsua kadatayo iti agnanayon a masakbayan dagiti managbuteng-Dios a tattao, agtalinaedto ti daga iti agnanayon kas ti awan inggana a pagtaenganda. Ipasigurado ti Salmo 104:5 kadatayo: “[Ni Jehova ti] nangikabil kadagiti pamuon toy daga, a dinto maisina uray kaanoman.”

Pudno, impalubos ti Dios ti sumagmamano a dadakkel a didigra iti planetatayo, a nakatayan ti dadakkel a paset ti sangatauan. Dadduma kadagitoy a didigra​—kas kadagiti gubat, bisin, ken epidemia​—ket naan-anay wenno no dadduma ket gapu iti kinaagum, kinamaag, ken kinaulpit dagiti tattao. (Eclesiastes 8:9) Dagiti dadduma pay​—kas kadagiti ginggined, panagbettak ti bulkan, layus, ken bagyo​—ket gapu kadagiti natural a pasamak a saan a naan-anay a maawatan ti sangatauan. Maikontra iti orihinal a panggep ti Dios, saanen a perpekto dagiti tattao; managbasoldan. Kas resultana, no tunggal maysa ti pagsasaritaan, saantay a manamnama ti nadiosan a pannalaknib manipud kadagiti maaw-awagan a natural a didigra kadagitoy a panawen.

Nupay kasta, pulos a saan nga impalubos ni Jehova nga agpeggad unay ti kaadda ti tao ditoy daga. Nanipud idi naparsua ti tao, awan salaysayen ti kompirmado a historia nga adda natural a didigra a namagpeggad iti kaadda ti intero a sangatauan.a

Naipanamnama ti Pannakaispal ti Puli ti Tao

Nanipud idi nangrugi ti pakasaritaan ti tao, ti panggep ti Namarsua kadatayo ket ‘punnuen [ti tao] ti daga ken iturayanna dayta.’ (Genesis 1:28; 9:1) Inkarina a “ti sililinteg tawidennanto ti daga, ket agtaengto kenkuana nga agnanayon.” (Salmo 37:9, 11, 22, 29) Maipapan kadagiti karina, pasingkedan ni Jehova: “Ti patigmaanko mataginayonto, ket aramidekto amin a pagayatak.”​—Isaias 46:10; 55:11; Salmo 135:6.

Saan a naan-anay nga ikkaten ti Biblia a mabalin a mapasamak ti bassit-kasaknapna a kalamidad ditoy daga gapu kadagiti kosmiko a pasamak. Nupay kasta, manamnamatayo a saan nga ipalubos ni Jehova ti aniaman a kosmiko a didigra a mangdadael iti imbaganan a panggepna para iti daga ken iti sangatauan. Kas paneknekan dagiti nailanad a kari ti Biblia, masiguradotayo nga agtalinaed a mapagnaedan ti planetatayo iti agnanayon​—wen, pagtaenganto dayta ti sangatauan iti agnanayon!​—Eclesiastes 1:4; 2 Pedro 3:13.

[Footnote]